Codex Corbeiensis.

I. Deus fecit Adam. Adam genuit Seth: Seth genuit Enos: Enos genuit Cainan: Cainan genuit Maleleel: Maleleel genuit Jered: Jared genuit Enoch: Enoch genuit Mathusalem: Mathusala genuit Lamech: Lamech genuit Noe: Noe genuit Sem: Sem genuit Arphaxad: Arphaxad genuit Sala: Sala genuit Eber: Eber genuit Phaleg: Phaleg genuit Ragau: Ragau genuit Seruch: Seruch genuit Nachor: Nachor genuit Thara: Thara genuit Abraham.

Liber generationis Jesu Christi, filii David, filii Abraham. Abraham genuit Isaac, Isaac genuit Jacob. Jacob autem genuit Judam, et fratres ejus. Judas autem genuit Phares. et Zara ex Thamar. Phares autem genuit Esrom. Esrom autem genuit Aram. Aram autem genuit Aminadab. Aminadab autem genuit Naasson. Naasson autem genuit Salmon. Salmon autem genuit Booz de Rachab. Booz genuit Obed ex Ruth. Obed autem genuit Jesse. Jesse genuit David regem. David autem rex genuit Salomonem ex ea quae fuit Uriae. Salomon autem genuit Roboam. Roboam 0143 autem genuit Abiam. Abias autem genuit Asa. Asa autem genuit Josaphat . Josaphat autem genuit Joram. Joram autem genuit Oziam. Ozias autem genuit Joatham. Joatham autem genuit Achaz. Achaz autem genuit Ezechiam. Ezechias autem genuit Manassen. Manasses autem genuit Amos. Amos autem genuit Josiam. Josias autem genuit Jechoniam et fratres ejus in transmigratione Babylonis. Et post transmigrationem Babylonis, Jechonias genuit Salathiel. Salathiel autem genuit Zorobabel. Zorobabel autem genuit Abiud. Abiud autem genuit Eliachim. Eliachim autem genuit Azor. Azor autem genuit Saddoc. Saddoc autem genuit Achim. Achim autem genuit Eliud. Eliud autem genuit Eliazar. Eliazar autem genuit Matthan. Matthan autem genuit Jacob. Jacob autem genuit Joseph virum Mariae, de qua natus est Jesus qui vocatur Christus. Omnes ergo generationes ab Abraham usque ad David generationes Xiiii. Et a David usque ad transmigrationem Babylonis generationes Xiiii. Et a transmigratione Babylonis usque ad Chritum generationes Xiiii. 0145 Christi autem generatio sic erat. Quum esset desponsata mater ejus Maria Joseph, antequam convenirent inventa est in utero habens de Spiritu Sancto. Joseph autem vir ejus quum esset justus, et nollet eam traducere, voluit occulte dimittere eam. Haec autem eo cogitante, ecce Angelus Domini in somnis apparuit ei dicens: Joseph fili David noli timere accipere Mariam conjugem tuam; quod enim in ea natum est , de Spiritu sancto est. Pariet autem filium, et vocabis nomen ejus Jesum: ipse enim salvum faciet populum suum a peccatis eorum. Hoc autem totum factum est, ut adimpleretur quod dictum est a Domino per Profetam dicentem: Ecce virgo in utero concipiet et pariet filium et vocabit nomen ejus Emmanuel; quod est interpretatum, Nobiscum Deus. Exurgens autem Joseph a somno fecit sicut praeceperat ei Angelus Domini: et accepit conjugem suam, et non cognovit eam, donec peperit filium suum primogenitum , et vocavit nomen ejus Jesum. Quum ergo natus esset Jesus in Bethleem Judae, in diebus 0147 Herodis regis: ecce Magi ab Oriente venerunt Hierosolymam, dicentes: Ubi est qui natus est Rex Judaeorum? Vidimus enim stellam ejus in oriente, et venimus adorare eum. Audiens autem Herodes rex turbatus est, et omnis Hierosolyma cum illo. Et congregans omnes principes sacerdotum et scribas populi, et interrogavit ab eis ubi Christus nasceretur? At illi dixerunt in Bethleem Judae; sic enim scriptum est per Prophetam: Et tu Bethleem terra Judaeorum, numquid minima es in principibus Juda? Ex te enim exiit dux, qui reget populum meum Israel. Tunc Herodes clam vocatis Magis diligenter didicit ab eis tempus stellae quae apparuit eis: et mittens illos in Bethleem, dixit: Ite, et interrogate diligenter de puero: et quum inveneritis, renuntiate mihi, ut et ego veniens adorem eum. Qui quum audissent regem abierunt, et ecce stella, quam viderant in Oriente, antecedebat eos, usquedum veniens staret supra, ubi erat puer. Videntes autem stellam gavisi sunt gaudio 0149 magno valde. Et intrantes domum invenerunt puerum cum Maria matre ejus, et procidentes adoraverunt eum: et apertis thesauris suis obtulerunt ei munera, aurum, thus, et murram. Et responso accepto in somnis ne redirent ad Herodem, per aliam viam reversi sunt in regionem suam. Qui quum recessissent, ecce angelus Domini apparuit in somnis Joseph, dicens: Surge, et accipe puerum, et matrem ejus, et fuge in Aegyptum, et esto ibi usque dum dicam tibi. Futurum est enim ut Herodes quaerat puerum ad perdendum eum. Qui consurgens, accepit puerum et matrem ejus nocte, et secessit in Aegyptum, et erat ibi usque ad obitum Herodis: ut adimpleretur quod dictum est a Domino per Prophetam dicentem: Ex Aegypto vocavi filium meum. Tunc Herodes videns quoniam illusus esset a Magis, iratus est valde, et mittens occidit omnes pueros, qui erant in Bethleem , et in omnibus finibus ejus, a bimatu et infra, secundum tempus quod exquisierat a Magis. Tunc adimpletum est quod dictum est per Hieremiam Prophetam dicentem: Vox in Rama audita est, ploratus et ululatus : Rachel 0151 plorans filios suos, et noluit consolari, quia non sunt.

II. Defuncto autem Herode, ecce apparuit Angelus Domini in somnis Joseph in Aegypto, dicens: Surge et accipe puerum, et matrem ejus, et vade in terram Israel: defuncti sunt enim, qui quaerebant animam pueri . Qui surgens accepit puerum, et matrem ejus, et venit in terram Israel. Audiens autem quod Archelaus regnaret in Judaea pro Herode patre suo, timuit illo ire: et admonitus in somnis secessit in partes Galilaeae . Et veniens habitavit in civitate, quae vocatur Nazareth: ut adimpleretur quod dictum est per Prophetam: Quoniam Nazaraeus vocabitur. In diebus illis venit Johannes Baptista praedicans in deserto Judaeae, et dicens: Paenitentiam agite: appropinquavit enim regnum Caelorum. Hic est enim, qui dictus est per Esaiam Prophetam dicentem: Vox clamantis in deserto: Parate viam Domini: rectas facite semitas ejus. 0153 Ipse autem Johannes habebat vestimentum de pilis camelorum, et zonam pelliciam circa lumbos suos: esca autem ejus erat locustae, et mel sylvestre. Tunc exibat ad eum Hierosolyma, et omnis Judaea, et omnis regio circa Jordanem; et baptizabantur in Jordane ab eo, confitentes peccata sua. Videns autem multos Pharisaeorum, et Sadducaeorum, venientes ad baptismum suum, dixit eis: Progenies viperarum, quis demonstravit vobis fugere a futura ira? Facite ergo fructum dignum poenitentiae. Et ne velitis dicere intra vos: Patrem habemus Abraham. Dico enim vobis, quoniam potens est Deus ex lapidibus istis suscitare filios Abrahae. Jam enim securis ad radicem arborum posita est. Omnis ergo arbor, quae non facit fructum bonum, excidetur, et in ignem mittetur. Ego quidem vos baptizo in aqua in paenitentiam: qui autem post me venturus est, fortior me est, cujus non sum dignus calciamenta portare: ipse vos baptizabit in Spiritu Sancto, et igni.

Cujus ventilabrum in manu sua: et permundabit aream suam: et congregabit triticum 0155 in horreum suum, paleas autem comburet igni inexstinguibili. Tunc venit Jesus a Galilaea in Jordanem ad Johannem, ut baptizaretur ab eo. Johannes autem prohibebat eum, dicens: Ego a te debeo baptizari, et tu venis ad me? Respondens autem Jesus, dixit ei: Sine modo: sic enim decet nos implere omnem justitiam. Tunc dimisit eum. Baptizatus autem Jesus, confestim ascendit de aqua. Et ecce aperti sunt ei coeli; et vidit Spiritum Dei descendentem sicut columbam, et venientem super se. Et ecce vox de coelis dicens: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi complacui.

III. Tunc Jesus ductus est in desertum a Spiritu, ut tentaretur a diabolo. Et quum jejunasset quadraginta diebus, et quadraginta noctibus, postea esuriit. Et accedens tentator dixit ei: Si filius Dei es, dic ut lapides isti panes fiant. Qui respondens dixit: Scriptum est: Non in pane solo vivet homo, sed in omni verbo, quod procedit de ore Dei. Tunc assumsit 0157 eum diabolus in sanctam civitatem, et statuit eum supra pinnam templi, et dixit ei: Si filius es Dei, mitte te deorsum. Scriptum est enim: Quia angelis suis mandavit de te, ut in manibus tollant te, ne forte offendas ad lapidem pedem tuum. Ait illi Jesus: Rursum scriptum est: Non tentabis Dominum Deum tuum. Iterum assumsit eum Diabolus in montem excelsum valde: et ostendit ei omnia regna Mundi, et gloriam eorum, et dixit illi: Haec omnia tibi dabo, si cadens adoraveris me. Tunc dicit ei Jesus: Vade retro Satanas: Scriptum est enim: Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli servies. Tunc reliquit eum Diabolus: et ecce Angeli accesserunt, et ministrabant ei. Quum autem audisset Jesus, quod Johannes traditus esset, secessit in Galilaeam: et relicta civitate Nazareth, venit, et habitavit in Capharnaum maritima, in finibus Zabulon, et Nephthalim: ut impleretur quod dictum est per Esaiam Prophetam: Terra Zabulon, et terra Nephtalim, via maris trans Jordanem Galilaeae gentium, populus qui sedebat in tenebris, 0159 lucem vidit magnam: et sedentibus in regione et umbra mortis, lux orta est eis. Exinde coepit Jesus praedicare, et dicere: Poenitentiam agite: appropinquavit enim regnum Coelorum.

Ambulans autem juxta mare Galilaeae, vidit duos fratres, Simonem, qui vocatur Petrus, et Andream fratrem ejus, mittentes retia in mare, erant enim piscatores, et ait illis: Venite post me, et faciam vos fieri piscatores hominum. At illi continuo relictis retibus secuti sunt eum. Et procedens inde, vidit alios duos fratres, Jacobum Zebedaei, et Johannem fratrem ejus, in navi cum Zebedaeo patre eorum, reficientes retia sua: et vocavit eos. Illi autem statim relictis retibus et patre, secuti sunt eum. Et circuibat Jesus totam Galilaeam, docens in Synagogis eorum, et praedicans Evangelium Regni. et sanans omnem languorem, et omnem infirmitatem in populo. Et abiit opinio ejus in totam Syriam, et obtulerunt ei omnes male habentes, variis languoribus, et tormentis comprehensos, et qui Demonia habebant, et lunaticos, et paralyticos, et curavit eos: et secutae sunt 0161 eum turbae multae de Galilaea, et Decapoli, et de Hierosolymis, et de Judaea, et de trans Jordanem.

Iiii. Videns autem Jesus turbas, ascendit in montem, et quum sedisset, accesserunt ad eum discipuli ejus, et aperiens os suum docebat eos, dicens: Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum est regnum coelorum. Beati mites: quoniam ipsi possidebunt terram. Beati, qui lugent: quoniam ipsi consolabuntur. Beati, qui esuriunt et sitiunt justitiam: quoniam ipsi saturabuntur. Beati misericordes; quoniam ipsi misericordiam consequentur. Beati mundi corde: quoniam ipsi Deum videbunt. Beati pacifici: quoniam filii Dei vocabuntur. Beati, qui persecutionem patiuntur propter justitiam: quoniam ipsorum est regnum coelorum. Beati estis quum maledixerint vobis, et persequuti vos fuerint, et dixerint omne malum adversum vos mentientes, propter me: gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in coelis. Sic enim persequuti sunt prophetas, qui fuerunt 0163 ante vos. Vos estis sal terrae. Quod si sal evanuerit, in quo salietur? ad nihilum valet ultra , nisi ut mittatur foras: et conculcetur ab hominibus. Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita. Neque accendunt lucernam, et ponunt eam sub modio; sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo sunt. Sic luceat lux vestra coram hominibus, ut videant vestra bona opera, et glorificent patrem vestrum, qui in coelis est. Nolite putare quoniam veni solvere legem, aut prophetas: non veni solvere, sed adimplere. Amen dico vobis, donec transeat coelum et terra, jota unum, aut unus apex non praeteribit a lege, donec omnia fiant. Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno coelorum: qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno coelorum. Dico enim vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam Scribarum, et Pharisaeorum, non intrabitis in regnum coelorum. Audistis quia dictum est antiquis: Non occides: qui autem occiderit, reus erit judicio. Ego autem dico vobis: quia omnis, qui irascitur fratri 0165 suo sine causa, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo: racha: reus erit concilio. Qui autem dixerit fratri suo, fatue: reus erit gehennae ignis. Si ergo offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te: relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo: et tunc veniens offer munus tuum. Esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo: ne forte tradat te adversarius judici, et judex tradat te ministro: et in carcerem mittaris. Amen dico tibi, non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem. Audistis quia dictum est antiquis: non moechaberis. Ego autem dico vobis: quia omnis, qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam moechatus est eam in corde suo. Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te: expedit enim ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in gehennam. Et si dextra manus tua scandalizat te, abscide eam, et projice abs te; expedit tibi ut pereat unum membrorum 0167 tuorum, quam totum corpus tuum eat in gehennam. Dictum est autem: quiquumque dimiserit uxorem suam, det illi libellum repudii. Ego autem dico vobis: Quia omnis, qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis caussa facit eam moechari: et qui dimissam duxerit, adulterat. Iterum audistis quia dictum est antiquis: Non perjurabis: reddes autem Domino juramenta tua: Pro autem dico vobis, non jurare omnino, neque per caelum, quia thronus Dei est: neque per terram, quia scabellum est pedum ejus: neque per Hierosolymam quia civitas est magni regis: neque per caput tuum juraveris, quia non potes unum capillum album facere, aut nigrum. Sit autem sermo vester, est, est: non, non: quod autem his abundantius est, a malo est. Audistis quia dictum est: Oculum pro oculo, et dentem pro dente. Ego autem dico vobis, non resistere malo; sed si quis te percusserit in dextera maxilla tua, praebe illi et alteram: Et ei, qui vult tecum judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium: et quiquumque te angariaverit mille passus, vade cum illo alia duo. Qui petit a te, da ei: et volenti a te mutuari, ne avertaris. Audistis quia 0169 dictum est; Diliges proximum tuum, et odies inimicum tuum. Ego autem dico vobis: Diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos: et orate pro persequentibus , et calumniantibus vobis: ut sitis filii patris vestri qui in caelis est: qui solem suum oriri facit super bonos et malos: et pluit super justos et injustos. Si enim diligatis eos qui vos diligunt, quam mercedem habetis? nonne et publicani hoc faciunt? Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quid amplius facietis? nonne et ethnici hoc faciunt? Estote ergo vos perfecti sicut et Pater vester caelestis perfectus est. Attendite ne justitiam vestram faciatis coram hominibus, et videamini ab eis: alioquin mercedem non habebitis apud Patrem vestrum, qui in coelis est. Quum ergo facis eleemosynam, noli tuba canere ante te, sicut hypocritae faciunt in synagogis, et in vicis, ut honorificentur ab hominibus. Amen dico vobis, receperunt mercedem suam. Te autem faciente eleemosynam, nesciat sinistra tua quid faciat dextera tua: ut sit eleemosyna tua in abscondito, et pater tuus 0171 qui videt in abscondito, reddet tibi . Et quum oratis, non eritis sicut hypocritae, qui amant in synagogis et in angulis platearum stantes orare, ut videantur ab hominibus: amen dico vobis, receperunt mercedem suam. Tu autem quum orabis, intra in cubiculum tuum, et clauso ostio, ora patrem tuum in absconso; et pater tuus qui videt in absconso, reddet tibi.

