CAPUT III.

De membris genitalibus animalium omnium secundum comparationem ad genitalia hominis.

Determinatis autem sic membris interioribus animalium et numero eorum, oportet tangere etiam modum membrorum generationis in ordine et serie sermonis libri istius, in quo intendimus comparare membra animalium membris hominum. Hoc autem testi culi sunt et vasa seminaria, sicut in antehabitis praemissum est. Ista enim quae sunt membra generationis, non in omnibus apparent extra, et praecipue in foeminis : in his enim magis occultantur quam in maribus. Masculi etiam mistis membris multa diversitate diversificantur.

Oportet ergo primum scire, quod quaedam animalium habentium sanguinem carent omnino testiculis : quaedam autem masculina eorum habent testiculos intra in locis diversis corporum suorum : quoniam in quibusdam applicantur super spondilia renum, in quibusdam autem applicantur spondilibus ventris : in quibusdam autem suspensi extra absoluti ab applicatione ad aliquod membrum, sed sunt per se. Eodem autem modo et virga in quibusdam animalibus est ligata ad ventrem, et in quibusdam est absoluta dependens, sicut in antehabitis diximus .

Adhuc autem habent etiam diversitatem in colli vesicae dispositione, quoniam quaedam animalia mingunt anterius, et quaedam mingunt posterius. Quae omnia in antehabitis dicta sunt.

Oportet autem scire, quod nullus modus piscium habet testiculos, neque aliquid eorum quae habent branchos, per quos per modum inspirationis attrahit et ejicit aquam : neque omnino aliquod genus serpentium: neque aliquod animal carens pedibus, et cum hoc generans sibi simile in utero suo, praeter delphinum, et cete, et hujusmodi, de quibus in praehabitis fecimus mentionem.

Genera vero volatilium habent testiculos applicatos spondili illi, qui dicitur spondilis renum in animali quod habet renes : et eodem modo habent dispositos testiculos quadrupedia ovantia, ut lacertas et hardon, et hiricius marinus. Animal autem habens testiculos interius ad ventrem, est sicut delphinus, et cete, et baiene quae cadne Graece vocatur, et hujusmodi animalia his similia carentia pedibus, et generantia sibi similia in utero. Animal autem quadrupes generans sibi simile, interius habens testiculos, est sicut elephas. Animalia vero quae superius dudum diximus, testiculos habent a fine ventris pendentes, extra apparentes, ut in homine pendent testiculi. In quibusdam continuantur ad ventrem vel coxam et non sunt pendentes, sicut in porco, et apro.

Serpentium autem genera non habent omnino testiculos, sed habent duas vias sicut canales descendentes a loco diaphragmatis usque ad partem spondilium ubi deficiunt costae, et ibi concurrunt in unum orificium, quod est quidam porus, qui est aliquantulum supra anum., per quem est exitus superfluitatum apud spinam dorsi.: et istae duae viae in tempore

luxuriationis et libidinis, sunt plenae semine albo : quod quidem ex hoc manifestum est, quoniam quando exprimuntur ligno vel manu, statim exiens ex ipso manat albus humor, qui est semen maris, sicut in piscibus. Diversitas autem canalium istorum sive viarum, non apparet sensui, nisi per valde subtilem incisionem et anatomiam. Inferius autem dicemus dispositionem utriusque earum.

Generaliter autem omne ovans, habens duos vel quatuor pedes, habet duos testiculos applicatos spondili ad quem ligatur diaphragmate eodem : et hi quidem in quibusdam sunt albi, et in quibusdam sicut citrini, et in quibusdam apparet color ejus per se, et in quibusdam sunt cooperti et involuti pannis contextis ex quibusdam venis subtilibus quasi capillaribus : et canales sive meatus horum testiculorum per quos effluit sperma, concurrunt ad unum porum qui est directe supra anum, per quem est exitus superfluitatis stercoris. Et secundum hoc etiam diversificantur animalia : quoniam in quibusdam parvis non apparent: in magnis autem, sicut in ansere, et gallo, apparent manifeste : et aliquando non apparent hi testiculi tempore castitatis, et tempore coitus, quando implentur semine, apparent tumescentes. Viae autem istae testiculorum descendunt per spondilia retro, et applicantur sub ventre, et intestino per quod exit superfluitas. Ibi enim est magna, vena a qua exeunt duae venae,quae sunt viae procedentes ad utrumque testiculorum, et hae asportant sperma quod maturatur in testiculis Istae enim viae ab hac via procedentes, sunt etiam in piscibus secundum eamdem quam diximus dispositionem, praeter hoc quod non sunt terminatae ad testiculos, sed potius terminantur ad substantiam lactis ipsorum, quae distillat per venas illas, et in piscibus tempore coitus sunt plenae semine albo, sicut praediximus : et quia tunc tument, ideo apparent tunc. Alio autem tempore cum contrahuntur, ex nativitate sua latent. Similiter autem ante tempus coitus testiculi avium sunt parvi latentes, in tempore autem coitus magnificantur. Hoc autem praecipue apparet in turturibus, et perdicibus : et haec est causa, quod multi opinati sunt turtures et perdices et quasdam alias aves testiculos in hyeme non habere.

