Articulus 5

Quinto quaeritur utrum omnia peccata a diabolo suggerantur.

Et videtur quod sic.

Argumentum 1

Dicit enim Damascenus, quod omnis malitia et omnis immunditia a diabolo excogitatae sunt.

Argumentum 2

Praeterea, dionysius dicit in IV cap. De div. Nom., quod multitudo Daemonum causa est omnium malorum et sibi et etiam aliis.

Argumentum 3

Praeterea, de quolibet peccatore dici posset quod dominus Iudaeis dixit, ioan.

Cap. VIII, 44: vos ex patre diabolo estis.

Hoc autem non esset, nisi peccatum omne a diabolo aliqualiter causaretur. Omne ergo peccatum est ex instinctu diaboli.

Argumentum 4

Praeterea, Isidorus dicit in Lib. De summo bono: eodem blandimento decipiuntur nunc homines quo primi parentes in Paradiso decepti sunt. Sed illi decepti sunt ex suggestione diaboli. Ergo etiam nunc omne peccatum ex suggestione diaboli committitur.

Sed Contra

Sed contra, hoc est quod dicitur in lib.

De eccles. Dogmatibus: non omnes cogitationes nostrae malae a diabolo excitantur, sed aliquoties ex nostri arbitrii motu emergunt.

Corpus

Respondeo. Dicendum quod causa alicuius potest aliquid dici dupliciter: uno modo directe, alio modo indirecte.

Indirecte quidem, sicut cum aliquod agens causat aliquam dispositionem ad aliquem effectum, dicitur esse occasionaliter et indirecte causa illius effectus; sicut si dicatur quod ille qui siccat ligna est occasio combustionis ipsorum; et hoc modo dicendum est, quod diabolus est causa omnium peccatorum nostrorum; quia ipse instigavit primum hominem ad peccandum, ex cuius peccato consecuta est in toto humano genere quaedam pronitas ad omnia peccata; et per hunc modum intelligenda sunt verba Damasceni et dionysii.

Directe autem dicitur aliquis esse causa alicuius, quod operatur directe ad illud; et hoc modo diabolus non est causa omnis peccati; non enim omnia peccata committuntur diabolo instigante, sed quaedam ex libertate arbitrii et carnis corruptione; quia, ut Origenes dicit, etiam si diabolus non esset, homines haberent appetitum cibi et venereorum, et huiusmodi, circa quae inordinatio multa contingit, nisi per rationem talis appetitus refrenetur et maxime supposita corruptione naturae. Refrenare autem et ordinare huiusmodi appetitum, subiacet libero arbitrio.

Sic ergo non est necessarium omnia peccata ex instinctu diaboli provenire. Si qua tamen ex instinctu eius proveniunt, ad ea complenda eo blandimento decipiuntur homines nunc quo primi parentes, ut Isidorus dicit; et si qua etiam peccata absque instinctu diaboli perpetrantur, per ea tamen fiunt homines filii diaboli, in quantum ipsum prius peccantem imitantur. Non est tamen aliquod genus peccati quod interdum ex instinctu diaboli non proveniat.

Ad

Et per hoc patet solutio ad obiecta.