QUAESTIO III An Syllogismus sit objectum Logicae?

D. Thom. 4. Met. lect. 4. et in Opusc. 42. cap. 2. et Opusc. 56 ante medium, et 70. quaest. 6. art. 1 et 3. et 1. Post. lect. 20, Albertus Maga. in Prolog. Praedicam. Avicen. 1. Metaph.cap. 2 Averro. in Epito. praedicam, cap. ultimo. et 4. Mei cap. 2. Jandunus 4. Metaph. quaest. 4. Aureol. in Prol. Sent. q. de subjecto Theologiae, art. 5. Ockam. q. 2. Log. Joannes a Magistris q. 3. Prooem. Cajet. cap. de Genere. Satas q.5. Prooem. Tartar. q. 3. Prooem. Joannes Ang, et Eras. in hanc quaest. Flandr. 4. Metaph. q. 5 art. 2. Suarez. 1. Tom. Metaph. dirput. 1. sect. 4. et Tom. 2. disput. 54. in primo.VasqUez 1. p. disp. 4. cap. 1. Fonseca 2. Metaph. cap. 3. quaest. 1. sed. 5. Tolet q. 5. Prooem. Conimbr. ibidem. Hurtado disp. 1. Prooem. Faventinus Theor. 6. Merinero disp, unica proaem. quaest. 4, Rodrig. q. 3. art. Fuente q. 3. diff. 1.

Quod non videtur. Quia omnis scien tia est per Syllogismum ; si ergo de Syllogismo sit scientia, hoc erit per Syllogismum, quod falsum est. Tum quia Syllogismus, de quo quaeritur scientia, est ignotus.Syllogismus autem per quem habetur scientia, est notus : ergo idem erit notum et ignotum, sed per ignotum nihilscitur.Tum quia quaero de Syllogismo,per quem habetur scientia,aut de illo est scientia, aut non ; si non, pari ratione nec de Syllogismo in communi, quia quod scitur de communi, scitur de quolibet particulari ; si sic, ergo per alium Syllogismum, et sic erit procedere in infinitum in Syllogismis, ad habendum scientiam, quod est inconveniens ; quia tunc nihil sciretur : infinitum enim est ignotum, per Aristotelem 1. Posteriorum : igitur idem erit notum, et ignotum.

Item, nihil est subjectum totius, et partis ; Syllogismus autem est subjectum partis Logicae, scilicet libri Priorum ; ergo.

Item, Syllogismus nunquam fuit in sensu : ergo nec in intellectu. Consequentia patet per Aristotelem in de Sensu et Sensato.

Ad oppositum ; Passiones Syllogismi in Logica principaliter de eo demonstrantur, et de aliis propter ipsum: ergo, etc.

Dicitur, quod subjectum Logicae est conceptus formatus ab actu rationis ; quia ille communis est omnibus in Logica consideratis ; nam cum actus rationis sit triplex, Primus scilicet indivisibilium intelligentia ; Secundus, compositio, vel divisio istorum simplicium, seu indivisibilium ; Tertius est discursus formatus a noto ad ignotum. De conceptu formato a primo actu rationis, est liber Praedicamentotum, qui est de incomplexo. De conceptu formato a secundo actu, est liber Perihermenias, qui est de Enunciatione. De conceptu formato per tertium actum, est tota nova Logica, quae est de Syllogismo, et de ejus partibus subjectivis.

Aliter ponitur, quod est de Secundis intentionibus applicatis primis, sicut dicit Boetius, quia illae sunt communes omnibus in Logica determinatis. Tertio modo ponitur Ens esse subjectum ;

quia per Aristotelem 4 Meta. Cont. 5. circa idem laborant Metaphysicus, Dialecticus et Sophista. Metaphysicus autem laborat circa Ens igitur. Quarto modo ponitur Oratio, quia de ipsa, et ejus partibus determinatur in veteri, et nova Logica, cum sit genus enunciationis : et ponitur etiam in definitione Syllogismi primo Priorum. Quinto ponitur Argumentatio, quia de ejus speciebus et ejus partibus est tota Logica. Sexto modo ponitur [Syllogismus quia omnia alia, quae in Logica considerantur, propter ipsum considerantur.

