▾
Thomas Aquinas, De Malo
⎗←→⎘
▾
Octavo quaeritur utrum primi motus in infidelibus sint peccata venialia.
Et videtur quod non.
Dicit enim Anselmus in Lib. De gratia et libero arb.: qui non sunt in christo sentientes carnem sequuntur damnationem, etiam si non secundum carnem ambulent. Sed sentire carnem et non ambulare secundum carnem, est primus motus concupiscentiae. Cum ergo solum peccatum mortale damnationem mereatur, videtur quod primi motus concupiscentiae in infidelibus, qui non sunt in christo iesu, non sint peccata venialia sed mortalia.
Praeterea, apostolus, Rom., VII, 15, dicit: non enim quod volo bonum hoc ago, scilicet non concupiscere; et hoc ea ratione sibi concludit non esse damnabile si non secundum carnem ambulet quia erat in christo iesu, cum dicit: nihil ergo damnationis est ex hoc scilicet quod non concupiscunt, his qui sunt in christo iesu, qui non secundum carnem ambulant. Remota autem causa, removetur effectus. Ergo concupiscere his qui non sunt in christo iesu, est damnabile.
Praeterea, sicut Anselmus in eodem libro dicit, sic homo factus est ut concupiscentiam sentire non deberet. Istud autem debitum videtur homini esse remissum per gratiam baptismalem quam infideles non habent. Ergo quandocumque infidelis concupiscit, etiam si non consentiat, facit contra debitum. Ergo peccat mortaliter.
Sed contra, in actu peccati plus peccat christianus quam infidelis ceteris paribus, ut patet per id quod apostolus ait ad Hebr., X, 29: quanto putatis deteriora mereri supplicia eum qui christum conculcaverit et sanguinem testamenti pollutum duxerit? sed christianus concupiscens, si non consentiat, non peccat mortaliter. Ergo multo minus infidelis.
Respondeo. Dicendum quod quidam posuerunt, in infideli etiam primos motus concupiscentiae esse peccata mortalia: sed hoc esse non potest.
Motus enim sensualitatis considerari potest dupliciter. Uno modo secundum se: et sic patet quod non potest esse peccatum mortale, quia peccatum mortale est per aversionem ab ultimo fine et per contemptum praecepti dei; sensualitas autem non est capax divini praecepti nec potest attingere ad ultimum finem; unde motus eius secundum se consideratus, nullo modo potest esse peccatum mortale. Alio modo potest considerari secundum suum principium quod est peccatum originale; et hoc modo non potest plus habere de ratione peccati quam peccatum originale habeat, quia effectus in quantum huiusmodi non potest esse potior sua causa; peccatum autem originale in infideli quidem est et secundum culpam et secundum poenam: in fideli autem remanet quidem poena sed aufertur culpa, ut supra dictum, cum de originali disputaretur.
Et propter hoc motus sensualitatis in fidelibus est quidem peccatum veniale, secundum quod est actus personalis; sed secundum quod oritur ex originali, non pertinet ad damnationem culpabilem, sed solum ad quamdam poenalitatem; in infideli autem, secundum quod est actus personalis, est similiter peccatum veniale; sed in quantum derivatur a peccato originali, habet aliquid damnationis culpabilis non quidem secundum rationem peccati actualis mortalis, sed secundum rationem damnationis quae competit originali peccato.
Ad primum ergo dicendum, quod hi qui non sunt in christo, sentientes carnem, consequuntur damnationem debitam originali peccato, non autem debitam mortali.
Ad secundum dicendum, quod apostolus intendit concludere, cum dicit: nihil ergo damnationis etc., quod rebellio fomitis est absque damnatione originalis in his qui sunt in christo iesu. Ex quo potest haberi, quod in his qui non sunt consecuti gratiam christi iesu sit fomes peccati simul cum culpa originali.
Ad tertium dicendum, quod illud debitum non sentiendi carnem, est debitum habendi originalem iustitiam: ex quo sequitur quod non habens eam, vel aliquid loco eius, sicut gratiam baptismalem, habeat peccatum originale, non autem quod habeat in quolibet suo motu peccatum mortale.