V. Orantes autem, nolite multum loqui, sicut ethnici. Putant enim quod in multiloquio suo exaudiantur. Nolite ergo assimilari eis. Scit enim pater vester, quid vobis opus sit, antequam petatis eum. Sic ergo orabitis : Pater noster, qui es in coelis: sanctificetur nomen tuum. Veniat regnum tuum. Fiat voluntas tua, sicut in coelo, et in terra. Panem nostrum cotidianum da nobis hodie. Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. Et ne inducas nos in tentationem. Sed libera nos a malo. Si enim dimiseritis hominibus peccata eorum: dimittet et vobis Pater vester coelestis delicta vestra. Si autem non dimiseritis hominibus: nec pater vester dimittet 0173 vobis peccata vestra. Quum autem jejunatis, nolite fieri sicut hypocritae tristes. Exterminant enim facies suas, ut pareant hominibus jejunantes. Amen dico vobis, quia receperunt mercedem suam. Tu autem, quum jejunas, unge caput tuum, et faciem tuum lava, ne videaris hominibus jejunans, sed patri tuo, qui est in absconso: et Pater tuus, qui videt in absconso, reddet tibi. Nolite thesaurizare vobis thesauros in terra: ubi aerugo, et tinea exterminat: et ubi fures effodiunt, et furantur. Thesaurizate autem vobis thesaurum in coelo: ubi neque aerugo, neque tinea exterminat; et ubi fures non effodiunt, nec furantur. Ubi enim est thesaurus tuus, ibi est et cor tuum. Lucerna corporis tui est oculus tuus. Si fuerit oculus tuus simplex: totum corpus tuum lucidum erit. Si autem oculus tuus nequa fuerit: totum corpus tuum tenebrosum erit. Si ergo lumen, quod in te est, tenebrae sunt: ipsae tenebrae quantae erunt? Nemo potest duobus dominis servire: aut enim unum odio habet, et alterum diligit: aut unum sustinebit, et alterum contemnet. Non potestis Deo servire, 0175 et Mammonae. Ideo dico vobis, ne soliciti sitis animae vestrae quid manducetis, neque corpori vestro quid induamini. Nonne anima plus est quam esca: et corpus quam vestimentum? Respicite volatilia coeli, quoniam non serunt, neque metunt, neque congregant in horrea: et pater vester coelestis pascit illa. Nonne vos magis pluris estis illis ? Quis autem vestrum cogitans potest adjicere ad staturam suam cubitum unum? Et de vestimento quid soliciti estis? Considerate lilia agri quomodo crescunt: non laborant, neque nent. Dico autem vobis, quoniam nec Salomon in omni gloria sua coopertus est sicut nuum ex istis. Si autem foenum agri, quod hodie est, et cras in clibanum mittitur, Deus sic vestit: quanto magis vos minimae fidei? Nolite ergo soliciti esse, dicentes: Quid manducabimus, aut quid bibemus, aut quo operiemur? haec enim omnia gentes inquirunt. Scit enim pater vester, quia his omnibus indigetis. Quaerite autem primum regnum Dei, et justitiam ejus et omnia haec adjicientur vobis. Nolite ergo soliciti esse in crastinum. Crastinus enim dies solicitus erit sibi ipsi. 0177 Sufficit dici malitia sua.

VI. Nolite judicare, ut non judicemini. In quoquumque enim judicio judicaveritis, judicabimini: et in qua mensura mensi fueritis, remetietur vobis. Quid autem vides festucam in oculo fratris tui: et trabem in oculo tuo non vides? Aut quomodo dices fratri tuo: Sine ejiciam festucam de oculo tuo: et ecce trabis est in oculo tuo? Hypocrita, ejice primum trabem de oculo tuo, et tunc videbis ejicere festucam de oculo fratris tui. Nolite dare sanctum canibus, neque mittatis margaritas vestra, ante porcos: ne forte conculcent eas pedibus suis, et conversi dirumpant vos. Petite, et dabitur vobis: quaerite, et invenietis: pulsate, et aperietur vobis. Omnis enim qui petit, accipit: et qui quaerit, invenit: et pulsanti aperietur. Aut quis est ex vobis homo quem si petierit filius suus panem, numquid lapidem porriget ei? Aut si piscem petit, numquid serpentem porrigit ei? Si ergo vos quum sitis mali, nostis bona dare filiis vestris: quanto magis pater vester, qui in coelis est, dabit bona petentibus se. Omnia ergo quaecumque vultis ut faciant vobis homines, et vos 0179 facite illis. Haec est enim lex, et Prophetae. Intrateper angustam portam: quia lata porta, et spatiosa via, quae ducit ad perditionem, et multi sunt qui intrant per eam. Quam angusta porta, et arcta via, quae ducit ad vitam: et pauci sunt, qui inveniunt eam! Attendite a falsis prophetis, qui veniunt ad vos in vestimentis ovium, intrinsecus autem sunt lupi rapaces: a fructibus eorum cognoscetis eos. Numquid colligunt de spinis uvas, aut de tribulis ficus? Sic omnis arbor bona fructus bonos facit: mala autem arbor fructus malos facit. Non potest arbor bona fructus malos facere: neque arbor mala fructus bonos facere. Omnis arbor, quae non facit fructum bonum, excidetur, et in ignem mittitur. Ex fructibus eorum cognoscetis eos. Non omnis, qui dicit mihi, Domine, Domine, intrabit in regnum coelorum: sed qui facit voluntatem Patris mei, qui in coelis est, ipse intrabit in regnum coelorum. Multi dicent mihi in illa die: Domine, Domine, non ne in nomine tuo prophetavimus, et in nomine tuo daemonia ejecimus, et in tuo nomine virtutes multas fecimus? Et tunc confitebor illis: Quia numquam novi vos: discedite a me qui operamini iniquitatem. 0181 Omnis ergo qui audit verba mea haec, et facit ea, assimilabitur viro sapienti, qui aedificavit domum suam supra petram , et descendit pluvia, et venerunt flumina, et flaverunt venti, et irruerunt in domum illam, et non cecidit: fundata enim erat super petram. Et omnis, qui audit verba mea haec, et non facit ea, similis erit viro stulto, qui aedificavit domum suam super arenam : et descendit pluvia, et venerunt flumina, et flaverunt venti, et irruerunt in domum illam, et cecidit, et fuit ruina ejus magna.

VII. Et factum est: quum consummasset Jesus verba haec, admirabantur turbae super doctrinam ejus. Erat enim docens eos sicut potestatem habens, et non sicut Scribae eorum, aut Pharisaei. Cum autem descendisset de monte, sequutae sunt eum turbae multae: et ecce leprosus veniens, adoravit eum dicens: Domine, si vis, potes me mundare. Et extendens manum, tetigit eum, dicens: Volo mundare. Et confestim mundata est lepra ejus. Et ait illi Jesus: Vide, nemini dixeris: sed vade, ostende te sacerdoti, et offer munus, quod praecepit 0183 Moyses, in testimonium illis. Quum autem introisset Capharnaum, accessit ad eum Centurio, rogans eum, et dicens: Domine, puer meus jacet in domo paralyticus, et male torquetur. Et ait illi Jesus: Ego veniam, et curabo eum. Et respondens Centurio, dixit: Domine non sum dignus ut intres sub tectum meum: sed tantum dic verbum. et sanabitur puer meus. Nam et ego homo sum sub potestatem, habens sub me milites, et dico huic: Vade, et vadit; et alio, Veni, et venit; et servo meo , Fac hoc, et facit. Audiens autem Jesus miratus est, et sequentibus se dixit: Amen dico vobis, non inveni tantam fidem in Israel. Dico autem vobis, quod multi ab oriente, et occidente venient, et recumbent cum Abraham, et Isaac, et Jacob in regno coelorum: filii autem regni ejicientur in tenebras exteriores: ibi erit fletus , et stridor dentium. Et dixit Jesus Centurioni: Vade, et sicut credidisti fiat tibi. Et sanatus est puer in illa hora. Et quum venisset Jesus in domum Petri, vidit socrum ejus jacentem, et febriticantem: et tetigit manum 0185 ejus, et dimisit eam febris, et surrexit et ministrabat eis. Vespere autem facto, obtulerunt ei omnes male habentes: et ejiciebat spiritus verbo: et omnes male habentes curavit: ut adimpleretur quod dictum est per Esaiam Prophetam, dicentem: Ipse infirmitates nostras accepit: et aegrotationes portavit. Videns autem Jesus turbas multas circum se, jussit ire trans fretum. Et accedens unus Scriba, ait illi: Magister, sequar te, quoquumque ieris. Et dicit ei Jesus: Vulpes foveas habent, et volucres caeli nidos ubi requiescant: filius autem hominis non habet ubi caput reclinet. Alius autem de discipulis ejus ait illi: Domine, permitte me primum ire, et sepelire patrem meum. Jesus autem ait illi: Sequere me, et dimitte mortuos sepelire mortuos suos.

VIII. Et ascendente eo in naviculam, secuti sunt eum discipuli ejus: et ecce motus magnus factus est in mari, ita ut navicula operiretur fluctibus, ipse vero dormiebat. Et accesserunt et suscitaverunt eum, dicentes: Domine, salva nos, perimus. Et dicit 0187 eis Jesus: Quid timidi estis, modicae fidei? Tunc surgens, imperavit ventis et mari, et facta est tranquillitas magna. Homines autem illi mirati sunt, dicentes: qualis est hic, quia venti et mare obediunt ei? Et quum venisset trans fretum in regionem Gerasenorum, occurrerunt ei duo homines habentes daemonia, de monumentis exeuntes, saevi nimis, ita ut nemo posset transire per viam illam. Et ecce clamaverunt, dicentes: Quid nobis, et tibi, Fili Dei? Venisti huc ante tempus torquere nos? Erat autem non longe ab illis grex porcorum multorum pascens. Daemones autem rogabant eum, dicentes: Si ejicis nos hinc, mitte nos in gregem porcorum. Et ait illis : Ite. At illi exeuntes abierunt in porcos, et ecce impetu abiit totus grex per praeceps in mare: et mortui sunt in aquis. Pastores autem fugerunt: et venientes in civitatem, nuntiaverunt omnia, et de his, qui daemonia habuerunt. Et ecce tota civitas exiit obviam Jesu: et viso eo rogabant, ut transiret a finibus eorum.

IX. Et ascendens in naviculam transfretavit, et venit in civitatem suam. Et ecce offerebant 0189 ei paralyticum jacentem in lecto. Et videns Jesus fidem illorum, dixit paralytico: Confide fili, remittuntur tibi peccata tua. Et ecce quidam de Scribis dixerunt intra se: Hic blasphemat. Et quum vidisset Jesus cogitationes eorum, dixit: Ut quid cogitatis mala in cordibus vestris? Quid est facilius, dicere: Dimittuntur tibi peccata tua; aut dicere: Surge, et ambula? Ut autem sciatis, quia filius hominis habet potestatem in terra dimittendi peccata, tunc ait paralytico: Surge, tolle lectum tuum, et vade in domum tuam. Et surrexit, et abiit in domum suam. Videntes autem turbae timuerunt, et glorificaverunt Deum, qui dedit potestatem talem hominibus. Et, quum transiret inde Jesus, vidit hominem sedentem in telonio, Matthaeum nomine. Et ait illi: Sequere me. Et secutus est eum Et factum est discumbente eo in domo, ecce multi publicani et peccatores venientes, discumbebant cum Jesu, et discipulis ejus. Et videntes Pharisaei, dicebant, et discipulis 0191 ejus: Quare cum publicanis et peccatoribus manducat Magister vester? At Jesus audiens, ait: Non est opus valentibus medicus, sed male habentibus. Euntes autem discite quid est: Misericordiam volo, et non sacrificium. Non enim veni vocare justos, sed peccatores . Tunc accesserunt ad eum discipuli Joannis, dicentes: Quare nos, et Pharisaei jejunamus frequenter: discipuli autem tui non jejunant? et ait illis Jesus: Numquid possunt filii sponsi jejunare quamdiu cum illis est sponsus? Venient autem dies quum auferetur ab eis sponsus: et tunc jejunabunt .

