QUAESTIO XI An haec sit per se,Homo

est universalis.

Vide citatos Quaest antecedenti.

Quod sic videtur. Cui enim per se inest diffinitio, per se inest et diffinitum : sed homo praedicatur per se de pluribus differentibus numero: ergo homo per se est species.

Item, quod est per se intelligibile, est per se Universale : homo est per se intelligibile : ergo, etc. Minor patet, quia per suum quod quid est, quod est idem sibi. Item, Universale convenit homini, secundum quod abstrahitur ab omni accidente ; ergo non convenit ei, ut accidens. Antecedens est verum, quia homo ut conjungitur accidentibus, est singulare.

Ad oppositum : Per se praesupponit dici de omni ; ergo si homo est per se Universale, omnis homo erit Universale. Consequens est falsum, ergo et Antecedens.

Ad Primam quaestionem dicendum, quod Universale est in re,ut in subjecto, quia illam denominat, non intellectum; sed in intellectu est veluti in efficiente, et ut cognitum in cognoscente.

Sciendum tamen, quod significatum termini communis, significantis veram naturam, tripliciter potest considerari. Uno quidem modo secundum esse in suppositis, quod dicitur esse materiale ejus, et hoc modo insunt sibi accidentia communia. Secundo modo consideratur absolute secundum esse quidditativum, et sic insunt ei praedicata essentialia. Tertio modo ut per formam intelligibilem, ab intellectu apprehenditur, quod est esse cognitum, et sic insunt ei intentiones. Intellectus enim considerans naturam hominis unam in multis, et de multis, ab aliqua proprietate reperta in natura sic considerata, movetur ad causandum intentionem, et illam causatam attribuit illi naturae, cujus est proprietas et a qua accipitur.

Ad primum argumentum dico, quod procedit de accidente reali, quod inest naturae, secundum esse materiale. Ad secundum dico, quod non attribuit aliquam proprietatem rei, per ejus transmutationem, quia non est virtus factiva:

potest tamen aliquam attribuere, quae dicit habitudinem rei ad intellectum, praesertim si accipiatur a proprietate illius rei : sicut attribuit modos significandi dictioni significativae, qui sunt in voce, ut in subjecto, effective tamen ab intellectu.

Ad tertium dico, quod illud dictum Commentatoris non potest intelligi,quod fiat unum compositum ex illis : quia tunc intellectus esset compositus ex quidditatibus omnium rerum sensibilium: sed intelligendum est, quod intellectus in actu verius recipit praedicationem anius cum intelligibili in actu, quam materia cum forma : quia intellectus in actu est intelligibile in actu : quia per speciem intelligibilem in actu, potest seipsum intelligere reflectendo: materia autem non est forma per hoc quod ponitur cum forma.

Ad secundam quaestionem dicendum, quod est vera eo modo, quo nunc dictum est accidens inesse rei ; quia definitio intentionis inest rei, isto modo. Contra hoc, Species inest homini, secundum quod homo dicitur de pluribus, etc. sed non dicitur de illis, nisi secundum quod est in illis, et hoc est secundum esse materiale ; ergo primo modo propositio est vera.

Ad hoc dico, quod Species inest homini, secundum quod homo praedicatur de individuis, loquendo de praedicatione signata : non de praedicatione exercita, id est, non secundum quod est idem suppositis, quod est primum membrum distinctionis.

Ad primum argumentum dico, quod vera natura potest sumi tripliciter, non tamen propositio distinguenda est, quia diversitas suppositionis stat cum unitate subjecti et significati. Sed est magis multiplicitas figurae dictionis, si qua sit. Est igitur propositio simpliciter vera,

quia secundum quod subjectum supponit veram naturam : ut tamen comparatur ad intellectum,inest ei tale accidens: multiplicitas enim figurae dictionis non est vera multiplicitas, sed tantum phantastica,unde hic non distinguitur Socrates est homo, sed esset falsa, si acciperetur homo, ut accipitur hic Homo est species.

Ad secundum dico, quod haec est falsa, Species est intentio, sicut haec, Album est color quia species denominative importat aliud, quam intentio in abstracto. Contra, tunc haec est vera, Species est intentionale, et ita sequitur, ergo homo est intentionale. Dici potest quod hic est fallacia Accidentis ;quia species respectu hominis accipitur ut modus, respectu vero intentionis ut quid quia quodlibet in suo genere est quid.

Ad tertium dico, quod non est ibi praedicatio in abstracto, quia species est concretum, et denominative praedicatur de re.

Ad tertiam quaestionem dicendum, quod tales non sunt per se : quod patet de primo modo, praedicatur enim in primo modo definitio, vel pars definitionis de definito. Impossibile est autem aliquam rem secundae intentionis, definire rem primae intentionis : quia tunc illa res secundum suam essentiam partim esset a natura, et partim ab intellectu, et ita a diversis non ordinatis ; quare non esset unum essentialiter ; ergo impossibile est aliquam intentionem per se primo praedicari de re. Nec secundo modo ; quia non causatur intentio ex per se principiis subjecti. Nec quarto modo : quia res non est causa efficiens intentionis, sed intellectus. Nec universaliter aliquo alio modo ; quia tunc esset natura sufficiens causa talis accidentis. In quocumque igitur esset illa natura, illi inesset accidens quod falsum est.

Ad primum argumentum negatur minor. Contra, si non praedicatur per se, praedicatur per accidens: igitur haec est per accidens, Homo est animal, etiam ista responsio est contra communem modum loquendi.

Ideo dico, quod ly per se, in minori potest determinare inhaerentiam hujus praedicati, praedicatur de pluribus ; vel inhaerens, scilicet, praedicatum. Primo modo est falsa, et sequitur conclusio falsa. Secundo vero modo est vera, non tamen infert tunc consequens sic. Simile patet hic: Accidens est per se inhaerens, si determinat inhaerentiam, vera est: si inhaerens, falsa.

Ad secundum per idem, minor est vera, ut per se determinat inhaerentiam: et sic major est falsa.

Ad tertium dico, quod Universale inest homini, ut abstrahitur ab omni accidente reali, quod sequitur ipsum secundum esse materiale ; non autem ab accidente intentionali, quare, etc.