45

μελλούσης ἐν πνεύματι μακαρίας ζωῆς, ἧς ἄλλως οὐκ ἔστι τυχεῖν, μή πρότερον κενωθέντος ὡς ἐξ ἀγγείου τινός τῆς σαρκός ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ, κατά τήν πρός αὐτήν σχέσιν τῆς γνώμης, τοῦ νόμου τῆς ἁμαρτίας.

4.10 (ι΄) Ὁ τῇ ἀρετῇ κατά σάρκα διά τούς πόνους λυπούμενος, ἐν 15∆_200 αὐτῇ χαίρει τῇ ἀρετῇ κατά ψυχήν, ὡς παροῦσαν θεώμενος τήν τῶν μελλόντων εὐπρέπειαν· ὑπέρ ἧς, κατά τόν μέγαν ∆αβίδ, τῇ κατά γνώμην ἀπογενέσει τῆς σαρκός, καθ᾿ ἑκάστην ἀποθνήσκει τήν ἡμέραν, ὁ κατά τήν τῆς ψυχῆς ἐν πνεύματι γένεσιν ἀεί καινιζόμενος, ἅτε δή καί τήν ἡδονήν ἔχων σωτήριον, καί τήν λύπην ὠφέλιμον. Λύπην γάρ φαμεν, οὐ τήν παράλογον καί τῶν πολλῶν, ἐπί στερήσει παθῶν ἤ πραγμάτων ὑλικῶν τήν ψυχήν βασανίζουσαν, ὡς τάς ὁρμάς παρά φύσιν ἐφ᾿ ἅ μή δεῖ, καί τάς ἀποφυγάς ἀφ᾿ ὧν μή δεῖ ποιουμένων· ἀλλά τήν λελογισμένην, καί τοῖς τά θεῖα σοφοῖς ἐγκριθεῖσαν, καί τό παρόν κακόν ὑποσημαίνουσαν· παρόν γάρ κακόν, φασίν εἶναι τήν λύπην, συνισταμένην μέν κατά ψυχήν, ὅταν ἡ κατ᾿ αἴσθησιν ἡδονή τῆς λογικῆς κρατῇ διακρίσεως· ὑφισταμένην δέ κατ᾿ αἴσθησιν, ὅταν τῆς ψυχῆς κατ᾿ ἀρετήν ἀκωλύτως ὁ δρόμος ἀνύηται· τοσοῦτον ἐπάγων τῇ αἰσθήσει τούς πόνους, ὅσον ἡδονήν ἐμποιεῖ καί χαράν τῇ ψυχῇ, τῷ Θεῷ προσαγομένῃ, διά τῆς συγγενοῦς κατ᾿ ἀρετήν τε καί γνῶσιν ἐλλάμψεως.

4.11 (ια΄) Ἡδονήν λέγει σωτήριον, τήν ἐπ᾿ ἀρετῇ χαράν τῆς ψυχῆς· ὠφέλιμον δέ λύπην, τήν ὑπέρ ἀρετῆς ὀδύνην τῆς σαρκός. Ὁ γοῦν πάθεσι προστετηκώς καί πράγμασιν, ἐφ᾿ ἅ μή δεῖ τάς ὁρμάς ποιεῖται· καί ὁ τάς ποιητικάς τῆς τῶν παθῶν καί τῶν πραγμάτων στερήσεως συμβάσεις οὐκ ἀσπαζόμενος, ἀφ᾿ ὧν μή δεῖ τάς ἀποφυγάς ποιεῖται.

4.12 (ιβ΄) Οὔτε ἡ θεία χάρις ἐνεργεῖ φωτισμούς γνώσεως, οὐκ ὄντος τοῦ κατά δύναμιν φυσικήν δεχομένου τόν φωτισμόν· οὔτε μήν τό δεκτικόν δίχα τῆς χορηγούσης χάριτος, τόν φωτισμόν ἐνεργεῖ γνώσεως.

4.13 (ιγ΄) Οὔτε ἡ χάρις τοῦ παναγίου Πνεύματος ἐνεργεῖ σοφίαν 15∆_202 ἐν τοῖς ἁγίοις, χωρίς τοῦ ταύτην δεχομένου νοός· οὔτε γνῶσιν χωρίς τῆς δεκτικῆς τοῦ λόγου δυνάμεως· οὔτε πίστει ἄνευ τῆς κατά νοῦν καί λόγον τῶν μελλόντων καί πᾶσι τέως ἀδήλων πληροφορίας· οὔτε ἰαμάτων χαρίσματα, δίχα τῆς κατά φύσιν φιλανθρωπίας· οὔτε τι ἕτερον τῶν λοιπῶν χαρισμάτων, 1309 χωρίς τῆς ἑκάστου δεκτικῆς ἕξεώς τε καί δυνάμεως· οὔτε μήν πάλιν ἕν τῶν ἀπηριθμημένων ἄνθρωπος κτήσεται κατά δύναμιν φυσικήν, δίχα τῆς χορηγούσης ταῦτα θείας δυνάμεως. Καί δηλοῦσι τοῦτο σαφῶς πάντες ἅγιοι, μετά τάς ἀποκαλύψεις τῶν θείων, ζητοῦντες τῶν ἀποκαλυφθέντων τούς λόγους.

4.14 (ιδ΄) Ὁ δίχα πάθους αἰτῶν, λαμβάνει τήν τοῦ ἐνεργεῖν δύνασθαι χάριν κατά τήν πρᾶξιν τάς ἀρετάς· καί ὁ ζητῶν ἀπαθῶς, εὑρίσκει κατά τήν φυσικήν θεωρίαν τήν ἐν τοῖς οὖσιν ἀλήθειαν, καί ὁ κρούων ἀπαθῶς τήν θύραν τῆς γνώσεως, ἀκωλύτως εἰς τήν ἀπόκρυφον τῆς μυστικῆς θεολογίας ἐλεύσεται χάριν.

4.15 (ιε΄) Ὁ ἀπαθῶς τά θεῖα ζητῶν, πάντως λήψεται τό ζητούμενον. Ὁ δέ μετά τινος πάθους ζητῶν, ἀποτεύξεται τοῦ ζητουμένου. Φησί γάρ, Αἰτεῖτε, καί οὐ λαμβάνετε, διότι κακῶς αἰτεῖτε.

4.16 (ιστ΄) Ζητεῖ ἐν ἡμῖν τήν τῶν ὄντων γνῶσιν τό Πνεῦμα τό ἅγιον, καί ἐρευνᾷ· ἀλλ᾿ οὐκ ἑαυτῷ ζητεῖ τό ζητούμενον, ὅτι Θεός, καί πάσης ἐπέκεινα γνώσεως· ἀλλ᾿ ἡμῖν τοῖς δεομένοις τῆς γνώσεως· ὥσπερ ἀμέλει καί ὁ Λόγος γίνεται σάρξ, οὐχ ἑαυτῷ, ἀλλ᾿ ἡμῖν τό διά τῆς σαρκός ἐξανύων μυστήριον. Ὡς γάρ χωρίς σαρκός νοερῶς ἐψυχωμένης, οὐκ ἐνήργει θεοπρεπῶς τά κατά φύσιν ὁ Λόγος τῆς σαρκός, οὕτως οὐδέ τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐν τοῖς ἁγίοις ἐνεργεῖ τάς γνώσεις τῶν μυστηρίων, χωρίς τῆς κατά φύσιν ζητούσης τε καί ἐρευνώσης τήν γνῶσιν δυνάμεως.