X. Nemo autem immittit commissuram panni rudis in vestimentum vetus: tollit enim plenitudinem ejus a vestimento, et pejor scissura fit. Neque mittunt vinum novum in utres veteres, alioquin rumpentur utres, et vinum effundetur et utres peribunt. Sed vinum novum in utres novos mittunt, et ambo conservantur. Haec illo loquente ad eos, ecce 0193 princeps unus accessit, et adorabat eum, dicens: Domine, filia mea modo defuncta est: sed veni, impone manum tuam super eam, et vivet. Et surgens Jesus, sequebatur eum, et discipuli ejus. Et ecce mulier, quae sanguinis fluxum patiebatur duodecim annis, accessit retro, et tetigit fimbriam vestimenti ejus. Dicebat enim intra se: Si tetigero tantum vestimentum ejus, salva ero. At Jesus conversus, et videns eam, dixit: Confide filia, fides tua te salvam fecit. Et salva facta est mulier ex illa hora. Et quum venisset Jesus in domum cujusdam principis, et vidisset tibicines et turbam tumultuantem, dicebat. Recedite: non est enim mortua puella, sed dormit. Et deridebant eum. Et quum ejecta esset turba, et tenuit manum ejus. Et surrexit puella. Et exiit fama haec in universam terram illam. Et transeunte inde Jesu, secuti sunt eum duo caeci, clamantes, et dicentes: Miserere nostri, fili David. Quum autem venisset domum, accesserunt ad eum caeci. Et dicit eis Jesus: Creditis quia possum hoc facere vobis? Dicunt ei: Utique, Domine. Tunc tetigit oculos eorum, dicens: Secundum fidem vestram fiat vobis. Et aperti sunt 0195 oculi eorum: et comminatus est illis Jesus, dicens: Videte ne quis sciat. Illi autem exeuntes, diffamaverunt eum in tota terra illa. Egressis autem illis, ecce obtulerunt ei hominem mutum et daemonium habentem. Et ejecto daemonio, loquutus est mutus, et miratae sunt turbae, dicentes: Numquam sic apparuit in Israel. Pharisaei autem dicebant: In principe daemoniorum ejicit daemones. Et circuibat Jesus civitates omnes et castella, docens in synagogis eorum, et praedicans evangelium regni, et curans omnem languorem, et omnem infirmitatem. Videns autem turbas, misertus est eis: quia erant vexati, et jacentes sicut oves non habentes pastorem. Tunc dicit discipulis suis: Messis quidem multa, operarii autem pauci. Rogate ergo Dominum messis, ut mittat operarios in messem suam. Et convocatis duodecim discipulis suis, dedit illis potestatem spirituum immundorum, ut ejicerent eos, et curarent omnem languorem, et omnem infirmitatem. Duodecim autem Apostolorum nomina sunt haec. Primus, Simon, qui cognominatus est Petrus, et Andreas 0197 frater ejus. Jacobus Zebedaei, et Johannes frater ejus, Philippus, et Bartholomaeus, Thomas, et Matthaeus publicanus, Jacobus Alphaei, et Thaddaeus, Simon Chananaeus, et Judas Scarioth, qui eum tradidit. Hos duodecim misit Jesus; praecipiens eis, dicens: in viam gentium ne abieritis, et in civitatem Samaritanorum ne introieritis: sed ite potius ad oves perditas domus Israel. Euntes autem praedicate, didicentes: Quia appropinquavit regnum coelorum. Infirmos curate, mortuos suscitate, leprosos mundate, daemones ejicite, gratis accepistis, gratis date. Nolite possidere aurum, neque argentum, neque pecuniam in zonis vestris: non peram in via, neque duas tunicas, neque calciamenta, neque virgam : dignus enim est operarius mercede sua. In quamquumque autem civitatem introieritis, interrogate, quis ibi dignus sit: et illic manete donec exeatis. Intrantes autem in domum, salutate eam dicentes: Pax domui huic. Si quidem fuerit domus illa 0199 digna, veniet pax vestra super eam: si autem non fuerit digna, pax vestra ad vos revertetur. Et quiquumque non receperit vos, neque audierit sermones vestros: exeuntes foras extra domum vel civitatem, excutite pulverem de pedibus vestris . Amen dico vobis: Tolerabilius erit Sodomae et Gomorrae in die judicii, quam illi civitati. Ecce mitto vos sicut oves inter lupos. Estote prudentes sicut serpentes, et simplices ut columbae. Cavete autem ab hominibus. Tradent enim vos in conciliis, et in synagogis suis flagellabunt vos: et ante praesides et reges stabitis propter me, in testimonium ipsorum, et gentium. Quum autem tradent vos, nolite solliciti esse quomodo aut quid loquamini: dabitur enim vobis in illa hora, quid loquamini. Non enim vos estis qui loquimini, sed Spiritus Patris vestri, qui loquitur in vobis. Tradet enim frater fratrem ad mortem, et pater filium: et insurgent filii in parentes, et morte eos afficient: et eritis odium omnibus propter nomen meum: qui autem perseveraverit usque in finem, hic salvus erit. Quum 0201 autem persequentur vos in civitate ista, fugite in aliam. Quod si in aliam persequentur vos, fugite in alteram. Amen dico vobis, non consummabitis civitates Israel, donec veniat filius hominis. Non est discipulus super magistrum, nec servus super dominum suum. Sufficit discipulo, ut sit sicut magister ejus; et servo, ut sit sicut dominus ejus. Si patrem familias Beelzebul vocaverunt: quanto magis domesticos ejus? Ne ergo timueritis eos. Nihil est enim opertum, quod non reveletur; et occultum, quod non manifestetur. Quod dico vobis in tenebris, dicite in lumine: et quod in aure auditis, praedicate super tecta. Et nolite timere eos, qui occidunt corpus; animam autem non possunt occidere: timete ergo magis eum, qui potest et animam et corpus perdere in gehennam. Nonne duo passeres asse vaeneunt: et unus ex illis non cadet in terram sine voluntate Patris vestri, qui in coelis est? sed et capilli capitis omnes numerati sunt. Nolite ergo timere: multis passeribus meliores estis vos. Omnis ergo qui me confessus fuerit coram hominibus, 0203 et ego confitebor eum coram Patre meo, qui est in coelis: qui autem negaverit me coram hominibus, et ego negabo eum coram Patre meo, qui est in coelis. Nolite putare quia veni pacem mittere super terram: non veni pacem mittere, sed gladium. Veni enim dividere filium adversus patrem suum, et filiam adversus matrem suam, et socrum adversus nurum suam: et inimici hominis, domestici ejus. Qui amat patrem aut matrem super me non est me dignus: et qui amat filium aut filiam super me, non est me dignus. Et qui non acceperit crucem suam, et sequutus me fuerit, non est me dignus. Qui amat animam suam, perdet illam: et qui perdiderit animam suam propter me, inveniet illam. Qui suscipit vos, me suscipit: et qui me suscipit, suscipit eum, qui me misit. Qui suscipit prophetam in nomine prophetae, mercedem prophetae accipiet: et qui recipit justum in nomine justi, mercedem justi accipiet. Et quiquumque potum dederit uni ex minimis istis calicem aquae frigidae tantum in nomine meo: amen dico vobis, non perdet mercedem suam.

XI. Et factum est. 0205 quum consummasset Jesus, praecipiens duodecim discipulis suis, transiit inde ut doceret et praedicaret in civitatibus eorum. Johannes autem quum reclausus esset in carcerem, audit de operibus Christi, misit duos ex discipulis suis ad Jesum, dicens: Tu es, qui venturus es, an alium exspectamus. Respondens autem Jesus dixit illis: Euntes renuntiate Johanni quae audistis et vidistis. Caeci vident, claudi ambulant, leprosi mundantur, surdi audiunt, mortui resurgunt, pauperes evangelizantur: et beatus est, qui non fuerit scandalizatus in me. Illis autem abeuntibus, coepit Jesus dicere ad turbas de Johanne : Quid existis in desertum videre? arundinem vento agitatam? Sed quid existis videre? hominem mollibus vestitum? Ecce qui mollibus vestiuntur in domibus regum sunt. Sed quid existis videre? prophetam? Etiam dico vobis, et plus quam prophetam. Hic est enim de quo scriptum est. Ecce mitto angelum meum ante faciem tuam, qui praeparabit viam tuam ante te. Amen dico vobis, non surrexit inter natos mulierum major Johanne 0207 Baptista: qui autem minor est in regno coelorum, major est illo. A diebus autem Johannis Baptistae usque nunc, regnum coelorum vim patitur, et violenti rapiunt illud. Omnes enim prophetae, et lex, usque ad Johannem, prophetaverunt: et si vultis recipere, ipse est Elias, qui venturus est. Qui habet aures audiendi, audiat. Cui autem similem aestimabo generationem istam? Similis est pueris sedentibus in foro, qui clamantes coequalibus dicunt: Cecinimus vobis, et non saltastis: lamentavimus, et non planxistis. Venit enim Johannes neque manducans, neque bibens, et dicunt: Daemonium habet. Et venit filius hominis manducans et bibens, et dicunt: Ecce homo vorax, et potator vini, publicanorum et peccatorum amicus. Et justificata est sapientia a filiis suis. Tunc coepit exprobrare civitatibus in quibus factae sunt plurimae virtutes ejus, eo quod non egerint poenitentiam. Vae tibi Corazain, et Bethsaida: quia, si in Tyro et Sidone factae essent virtutes, quae factae sunt in vobis, olim in cilicio et cinere poenitentiam egissent. Verumtamen dico vobis: Tyro et Sydonae tolerabilius erit in die judicii, quam vobis. 0209 Et tu Capharnaum, numquid usque ad coelum exaltaberis? usque ad infernum descendes. Quia, si in Sodomis factae essent virtutes, quae factae sunt in te, forsitan mansissent usque in hunc diem. Verumtamen dico vobis, quia Sodomae remissius erit in die judicii, quam vobis. In illo tempore ait Jesus: Confitebor tibi, Deus, Pater coeli et terrae, quia abscondisti haec a sapientibus, et prudentibus, et revelasti ea parvulis. Ita Pater: quia sic tibi placuit. Omnia mihi tradita sunt a Patre meo. Et nemo cognoscit filium, nisi Pater: neque Patrem cognoscit quis, nisi Filius, et cui voluerit Filius revelare. Venite ad me omnes, qui laboratis, et onerati estis, et ego vos reficiam. Tollite jugum meum super vos, et discite a me, quia mitis sum, et humilis corde: et invenietis requiem animabus vestris. Jugum enim meum suave est, et onus meum leve .

XII. In tempore illo abiit Jesus sabbathis per segetem: discipuli autem ejus 0211 esuriebant et coeperunt spicas evellere, et manducare. Pharisaei autem cum vidissent illos, dixerunt ei: Ecce discipuli tui faciunt quod non licet . Jesus vero respondens ait illis: Non legistis quid fecerit David, quando esurisset ipse, et qui cum eo erant: quomodo intravit in domum Dei, et panes propositionis edidit, quos non licebat ei manducare, neque eis qui cum illo erant, nisi solis sacerdotibus? aut non legistis in lege, quoniam sabbathis sacerdotes in templo sabbathum violant, et sine crimine sunt? Dico enim vobis, quia majus est hic, quam templum. Si enim sciretis, quid sit: Misericordiam volo, quam sacrificium: numquam condemnassetis innocentes. Dominus enim est sabbathi filius hominis. Et inde transiens venit in synagogam ipsorum. Et ecce erat ibi quidam habens manum aridam, et interrogabant eum, dicentes: Si licet sabbathis curare? ut accusarent eum. Jesus autem ait illis: Quis de vobis homo, habens ovem, si ceciderit sabbatho in foveam, nonne apprehendens 0213 elevabit illam? Quantum ergo differt homo ab ove? Itaque licet sabbathis benefacere, aut non? Tunc ait ad hominem: Porrige manum tuam. Et extendit, et facta est sicut altera. Et exeuntes inde Pharisaei, consilium fecerunt adversus eum, ut perderent illum. Quo cognito Jesus secessit inde: et secuti sunt eum multi, et curavit illos. Omnes autem quos curavit comminatus est eis, ne eum manifestarent. Ut impleretur quod dictum est per Esaiam prophetam, dicentem: Ecce puer meus, quem elegi, dilectus quem suscepit anima mea. Ponam spiritum meum super eum, et judicium gentibus adnuntiabit. Non contendet, neque clamabit, neque audiet quisquam vocem ejus in plateis: calamum quassatum non confringet, et linum fumigans non extinguet, donec ponat judicium ad vincendum. et in nomine ejus gentes sperabunt. Tunc oblatus est ei homo quidam daemonium habens, caccus, surdus et mutus, et sanavit illum ita ut surdus audiret, et videret, et loqueretur. Et 0215 mirabantur omnes turbae, et dicebant: Numquid hic est filius David? Pharisaei autem audientes hoc, dixerunt: Hicnon ejicit daemonia nisi in Beelzebub principem daemoniorum. Videns autem Jesus cogitationes eorum, dixit : Omne regnum divisum adversum se, destituetur: et omnis civitas, vel domus divisa adversum se, non stabit. Si ergo Satanas Satanam ejicit, adversum se divisus est: quomodo ergo stabit regnum ejus? Quod si ego in Beelzebub ejicio daemonia, filii vestri in quo ejicient? Ideoque judices erunt vestri. Si autem in spiritu Dei ego ejicio daemonia, utique adpropinquavit super vos regnum Dei. Aut quomodo potest aliquis introire in domum fortis, et vasa ejus diripere, nisi prius alligaverit ipsum fortem? et tum domum illius diripiet. Qui non est mecum, adversum me est: et qui non congregat mecum, spargit. Ideo dico vobis: Omne peccatum et blasphemia remittuntur hominibus; qui autem in Spiritum Dei blasphemaverit non remittitur ei. Et quiquumque dixerit verbum adversus filium hominis, remittetur illi: qui autem dixerit contra Spiritum sanctum, non remittitur ei, neque in hoc saeculo, neque 0217 in futuro. Aut facite arborem bonam, et fructum ejus bonum: aut facite arborem malam, et fructum ejus malum: ex fructu enim omnis arbor agnoscitur. Progenies viperarum, quomodo potestis bona loqui, quum sitis mali? Nam ex abundantia cordis unusquisque loquitur de ore suo mala. Bonus homo de bono thesauro profert bona: et malus homo de malo thesauro profert mala. Dico autem vobis, quoniam omne verbum otiosum, quod loquuti fuerint homines, reddent de eo rationem in die judicii. Ex verbis enim tuis justificaberis, et ex verbis tuis condemnaberis. Tunc responderunt illi quidam ex Scribis Pharisaeorum, dicentes: Magister, volumus a te signum videre. At ille respondens ait illis: Generatio mala et adultera signum quaerit: et signum non dabitur ei, nisi signum Jonae Prophetae. Sicut enim fuit Jonas in ventre ceti tribus diebus, et tribus noctibus; sic et Filius hominis erit in corde terrae tribus diebus, et tribus noctibus. Viri Ninivitae surgent in judicio cum hac generatione, et damnabunt illam: quia poenitentiam egerunt in praedicatione Jonae. 0219 Et ecce plusquam Jonas hic. Regina austri exsurget in judicio cum hac generatione, et damnabit eam: quia venit in finibus terrae audire sapientiam Salomonis, et ecce plus quam Salomon hic. Quum autem spiritus immundus exierit ab homine, perambulat per loca arida et deserta desiderans requiem, et non inveniens. Tunc dicit: Revertar in domum meam, unde exivi. Et veniens si invenerit vacantem, et mundatam. Tunc vadet, et assumet septem alios spiritus nequiores se ipso; intrantes habitabunt ibi: et fiunt novissima hominis illius pejora prioribus. Sic erit et generationi huic pessimae. Loquente eo ad turbas, ecce mater illius et fratres stabant foris, desiderantes loqui cum eo. At ille respondens dixit eis qui secum loquebantur: Quae est mater mea, aut qui sunt fratres mei? Et extendens manum ad discipulos suos, dixit: Ecce mater mea, et fratres mei. Quiquumque enim fecerit voluntatem Patris mei, qui in coelis est, hic mihi et frater, et soror, et mater est.

