47

ζητεῖ τήν κατ᾿ ἀρετήν τῆς προαιρέσεως, καί τῆς ἀρετῆς τήν κατά προαίρεσιν ζωήν· καί οὕτως ἐρευνᾷ, πῶς δεῖ καί ποίῳ τρόπῳ τήν ἐν ἀλλήλαις τούτων δημιουργῆσαι ζωήν. Ἔστιν οὖν ὡς ἐν ὁρισμῷ λαβεῖν,ἡ μέν ζήτησις, ὄρεξις καταθυμίου τινός· ἡ δέ ἐρεύνησις, τρόπος τῆς πρός τό καταθύμιον ὀρέξεως ἀνυστικός.

4.23 (κγ΄) ∆εῖ ὡς ἀληθῶς τόν σωθησόμενον, μή μόνον τῇ προαιρέσει νεκρῶσαι τήν ἁμαρτίαν, ἀλλά καί αὐτήν τήν προαίρεσιν τῇ ἁμαρτίᾳ· καί μή μόνον ἀναστῆσαι τῇ ἀρετῇ τήν προαίρεσιν, ἀλλά καί αὐτήν τῇ προαιρέσει τήν ἀρετήν· ἵνα νεκρά νεκρᾶς, ὅλη ὅλης τῆς ἁμαρτίας διαιρεθεῖσα μή αἰσθάνηται, καί ζῶσα ζώσης, ὅλη ὅλης τῆς ἀρετῆς ἐπαισθάνηται, καθ᾿ ἕνωσιν ἀδιάστατον ἡ προαίρεσις. Ὁ γάρ νεκρώσας τῇ ἁμαρτίᾳ τήν προαίρεσιν, σύμφυτος γέγονε τῷ ὁμοιώματι τοῦ θανάτου τοῦ Χριστοῦ· καί ὁ ταύτην ἀναστήσας τῇ δικαιοσύνῃ, σύμφυτος γέγονε καί τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ.

4.24 (κδ΄) Ἡ ἁμαρτία καί ἡ προαίρεσις νεκρούμεναι ἀλλήλαις, διπλῆν ἔχουσι πρός ἀλλήλας τήν ἀναισθησίαν. Καί ἡ δικαιοσύνη καί ἡ προαίρεσις, ἀλλήλαις ἔχουσαι τήν ζωήν, διπλῆν ἔχουσι τήν αἴσθησιν.

4.25 (κε΄) Θεός ὑπάρχων φύσει καί ἄνθρωπος ὁ Χριστός, ὑφ᾿ ἡμῶν ὡς Θεός ὑπέρ φύσιν χάριτι κληρονομεῖται, κατά τήν ἄῤῥητον μέθεξιν· καί δι᾿ ἡμᾶς ἐν εἴδει τῷ καθ᾿ ἡμᾶς ὡς ἄνθρωπος ἡμᾶς οἰκειούμενος, ἑαυτόν κληρονομεῖ σύν ἡμῖν κατά τήν ἀνεννόητον συγκατάβασιν· ὅν τῷ πνεύματι μυστικῶς οἱ ἅγιοι προθεωρήσαντες, ἐδιδάχθησαν ὡς χρή τῆς κατά τό μέλλον φανησομένης διά τήν ἀρετήν ἐν Χριστῷ δόξης, τά εἰς αὐτόν ὑπέρ ἀρετῆς κατά τό παρόν προκαθηγεῖσθαι παθήματα.

4.26 (κστ΄) Ὁ μέν νοῦς κατά μόνην τήν ἔφεσιν ἀγνώστως πρός τήν 15∆_210 τῶν ὄντων αἰτίαν κινούμενος, ζητεῖ μόνον· ὁ δέ λόγος, τούς ἐν τοῖς οὖσιν ἀληθεῖς ποικίλως ἐφοδεύων ἐρευνᾶ λόγους.

