160 APPEN DIX III.

plures propositiones in citata Con- stitutione, Auctorem fidei, X, XLVII, LXIV, LXXVII, LXXVIH). notan- dum est, quod supra monuimus de significatione magis generica teme- ritatis, qua utique propositio omnis haeretica et erronea potest dici si- mul temeraria. Postremo per se pa- tet, ubi de censuris theologicis agi- tur, non intelligi temeritatem solum subiectivam, quae opponitur pruden- tiae et consilio, quo sensu temere dicitur, quidquid dicitur tumultua- rie sine necessaria consideratione et perspecta ratione.

» d) Longe facilius determinatur propria significatio aliarum censu- rarum, quae cum praedictis conne- ctuntur, et sunt veluti intermediae. Haeresim sapiens propositio dicitur, quae grave praebet fundamentum iudicandi, eam cohaerere cum prin- cipio haeretico et profectam esse ex sententia haeretica auctoris; suspecta de haeresi, quae habet aliquid prae- posterum ita, ut rationabilem pa- riat suspicionem implicitae haere- seos. Facile patetj posse simul cum his duabus notis saporis et suspicio- nis haereseos coniungi strictiorem de- terminationem modi, quo sententia opponitur veritati; sic utraque Pisto- ricnsis XXII et XXVIII dicitur su- specta de haeresi, eamque sapiens, et

erronea. Propositio male sonans est,

quae licet significatione minus usi- tata verborum sensum aliquem ad- mittat innocuum, in significatione tamen communi verborum continet aliquid contrarium sanae doctrinae,

rata cum erronea erit in mitius di- recta oppositione contra veritatem, vel opposita veritati minus stricte nexae cum doctrina fidei. Quia hoc plus et minus morali aestimatione et theologica prudentia diiudican- dum est, nihil mirum, quod theolo- gi, nisi forte Ecclesia ipsa definie- rit gradum, fere fluctuent inter duas has censuras, et propositiones eas- dem, quas alii dicunt erroneas, alii appellant temerarias, atque etiam coniungere soleant utramque ita, ut dicant propositionem esse erroneam vel saltem temerariam. Erit itaque propositio in suo sensu directo teme-

raria, quae vel repugnat doctrinae theologicae universaliter et constan- ter apud pios et doctos receptae tam- quam tenendae ex gravibus funda- mentis auctoritatis et ahalogiae fi- dei (quo e. g. pertinet XLI Pistorien- < sium), vel aliquid affirmat contrarium approbatis in Ecclesia institutis ac consuetudini licet in se non revela- tis (ut essent XXVII, XXXI, LIV ibidem). Praeterea propositio potest esse temeraria modaliter eo, quod inique damnat doctrinam probabi- lem vel probabiliorem; sic ut teme- raria declarata est propositio XXVI Pistoriensium, qua explodunt doctri- nam de limbo puerorum velut fabu-

lam Pelagianam.

n Quoniam una propositio pot- est pluribus modis veritati opponi, hinc potest et solet eadem una af- fici pluribus distinctis censuris. Si quando tamquam temerariae simul et erroneae sententiae damnantur (ut