0221 XIII. In illa die egressus est Jesus, et sedebat juxta mare. Et congregatae sunt ad eum turbae multae, ita ut ascenderet in navem et ibi sederet, et omnis turba in littore stabat: et loquutus est ad eos multa in parabolis, dicens: Exiit seminator seminare semen suum. Et dum seminat, quaedam ceciderunt secus viam, et venerunt volucres coeli, et comederunt ea. Alia vero ceciderunt super petrosa loca ubi non erat copiosa terra: et confestim nata sunt. Orto autem sole aestuantes aruerunt eo quod non haberent radicem. Alia autem ceciderunt in spinis: et ascenderunt spinae, et suffocaverunt illa. Alia autem ceciderunt in terram bonam: et ederunt fructum, aliud centesimum, aliud sexagesimum, aliud vero tricesimum. Qui habet aures , audiat. Et accedentes discipuli dixerunt ei: Quare in parabolis loqueris ad eos? Quibus respondens ait: Quoniam vobis datum est scire arcana Dei: illis autem non est datum. Qui enim habet, dabitur illi, et abundabit: qui autem non habet, 0223 et quod habet auferetur ab eo. Propter hoc in parabolis loquor illis: ut videntes non videant, et audientes non audiant, neque intelligant. Et tunc implebitur in illis prophetia Esaiae dicentis: Vade et dic populo huic; aure audietis, et non intelligetis: et videntes non videbitis. Incrassatum est enim cor populi hujus, et auribus graviter audierunt , et oculos suos cluserunt: nequando oculis videant, et auribus audiant, et corde intelligant, et convertantur, et sanem eos. Vestri autem beati oculi qui vident, et aures vestrae quae audiunt. Amen dico vobis, quia multi prophetae et justi cupierunt videre quae videtis, et non viderunt; et audire quae auditis, et non audierunt. Vos ergo audite parabolam seminantis. Omnis qui audit verbum regni, et non intelligit, venit malus, et rapit quod seminatum est in corde ejus: hic est qui secus viam seminatus est. Qui autem super petrosa seminatus est, hic est, qui verbum audit, et continuo cum gaudio accepit illud: non habet in se radicem, sed est temporalis. Facta autem tribulatione et persequutione propter verbum, continuo scandalizatur. Qui autem est seminatus in spinis, hic est, qui. 0225 verbum audit, et solicitudo saeculi istius, et fallacia divitiarum, suffocat verbum, et sine fructu efficitur. Qui vero in terram bonam seminatus est, hic est, qui audit verbum, et intelligit, et fructum affert, et facit aliud quidem centesimum, aliud autem sexagesimum, porro aliud vero tricesimum. Aliam parabolam proposuit illis, dicens: Simile factum est regnum coelorum homini, qui seminavit bonum semen in agro suo. Quum autem dormirent homines, venit inimicus ejus, et superseminavit zizania in medio tritici, et abiit. Quum autem crevisset herba, et fructum fecisset, tunc apparuerunt et zizania. Accedentes autem servi patrisfamilias, dixerunt ei: Domine, nonne bonum semen seminasti in agro tuo? Unde ergo habet zizania? Et ait illis: Inimicus homo hoc fecit. Servi autem dixerunt ei, Vis, imus, et colligimus ea? Et ait: Non: ne forte colligentes zizania, eradicetis simul cum eis et triticum. Sinite utraque crescere usque ad messem, et in tempore messis dicam messoribus: Colligite primum zizania, et alligate ea in fasciculos ad comburendum, 0227 triticum autem congregate in horreum meum. Aliam parabolam proposuit eis dicens: Simile est regnum coelorum grano sinapis, quod accipiens homo seminavit in agro suo: quod minimum quidem est omnibus seminibus: quum autem creverit, majus est omnibus oleribus, et fit arbor, ita ut volucres coeli veniant et habitent in ramis ejus. Aliam parabolam loquutus est eis. Simile est regnum coelorum fermento, quod acceptum mulier abscondit in farinae satis tribus, donec fermentatum est totum. Haec omnia loquutus est Jesus in parabolis ad turbas: et sine parabolis non loquebatur eis: ut adimpleretur quod dictum erat per Prophetam dicentem: Aperiam in parabolis os meum, eructabo absconsa a constitutione mundi. Tunc, dimissis turbis, venit in domum: et accesserunt ad eum discipuli ejus, dicentes: Dissere nobis parabolam zizaniorum et agri. Qui respondens ait: Qui seminat bonum semen, est Filius hominis. Ager autem, est mundus. Bonum vero semen, hi sunt filii regni. Zizania autem, filii sunt nequam. 0229 Inimicus autem, qui seminavit , est diabolus. Messis vero, consummatio saeculi est. Messores vero, angeli sunt. Sicut ergo colliguntur zizania, et igni comburuntur: sic erit in consummatione saeculi. Mittet filius hominis angelos suos, et colligent de regno ejus omnia scandala et eos qui faciunt iniquitatem: et mittent eos in caminum ignis. Ibi erit fletus et stridor dentium. Tunc justi fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum. Qui habet aures audiendi, audiat. Simile est regnum coelorum thesauro absconso in agro: quem qui invenit homo, abscondit, et prae gaudio illius vadit, et vendit universa quae habet, et emit agrum illum. Iterum simile est regnum coelorum homini negotiatori, quaerenti bonas margaritas. Inventa autem una pretiosa margarita, abiit et vendidit omnia quae habuit, et emit eam. Iterum simile est regnum coelorum sagenae missae in mare, et ex omni genere piscium congreganti. Quam, quum impleta est, educentes, et secus littus sedentes, elegerunt bonos 0231 in vasa, malos, autem foras miserunt. Sic erit in consummatione saeculi: exibunt angeli, et separabunt malos de medio justorum, et mittent eos in caminum ignis: ibi erit fletus , et stridor dentium. Intellexistis haec omnia? Dicunt ei: Intelleximus. Et ait ad illos: Ideo omnis scriba doctus in regno coelorum, similis est homini patrifamilias, qui profert de thesauro suo nova et vetera. Et factum est, quum finisset Jesus parabolas istas, transivit inde. Et cum venisset in patriam suam, docebat eos in synagogis eorum, ita ut mirarentur, et dicerent: Unde huic ista sapientia , et virtutes? Nonne hic est fabri filius? Nonne mater illius Maria dicitur; et fratres ejus Jacobus, et Joseph, et Simon, et Judas? et sorores illius omnes nobiscum sunt? Unde ergo huic ista sapientia? Et scandalizabantur in eo. Jesus autem dixit eis: Non est propheta sine honore, nisi in sua civitate, et in domo sua. Et non fecit ibi virtutes amplius, propter incredulitatem illorum.

Xiiii. In illo tempore audivit Herodes tetrarcha de opinione Jesu: et dixit pueris suis: Hic est Johannes 0233 Baptista quem ego ipse decollavi; ipse resurrexit a mortuis, et ideo virtutes operantur in eo. Herodes autem adprehensum Johannem alligavit: et in carcerem misit propter Herodiadem uxorem fratris sui. Dicebat enim illi Johannes: Non licet tibi habere uxorem fratris tui. Et volens occidere illum, timuit populum: quia quasi prophetam habebant illum. Sed cum advenisset dies natalis Herodis saltavit Herodiadis filia in convivio, et placuit Herodi. Propter quod jurejurando promisit daturum se illi quidquid postulasset ab eo. Puella autem monita a matre sua, dixit ad eum: Da mihi in disco caput Johannis Baptistae. Et contristatus est rex Herodes propter jusjurandum, et propter eos qui simul recumbebant, jussit dari. Et statim misit et decollavit Johannem in carcere. Et allatum est in disco caput ejus, et datum est puellae: illa autem attulit matri suae. Et accesserunt discipuli Johannis et tulerunt corpus ejus, et sepelierunt eum: et venerunt et nuntiaverunt Jesu. Quo audito Jesus, recessit inde per navem, 0235 in locum desertum solus. Quod cum audissent turbae, secutae sunt eum pedibus a civitatibus suis. Et egressus vidit turbam multam, et misertus est eis, et sanavit languidos eorum. Cum sero autem factum esset, accesserunt ad eum discipuli ejus, dicentes: Desertus locus est ubi sumus, et hora jam praeteriit: dimitte turbam istam, ut euntes in vicis emant sibi escas. Et ait illis Jesus: Non habent necesse ire date illis vos manducare. At illi dixerunt: Non habemus nobiscum nisi quinque panes, et duos pisces. Respondens Jesus ait: Afferte illos huc. Et jussit turbam discumbere super foenum, et acceptis quinque panibus, et duobus piscibus, respiciens ad coelum benedixit eos et tregit, et dedit discipulis , discipuli autem turbis. Et manducaverunt universi, et saturati sunt. Et sustulerunt quod superfuit, duodecim cophinos plenos. Et erant qui manducaverunt, hominum quinque millia, exceptis pueris et mulieribus. Tunc jussit discipulis suis ascendere in naviculam, et ire trans fretum, 0237 donec dimitteret turbam. Et cum dimisisset illos, ascendit in montem et orabat solus. Vespere autem facto solus erat ibi. Navis autem erat in medio mari et jactabatur fluctibus: erat enim contrarius illis ventus. Quarta autem vigilia noctis, venit ad eos ambulans super mare. Videntes autem illum super mare ambulantem, turbati sunt, dicentes: Quia phanstasma esset. Non enim intellexerant, sicut nec in panibus. Erat enim cor eorum obtusum. Et prae timore clamant. Confestim autem locutus est ad eos, dicens: Constantes estote et nolite timere. Et respondens ei Simon Petrus dixit: Domine, si tu es, jube me venire ad te super aquam. Et ille dixit: Veni. Et descendit Petrus de navi, et ambulabat super aquam ut veniret ad Jesum Videns autem ventum validum, extimuit: et cum coepisset demergere, clamavit dicens: Domine, salvum me fac. Et confestim Jesus extendens manum, apprehendit eum: et ait illi: Modicae fidei, quare dubitasti? Et quum ascendisset in navem, cessavit ventus. Et hi qui in navi erant, 0239 adoraverunt eum, dicentes: Vere Filius Dei es. Et quum transfretassent. venerunt in terram Genesar. Et ut cognoverunt homines loci illius, adoraverunt eum. Et confestim miserunt in omnem confinem, et obtulerunt ei omnes male habentes. Et rogabant eum ut tantum fimbriam vestimenti ejus tangerent. Et quicumque tetigerunt, salvati sunt.

XV. Tunc accesserunt ad eum ab Jerosolymis Scribae et Pharisaei, dicentes: Quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum? non enim lavant manus suas, quum panem manducant. At ille respondens ait illis: Quare et vos transgredimini mandatum Dei propter vestram traditionem? Nam Deus dixit: Honora patrem, et matrem; et: Qui maledixerit patri, vel matri, morte morietur. Vos autem dicitis: Quicumque maledixerit patri, vel matri, reus erit gehennae ignis: quod non honorificavit patrem suum, vel matrem suam: et irritum fecistis verbum 0241 Dei propter traditionem vestram quam tradidistis. Hypocritae, bene prophetavit de vobis Esaias, dicens: Plebs ista labiis me honorat, nam cor eorum longe est a me. Sine causa autem colunt me, docentes, doctrinam, et mandata hominum. Et convocatis ad se turbis, dixit ad illos: Audite vos, et intelligite. Non quod intrat in os, coinquinat hominem: sed quod procedit ex ore coinquinat hominem. Tunc accesserunt ad eum discipuli ejus, dicentes: Scis quia Pharisaei audito hoc sermone, scandalizati sunt? Jesus autem respondens ait: Omnis plan atio, quam non plantavit Pater coelestis, eradicabitur. Sinite illos: caeci sunt enim duces caecorum, caecus autem si caeco viam demonstret, uterque in foveam cadunt. Respondens autem Petrus dixit : Dic nobis similitudinem istam. Quibus ait: Adhuc et vos insensati estis? Non intelligitis, quoniam omne quod in os intrat, in ventrem vadit, et per secessum abjicitur. Quae autem exeunt de ore, de corde procedunt. Illa sunt quae coinquinant 0243 hominem: de corde enim exeunt cogitationes malae, homicidia, adulteria, fornicationes, furta, falsa testimonia, blasphemiae, avaritiae, nequitiae, doli, impudicitiae, oculus malus. Haec sunt quae communicant hominem. Non lotis autem manibus manducare, non coinquinat hominem. Et egressus inde Jesus, secessit in regionem Tyri et Sidonae. Et ecce mulier Chananaea de finibus illis egressa clamabat ad eum, dicens: Miserere mei Domine fili David: filia mea a daemonio male vexatur. Ille autem non respondit ei verbum. Et accesserunt discipuli et rogabant eum dicentes: Dimitte eam: quia clamat post nos. Ipse autem respondens ait: Non sum missus nisi ad oves perditas domus Israel. At illa veniens adorabat eum. dicens: Adjuva me, Domine. At ille respondens ait ad illam: Non licet accipere panem filiorum, et mittere canibus. At illa dixit: Ita Domine: nam et catuli edunt de micis dominorum suorum. Tunc Jesus respondens, dixit ad eam: O mulier, magna est fides tua : contingat tibi ut vis. Et sana facta est filia ejus ex illa hora. Et quum recessisset 0245 inde Jesus, venit secus mare, Galilaeae: et adscendens in montem, sedebat ibi. Et ascenderunt ad eum turbae multae, habentes secum surdos, caecos, claudos, mancos, debiles, et multos alios mutos: et substraverunt eos ante pedes ejus, et curavit eos: ita ut turbae mirarentur, videntes mutos loquentes, claudos ambulantes, caecos videntes: et magnificabant Deum Israel.

