APPENDIX TU. m mine, appellantur Litterae Apostoli- cae) nominatim prohibitos (expresso videlicet libri titulo) eosdemque libros retinentes, imprimentes et quomodoli-

bet defendentes.

Si conféras hunc Constitutionis articulum cum verbis Regulae X In- dicis, percipies, quoad structuram , conformitatem, ita ut dispositio Re- gulae conversa dicenda sit in huius articuli dispositionem.

Sane verba Regulae Indicis san- cientis haec sunt: Quod si quis li- bros haereticorum (his verbis prae- formatam habes primi articuli par- tem) vel cuiusvis auctoris (sive hae- retici fortasse non satis noti, sive non haeretici ) ob haeresim vel ob falsi dogmatis suspicionem damnata

atque prohibita (his verbis praefor- matam habes secundam articuli par- tem de libris prohibitis per Litteras Apostolicas : per huiusmodi enim Litteras solent dam nari scripta vel libri cuiusvis auctoris ob haeresim vel ob falsi dogmatis suspicionem ) legerit sive habuerit statim in ex-

communicationis sententiam incurrat.

Vi dicti articuli II excommuni- catio, eademque speciali modo Ro- mano Pontifici reservata, fertur in scienter legentes libros cuiusvis au- ctoris per Apostolicas Litteras no- minatim prohibitos eosdemque re- tinentes etc. quaeritur, utrum haec dispositio respiciat tantum libros futuros prohibendos, an etiam com- prehendat praeteritos per Litteras Apostolicas iampridem nominatim prohibitos.

Respondeo. Dispositio compre- hendit etiam libros iampridem per Apostolicas Litteras nominatim pro- hibitos. Ratio est, quod iamdiu pra- xis invaluit prohibendi nominatim certos quosdam libros per Litteras Apostolicas. Quum itaque de his prohibitionibus expressa mentio fiat, nulla adiecta temporis distinctione quoad praeteritum, vel quoad futu- rum, referri ea dispositio dicenda est ad litteras quoque Apostolicas quae praecesserunt. Qtiod si tantum libros futuros dispositio respiceret, cum dicta praxis vigeat, exprimen- dum in articulo erat non verbum prohibitos, sed in futurum prohi- bendos.

Sed hic aliquae suboriri possunt difficultates: constat enim Romanos Pontifices sub variis poenis variaque ratione damnasse et prohibuisse no- minatim libros vel scripta per Lit- teras Apostolicas. Expedit rem ex- emplis declarare ; priora desumam post Pontificatum Alexandri VII, cu- ius rei causa infra apparebit.

Clemens IX, per Breve Creditae nobis, datum die 20 Februarii 1667, damnavit librum cui titulus, Rituel Romain du Pape Paul V à l'usage

du diocèse d'Alet, avec les instructions

et les rubriques en françois, de quo libro sic sanxit: « in quo non solum » continentur nonnulla ab ipso ri- » tuali romano, iussu felicis recorda- » tionis Pauli Papae V edito, aliena, » sed etiam doctrinae quaedam et » propositiones falsae, singulares, in » praxi periculosae, erroneae, et con-