Amplius autem testiculi quorumdam animalium interius sunt applicati apud ventrem suum, sicut delphini. Quorumdam autem testiculi sunt extra in ultimo ventris sui, et in aliis sunt aliquo modo simili dictorum animalium compositi et situati: nec est inter eos diversitas, nisi quia testiculi quorumdam sunt prominentes per se quasi distincti, et quorumrnalium testiculi sunt in corio cooperiente eos. Et secundum hunc modum est dispositio testiculorum in omnibus animalibus gressibilibus, sibi simile generantibus : et ab arteria quae vocatur orthi descendentes exeunt duae viae duorum ramorum ejusdem arteriae, et perveniunt ad extremum utriusque testiculorum, portantes eis virtutum cordis, et spiritus, et vitam. A renibus autem exeunt duo aliquando rami cujusdam venae quae sunt viae sanguinis, et sunt plenae sanguine, et portant eis nutrimentum, et semen quod in ipsis albescit testiculis. Viae autem quae exeunt ex orthi descendente, carent sanguine sufficienti ad nutrimentum : parum enim habent subtilis sanguinis, et multum de spiritu qui pulsat in ipsis.

Illis .autem viis sic derivatis in testiculos, exit etiam ab uno extremo utriusque testiculi via venae quae est magis spissa et tumens, propter semen in ea conceptum, quam sit via veniens ad testiculos : est sicut sit nervosa magis spissa, ut diximus : et post exitum ortus sui in uno capite globi testicularis fit tortuosa revolvens se circa testiculum, donec venit ad illud caput testiculi: et similiter fit in secundo testiculo : et tunc ambae egredientes de testiculis concurrunt ambae duae in capite virgae et emit-

tunt semen in canalem urinae. In radice autem virgae vicinantur quidem et intrant in substantiam virgae, et inflatione virgae comprimuntur ad expressionem spermatis quod conceptum est in ipsis. Illae autem duae viae quae sic protenduntur a testiculis in substantiam virgae, cooperiuntur tela una panni culari et colligantur : et ideo aliquis aspiciens et non distinguens eas subtiliter, forte opinabitur eas unam et eamdem esse viam, nisi distinguat divisione subtili inter eas. in istis autem duabus viis quae sic exeunt a testiculis, minor est humiditas quae vocatur seminalis , quam sit humiditas sanguinis clari et subtilis, quae exit ab orthi, quae est humiditas nutrimentalis et continua : eo quod multo minus unum quodque hoc ponit in semine quam in nutrimento. In viis vero istis quae sic procedunt ad virgam, invenitur humiditas alba seminalis. Una autem via etiam exit a vesica per collum ejus, quod in radice virgae incorporatur, et procedit ad superiorem partem virgae, et per illam effunditur urina. Nos enim in superioribus ostendimus tres vias esse.

Quando abscinduntur testiculi, tunc contrahuntur viae illae quae veniunt ex testiculis, per quas est exitus spermatis. Aut etiam si. forte confundantur testiculi animalium quando parvi sunt in juventute, tunc etiam viae illae concluduntur. Aliquando autem contingit hoc per ementulationem. Jam autem contingit castrari taurum, et subito post quasi in eadem hora cum. vacca coivit, et vacca ab eo concepit et peperit. Quidam autem sacerdos in partibus Brabanliae deprehensus est cum duabus vitatis uxoribus ementulatus: postea cum utraque concubuit et in utramque, sicut ipsae mulieres dixerunt, semen coitus projecit. Hoc autem profecto evenit ex hoc tam in tauro quam in clerico, quod jam a globis testium maturatum semen infusum erat canalibus praedictis, qui sunt inter globos et virgae caput: et hoc semen postea per coitum exivit, et facta est materia con- ceptus, eo quod ante testium evulsionem in ipsis testibus fuerat maturatum. Est tamen difficilis quaestio, utrum testiculi necessarii sint ad impraegnationem et coitum, vel sint ad bene esse tantum : et haec in sequentibus subtiliter sunt determinanda.

Haec est igitur dispositio testiculorum animalium, et creatio diversitatis et situs ipsorum.