101

[ζ'] «Ἀλλ' ἐπαρχέτω»: Κρατείτω, φησίν, ὁ λόγος θυμοῦ καί ἐπιθυμίας· ταῦτα γάρ τά ὑφειμένα· ἐν τῇ τούτων γάρ ἐποχῇ ἡ λογική φαίνεται ἐξουσία καί δύναμις, ὥστε μή ἁπλῶς, ἀλλά πρός τί χρήσιμον κεχρῆσθαι αὐτοῖς.

«Ἐκ Θεοῦ νομοθέτης»: Τόν θεῖον Παῦλον φησιν. «Οὐκ ἀξιοῖ τῆς Ἐκκλησίας»: Ἐκ τῆς πρός Τιμόθεον ἐπιστολῆς. § 4. «Τά καθ' ἀξίαν ἀφόριζε»: Σημείωσαι τάξιν ἐπαινουμένην

ἐκκλησιαστικήν, ἵνα τοῖς μονάζουσιν οἱ διάκονοι, καί τούτοις (15∆_444> οἱ πρεσβύτεροι, καί τοῖς πρεσβυτέροις οἱ ἐπίσκοποι ἐπιτιμῶσι, τοῖς δέ ἐπισκόποις οἱ ἀπόστολοι καί οἱ τούτων διάδοχοι. Ἐν δέ τοῖς τῶν ἀποστόλων διαδόχοις παρά τῶν ὁμοταγῶν ἡ ἐπιτίμησις.

«Καί τοῖς ἱεράρχαις οἱ ἀπόστολοι»: Σημείωσαι, ὅτι καί ἐπισκόπων μείζους οἱ ἀπόστολοι, καί οἱ τῶν ἀποστόλων διάδοχοι, καί ὅτι ἕκαστος παρά τοῦ ἁγιωτέρου τῆς αὐτοῦ τάξεως εὐθύνεσθαι ὀφείλει. Ἀποστόλων δέ διαδόχους τούς νῦν πατριάρχας ἡγοῦμαι εἶναι.

«Οὐκ οἶδ' ὅπως κλαύσομαι»: Σημείωσαι τήν πικρίαν, ἤ μᾶλλον συμπάθειαν τοῦ πατρός.

«Καί γάρ εἰ μή τοῦ ἀγαθοῦ»: Καί γάρ εἰ μή νομίζεις, φησί, τοῦ ἀγαθοῦ Θεοῦ εἶναι τοῦ παρ' ἡμῶν θεραπευτής, πάντως καί ἡμῶν καί ὅλης τῆς Ἐκκλησίας ἀλλότριος ὑπάρχεις. Σημείωσαι δέ, ὅτι τάχα ἐν παροικίᾳ τοῦτο τοῦ μεγάλου ∆ιονυσίου ἡμαρτήθη, καί ὅτι τόν ∆ημόφιλον αὐτός μοναχόν τῆς Ἐκκλησίας ἔταξεν.

«Ἤ τήν διπλῆν ἁμαρτίαν»: Σημείωσαι ποίαν καλεῖ διπλῆν ἁμαρτίαν, ὅταν ἁμαρτάνων τις ἀγνοῇ ὅτι ἥμαρτε. Τοῦτο δέ τοῦ Ἰερεμίου ἐστίν, ὡς ἐφεξῆς σαφήνιζει· «Ὅτι δύο ἥμαρτεν ὁ λαός· ἐμέ ἐγκατέλιπον πηγήν ζωῆς», καί τά ἐξῆς.

«Ὅτι ∆ημόφιλος οἴεται»: Πολλή καί μεγάλη καί συμπαθής παράκλησις τοῖς ἁμαρτωλοῖς.

«Ἀλλ' ὁ θεραρχικός ἱεροτελεστής»: Τόν Κύριον λέγει, ὅτι οὐχ ὅμοια διατάττεται τοῖς ὑπό ∆ημοφίλου γεγενημένοις.

«Καί ταῦτα τῶν ἁμαρτωλῶν»: «Ἁμαρτίαν γάρ οὐκ ἔποιησεν, οὐδέ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ», τό τοῦ Ἀποστόλου λέγων· ἄντικρυς τό, «Ἀφωρισμένος ἀπό τῶν ἁμαρτωλῶν, καί ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος».

(15∆_446> «∆ικαιοῖ δέ τῶν οἰκείων ἀπολαύειν»: Τουτέστι τῆς οἰκείας φιλανθρωπίας, καί μή τοῦ σκότους καί τιμωρίας.

«Καί γάρ καί τοῖς εἰς αὐτόν»: Ἐν τῷ κατά τόν Λουκᾶν κεῖται Εὐαγγελίῳ. § 5. «Ἄπαγε, οὐκ ἔχομεν»: Πολλά σοι ἀγαθά γένοιτο, πάτερ συμπαθέστατε! «Καί γάρ καί ὁ θειότατος»: Σημείωσαι ὅτι ἀμετόχους λέγει τούς μαθητάς τοῦ

Κυρίου Πνεύματος τοῦ ἁγίου, ζητοῦντας πῦρ ἐπομβρῆσαι τοῖς Σαμαρείταις, ὡς ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ εὑρίσκομεν. Πῶς οὖν πρός αὐτούς ὁ Κύριός φησιν, «Οὐκ οἴδατε ποίου Πνευματός ἐστε;» Ἀλλ' ἴσως τοῦτο εἶπε, δεικνύς ποίᾳ χάριτι διακονεῖσθαι ἐξελέγησαν· ἴσως δέ καί ὁ Πατήρ, πρός τό τέλειον τῆς δωρεᾶς ἀπιδών, ἧς ἔλαβον μετά τήν ἀνάστασιν, τοῦτο εἴρηκε, διά τό γεγράφθαι· «Οὔπω γάρ ἦν Πνεῦμα ἅγιον, ὅτι Ἰησοῦς οὐδέπω ἐδοξάσθη». Ἱεροθέτην δέ καλεῖ τόν ἅγιον ἀπόστολον Παῦλον, ὡς χειροτονήσαντα αὐτῷ τήν ἀρχιερωσύνην τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἀθηνῶν, καθώς ἐν ταῖς ἱεραῖς τῶν ἀποστόλων γέγραπται ∆ιαταγαῖς.

«∆ιδάσκεσθαι γάρ, οὐ τιμωρεῖσθαι χρή»: Σημείωσαι ὡραῖον καί μάλιστα νῦν χρήσιμον, ὅτι διδάσκεσθαι χρή, καί οὐ κολάζεσθαι, τούς ἀγνοοῦντας, ὥσπερ καί τούς τυφλούς ὁδηγοῦμεν, οὐ κολάζομεν. Τό δέ κατά κόρρης τινές μέν τόν κρόταφόν φασιν, ἔνιοι δέ τήν γνάθον, ἄλλοι δέ μέρος τι τῆς κεφαλῆς. Βέλτιον δέ κόρρην, ὡς ἔφην, τόν κρόταφον λέγειν· Ὅμηρος μέντοι κόρσην αὐτήν καλεῖ. Παροξυτονεῖται δέ ἡ κόρρη. Εἰς τόν κρόταφον οὖν ἔτυψεν ὁ ∆ημόφιλος τόν μετανοοῦντα.