XVI. Jesus autem, convocatis discipulis suis, dixit: Misereor huic turbae. quoniam jam, triduum est quod adhaerent mihi, et non habent quod edant: et dimittere eos jejunos nolo, ne deficiant in via. Dixerunt illi discipuli: unde ergo nobis panes in deserto, ut saturentur turbae? Ait illis Jesus: Quot panes habetis? Responderunt: Septem, et duos pisces. Et praecepit turbae supra terram recumbere. Et acceptis septem panibus, et duobus piscibus, gratias agens, fregit, et dedit discipulis, et discipuli turbis. Et manducaverunt omnes, et saturati sunt. Et sustulerunt quod superavit septem sportas panibus plenas. Et qui manducaverunt, 0247 erant fere quattuor millia, exceptis pueris et mulieribus. Et, dimissis turbis, ascendit in naviculam: et venit in fines Magedan. Et accesserunt ad eum Pharisaei et Sadducaei tentantes: et interrogaverunt eum dicentes, ut ostenderet eis signum de coelo. Jesus autem respondens, ait illis: Cum sero factum fuerit, dicitis: Serenum erit, rubicundum enim est coelum. Mane autem: Tempestas, rubicundum est cum tristitia coelum. Hypocritae faciem quidem coeli scitis discernere: signa autem temporum non potestis scire? Generatio mala signum desiderat: et signum non dabitur ei, nisi signum Jonae. Et relictis illis, abiit in regionem quae trans erat, et obliti sunt discipuli ejus panes tollere secum. Et dixit ad eos: Videte, et cavete a fermento Pharisaeorum, et Sadducaeorum. At illi cogitabant intra se dicentes: Ideo hoc dicit, quia panes non attulimus. Quo cognito Jesus, dixit ad illos: Quid cogitatis intra vos modicae fidei, quia panes non habetis? Nondum intelligitis, neque in mente habetis de quinque panibus, et quinque 0249 millia hominum, quot cophinos sustulistis? et septem panes in quattuor millia hominum, et quot sportas tuleritis? Quomodo non intelligitis, quia non de pane dixi vobis: Cavete a fermento Pharisaeorum, et Sadducaeorum? Tunc intellexerunt, quia non dixit illis ut abstinerent a fermento Pharisaeorum, et Sadducaeorum, sed a doctrina illorum. Et cum venisset Jesus in regionem Caesareae Philippi, interrogabat discipulos suos, dicens: Quem me dicunt esse homines, Filium hominis? At illi responderunt dicentes: Johannem Baptistam; alii autem Heliam, alii vero Hieremiam, aut unum ex prophetis. At ille ait illis: Vos vero quem me esse dicitis? Respondens Simon Petrus dixit ad eum: Tu es Christus, Filius Dei vivi. Et respondens Jesus, dixit ad eum: Beatus es Simon Bar-Jona: non enim caro et sanguis revelavit tibi, sed Pater meus, qui est in coelis. Et ego tibi dicam, quia tu es Petrus et super istam petram aedificabo Ecclesiam meam, et portae inferorum non vincent eam. Tibi dabo claves regni coelorum. Et quaequumque 0251 ligaveris super terram, erunt ligata in coelis: et quaequumque solveris super terram, erunt soluta in coelis. Tunc praecepit discipulis suis, ne cui dicerent quia ipse est Christus. Ex illo die coepit Jesus ostendere discipulis suis, quia oporteret illum ire in Hierosolymam, et multa pati a senioribus, et principibus sacerdotum, et ab Scribis, et occidi, et tertia die resurgere. Et suspiciens eum Petrus coepit dicere: Absit, Domine, hoc non erit. Jesus autem conversus, dixit ad eum: Vade post me Satanas, scandalum es mihi: quia non quae Dei sunt sapis, sed quae sunt hominis. Tunc ait Jesus discipulis suis: si quis vult post me venire, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, et sequatur me. Qui enim voluerit animam suam salvam facere, perdet illam: quicumque autem perdiderit eam mei caussa, inveniet illam. Quid autem prodest homini, si lucretur omnem mundum, et animam suam detrimentum faciat? Aut quam dabit homo commutationem pro anima sua? Venit enim Filius hominis in majestate 0253 Patris sui cum angelis suis: et tunc reddet unicuique secundum facta eorum. Amen dico vobis, quia sunt hic aliqui de adstantibus, qui non gustabunt mortem, donec videant Filium hominis venientem in regnum Patris sui.

XVII. Et factum est post diem sextum assumsit Jesus Petrum, et Jacobum, et Johannem fratrem ejus, et ducit illos in altum montem secreto: et transfiguratus est Jesus coram illis. Et effulsit facies ejus sicut lux: et vestimenta illius facta sunt candida sicut nix. Et ecce visi sunt cum eo Moyses et Helias, loquentes cum eo. Ait autem Petrus ad Jesum: Domine, bonum est nos hic esse: et si vis, faciam tria tabernacula, tibi unum, et Moysi unum, et Heliae unum. Adhuc eo loquente, ecce nubes candida obumbravit eos. Et ecce vox de nube, dicens: Hic est Filius meus carissimus, in quo complacui: audite eum. Quo audito discipuli conciderunt in faciem suam, et timuerunt vehementer, et accessit Jesus, et tetigit illos; et ait: Surgite, et nolite timere. Elevantes 0255 autem oculos suos, neminem viderunt, nisi solum Jesum. Et cum descenderent de monte, praecepit illis Jesus dicens: Videte ne cui dixeritis, donec Filius hominis a mortuis resurgat. Tunc interrogaverunt illum discipuli, dicentes: Quare ergo Scribae dicunt quia oportet primum Heliam venire? Quibus respondens, ait: Helias quidem veniet, ut omnia restituat. Sed ego dico vobis, quoniam Helias jam venit, et non cognoverunt eum, sed fecerunt ei † quanta voluerunt. Tunc intellexerunt discipuli ejus quia de Johanne dixit illis: Sic et Filius hominis passurus est ab eis. Et ecce de turba accessit ad eum homo genibus pro volutus depraecans, et dicens: Domine, miserere filio meo, quia lunaticus est, et male vexatur: frequenter enim cadit a daemonio in ignem, et aliquando in aquam. Et obtuli eum discipulis tuis, et non potuerunt illum sanare. Respondens ei Jesus dixit: O natio incredula et perversa, quousque vobiscum sum? quandiu vos patior? Afferte illum huc. 0257 Et imperavit ei Jesus, et continuo exivit daemonium ab illo, et sanatus est puer ex illa hora. Tunc accesserunt ad Jesum secreto discipuli, et dixerunt: Quare nos non potuimus ejicere illum? Ait illis: Propter incredulitatem vestram. Amen dico vobis, si habueritis fidem, sicut granum sinapis, dicetis huic monti, Transi hinc illuc, et transiet, et nihil impossibile erit vobis. Redeuntibus autem illis in Galilaeam, ait Jesus. Incipiet Filius hominis tradi in manibus peccatorum: et occident illum, et tertia die resurget. Quo audito discipuli ejus contristati sunt vehementer. Et quum venissent Capharnaum, accesserunt hi qui tributum exigunt, et dixerunt: Magister vester quare non solvit tributum? Et quum introisset domum Petrus, praevenit illum Jesus, dicens: Quid tibi videtur Simon? Reges terrae a quibus accipiunt tributum vel censum? a suis, an ab extraneis? At ille respondens, ait: Ab extraneis. Dixit illi Jesus: Ergo liberi 0259 sunt filii. Ait Petrus: Ita Domine. Ne tamen scandalizemus eos, vade ad mare, et mitte hamum: et eum piscem, qui primus ascenderit, tolle: et aperto ore ejus, invenies staterem: illum dabis pro me, et pro te.

XVIII. In illa die accesserunt discipuli ad Jesum, dicentes: Quis erit major in regno coelorum? Et vocans infantem Jesus, statuit cum in medio eorum, et ait: Amen dico vobis, nisi conversi fueritis, facti tales sicut infans hic est, non intrabitis in regno coelorum. Et qui exceperit unum talem infantem in nomine meo, me excipit. Quicumque autem scandalizaverit unum de pusillis istis, qui in me credunt, expedit illi ut suspendatur mola asinaria collo ejus, et praecipitetur in profundum maris. Vae autem huic mundo ab scandalis. Necesse est enim venire scandala: verumtamen vae illi homini, per quem scandalum veniet. Quod si te manus tua, vel pes scandalizat, praecide illum, et projice a te: bonum est tibi ad vitam venire debilem vel claudum, quam duos pedes vel duas manus habentem mitti in gehennam ignis. 0261 Et si oculus tuus scandalizat, exime illum, et projice a te: utilius est enim tibi unum oculum habentem intrare ad vitam, quam duos oculos habentem mitti in gehennam ignis. Videte ne contemnatis de his pusillis credentibus in me: dico enim vobis, quoniam angeli eorum vident semper faciem Patris mei, qui in coelis est. Quid vobis videtur? si cui homini fuerint centum oves, et erraverit una ex illis: nonne relinquit nonagintanovem in montibus, et vadit quaerere illam quae erravit? et si contigerit ut inveniat eam: Amen dico vobis, quod plus gaudebit in eam quam in nonagintanovem, quae non erraverunt. Sic non est voluntas ante Patrem vestrum, qui in coelis est, ut pereat unus de pusillis istis. Quod si peccaverit in te frater tuus, vade, corripe illum solus cum solo. Si te audierit, lucratus es fratrem tuum. Quod si te non audierit, adhibe unum, aut duos tecum; et praesentibus duobus, vel tribus testibus stabit omne 0263 verbum. Quod si et eos non audierit: dic ecclesiae: Si autem et ecclesiam non audierit, sit tibi tanquam ethnicus et ut publicanus. Amen dico vobis, quaequumque alligaveritis super terram, erunt alligata in coelo: et quaequumque solveritis super terram, erunt soluta in coelo. Amen dico vobis, quia si duobus convenerit super terram, de omni re quaecumque petierint, continget illis a Patre meo, qui est in coelis. Ubi enim sunt duo vel tres congregati tantum in nomine meo, ibi ego sum in medio eorum. Tunc accedens ad eum Petrus dixit ei: Domine si peccaverit in me frater meus, quotiens remittam illi? septies? Dicit illi Jesus: Non dico tibi usque septies; sed septuagies septies.

Xviiii. Ideo simile est regnum coelorum homini regi, qui voluit rationem ponere cum servis suis. Et quum coepisset rationem ponere, oblatus est ei unus, qui debebat decem millia talenta. Quum autem non haberet unde redderet, jussit eum dominus suus vaenumdari, et uxorem ejus, et filios, et omnia quaequumque habebat, et reddi debitum. Procidens 0265 autem servus ille, rogabat eum, dicens: Patientiam habe in me, et ego reddam omnia. Misertus autem dominus servi illius, dimisit eum, et universum debitum donavit illi. Egressus autem servus ille, invenit unum de conservis suis, qui debebat ei centum denarios: et tenens suffocabat eum, dicens: Redde quod debes. Et procidens conservus ille, rogabat eum, dicens: Patientiam habe in me, et omnia reddam tibi. Ille autem noluit: sed abiit, et misit eum in carcerem, donec redderet debitum. Videntes autem conservi ejus quae fiebant, contristati sunt: et venerunt, et narraverunt domino suo omnia quae facta sunt. Tunc convocavit eum dominus suus: et ait illi: Serve nequa, omne debitum donavi tibi, quoniam rogasti me: nonne ergo oportebat et te misereri conservo tuo, sicut et ego misertus sum tibi? Et iratus dominus ejus tradidit eum tortoribus, quoadusque redderet universum debitum. Sic et vobis faciet Pater meus qui in coelis est, si non remiseritis unusquisque fratri suo de cordibus vestris. Et factum est, quum locutus esset Jesus sermones 0267 istos, transtulit se a Galilaea, et venit in fines Judaeae et trans Jordanem, et secutae sunt eum turbae multae, et curavit eos ibi. Et accesserunt ad eum Pharisaei tentantes eum, et dicentes: Si licet homini dimittere uxorem suam, ex quaquumque caussa? Quibus respondens ait: Non legistis, quia qui fecit , masculum et feminam fecit ? et dixit: Propter hoc remittet homo patrem et matrem, et adhaerebit uxori suae, et erunt duo in carne una. Itaque jam non sunt duo, sed una caro. Quod ergo Deus junxit in unum, homo non disjungat. Dixerunt illi: Quare ergo Moyses praecepit dare libellum repudii, et dimittere? Ait illis: Quoniam ad duritiam cordis vestri permisit vobis Moyses dimittere uxores vestras: ab initio autem non fuit sic. Dico autem vobis, quiquumque dimiserit uxorem suam, excepta caussa adulterii, facit eam moechari. Dicunt ei discipuli: Si ita est caussa cum uxore, non expedit 0269 nubere. Dixit autem ad illos Jesus: Non omnes capiunt verbum istud, sed quibus datum est. Sunt enim spadones, qui de matris utero sic nati sunt: et sunt spadones, qui ab hominibus facti sunt: et sunt spadones, qui seipsos excastraverunt propter regnum coelorum. Qui potest capere, capiat. Tunc oblati sunt illi infantes, ut manus eis imponeret, et oraret. Discipuli autem ejus prohibebant eos. Jesus vero ait : Sinite, et nolite eos prohibere venire ad me: talium est enim regnum coelorum. Et impositis illis manibus, abiit inde. Et ecce unus accessit ad eum, et ait illi: Magister , quid boni faciam ut habeam vitam aeternam? Cui respondit Jesus: Quid me interrogas de bono? Unus est Deus bonus. Si autem vis ad vitam ingredi, serva mandata. Dicit illi: Quae? Jesus autem dixit: Non occides: Non moechaberis: Non furtum facies: Non falsum testimonium dices: Honora patrem tuum, et matrem tuam: et diliges proximum tuum tamquam teipsum. Dixit 0271 illi adolescens: Omnia haec custodivi , quid adhuc mihi deest? Ait illi Jesus: Si vis perfectus esse, vade, et vende omnia quae possides, et da pauperibus, et habebis thesaurum in coelo: et veni, sequere me. Quum audisset autem adolescens verbum hoc, abiit tristis: erat enim habens multas possessiones. Jesus autem dixit discipulis suis: Amen dico vobis, quod dives difficile intrabit in regnum coelorum. Iterum dico vobis: Facilius est camelum per foramen acus transire, quam divitem in regno coelorum. Quo audito, discipuli ejus mirabantur valde, dicentes: Quis ergo poterit salvus esse? Conspiciens autem Jesus, dixit illis: Apud homines hoc impossibile est: apud Deum autem omnia possibilia sunt. Tunc respondens Petrus, dixit : Ecce nos reliquimus omnia, et secuti sumus te: quid ergo erit nobis? Jesus autem dixit illis: Amen dico vobis, quia vos qui me secuti estis: in regeneratione, quum sederit Filius hominis in throno gloriae suae, sedebitis et vos super sedes duodecim, judicantes 0273 duodecim tribus Israel. Et omnis quicumque reliquerit domum, vel fratres, aut sorores, aut matrem, aut filios, aut agros, propter nomen meum, centuplum accipiet, et vitam aeternam possidebit. Multi enim sunt primi novissimi, et novissimi primi.

