tractantes; atque poenam anathema- tis, cui ex Tridentina Synodo subii- ciebantur libros de rebus sacris sine nomine auctoris, aut sine examine et adprobatione imprimentes, impri- mi facientes, vendentes, retinentes, scripto communicantes aut vulgantes, coercuit ad imprimentes et imprimi facientes eos libros sine Ordinarii ad- probatione.

Quinam autem libri veniant sub nomine librorum de rebus sacris tra- ctantium, ex Tridentino Decreto non obscure videtur intelligi: intelligitur enim ex Decreti titulo, qui expresse significat agi de editione et usu sa- crorum librorum: libri autem sacri, absque ulla haesitatione, sunt sacrae Scripturae. In comperto autem est penes Canonistas, titulos legum a Legislatore appositos, vim quoque legis habere; unde in legum inter- pretatione non raro in ore habent effatum illud: Nigrum explicat Ru- brum, vel e converso Rubrum expli-

cat Nigrum.

Idem intelligitur ex fine Decreti. Namque licentia editorum invalue- rat putantium sibi licere quidquid liberet, qui neque ipsis sacrae Scri- pturae libris parcebant, eos indiffe- renter imprimentes et cum adnota- tionibus et expositionibus quorum- libet, saepe tacito, saepe etiam emen- tito praelo, et quod gravius est sine nomine auctoris, id temporis haere- si invalescente, quae tutamen erro- rum in sacrae Scripturae libris po- tissimum quaerebat per individuales arbitrarias interpretationes.

APPENDIX III. 1 4 5

Quare ut fracnum aliquod impres- soribus imponeretur , atque ideo, quoad fieri posset, immaculate ser- varetur, quod tanto labore et sapien- tia sancta Synodus definiverat et constituerat, statuit, ut posthac sacra Scriptura, potissimum vero haec ipsa

vulgata editio, quam emendatissime

imprimatur, nullique liceat impri-

mere vel imprimi facere quosvis li-

bros de rebus sacris sine nomine au-

ctoris etc.

Res itaque sacrae, inspecto Decre- ti fine, non aliae sunt quam res de sacra Scriptura.

Idem intelligitur ex Decreti dis- positione. Constituitur enim in eo Decreto, ut homines, qui detorquent ad suos sensus sacram Scripturam contra sensum quem tenet sancta Mater Ecclèsia, aut contra unanimem consensum Patrum, per Ordinarios declarentur et poenis a iure statutis

puniantur. Hoc constituto pro huius- modi hominibus, S. Synodus se con- vertit ad impressores, ne illi homines effugerent poenas a iure statutas per impressionem librorum eiusmodi si- ne nomine auctoris. Unde S. Syno- dus immediate prosequitur: «sed et impressoribus modum m HAC PARTE,

ut par est » etc. atque in eodem con- textu expresse memorat ipsos sacrae Scripturae libros et super illos anno-

tationes et expositiones.

Quomodocumque itaque rem con- sideras, libri de rebus sacris, non alii sunt iuxta Tridentinum, quam libri tractantes de sacra Scriptura.

Quibus accedit extrinsecus canon: 10