A P P E N D I X I t i . 159 hanc distinguit a superiori, b. e. a censura propositionis haereticae ( 1 ). Ratio porro cur licet universaliter teneatur ut certa, non tamen cen- seatur esse simpliciter de fide, pot- est esse duplex: vel quia non satis constet consensum esse non solum ut in propositionem veram, sed et- iam ut in propositionem revelatam ot de fide credendam; atque ideo antequam de illa definitio Ecclesiae existat, theologi generatim fatean- tur non posse dici simpliciter de fide: vel quia est conclusio theologica de- ducta ex una quidem propositione revelata, et ex altera aliunde vel theologice vel lumine rationis certa. Igitur censura propositionis erroneae comprehendit tum eam quae ita, ut dictum est, opponitur conclusioni theologice certae, cuiusmodi praeter alias potest censeri e. g. XXII da- mnata in Bulla, Auctorem fidei; tum eam, quae opponitur doctrinae ex universali consensione et prae-

dicatione indubitanter tenendae ut verae, quae tamen non simpliciter et certo tamquam de fide proponi- tur, ut esset exempli causa X, quae in eadem Bulla dicitur ad minus er- ronea. Doctrina ita, ut ultimo loco diximus, proposita plerumque est proxima fidei et propositio ei oppo- sita dicitur proxima haeresi. Unde apparet, omnem propositionem pro- ximam haeresi esse etiam erroneam, non tamen omnem propositionem affecta m censura erroris esse etiam proximam haeresi; latius enim pa- tet censura propositionis erroneae, quam proximae haeresi.

n c) Nota temeritatis, ut diximus, est inferioris gradus, quam praece- dens censura erroris. Propositio in directo suo sensu temeraria, debet re- pugnare alicui doctrinae theologicae non solum probabili, sed communi ita, ut eam negare fas non sit. Quia est censura inferioris gradus quam error, propositio temeraria compa-

(1) u Diligenter animadvertendum est magnum discrimen inter authenticos iudices de doctrina (Concilium seu Pontificem) et inter privatos doctores. Posteriores hi solum scien- tifice possunt determinare gradum censurae seu de eo opinionem edicere, et in hoc suo iu- dicio (nisi censura iam authentice fixa sit) habent pro norma eas notas, de quibus in textu loquimur. Ecclesia vel Pontifex, ut iudex authenticus, in examine quidem praemittendo de- finitioni (de quo alibi dicemus) habet etiam prae oculis illas notas; sed in ferendo iudicio est sub assistentia Spiritus sancti, ita ut ab bac assistentia non vero ab examine praemisso, immo neque necessario a veritate fundamentorom., quibus forte movetur, pendeat ultimi iu- dicii et definitionis veritas ac infallibilitas.

» Unde authentice definiendo gradum censurae, hoc ipso"definit,̂ gradum certitudinis in doctrina opposita sellem illum esse, quirespondeat censurae definitae; quamvis e. g. in cen- sura propositionis erroneae consensus ille manifestans errorem, de quo diximus in textu, vel nexus cum doctrina revelata hactenus nondum satis fuisset cognitus. Censura enim ipsa fertur ab Ecclesia ad manifestandum hunc nexum^et gradum certitudinis. Dixi gradum cer- titudinis saltem definiri eum, qui respondeat censurae. Ubi enim non declaratur censura su- prema haereseos, aliquando Ecclesiae satis est definire gradum, qui snltem sit certus ac te- nendus, ut patet ex pluribus propositionibus Pistoriensium, quae damnantur velut ad mi • nus erroneae, et ex declaratione Concili; Viennensis de infusione gratiae et virtutum in pav vnlis, si conferatur cum doctrina Conc. Tridentini ess. 6 c. 7. » (Nota laudati Auctoris.)