XX. Simile est regnum coelorum homini patrifamilias, qui exivit primo mane conducere operarios in vineam suam. Conventione autem facta cum operariis ex denario diurno, misit eos in vineam suam. Et egressus circa horam tertiam, vidit alios stantes in foro otiosos, et dixit illis: Ite et vos in vineam meam, et quod justum fuerit dabo vobis. Illi autem abierunt. Iterum exivit circa sextam et nonam horam: et idem fecit. Circa undecimam vero exivit, et invenit alios stantes, et dixit illis: Quid hic statis tota die otiosi? Dixerunt ei: Quia nemo nos conduxit. Dicit illis: Ite et vos, operamini in vineam. Quam sero autem factum esset, dicit dominus vineae procuratori suo: Voca operarios, et redde illis mercedem, 0275 incipiens a novissimis usque ad primum. Quum ergo venissent qui circa undecimam horam venerant, acceperunt singulos denarios. Venientes autem et primi, arbitrati sunt quod plus essent accepturi: acceperunt autem et ipsi singulos denarios. Et accipientes murmuraverunt adversus patremfamilias, dicentes: Hi novissimi una hora tantum laboraverunt, et aequales illos nobis fecisti, qui portavimus pondus diei et aestus. At ille respondens uni eorum, dixit: Amice non facio tibi injuriam: nonne ex denario convenisti mecum? Tolle quod tuum est, et vade: volo autem et huic novissimo tantum dare quantum et tibi. Aut non licet mihi quod volo, facere de re mea? an oculus tuus nequa est, quia ego bonus sum? Sic ergo erunt novissimi primi, et primi novissimi. Multi enim sunt vocati, pauci vero electi. Et cum ascenderet Jesus Hierosolymam, assumpsit duodecim discipulos , et ait illis: Ecce ascendimus Hierosolymam, et filius hominis tradetur principibus sacerdotum, et scribis, et condemnabunt eum morte, et tradent eum gentibus ad deludendum, 0277 et flagellandum, et crucifigendum, et tertia die resurget. Tunc accessit ad eum mater filiorum Zebedaei cum filiis suis, adorans eum, et petens aliquid ab eo. Ipse autem dixit ei: Quid vis? Et ait: Dic ut sedeant hi duo filii mei, unus ad dexteram tuam, et unus ad sinistram, in regno tuo. Respondens autem Jesus, dixit eis: Nescitis quid petatis. Potestis bibere calicem, quem ego bibiturus sum? Dicunt ei: Possumus. Ait illis Jesus: Calicem quidem meum bibetis: sedere autem ad dexteram meam et ad sinistram, non est meum dare vobis, sed quibus paratum est a Patre meo. Et audientes decem, contristati sunt de duobus fratribus. Jesus autem vocavit eos ad se, et ait: Scitis quod principes gentium dominantur eorum: et qui majores sunt, exercent potestatem in eis. Non ita erit inter vos: sed quiquumque voluerit major esse inter vos, sit vester minister: et qui voluerit inter vos primus esse, erit vester servus. Sicut filius hominis non venit ministrari, sed ministrare, et dare animam suam, redemtionem pro multis. Vos autem quaeretis 0279 de pusillo crescere, et de majore minores fieri. Intrantes autem ad coenam rogati, nolite discumbere in locis eminentioribus, ne forte clarior te superveniat; et accedens qui invitavit te, dicat tibi: Adhuc deorsum accede. Et erit tibi confusio, Si autem in loco inferiori discubueris, et supervenerit humilior te, dicet tibi qui te ad coenam vocavit. Accede adhuc sursum. Et erit tibi hoc utilius. Et egredientibus illis ab Hiericho, secutae sunt eum turbae multae: et ecce duo caeci sedentes secus viam, audierunt quod Jesus transiret: et exclamaverunt, dicentes: Miserere nostri, fili David. Turbae autem increpabant eos ut tacerent. At illi magis clamabant, dicentes: Domine, miserere nostri, fili David. Et stetit Jesus, et vocans eos, ait illis: Quid vultis ut faciam vobis? Dicunt illi, Domine, ut aperiantur oculi nostri. 0281 Misertus autem eis Jesus, tetigit oculos eorum. Et confestim viderunt .

XXI. Et quum appropinquassent Hierosolymis, et venissent in Bethphage in montem Oliveti: tunc Jesus misit duos discipulos suos, dicens : Ite in castellum, quod contra vos est, et invenietis asinam alligatam, et pullum ejus cum ea: solvite, et adducite mihi: et si quis vobis aliquid dixerit, dicite quoniam Dominus operam eorum desiderat: et confestim remittet eos. Hoc autem factum est, ut adimpleretur quod dictum est per prophetam dicentem: Dicite filiae Sion: Ecce rex tuus venit tibi mansuetis, sedens super pullum asinae. Euntes autem discipuli fecerunt sicut praecepit illis Jesus. Et adduxerunt asinam, et pullum: et imposuerunt super eum vestimenta , et sedebat super eum. Plurima autem turba straverunt vestimenta sua in via: alii autem caedebant ramos de arboribus, et sternebant in via: 0283 turbae autem, quae praecedebant eum, clamabant, dicentes: Osanna filio David: benedictus, qui venit in nomine Domini: Osanna in altissimis. Et quum introisset Hierosolymis, commota est universa civitas, dicens: Quis est hic? Multi autem dicebant: Hic est Jesus propheta a Nazareth Galilaeae. Et intravit Jesus in templum Dei, et ejiciebat omnes vendentes, et ementes in templo; et mensas nummulariorum, et cathedras vendentium columbas subvertit: et dixit eis: Scriptum est: Domus mea domus orationis vocabitur: vos autem fecistis eam speluncam latronum. Et accesserunt ad eum caeci, et claudi in templo: et curavit eos. Videntes autem principes sacerdotum, et scribae mirabilia, quae fecit Jesus, et pueros clamantes in templo, et dicentes: Osanna filio David: indignati sunt, et dixerunt ei: Audis quid isti dicunt? Jesus autem dixit eis: Utique, non legistis: Ex ore infantium et lactantium perfecisti laudem? Et relictis illis, abiit foras extra civitatem in Bethaniam: ibique mansit. Mane autem transiens in civitatem, esuriit. 0285 Et videns arborem ficus secus viam, venit ad eam: et nihil invenit nisi folia tantum, et ait illi: Numquam ex te fructus nascatur in sempiternum. Et arefacta est continuo ficulnea. Et videntes discipuli, mirati sunt, dicentes: Quomodo continuo aruit? Respondens autem Jesus, ait eis: Amen dico vobis, si habueritis fidem, et non haesitaveritis, non solum de ficulnea facietis, sed et si monti huic dixeritis, Tolle, et jacta te in mare, fiet. Omnia quaequumque petieritis in oratione credentes, accipietis. Et quum venisset in templum, accesserunt ad eum principes sacerdotum, et seniores populi, dicentes: In qua potestate haec facis? Aut quis tibi dedit hanc potestatem? Ait ad illos Jesus: Interrogo vos et ego unum sermonem: dicite mihi, et ego vobis dicam in qua potestate haec facio. Baptismum Johannis unde erat? de coelo, an ex hominibus? Illi vero cogitaverunt intra se, dicentes: Si dixerimus, de coelo, dicet nobis: Cur ergo non credidistis illi? Si autem dixerimus, ex hominibus, timemus turbam: omnes enim Johannem 0287 ut prophetam habuerunt. Et respondentes ad sum, dixerunt: Nescimus. Ait illis? Jesus: Je-Neque ego vobis dicam in qua potestate haec facio. Quid autem vobis videtur? Homo quidam habuit duos filios; accedens ad primum, dixit ei: Fili, vade operari hodie in vinea. Ille autem respondens, ait: Nolo. Et postea poenitentia ductus abiit in vineam. Accessit autem ad alterum, et dixit illi similiter. Cui respondens, dixit: Eo, domine, non abiit. Quis ergo ex duobus voluntatem patris fecit? Dicunt ei: Novissimus †. Dicit illis Jesus: Amen dico vobis, quia meretrices, et publicani praecedent vos in regno coelorum. Venit enim ad vos Johannes in via justitiae, et non credidistis ei: publicani autem et meretrices crediderunt vos vero cum cognovissetis, nec poenitentiam habuistis postea, ut ei crederetis.

XXII. Aliam parabolam audite: Homo erat pater familias, qui plantavit vineam, et sepem circumdedit eam, et fodit in ea lacum, et aedificavit 0289 turrim, et locavit eam colonis, et peregre profectus est. Quum tempus fructuum appropinquasset, misit servos suos ad colonos, ut acciperent de fructibus vineae suae. Et apprehenderunt servos coloni, alios ceciderunt, alios occiderunt, alios vero lapidaverunt. Rursus iterum misit alios servos plures prioribus; similiter et ipsis fecerunt. Postremo autem misit filium suum unicum, dicens: Verebuntur utique filium meum. Illi autem ut viderunt filium, dixerunt intra se: Hic est haeres, venite occidamus eum, et possideamus hereditatem ejus. Et apprehensum eum ejecerunt extra vineam, et occiderunt. Quum ergo venerit dominus vineae, quid faciet colonis illis? Ajunt illi: Malos male perdet: et vineam tradet aliis colonis, qui reddant ei fructus temporibus suis. Ait ad illos Jesus: Lapidem quem reprobaverunt aedificantes, hic factus est in caput anguli? A Domino factus est hic, et est mirabilis in oculis nostris? Ideo dico vobis, quia auferetur a vobis regnum Dei, et dabitur genti facienti fructum. Et 0291 quum audissent principes sacerdotum et Pharisaei parabolas ejus, cognoverunt quia de ipsis diceret. Et quaerentes eum tenere, timuerunt turbas: quoniam ut prophetam eum habebant. Et respondens Jesus, ait illis iterum in parabolis, dicens: Simile est regnum coelorum homini regi, qui fecit nuptias filii sui. Et misit servos suos ut vocarent invitatos ad nuptias, et illi venire noluerunt. Iterum misit alios servos, dicens: Dicite invitatis: Ecce prandium meum paravi, tauri mei et altilia occisa sunt, et omnia parata sunt: venite ad nuptias. Illi autem neglexerunt: et abierunt, alius in villam suam, alius ad negotiationem suam: caeteri vero apprehenderunt servos ejus, et contumelia illos afflixerunt et occiderunt. Rex vero quum audisset, iratus est: et misit exercitum suum, et perdidit homicidas illos, et civitatem illorum succendit. Tunc ait servis suis: Nuptiae quidem paratae sunt, invitati autem non fuerunt digni. Ite ergo ad exitus viarum, et quosquumque inveneritis, invitate ad nuptias. Et egressi servi ejus per vias, congregaverunt 0293 omnes quosquumque invenerunt, malos vel bonos: et repletae sunt nuptiae recumbentium. Ingressus autem rex ut videret discumbentes, vidit ibi hominem non vestitum vestem nuptialem. Et ait illi: Amice, quomodo huc venisti non habens vestem nuptialem? At ille obmutuit. Tunc jussit ministris: Tollite eum ligatis pedibus, et manibus, et mittite eum in tenebras exteriores: ibi erit fletus, et stridor dentium. Multi enim sunt vocati, pauci vero electi.

XXIII. Tunc abierunt Pharisaei, et consilium fecerunt ut in sermone eum caperent. Et immiserunt discipulos suos cum Herodianis dicentes: Magister, scimus quia verax es, et viam Dei in veritate doces, et de nullo tibi cura est: non enim accipis personam hominum: quid tibi videtur, licet tributum dari Caesari, aut non? Cognovit autem Jesus nequitiam eorum, et ait: Quid me tentatis, hypocritae? ostendite mihi numisma census. At illi obtulerunt ei denarium. Ait illis Jesus: Cujus est haec imago, aut superscriptio? Dicunt ei: Caeseris. Tunc dixit illis 0295 Jesus: Reddite quae Caesaris sunt, Caesari, et quae Dei sunt, Deo. Et audientes mirati sunt, et relicto eo recesserunt. In illa die accesserunt ad eum Sadducaei, negantes resurrectionem mortuorum; et dixerunt ei: Magister, Moyses dixit: Si quis mortuus fuerit non habens filios, ut frater ejus uxorem illius accipiat, et suscitet semen fratri suo. Erant ergo apud nos septem fratres; et primus, uxorem duxit, et defunctus est non relicto semine, et reliquit uxorem suam fratri suo. Similiter et secundus, et tertius, usque ad septimum. Novissima autem omnium et mulier defuncta est. In resurrectione ergo cujus erit de septem uxor? omnes enim habuerunt eam. Respondens autem Jesus, ait illis: Erratis, nescientes Scripturas, neque virtutem Dei. In resurrectione enim neque nubent, neque nubentur: sed sunt sicut angeli Dei in coelo. De resurrectione autem mortuorum non legistis quod dictum est a Deo dicente vobis: Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Jacob? Non est Deus mortuorum, sed vivorum. Et audientest urbae mirabantur in doctrina ejus.

Pharisaei autem audientes 0297 quod silentium imposuisset Sadducaeis, convenerunt in unum: et interrogavit eum unus ex eis legis doctor, tentans eum: Magister, quod est mandatum magnum in lege? Ait illi Jesus: Diliges Dominum Deum tuum in toto corde tuo, et in tota anima tua, et in tota mentetua. Hoc est maximum, et primum mandatum. Secundum autem simile est huic: Diliges proximum tuum, sicut teipsum. Et in his duobus mandatis universa lex pendet, et prophetae. Congregatis autem Pharisaeis, interrogavit eos Jesus, dicens: Quid vobis videtur de Christo? cujus filius est? Dicunt ei: David. Ait illis Jesus: Quomodo ergo David in spiritu vocat eum Dominum dicens: Dixit Dominus Domino meo: sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum? Si ergo David vocat eum Dominum, quomodo filius ejus est? Et nemo poterat ei respondere verbum: neque ausus fuit quisquam ex illa die cum amplius interrogare.

