128 APPENDIX III.

iudicatam pro unoquoque inflictam- que censuram.

Itaque verba secundae partis ar- ticuli II de quo agimus ita sunt in- telligenda u libros cuiusvis auctoris per Apostolicas Litteras nominatim

prohibitos sub excommunicationis poena Romano Pontifici reservata.»

Quae quidem verba, tum logice, tum grammatice congruunt cum eo articulo: logice congruunt cum ar- ticulo qui agens de haereticorum li- bris eos tantum libros sub censura coercuit, qui propugnent haeresim: grammatice congruunt cum articuli titulo bis verbis expresso u excom- municationes latae sententiae speciali

modo Romano Pontifici reservatae »

ita ut tota difficultas reducatur ad grammaticalem reticentiam ex titulo facile supplendam. Pontifex enim vo- luit , ut in vigore permaneat ex- communicatio reservata in legentes libros haereticorum haeresim tantum propugnantes , et excommunicatio reservata in legentes libros cuiusvis auctoris lata per Litteras Apostoli- cas: quam reservationem, in sua or- dinaria facultate iam positam, nov» dispositione est administraturus, ean- demque distinguere voluit a com- muni reservationum administratione per verba speciali modo.

Ex animadversionibus hactenus factis haec consequuntur.

Io Libri nominatim prohibiti sine censura per Litteras Apostolicas nul- lam mutationem subeunt vi Consti- tutionis. Quod si propter ipsorum

casus coercitae, nova ratione a Ro- mano Pontifice administrabuntur. Proindeque et ipsae excommunica- tiones reservatae per Litteras Apo- stolicas latae, coercitae sunt ad li- bros nominatim prohibitos.

Haec confirmantur, considerata materia de qua agitur; agitur enim de libris iamdiu prohibitis, qui sus- ceptiles non sunt nova graviorique censura, nisi suppetant novae cau- sae, quae censuram augendam esse suadeant.

Libri enim iampridem prohibiti aut in oblivionem ceciderunt, unde non amplius periculo sunt fidelibus (dixi fidelibus non alicui fideli; nam- que lex non est sollicita de eo quod difficile aut raro contingat), atque lex hoc pacto finem suum obtinuit, atque ita obtinuit, ut in praesen- tia Legislator libros illos non esset prohibiturus, si forte prohibiti non essent, multoque minus eos gra- viori censura augeret : quo sensu susceptibiles non sunt nova censura. Aut libri in oblivionem non cecide- runt, ut ex. gr. sunt libri hisce ul- timis annis per Litteras Apostolicas prohibiti: iamvero hi libri iam iu- dicati fuerunt, peculiari iudicio de unoquoque emisso , sub peculiari prohibitione vel censura , prout et libri doctrina merita est, et circum- stantiae rerum pro unoquoque libro suaserunt: si itaque non surrexerint novae causae, quae censuram au- gendam esse suadeant, praesumi non potest Legislatorem augere velle iam