QUAESTIO XXIV

An haec sit vera, Socrates senex differt a seipso puero

Commentator super cap. de differ. Joannes Angl. et Brasavol. super hanc quaest. Rodrigues in recapilulalione textus hujus quaest. Vide citatots quaest. antecedenti.

Quaeritur circa primum membrum divisionis differentiae, an sit haec vera, Socrates senex differt a seipso puero. Quod non videtur ; quia relatio requirit duo extrema in actu ; quia si sit, suum subjectum est ; et si hoc, ejus correlativum est, quia relativa sunt simul natura. Sed Socrates senex, et Socrates puer, non sunt simul natura in actu; ergo differentia (quae est relatio quaedam) non est inter illa, ut extrema, cujus oppositum notat illa propositio.

Item, si Socrates senex differat a seipso puero, ergo non est idem sibi puero, ergo non est idem sibi. Prima consequentia patet, quia idem, et differens opponuntur, ergo ad unum sequitur negatio alterius. Probatio secundae consequentiae,negatio in antecedente negat identitatem universaliter: ergo sequitur negatio identitatis ejusdem a se, sicut a superiori, ad inferius negando, et hoc tantum significat consequens.

Item sequitur,Socrates senex differt a se puero : ergo Socrates senex, et Socrates puer differunt, ergo Socrates senex, et Socrates puer sunt multa : et ultra,ergo Socrates et Socrates sunt multa. Consequens est falsum : ergo et primum Antecedens. Probatio primae consequentiae : sic enim sequitur in omnibus relativis aequiparantiae. Sequitur enim,Socrates est similis Platoni, ergo Socrates et Plato sunt similes. Et ratio est haec, quia relativum aequiparantiae, qualiter denominat utrumque extremum. Probatio secundae, Differerentia est species multitudinis, per Aristotelem 5. et 10. Metaph. context. 10. 12. et 17.Sequitur: ergo differunt: ergo sunt multa ; sicut sequitur, album est, ergo coloratum. Probatio tertiae consequentiae, quia ab inferiori ad suum superius tenet affirmando,quemadmodum a determinatione non diminuente sequitur ad determinabile: sic arguitur ibi, ergo consequentia bona.

Ad oppositum est Porphyrius.

Item, arguitur ratione sic. Circa ens immediate opponuntur idem, et diversum, per Aristotelem 10. Metaph. Aut ergo Socrates senex, et Socrates puer sunt idem, vel diversum. Non idem quia tunc haec affirmativa, Socrates senex est Socrates puer, esset vera : sed hoc est falsum ; est ergo diversum, et hic sumitur differens, ut est commune ad omne diversum.

Ad quaestionem dicendum, quod propositio distinguenda est, secundum aequivocationem ; quia sumpto differre in communi, est vera propositio ; quia isto modo, quodcumque accidens impedit omnimodam identitatem. Accipiendo tamen differentia proprie,vel magis proprie, est propositio falsa, ut patet ex ratione istorum differentiarum.

Ad primum argumentum potest dici, quod oportet extrema relationis esse in actu, quoad rationem referendi, et non quoad existentiam : quia prius, et posterius, licet non simul existant, tamen simul sunt secundum rationem, qua referuntur : nam quando prius est sub ratione prioris, posterius est sub ratione posterioris, licet tunc non existant.

Aliter potest dici, quod Socrates puer, non est per se extremum hujus relationis, sed Socrates puer differens; quia per se extrema relationis aequiparantiae, nominantur eodem nomine illius relationis, illud autem extremum est per se simul cum Socrate sene differente: quia pro eodem tempore est hoc differens ab illo, et illud ab isto.

Ad secundum dico, quod haec consequentia non valet, Non est idem sibi puero: ergo non est idem sibi ; quia in prima, negatur identitas respectu termini accidentalis : in secunda vero, respectu substantialis, qui importatur per sibi, quod est relativum reciprocum, et in hoc fit fallacia Consequentis, quia ad diversitatem accidentalem, non sequitur diversitas substantialis, sed e converso. Sed si ly sibi, in consequente referat Antecedens cum determinatione, scilicet hoc totum, Socrates senex, tunc patet consequentiam non valere ; quia in Antecedente, et Consequente, respectu diversorum terminorum accidentalium, negatur identitas. Unde quod hic assumitur in probatione, quod in Antecedente negatur identitas universaliter, falsum est ; sed tantum respectu hujus termini, Socrates.

Ad tertium dico, quod negatur prima consequentia, propter negationem inclusam in differt, ut patet in aliis, quia haec est vera, Socrates differt ab omni

homine, sicut Socrates non est idem omni homini: haec tamen est falsa, Socrates et omnis homo differunt, sicut haec, Socrates et omnis homo non sunt idem.

Ad probationem dicitur, quod tenet in relativis aequiparantiae, ubi non includitur negatio, ut de simili patet, sic non est de differentia.

Contra hoc. Negatio inclusa in differt non tollit talem consequentiam, nisi propter hoc, quod terminus praecedens ipsum, et subsequens, diversam habent suppositionem, unde tenet, observata eadem suppositione, talis consequentia, etiam cum differt. Sed in singularibus non refert praeponere, vel postponere negationem, per Aristotelem 2. Perihermenias, cap.l ergo in illis, cum differt, bene tenet talis consequentia.

Ideo potest concedi illud ultimum Consequens, scilicet Socrates senex,et puer, sunt multa, sed non sequitur, ergo Socrates et Socrates sunt multa ; quia illa determinatio in Antecedente respectu talis praedicati, diminuit a Socrate absolute. Ideo non sequitur, ut superius ad inferius, sed ut secundum quid, ad simpliciter. Similiter in illo conjuncto sumitur Socrates secundum accidens, quia secundum rationem alicujus, quod secundum rationem talis praedicati est sibi extraneum absolute sumpto, et in dictis secundum accidens, sive praedicatis, sive subjectis, non tenet a conjunctis ad divisa, per Aristotelem in 2. Perihermenias text. 2.