XXIV. Tunc Jesus loquutus est ad turbas, et ad discipulos suos, dicens: Super cathedram Moysi sederunt scribae, et Pharisaei. Omnia ergo quaequumque dixerint vobis, servate, et facite: secundum 0299 opera vero eorum nolite facere: dicunt enim, et non faciunt. Alligant autem onera gravia, et importabilia, et imponunt in humeros hominum: digito autem suo nolunt ea movere. Omnia vero opera sua faciunt ut videantur ab hominibus: dilatant enim phylacteria sua, et magnificant fimbrias. Amant autem primos recubitus in coenis, et primas cathedras in synagogis, et salutationes in foro, et vocari ab hominibus Rabbi. Vos autem nolite vocari Rabbi. Unus enim est Magister vester, omnes autem vos fratres estis. Et patrem nolite vocare vobis super terram: unus est enim Pater vester, qui in coelis est. Nec voce mini magistri: quia Magister vester unus est, Christus. Qui major est vestrum, erit minister vester. Qui autem se exaltaverit, humiliabitur: et qui se humiliaverit, exaltabitur. Vae autem vobis Scribae et Pharisaei hypocritae, qui clauditis regnum coelorum ante homines. Vos autem non intratis, nec introëuntes sinitis intrare. Vae vobis Scribae et Pharisaei hypocritae; quia circuitis mare et aridam, ut faciatis unum proselytum: 0301 et quum fuerit factus, facitis eum filium gehennae duplo quam vos. Vae vobis duces caeci, quia dicitis: Quiquumque juraverit in templum, nihil est: qui autem juraverit in aurum templi, debitor est. Stulti, et caeci: Quid enim majus est, aurum, aut templum quod sanctificat aurum? Et quiquumque juraverit in altare, nihil est: quiquumque autem juraverit in dono, quod est super illud, debitor est. Caeci: Quid enim majus est, donum, an altare, quod sanctificat donum? Qui ergo jurat in altare, jurat in eo, et in omnibus quae super illud sunt. Et quiquumque juraverit in templum, jurat in illo, et in eo qui inhabitat in ipso: et qui jurat in coelo, jurat in throno Dei, et in eo qui sedet super eum. Vae vobis Scribae et Pharisaei hypocritae: quia decimatis mentham, et anethum, et cyminum, et reliquistis quae graviora sunt legis, judicium, et misericordiam, et fidem. Haec oportuit facere; et illa non omittere. Duces caeci, excolantes culicem, camelum autem glutientes. Vae vobis Scribae et Pharisaei hypocritae, quia mundatis quod deforis est calicis et paropsidis: intus autem 0303C pleni estis rapina, et immunditia. Pharisaee caece, munda prius, quod intus est calicis et paropsidis, ut fiat id, quod deforis est, mundum. Vae vobis Scribae et Pharisaei hyprocritae: quia similes estis sepulcris dealbatis, quae foris parent hominibus speciosa, intus vero plena sunt ossibus mortuorum, et omni spurcitia. Sic et vos aforis quidem paretis hominibus justi: intus autem pleni estis hypocrisi, et iniquitate. Vae vobis Scribae et Pharisaei hypocritae, qui aedificatis sepulcra prophetarum, et ornatis monumenta justorum, et dicitis: Si fuissemus in diebus patrum nostrorum, non essemus socii eorum in sanguine prophetarum. Itaque testimonio estis vobismetipsis, quia filii estis eorum, qui prophetas occiderunt. Et vos implete mensuram patrum vestrorum. Serpentes genimina viperarum, quomodo fugietis a judicio gehennae? Ideo ecce ego mitto ad vos prophetas, et sapientes, et scribas, et ex illis occidetis, et crucifigetis, et ex eis flagellabitis in synagogis vestris, et persequemini de civitate in civitatem: ut veniat super vos omnis sanguis justus, qui effusus est super terram, a sanguine Abel justi usque ad sanguinem Zachariae, filii Barachiae, quem 0305 occidistis inter templum et altare. Amen dico vobis, venient haec omnia super generationem istam.

XXV. Jerusalem, Jerusalem, quae occidis prophetas, et lapidas eos qui ad te missi sunt, quoties volui congregare filios tuos, quemadmodum gallina congregat pullos suos sub alas , et noluisti? Ecce relinquetur vobis domus vestra deserta. Dico enim vobis, non me videbitis amodo, donec dicatis; Benedictus, qui venit in nomine Domini. Et egressus Jesus de templo, ibat. Et accesserunt discipuli ejus, ut ostenderet eis aedificationem templi. Ipse autem respondens dixit illis: Videtis haec omnia? Amen dico vobis, non relinquetur hic lapis super lapidem, qui non destruatur. Sedente autem eo super montem Oliveti, accesserunt ad eum discipuli secreto, dicentes: Dic nobis, quando haec erunt? et quod signum adventus tui, et consummationis saeculi? Et respondens Jesus, dixit eis: Videte ne quis vos seducat. Multi enim venient in nomine meo, dicentes: Ego sum Christus: et multos seducent. Audituri autem estis proelia, et opiniones proeliorum. Videte ne turbemini. 0307 Oportet enim haec fieri, sed nondum est finis. Consurget enim gens in gentem, et regnum in regnum, et erunt pestilentiae, et fames, et terraemotus per loca. Haec autem omnia initia sunt dolorum. Tunc tradent vos in tribulationem, et occident vos: et eritis odio omnibus gentibus propter nomen meum. Et tunc scandalizabuntur multi, et invicem tradent, et odio habebunt invicem. Et multi pseudoprophetae surgent, et seducent multos. Et quoniam abundavit iniquitas, refrigescet charitas multorum. Qui autem perseveraverit usque in finem, hic salvus erit. Et praedicabitur hoc Evangelium regni in universo orbe, in testimonium omnibus gentibus: et tunc veniet consummatio. Quum ergo videritis abominationem desolationis, quae dicta est a Danielo propheta, stantem in loco sancto, qui legit intelligat: tunc qui in Judaea sunt, fugiant ad montes: et qui in tecto, non descendant tollere aliquid de domo sua: et qui in agro, non revertatur tollere tunicam suam. Vae autem praegnantibus et nutrientibus in illis diebus. Orate autem ut non fiat fuga vestra hyeme, vel sabbatho. Erit enim 0309 tunc tribulatio magna, qualis non fuit ab initio saeculi usque nunc. Et nisi breviati fuerint dies illi, non esset salva omnis caro: sed propter electos meos breviabuntur dies illi. Tunc si quis vobis dixerit: Ecce hic est Christus, aut illic: nolite credere. Exsurgent enim pseudochristi, et pseudoprophetae: et dabunt signa magna, et prodigia, ita ut in errorem mittant etiam (si fieri potest) electos meos. Ecce praedixi vobis. Si ergo dixerint vobis, Ecce in deserto est, nolite credere; vel ecce in hospitio, nolite exire. Sicut enim fulgur exit ab oriente, et paret usque ad occidentem: sic erit adventus filii hominis. Ubiquumque fuerit corpus, illic congregabuntur aquilae. Confestim post illos dies tribulationum, sol convertetur in tenebras, et luna non dabit lumen suum, et stellae cadent de coelo, et virtutes coelorum commovebuntur: et tunc parebit signum filii hominis in coelo: et tunc plangent omnes tribus terrae: et videbunt filium hominis venientem in nubibus coeli cum virtute multa, et majestate sua. Et mittet angelos suos cum tuba, et voce magna: et congregabunt 0311 electos ejus a quattuor ventis, a summis usque ad summa eorum. A facie autem arboris ficus discite parabolam; quum jam ramus ejus fuerit tener, et folia procreaverit, cognoscetis quia prope est in januis. Amen dico vobis, quoniam non praeteribit generatio haec, donec omnia fiant. Coelum et terra transibunt; nam sermones mei non praeteribunt. De die autem illa et hora nemo scit, neque angeli coelorum, sed nec filius, nisi solus pater. Sicut autem dies Noe, sic erit adventus filii hominis. Nam sicut erat in diebus diluvii, manducabant, bibebant, uxores ducebant, et non scierunt quod modo venit cataclysmus, et tulit omnes: ita erit adventus filii hominis. Tunc duo erunt in agro unus adsumetur, et alter relinquetur. Duo erunt in lecto jacentes: unus dimittetur, et alius adsumetur. Vigilate ergo, 0313 quia nescitis qua hora Dominus vester venturus est. Illud autem scitote, quoniam si sciret paterfamilias qua hora fur venturus esset, vigilaret utique, et non sineret perfodere domum suam. Ideo et vos estote parati: quia nescitis qua hora filius hominis venturus est. Quisnam est fidelis servus, et prudens, quem constituit dominus suus super familiam suam, ut det illis cibarium in tempore. Beatus est servus ille, quem veniens dominus ejus, invenerit ita facientem. Amen, dico vobis, quoniam super omnem substantiam suam constituet eum. Si autem dixerit servus ille in corde suo: Tardat dominus meus venire; et incipiet percutere conservos suos, manducet autem et bibat cum ebriis: venit dominus servi illius, die qua nescit, et hora qua non sperat, et findet eum, partemque ejus ponet cum publicanis, illic erit fletus, et stridor dentium. Tunc simile aestimabitur regnum coelorum decem virginibus: quae acceptis lampadibus suis, exierunt in obviam sponso, et sponsae. Quinque autem ex eis fatuae, et quinque prudentes: stultae autem, acceptis lampadibus, non 0315 sumserunt oleum secum in vasis: prudentes vero tulerunt oleum secum. Tardante autem sponso fatuae obdormierunt. Media autem nocte clamor factus est: Ecce sponsus venit, ite in obviam ei. Tunc surrexerunt omnes illae virgines, et composuerunt lampades suas. Stultae autem dixerunt prudentibus: Date nobis de oleo vestro: quia lampades nostrae extinguuntur. Responderunt prudentes, et dixerunt: Ne forte non sufficiat nobis et vobis, ite potius ad vendentes, et emite vobis. Illae autem dum vadunt emere, venit sponsus: et quae paratae erant, intraverunt cum eo ad nuptias, et clausae sunt januae. Novissime vero veniunt et caeterae virgines, dicentes: Domine, Domine, aperi nobis. At ille respondens ait: Amen dico vobis, quia nescio vos. Vigitate itaque, quia nescitis diem, neque horam. Sicut enim homo peregre profectus, vocavit servos suos, et tradidit illis substantiam suam: Uni dedit talenta quinque, alii autem duo, altero vero unum, unicuique secundum virtutem suam, et profectus est. Et continuo abiit qui quinque talenta acceperat, operatus 0317 est in eis, et lucratus est alia quinque. Similiter et qui duo acceperat, lucratus est in eis alia duo. Qui autem unum talentum acceperat, fodiit terram, et abscondit pecuniam domini sui. Post multum vero temporis venit dominus servorum illorum, ut acciperet ab eis rationem. Et accessit qui quinque talenta acceperat, et obtulit alia quinque talenta, dicens: Domine, quinque talenta mihi dedisti, ecce alia quinque adquisivi. Et ait illi dominus suus: Euge serve bone, et fidelis, quoniam in minimo fuisti fidelis, super majora te constituam, intra in gaudium domini tui. Et cum accessisset is qui duo talenta acceperat, ait: Domine, duo talenta mihi dedisti, ecce duo alia talenta adquisivi. Ait illi dominus ejus: Euge serve bone, et fidelis, quoniam in modico fuisti fidelis, super majora te constituam, intra in gaudium domini tui. Accedens autem et qui unum talentum acceperat, ait: Domine, sciebam te durum hominem esse, metis ubi non seminasti, et colligis ubi non dispersisti: timens ergo abii, et abscondi talentum tuum in terra: ecce habes quod tuum est. Cui respondens dominus suus, dixit: Serve nequa, et piger, sciebas me metere, ubi non seminavi, et colligere ubi non dispersi: oportuit ergo te dare pecuniam meam nummulariis, et ego veniens 0319 exegissem illam cum usuris. Tollite ab illo talentum, et date ei qui habet decem talenta. Omni enim habenti dabitur : ei autem qui non habet, et quod habet, auferetur ab eo. Et servum nequa projicite foras in tenebras exteriores : ibi erit fletus, et stridor dentium. Quum autem venerit filius hominis in majestate sua, et omnes angeli cum eo, tunc sedebit super sedem majestatis suae: et congregabuntur ante eum omnes gentes, et separabit eos ab invicem, sicut pastor segregat oves ab hoedis: et statuet oves ad dexteram suam, hoedos autem ad sinistram. Tunc dicet eis, qui ad dexteram ejus sunt: Venite benedicti Patris mei, possidete paratum vobis regnum ab origine mundi. Esurivi enim, et dedistis mihi manducare: sitivi, et dedistis mihi bibere: hospes fui, et collegistis me: nudus, et texistis me: infirmus fui, et visitastis me: in carcere fui, et venistis ad me. Tunc respondebunt ei justi, dicentes: Domine, quando te vidimus esurientem, et pavimus; 0321 sitientem, et potum tibi dedimus? quando autem te vidimus peregrinum, et colleximus: aut quando te vidimus nudum, et teximus: quando te vidimus infirmum, et in carcere, et venimus ad te? Respondens autem dixit illis: Amen dico vobis, quamdiu fecistis uni ex minimis istis, mihi fecistis. Tunc dicet et eis, qui ad sinistram sunt: Discedite a me maledicti in ignem aeternum, quem paravit Pater meus diabolo, et angelis ejus. Esurivi enim, et non dedistis mihi manducare; sitivi, et non dedistis mihi bibere: peregrinus eram, et non collegistis me: nudus, et non vestistis; infirmus, et in carcere, et non venistis ad me. Tunc respondebunt et ipsi, dicentes: Domine, quando te vidimus, esurientem et sitientem, aut nudum, aut peregrinum, aut infirmum, aut in carcere, et non ministravimus tibi? Tunc respondebit illis : Amen dico vobis: Quamdiu uni ex minimis istis non fecistis, nec mihi fecistis. Et ibunt illi in ignem aeternum, justi autem in vitam aeternam.

0323 XXVI. Et factum est: quum consummasset Jesus sermones hos omnes, dixit discipulis suis: Scitis quia post biduum Pascha fiet, et filius hominis tradetur ut crucifigatur. Tunc congregati sunt principes sacerdotum, et seniores populi in atrium principis sacerdotum qui dicebatur Caïphas: et consilium fecerunt ut Jesum dolo tenerent et occiderent. Dicebant autem: Non in die festo, ne forte tumultus fieret in populo. Quum autem Jesus esset in Bethania in domo Simonis leprosi, accessit ad eum mulier habens alabastrum unguenti pretiosi, et effudit super caput ipsius recumbentis.

Videntes autem discipuli, indignati sunt dicentes: Ut quid perditio haec? potuit enim istud vaenumdari pretio multo, et dari pauperibus. Sciens autem Jesus, ait illis: Quid molesti estis mulieri? opus bonum operata est in me. Nam semper pauperes habetis vobiscum: me autem non semper habebitis. Mittens enim haec unguentum hoc in corpus meum, ad sepeliendum me fecit. Amen dico vobis, ubiquumque praedicatum fuerit hoc Evangelium in toto mundo, dicetur et quod haec fecit in memoriam 0325 ejus. Tunc abiit unus ex duodecim, qui dicebatur Judas Scariot, ad principes sacerdotum, et ait illis: Quid vultis mihi dare, et ego vobis eum tradam? At illi constituerunt ei triginta argenteos. Et exinde quaerebat opportunitatem ut eum traderet. Prima autem azymorum accesserunt discipuli ad Jesum, dicentes: Ubi vis paremus tibi comedere Pascha? Ait Jesus: Ite in civitatem, ad quemdam, et dicite ei: Magister dicit: Tempus meum prope est, apud te facio Pascha cum discipulis meis. Et fecerunt discipuli sicut constituit illis Jesus, et paraverunt Pascha. Vespere autem facto, discumbebat cum duodecim discipulis. Et edentibus illis, dixit: Amen dico vobis, quia unus vestrum me traditurus est. Et contristati valde, coeperunt singuli dicere: Numquid ego sum Domine? At ipse respondens, ait: Qui intingit mecum manum in paropside, hic me tradet. Filius quidem hominis vadit, sicut scriptum est de illo: vae autem homini illi, per quem filius hominis tradetur: bonum erat ei, si natus non fuisset homo ille. Respondens autem Judas, qui tradidit eum, 0327 dixit: Numquid ego sum Rabbi? Ait illi: Tu dixisti. Coenantibus autem eis, accepit Jesus panem, et benedixit, ac fregit, deditque discipulis suis, et ait: Accipite, et comedite: hoc est corpus meum quod pro vobis tradetur. Et accipiens calicem gratias egit: et dedit discipulis suis, dicens: Bibite ex hoc omnes. Hic est enim sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effundetur in remissionem peccatorum. Dico autem vobis: non bibam amodo de hoc genimine vitis, usque in diem illum, quum illud bibam vobiscum novum in regno Patris mei. Et hymno dicto, exierunt in montem Oliveti.