Ad videndum autem quae istarum positionum sit verior, notandum quod tres sunt conditiones praecipuae subjecti in scientia. Prima videlicet quod sit notum quid est, et quia est, nam haec duo, ut inquit Aristoteles 1. Poster. Text. 2. oportet praesupponere de omni subjecto demonstrationis. Secunda est, quod per ejus quod quid est,demonstrentur in scientia passiones illius subjecti de eo. Tertia est, quod ad ipsum alia omnia in scientia determinata reducantur, et propter ipsum considerentur : aliter enim ab ejus unitate non esset unitas scientiae.

Duae primae conditiones desunt tribus primis positionibus, quia nullius eorum subjectorum secundum rationem generalem, ut ponuntur subjecta, habetur definitio in Logica, nec praemittitur, ut principium scientiae, nec passio aliqua de eis demonstratur in generali : ergo quodlibet illorum est nimis commune subjectum. Etiam non differunt istae tres positiones inter se, quod manifestum est de prima, et secunda ; de tertia autem probatur: quia aut ens reale est subjectum hujus scientiae ; aut ens rationis. Si primo modo, ergo haec scientia est realis ; quod falsum est, si secundo modo, aut ergo tantum de ente rationis, idest, considerato ab intellectu ; aut de ente rationis, id est, causato a ratione. Si primo modo,sic adhuc poterit esse realis : nam nihil est subjectum alicujus scientiae, nisi ut consideratum a ratione ; quia non nisi ut est universale: ergo oportet dare, quod sit de ente causato a ratione, quod est idem cum aliis duabus.

Ad rationem quidem pro prima positione, patet argumentum non valere ; quia arguitur ab insufficienti divisione, et facit fallaciam Consequentis. Patet, quia desunt aliae duae conditiones subjecti. Ad a ctoritatem Boetii dico, quod Logica est de illis : sed illa non sunt primum subjectum, sed sunt communiora subjecto ; sicut dicimus, quod omnis scientia est de ente, quia nulla est de non ente.

Ad rationem positionis tertiae dico, quod laborant circa idem, non quod idem sit subjectum ; sed quia in Logica consideratur illud, per quod circa omnia convenit laborare : nam circa multa laboratur in scientia, non tamen propter hoc quodlibet illorum est principale subjectum illius scientiae.

Quarto, scilicet Orationi, deficit secunda conditio, et tertia. Et quod accipitur, quod convenit Syllogismo, dico quod non convenit nisi aequivoce ei, et enunciationi : et aequivocum non est subjectum in scientia, quia non potest definiri ; sumitur enim in definitione Syllogismi pro argumentatione.

Quinto, scilicet Argumentationi, deest primum, non enim ab Aristotele usquam definitur Argumentatio in communi ; nec ponitur ejus definitio, ut principium scientiae , licet Boetius eam definiat in Topicis suis. Secundum etiam deest sibi,ut manifestum est secundum rationem generalem. Tertium etiam probo, quia vel est aequivocum et tunc manifestum est quod ab ejus unitate non est unitas scientiae, nec scientia una, cum tunc non sit unum scibile, nec unum intelligibile ; vel est analogum ad contenta sub ea : et tunc scientia non erit una ab ipso, sed ab unitate principalis, ad quod omnia alia attribuuntur, et illud est Syllogismus : sicut unitas Metaphysicae est ab unitate subtantiae, ad quam omnia alia entia attribuuntur,

Dicendum ergo, quod subjectum primum et proprium Logicae est Syllogismus ; habet enim primam conditionem, quia statim post determinationem de ejus partibus in veteri Logica, in primo Priorum cap 1. praemittit ejus definitionem. Et secundam habet, quia in eodem multas passiones de ipso ostendit Aristoteles per illam definitionem, ut modum, et figuram in illis de inesse ; et in modalibus, ut habere tres terminos in illo capitulo : Quoniam igitur in illis figuris, per hoc quod est ex necessitate, accidere conclusiosionem, etc. Et tertiam similiter habet, propter ipsum enim in veteri Logica determinatur de ejus partibus integralibus , scilicet de Incomplexo, Enunciatione , et de partibus subjec -tivis in libro Topicorum, Priorum, Posteriorum , et de aliis speciebus Argumentationis ; quia illa reducuntur ad ipsum, sicut imperfectum, ad perfectum et de Syllogismo sophisstico, ut de privatione ejus, quia ejusdem est cognoscere habitum et privationem : sic ergo penes ejus divisionem, et attributa illi, patet divisio Logicae.

