22
ἀρετῶν ἐπιβολή, τήν φαραγγωθεῖσαν ψυχήν ἀναπληροῖ, καί τήν ὀρινομένην τῶν πονηρῶν πνευμάτων ταπεινοῖ δυναστείαν.
2.54 (νδ΄) Αἱ τραχεῖαι (τουτέστιν, αἱ τῶν ἀκουσίων πειρασμῶν ἐπιφοραί) ἔσονται εἰς ὁδούς λείας, ὅταν μάλιστα χαίρων καί εὐφραινόμενος ὁ νοῦς, ἐν ἀσθενείαις εὐδοκῇ καί θλίψεσι καί ἀνάγκαις, διά τῶν ἀκουσίων πόνων, τήν ὅλη τῶν ἑκουσίων παθῶν ἀφαιρούμενος δυναστείαν. Τραχείας γάρ κέκλικε, τάς τῶν ἀκουσίων πειρασμῶν συμβάσεις, εἰς ὁδούς λείας διά τῆς κατά τῆς εὐχαριστίαν ὑπομονῆς μεταπιπτούσας.
2.55 (νε΄) Ὁ τῆς ἀληθινῆς ἐφιέμενος ζωῆς, γνούς ὅτι πᾶς πόνος, εἴτε ἑκούσιος, εἴτε ἀκούσιος, τῆς τοῦ θανάτου μητρός ἡδονῆς γίνεται θάνατος, πάσας τάς τραχείας τῶν ἀκουσίων 1241 πειρασμῶν ἐπιφοράς δέξεται μετ᾿ εὐφροσύνης χαίρων· διά τῆς ὑπομονῆς, ὁδούς εὐμαρεῖς τε καί λείας, τάς θλίψεις ποιούμενος, καί πρός τό βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως ἀπλανῶς παραπεμπούσας αὐτόν, εὐσεβῶς ἐν αὐταῖς τόν θεῖον δρόμον ποιούμενον. Καί γάρ, τοῦ μέν θανάτου μήτηρ ἐστίν ἡ ἡδονή· τῆς ἡδονῆς δέ θάνατός ἐστιν, ὁ πόνος· ὅ τε προαιρετικός, καί ὁ παρά προαίρεσιν.
2.56 (νστ΄) Πᾶς τοιγαροῦν ὁ τήν πολυέλικτόν τε καί πολύπλοκον 15∆_104 ἡδονήν, καί πᾶσιν ὁμοῦ τοῖς αἰσθητοῖς πολυτρόπως συμπεπλεγμένην τῇ ἐγκρατείᾳ διαλύσας, τά σκολιά εἰς εὐθείας ἐποίησε· καί ὁ τήν δύσβατον καί τραχεῖαν τῶν πόνων ἐπιφοράν δι᾿ ὑπομονῆς πατήσας, τάς τραχείας ἐποίησεν εἰς ὁδούς λείας. Ὅθεν ὥσπερ ἔπαθλον ἀρετῆς καί τῶν ὑπέρ αὐτῆς καμάτων, οἷα καλῶς τε καί νομίμως ἀθλήσας, καί τήν ἡδονήν νικήσας, τῷ πόθῳ τῆς ἀρετῆς, καί τήν ὀδύνην πατήσας τῷ τῆς γνώσεως ἔρωτι, καί δι᾿ ἀμφοτέρων γενναίως τούς θείους διενέγκας ἀγῶνας, Ὄψεται, κατά τό γεγραμμένον, τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ.
2.57 (νζ΄) Ὁ τήν ἀρετήν ἀγαπῶν, τήν τῶν ἡδονῶν ἑκουσίως ἀπομαραίνει κάμινον· ὁ δέ τῇ γνώσει τῆς ἀληθείας πεποιωμένος τόν νοῦν, ἀκουσίοις οὐκ ἐπέχεται πόνοις, τῆς κατά τήν ἔφεσιν πρός τόν Θεόν φερούσης ἀεικινησίας.
2.58 (νη΄) Ὁ τά σκολιά τῶν ἑκουσίων παθῶν, ἤγουν τῆς ἡδονῆς τά κινήματα διά τῆς ἐγκρατείας εὐθύνας, καί τά τραχείας, τῶν ἀκουσίων πειρασμῶν συμφοράς, ἤγουν τούς τρόπους τῆς ὀδύνης διά τῆς ὑπομονῆς ὁμαλίσας, καί εἰς ὁδούς λείας καταστήσας· ὁ τοιοῦτος εἰκότως ὄψεται τό σωτήριον τοῦ Θεοῦ, καθαρός τῇ καρδίᾳ γενόμενος· καθ᾿ ἥν διά τῶν ἀρετῶν καί τῶν εὐσεβῶν θεωρημάτων, ὁρᾷ τόν Θεόν ἐπί τέλει τῶν ἄθλων, κατά τό, Μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται· τῶν ὑπέρ ἀρετῆς πόνων, τῆς ἀπαθείας τήν χάριν ἀντιλαβών, ἧς οὐδέν πλέον τόν Θεόν ἐμφανίζει τοῖς ἔχουσι.
2.59 (νθ΄) Λάκκους καλεῖ ἡ Γραφή, τάς δεκτικάς τῶν οὐρανίων χαρισμάτων τῆς ἁγίας γνώσεως καρδίας, λατομουμένας τῷ στερῷ λόγῳ τῶν ἐντολῶν, καί ἀποβαλλομένας καθάπερ πωρώματα, τήν τε πρός τά πάθη φιληδονίαν, καί τήν πρός τά αἰσθητά 15∆_106 τῆς φύσεως σχέσιν, καί πληρουμένας τῆς ἄνωθεν φερομένης ῥυπτικῆς τε τῶν παθῶν, καί ζωοποιητικῆς καί οἷον θρεπτικῆς τῶν ἀρετῶν ἐν πνεύματι, γνώσεως.
1244 2.60 (ξ΄) Λάκκους λατομεῖ ὁ Κύριος ἐν τῇ ἐρήμῳ· λέγω δέ τῷ κόσμῳ, καί τῇ φύσει τῶν ἀνθρώπων· τάς τῶν ἀξίων καρδίας ἐκχοΐζων, καί ἀποκαθαίρων τοῦ ὑλικοῦ βάρους τε καί φρονήματος, καί ποιῶν εὑρυχώρους πρός ὑποδοχήν τῶν θείων τῆς σοφίας καί τῆς γνώσεως ὑετῶν, ἵνα ποτίζουσι τά κτήνη τοῦ Χριστοῦ, τούς δεομένους λέγω διά ψυχῆς νηπιότητα, τῆς ἠθικῆς διδασκαλίας.