XXVII. Tunc dicit illis Jesus: Omnes vos scandalum patiemini in me, in ista nocte. Scriptum est enim: Percutiam pastorem, et dispergentur oves gregis. Postquam autem resurrexero, praecedam vos in Galilaeam. Respondens autem Petrus, ait illi: Et si omnes scandalizati fuerint in te, ego numquam scandalizabor. Ait illi Jesus: Amen dico tibi, quia in hac nocte antequam gallus cantet, ter me negabis. Ait illi Petrus: Etiam si oportuerit me mori tecum 0329 non te negabo. Similiter et omnes discipuli dixerunt. Tunc venit Jesus cum illis in villam, quae dicitur Gethsemani, et dixit discipulis suis: Sedete hic, donec vadam illuc, et orem. Et assumto Petro, et duobus filiis Zebedaei, coepit contristari et moestus esse. Tunc ait illis: Tristis est anima mea usque ad mortem: sustinete hic, et vigilate mecum: Et progressus pusillum, procidit in faciem suam orans, et dicens: Pater mi, si possibile est, transeat a me calix iste. Verumtamen non sicut ego volo, sed sicut tu. Et venit ad discipulos suos, et invenit eos dormientes, et dicit Petro: sic non potuistis una hora vigilare mecum? Vigilate, et orate ut non intretis in tentationem. Spiritus quidem promtus est, caro autem infirma. Iterum secundo abiit, et oravit, dicens: Pater mi, si non potest hic calix transire nisi bibam illum, fiat voluntas tua. Et venit iterum, et invenit eos dormientes: erant enim oculi eorum gravati . Et relictis illis, iterum abiit, et oravit tertio, eumdem sermonem dicens. Tunc venit ad discipulos suos, et dicit illis: Dormite jam, et requiescite: ecce appropinquavit 0331 hora, et filius hominis tradetur in manus peccatorum. Surgite eamus: ecce appropinquavit qui me tradet. Adhuc illo loquente, ecce Judas unus de duodecim venit, et cum eo turba multa, cum gladiis et fustibus, missi a principibus sacerdotum, et senioribus populi. Qui autem tradidit eum, dedit illis signum, dicens: Quemquumque osculatus fuero, ipse est, tenete eum. Et confestim accedens ad Jesum, dixit: Ave Rabbi. Et osculatus est eum. Dixitque illi Jesus: Amice, ad quod venisti? Tunc accesserunt, et manus injecerunt in Jesum, et tenuerunt eum. Et ecce unus ex his qui erant cum Jesu, extendens manum, exemit gladium suum, et percutiens servum principis sacerdotum amputavit auriculam ejus. Tunc ait illi Jesus: Converte gladium tuum in locum suum. Omnes enim, qui acceperint gladium, gladio peribunt. An putas, quia non possum rogare Patrem meum, et exhibebit mihi modo plusquam duodecim legiones angelorum? Quomodo ergo implebuntur Scripturae Prophetarum, quia sic oportet fieri? In illa hora dixit Jesus turbis: Tamquam ad latronem existis cum gladiis et fustibus 0333 comprehendere me: quotidie apud vos sedebam docens in templo, et non me tenuistis. Hoc autem totum factum est, ut implerentur Scripturae Prophetarum. Tunc discipuli omnes, relicto eo, fugierunt.

XXVIII. At illi tenentes Jesum, duxerunt ad Caipham principem sacerdotum, ubi scribae et seniores convenerant. Petrus autem sequebatur eum a longe, usque in atrium principis sacerdotum. Et ingressus intro, sedebat cum ministris, ut videret finem. Principes autem sacerdotum, et omne concilium, quaerebant falsum testimonium contra Jesum, ut eum morti traderent: et non invenerunt, quum multi falsi testes accessissent. Novissime venerunt duo falsi testes, et dixerunt: Hic dixit: Possum destruere templum Dei, et post triduum aedificare illud. Et surgens princeps sacerdotum, ait illi: Nihil respondes ad ea, quae isti adversum te testificantur? Jesus autem tacebat. Et princeps sacerdotum ait illi: Adjuro te per Deum vivum, ut dicas nobis si tu es Christus filius Dei. Dicit illi Jesus. Tu dixisti: verumtamen dico vobis, amodo videbitis filium hominis sedentem 0335 a dextris virtutis, et venientem in nubibus coeli. Tunc princeps sacerdotum scidit vestimenta sua, dicens: Blasphemavit, quid adhuc egemus testibus? ecce nunc audistis blasphemiam: quid vobis videtur? Et illi respondentes dixerunt: Reus est mortis. Tunc expuerunt in faciem ejus, et colaphis eum ceciderunt, alii autem palmas in faciem ei dederunt, dicentes: Prophetiza nobis Christe, quis est qui te percussit? Petrus vero sedebat foris in atrio: et accessit ad eum una ancilla, dicens: Et tu cum Jesu Galilaeo eras. At ille negavit coram omnibus, dicens: Nescio quid dicis. Exeunte autem illo januam, vidit eum alia, et ait his qui erant ibi: Et hic erat cum Jesu Nazareno. Et iterum negavit cum juramento: Quia non novi hominem. Et post pusillum accesserunt qui stabant, et dixerunt Petro: Vere et tu ex illis es: nam et loquela tua manifestum te facit. Tunc coepit detestari et jurare quia non novisset hominem. Et continuo gallus cantavit. Recordatus est Petrus verbi Jesu, quod dixerat: Prius quam gallus cantet, ter me negabis. Et egressus 0337 est foras, et amarissime flevit. Mane autem facto, consilium injerunt omnes principes sacerdotum et omnes seniores populi adversus Jesum, ut eum morti traderent. Et vinctum adduxerunt eum, et tradiderunt Pontio Pilato praesidi. Tunc videns Judas, qui eum tradidit, quia damnatus esset; poenitentia ductus, retulit triginta argenteos principibus sacerdotum, et senioribus, dicens: Peccavi, tradens sanguinem justum. At illi dixerunt: Quid ad nos? tu videris. Et projectis argenteis in templo, recessit: et abiens laqueo se suspendit. Principes autem sacerdotum, acceptis argenteis, dixerunt: Non licet mittere eos in corbanam: quia pretium sanguinis est. Consilio autem inito, emerunt ex illis agrum figuli, in sepulturam peregrinorum. Propter hoc vocatus est ager ille, Acheldamach, hoc est, ager sanguinis, usque in hodiernum diem. Tunc impletum est quod dictum est per Hieremiam Prophetam, dicentem: Et acceperunt triginta argenteos 0339 pretium appretiati, quem appretiaverunt a filiis Israel: et dederunt eos in agrum figuli, sicut constituit mihi Dominus. Jesus autem stetit ante praesidem, et interrogavit eum praeses, dicens: Tu es rex Judaeorum? Dicit illi Jesus: Tu dicis. Et quum accusaretur a principibus sacerdotum, et senioribus, nihil respondit. Tunc dicit illi Pilatus: Non audis quanta adversum te dicunt testimonia? Et non respondit ei ullum verbum, ita ut miraretur praeses vehementer. Per diem autem solennem consueverat praeses dimittere populo unum vinctum, quem voluissent. Habebat autem tunc vinctum insignem, qui dicebatur Barabbas. Congregatis ergo illis, dixit Pilatus: Quem vultis dimittam vobis: Barabbam, an Jesum, qui dicitur Christus? Sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum. Sedente autem illo pro tribunali, misit ad eum uxor ejus, dicens: Nihil sit tibi et justo illi. Multa enim passa sum hodie per visum propter eum. Principes autem sacerdotum, et seniores persuaserunt populis ut peterent Barabbam, Jesum vero perderent. Respondens autem praeses, ait illis: Quem vultis vobis de duobus dimitti? 0341 At illi dixerunt: Barabbam. Dicit illis Pilatus: Quid igitur faciam de Jesu, qui dicitur Christus? Dicunt omnes: Crucifigatur. Ait illis praeses: Quid enim mali fecit? At illi magis clamabant dicentes: Crucifigatur. Videns autem Pilatus quia nihil proficeret, sed magis tumultus fieret: accepta aqua, lavit manus coram populo, dicens: Innocens ego sum a sanguine justi hujus: vos videritis. Et respondens universus populus, dixit: Sanguis ejus super nos, et super filios nostros. Tunc dimisit illis Barabbam: Jesum autem flagellatum tradidit eis ut crucifigeretur. Tunc milites praesidis suscipientes Jesum in praetorio, congregaverunt ad eum universam cohortem: et exuentes eum, chlamydem coccineam circumdederunt ei; et plectentes coronam de spinis, posuerunt super caput ejus, et arundinem in dextera ejus. Et genu flexo ante eum illudebant, dicentes: Ave rex Judaeorum. Et exspuentes in eum, acceperunt arundinem, et percutiebant caput ejus. Et postquam illuserunt ei, exuerunt eum chlamyde, et induerunt eum vestimentis ejus, et duxerunt eum ut crucifigerent. Exeuntes autem invenerunt hominem Cyrenaeum, nomine Simonem: hunc angariaverunt ut tolleret crucem 0343 ejus Et venerunt in locum, qui dicitur Golgotha, quod est Calvariae locus nominatus. Et dederunt ei vinum bibere cum felle mistum. Et quum gustasset, noluit bibere. Postquam autem crucifixerunt eum, diviserunt vestimenta ejus, sortem mittentes. Et sedentes servabant cum. Et imposuerunt super caput ejus caussam ipsius scriptam: Hic est rex Judaeorum. Tunc crucifixi sunt cum eo duo latrones: unus a dextris, et unus a sinistris. Praetereuntes autem blasphemabant eum moventes capita sua, et dicentes: Qui destruebas templum Dei, et in triduo illud reaedificabas: salva temetipsum. Si filius Dei es, descende de cruce. Similiter autem et principes sacerdotum illudentes eum cum scribis et senioribus dicebant: Alios salvos fecit, seipsum non potest salvum facere: si rex Israel est, descendat nunc de cruce, et credimus ei: confidit in Domino: liberet nunc eum, si vult: dixit enim: Quia Dei filius sum. 0345 Idipsum autem et latrones, qui crucifixi erant cum eo, improperabant ei. A sexta autem hora tenebrae factae sunt super universam terram usque ad horam nonam. Et circa horam nonam clamavit Jesus voce magna, dicens: Heli, lema sabachtani? hoc est: Deus meus, Deus meus, ut quid me dereliquisti? Quidam autem illic stantes, et audientes dicebant: Heliam vocat iste. Et continuo currens unus ex eis acceptam spongiam implevit aceto, et imposuit arundini, et dabat ei bibere. Caeteri vero dicebant: Sine videamus an veniat Helias liberans eum. Jesus autem iterum clamans voce magna, emisit spiritum. Et ecce velum templi scissum est in duas partes a summo usque deorsum, et terra mota est, et petrae scissae sunt, et monumenta aperta sunt: et multa corpora sanctorum, qui dormierant, surrexerunt. Et exeuntes de monumentis post resurrectionem ipsius, venerunt in sanctam civitatem, et apparuerunt multis. Centurio autem, et qui cum eo erant, custodientes Jesum, viso terrae motu et his quae fiebant, 0347 timuerunt valde, dicentes: Vere Dei filius erat iste. Erant autem ibi mulieres multae a longe, quae sequulae fuerant Jesum a Galilaea, ministrantes ei: inter quas erat Maria Magdalene, et Maria Jacobi et Joseph mater, et mater filiorum Zebedaei. Quum sero autem factum esset, venit quidam homo dives ab Arimathaea, nomine Joseph, qui et ipse erat discipulus Jesu. Hic accessit ad Pilatum, et petiit corpus Jesu. Tunc Pilatus jussit reddi corpus. Et accepto corpore, Joseph involvit illud in sindone munda. Et posuit illud in monumento suo novo, quod exciderat in petra. Et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti, et abiit. Erat autem ibi Maria Magdalene, et altera Maria, sedentes contra sepulcrum. Altera autem die, quae est post parasceven convenerunt principes sacerdotum et pharisaei ad Pilatum, dicentes: Domine, recordati sumus, quia seductor ille dixit adhuc vivens: Post tres dies resurgam. Jube ergo custodiri sepulcrum usque in diem tertium: ne forte veniant discipuli ejus, et furentur eum, et dicant plebi: Surrexit a mortuis. Et erit novissimus error pejor priore. Ait illis Pilatus: 0349 Habetis custodiam, ite, custodite sicut scitis. Illi autem abeuntes munierunt sepulcrum, signantes lapidem cum custodibus. Vespere autem sabbathi, quae lucescit in prima sabbathi venit Maria Magdalene, et altera Maria, videre sepulcrum. Et ecce terraemotus factus est magnus. Angelus enim Domini descendit de coelo: et accedens revolvit lapidem, et sedebat super eum: erat autem aspectus ejus sicut fulgur: et vestimentum ejus sicut nix. Prae timore autem ejus exterriti sunt custodes, et facti sunt velut mortui. Respondens autem angelus dixit mulieribus: Nolite timere vos: scio enim, quod Jesum, qui crucifixus est, quaeritis: non est hic: surrexit enim, sicut dixit: Venite, et videte locum, ubi positus erat Dominus. Et cito euntes dicite discipulis ejus quia surrexit: et ecce praecedit vos in Galilaeam: ibi eum videbitis. Ecce dixi vobis. Et exierunt cito de monumento cum timore et gaudio magno, currentes nuntiare discipulis ejus. Et ecce Jesus occurrit illis, dicens: Avete. Illae autem accesserunt, et tenuerunt pedes ejus, et adoraverunt eum. Tunc ait illis Jesus:

0351 Nolite timere: ite, nuntiate fratribus meis, ut eant in Galilaeam, ibi me videbunt. Quae quum abiissent, ecce quidam de custodibus venerunt in civitatem, et nuntiaverunt principibus sacerdotum omnia quae facta fuerant. Et congregati cum senioribus, consilio accepto, pecuniam copiosam dederunt militibus, dicentes: Dicite quia discipuli ejus nocte venerunt, et furati sunt eum, nobis dormientibus. Et si hoc auditum fuerit a Praeside, nos suadebimus ei, et securos vos faciemus. At illi accepta pecunia, fecerunt sicut erant docti. Et divulgatum est verbum istud apud Judaeos, usque in hodiernum diem. Undecim autem discipuli abierunt in Galilaeam, in montem, ubi constituerat illis Jesus. Et videntes eum adoraverunt: quidam autem dubitaverunt. Et accedens Jesus loquutus est eis, dicens: Data est mihi omnis potestas in caelo, et in terra. Euntes ergo docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus santi: docentes eos servare omnia quaequumque mandavi vobis. Et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, usque ad consummationem saeculi.