Ad primum argumentum concedo, quod scientia est de Syllogismo per Syllogismum aliquem particularem. Ad primum contra hoc dico, quod Syllogismus iste per quem habetur scientia, notus est quoad veritatem praemissarum : quia sunt propositiones immediatae illativae conclusionis, et quantum ad illationem conclusionis ex praemissis ; quia illatio est per se manifesta ; cum Syllogismus perfectus sit, qui nullius indiget ad hoc ut appareat necessarius 1 Priorum, cap.l. id est,ad hoc, ut manifestum sit Conclusionem sequi ex Praemissis. Sed iste Syllogismus, per quem habetur scientia, est ignotus, quoad passionem illam, quae demonstratur de Syllogismo in communi, secundum quam ipse Syllogismus in communi est ignotus, non enim quaeritur cognitio de Syllogismo in communi, nisi quoad passionem ; et ita non est idem notum, et ignotum secundum idem.

Ad aliud contra hoc, dico, quod scientia est de Syllogismo, per quem est scientia. Et cum quaeritur per quem Syllogismum ? dico, quod per seipsum ; quia inquantum per ipsum ostenditur passio aliqua de communi Syllogismo, ostenditur de seipso, inquantum est Syllogismus, nec aliter est scientia de particulari.

Ad secundum principale argumentum, dico, quod Syllogismus quoad proprietates formaliter ipsum consequentes, est subjectum libri Priorum ; est autem subjectum totius Logicae, quoad omnes passiones in se, vel in suis partibus integralibus, et subjectivis, vel reducibilibus ad ipsum: nec oportet subjectum praedicari de omnibus in scientia consideratis; sed esse id, propter quod alia considerantur, ut patet de subjecto naturalis scientiae, quod est corpus mobile : ibi agitur de motu et natura, quae non sunt corpus mobile.

Vel potest dici quod major est falsa in scientiis quando subjectum totius multa requirit determinari, propter ejus cognitionem : tunc enim de illis multis oportet in illa scientia considerare, et cum hoc de ipso subjecto : ergo aliqua pars scientiae erit de illo subjecto, secundum se proprie, quod est subjectum totius : ita est hic, ut patet de octo libris Physicorum respectu totius scientiae naturalis.

Ad tertium dico, quod illa propositio Aristotelis Nihil est in intellectu, quin prius fuerit in sensu, vera est de eo quod est primum intelligibile. Quod est scilicet quod quid est rei materialis ; non autem de omnibusper se intelligibilibus, quia multa per se intelliguntur, non quia speciem faciunt, in sensu ; sed per reflexionem intellectus ; et ita est de Syllogismo: in plus enim est per se, quam primo, ut dicitur 1. Posteriorum, text. 2. Isosceles enim per se habet tres angulos, sed non primo.

In speciali circa librum Porphyrii, quaerendum est de Universali. Et quia omnem quaestionem praecedit, quid dicitur per nomen, ideo notandum, quod Universale, sicut cetera concreta, tripliciter sumitur. Quandoque enim sumitur pro subjecto, idest, pro re primae intentionis, cui applicatur intentio universalis ; et hoc modo universale est primum objectum intellectus. Quandoque sumitur pro forma, scilicet pro re secundae intentionis, causata ab intellectu, et applicabili rebus primae intentionis ; et sic loquitur Logicus proprie de Universali. Tertio modo pro aggregato ex subjecto, et forma ; et illud est ens per accidens, quia aggregat diversas naturas, ex quibus non fit unum per se ; et sic non est de consideratione alicujus artificis, quia de ente per accidens nulla est scientia, per Aristotelem sexto Metaphys. quia nec diffinibile. Tantum igitur de cetero fiet sermo de Universali secundo modo sumpto, non autem de aliis, etc.