4.27 (κζ΄) Ζήτησίς ἐστιν ἡ τοῦ νοῦ πρώτη τε καί ἁπλῆ πρός τήν ἰδίαν αἰτίαν μετ᾿ ἐφέσεως κίνησις· ἐρεύνησις δέ ἐστιν, ἡ πρώτη τε καί ἁπλῆ τοῦ λόγου περί τήν ἰδίαν αἰτίαν μετά τινος ἐννοίας διάκρισις. Ἐκζήτησις δέ πάλιν ἐστίν, ἡ τοῦ νοῦ κατ᾿ ἐπιστήμην γνωστική πρός τήν ἰδίαν αἰτίαν μετά τινος ζεούσης ἐφέσεως κίνησις· ἐξερεύνησις δέ ἐστιν, ἡ τοῦ λόγου κατ᾿ ἐνέργειαν τῶν ἀρετῶν περί τήν ἰδίαν αἰτίαν μετά τινος ἔμφρονος καί σοφῆς ἐννοίας γινομένη διάκρισις.

1316 4.28 (κη΄) Οἱ ἅγιοι καί θεῖοι προφῆται, περί τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν ἐκζητήσαντές τε καί ἐξερευνήσαντες, διάπυρον εἶχον καί ζέουσαν μετ᾿ ἐπιστήμης καί γνώσεως πρός τόν Θεόν τήν τοῦ νοῦ κατ᾿ ἔφεσιν κίνησιν, καί ἔμφρονα καί σοφήν τήν τοῦ λόγου κατά τήν ἐνέργειαν τῶν θείων διάκρισιν· οὕς οἱ μιμούμενοι, μετά γνώσεως καί ἐπιστήμης τήν τῶν ψυχῶν ἐκζητοῦσι σωτηρίαν, καί μετά φρονήσεως καί σοφίας ἐξερευνῶντες, μετέρχονται τήν ἐν τοῖς θείοις ἔργοις διάκρισιν.

4.29 (κθ΄) ∆ιττήν οἶδε τήν τῶν θείων γνῶσιν ὁ λόγος, τήν μέν, σχετικήν, ὡς ἐν λόγῳ μόνῳ κειμένην καί νοήμασι, καί τήν κατ᾿ ἐνέργειαν τοῦ γνωσθέντος διά πείρας οὐκ ἔχουσαν αἴσθησιν, δι᾿ ἧς κατά τήν παροῦσαν ζωήν οἰκονομούμεθα· τήν δέ, κυρίως ἀληθινήν, ἐπί μόνῃ τῇ πείρᾳ, κατ᾿ ἐνέργειαν δίχα λόγου καί νοημάτων, ὅλην τοῦ γνωσθέντος κατά χάριν μεθέξει παρεχομένην τήν αἴσθησιν, δι᾿ ἧς κατά τήν μέλλουσαν λῆξιν, τήν ὑπέρ φύσιν ὑποδεχόμεθα θέωσιν ἀπαύστως ἐνεργουμένην. Καί τήν μέν σχετικήν, ὡς ἐν λόγῳ κειμένην καί τοῖς νοήμασι, κινητικήν εἶναί φασι, τῆς πρός τήν μεθέξει κατ᾿ ἐνέργειαν γνῶσιν ἐφέσεως· τήν δέ κατ᾿ ἐνέργειαν, διά τῆς πείρας μεθέξει παρεχομένην τοῦ γνωσθέντος τήν αἴσθησιν, ἀφαιρετικήν εἶναι τῆς ἐν λόγῳ κειμένης καί νοήμασι γνώσεως.

15∆_212 4.30 (λ΄) ∆ιττήν εἶναι λέγειν τήν γνῶσιν, τήν μέν, ἐν λόγῳ κειμένην καί θείοις νοήμασι, κατ᾿ εἶδος παροῦσαν τήν αἴσθησιν τῶν νοηθέντων οὐκ