QUAESTIO IV Utrum Universale sit ens

Arist. lib. de Interpr. cap. 5. primo Post. cap. 2. et 33. text. 88 7. Metaph. text. 10. et 7. Metaph. text. 51 . et 57. D. Thom. lib. de Ente et Essentia. cap. A. et in duobus Opusculis de hac materia, Mirandulanus in expositione Praedicamentorum. Valles Conlrover. 9. ad Tirones. Albertus Parvus quaest. 9. Log. Franc. de Matronis 7. 7. Quodlibetal. Okam cap. 4. suae Log. textualis. et in 1 d, 2. 7. 7. et 8. Joan. Anglicus et Bras. super hanc quaest. Conimbr. lib. 5. Metaph. cap. 28. 7. 1. sect. 2. Complut. disp. 3. de essentia Universalis. 7. 1. Rodrigues 7. 1. Univers. art. 7. Aversa quaest. 8. sect. 1. Hurtado disp. 5. 5. Metaph, sed. 10. Doctor in 2. d. 3. 7. 1. sig. . sed contra, et 7. Metaph. q. 18.

Quod non videtur, per Boetium De unitate, et uno, dicentem ; Omne quod

est, ideo est, quia unum numero est: Universale non est unum numero, quia praedicatur de pluribus univoce,ergo,etc.

Item, per Aristotelem in Praedicamentis, 1. De substantia. Omne quod est aliud a prima substantia, aut dicitur de prima substantia, est in illa : sed Universale est aliud a prima substantia, et non dicitur de prima substantia, nec est in illa, ergo, etc. Probatio minoris, Solae secundae substantiae dicuntur de primis, ut patet per Aristotelem, Universale autem cum sit accidens, non est secunda substantia, nec est in primis, quia tunc prima substantia esset universalis, sicut illud, in quo est albedo, est album.

Item, si Universale est ens, aut est a natura, aut ab intellectu ; non a natura, quia tunc esset singulare, et terminus transmutationis : ergo ab intellectu solo, ergo est figmentum, et ita non ens.

Ad oppositum, Universale definitur ab Aristotele primo Perihermenias : sed non entis non est definitio. Item per Boetium, Secundae intentiones applicantur primis ; non ens autem non applicatur enti.

Dicendum, quod Universale est ens, quia sub ratione non entis, nihil intelligitur : quia intelligibile movet intellectum. Cum enim intellectus sit virtus passiva (per Aristotelem 3. de Anima cont. 5. et inde saepe.) non operatur, nisi moveatur ab objecto ; non ens non potest movere aliquid ut objectum ; quia movere est entis in actu ; ergo nihil intelligitur sub ratione non entis : quidquid autem intelligitur, intelligitur sub ratione Universalis: ergo illa ratio non est omnino non ens.

Ad primum argumentum dico, quod. Boetius intelligit de illo, quod est praeter operationem intellectus, cujusmodi non est Universale.

Ad secundum dicitur similiter, quod Aristoteles sic intellexit.

Contra hoc, quia probat conclusionem illam per hoc, quia secundae subtantiae dicuntur de primis, accidentia sunt in primis, secundae autem substantiae, ut ibi loquitur de ipsis, non sunt praeter intellectus operationem ; ergo non tantum intelligit de his, quae sunt praeter operationem intellectus, sed etiam de his, quae sunt per operationem intellectus. Probatio minoris, quia dividit, in principio capituli, Substantiam in primam et secundam : si ergo illa divisio valeat, sequitur quod membra, ut ibi intelligit, opponuntur ; sed quod est secunda substantia praeter operationem intellectus, non opponitur primae substantiae, sed est idem ; ergo non intelligit de secunda substantia, quoad illud, quod est ens praeter operationem intellectus.

Ideo dicitur quod Universale dicitur de primis. Ad illud, quod est contra hoc, quia solae secundae substantiae dicuntur de primis ; dico, quod secundae substantiae, ut ibi loquitur, sunt accidentia, non quidem realia, de quibus ponit aliud membrum, scilicet in esse: sed intentionalia, quibus per se competit dici de : Universale autem est quid communius ad secundam substantiam; quia secunda substantia dicitur Universale applicatum ad aliquid in genere substantiae.

Ad tertium dico, quod Universale est ab intellectu. Et cum dicitur, ergo est figmentum ; dico quod non sequitur, quia figmento nihil correspondet in re extra ; Universali autem aliquid extra correspondet, a quo movetur intellectus, ad causandum talem intentionem. Est enim, secundum Boetium, Species tenuis similitudo singularium: et Genus magis tenuis suarum specierum.

Dico ergo, quod effective est ab intellectu, sed materialiter, sive originaliter, sive occasionaliter, est a proprietate in re, figmentum vero minime, etc.