Caput XXV. Excursu facto de misero hocce profanorum hominum errore graviter monet, et regnum Christo datum hac unctione indicari docet, multis Scripturarum allatis locis; simul descensum Christum ad inferos tangit.

Sed quod impuro ore sacerdos iste et polluta verborum 1034B contaminatione componit, libet diligenti inquisitione discutere. Liberato Deo suo, bonum animum gerere socios, fiduciam bonae spei habere persuadet. O quam miseris, quam luctuosis se laqueis involuit caduca calliditas! Quis Deum tuum liberat? cui hoc praestitit, quod laborat? Disce, disce quod nescis, disce quod non vides. Christus filius Dei, ut humanum genus a mortis laqueis liberaret, omnia ista sustinuit, ut captivitatis durae jugum tolleret, ut hominem patri redderet, ut mitigata offensa hominem cum Deo prospera conciliatione componeret, ut promissae resurrectionis fructum proprio monstraret exemplo, fecit Filius Dei quod ante promiserat, clausit januas sedis infernae, et durae legis necessitatem calcata morte prostravit. Per triduum recens ita ab eo justorum turba collecta est ne 1034C diutius contra eos mortis dominaretur improbitas, ne justorum meritum ex longa desperatione concideret, fregit claustra perpetua, et ferreae fores, Christo jubente, collapsae sunt : ecce terra contremuit, 1035A et, fundamentorum suorum stabilitate concussa, praesentis Christi numen agnovit. Ante praefinitum tempus praecipitat diem mundi rotata vertigo; et sol non completo diurnarum horarum spatio properato cursu vergit in noctem (Luc. XXIII, 44) . Ecce veli fastigia summa finduntur, et obscurioribus tenebris orbem terrarum caligo noctis abscondit (Matth. XVII, 51) . Omnia elementa, Christo pugnante, turbata sunt, tunc scilicet cum primum contra mortis tyrannidem humanum corpus armavit. Per triduum ista conflictatione pugnatum est, quamdiu mors superatis malitiae suae viribus frangeretur. Quid solita impatientia, homo religiose, homo Christi, desperas et deficis. Tridui moram non fers, sollicitudinem ac desperationem tuam novis precibus confiteris? 1035B Hoc te facturum esse illo die Spiritus sanctus veneranda voce significat, cum per David dicit: Aestimati sumus sicut oves occisionis. Exsurge, quare obdormis, Domine? exsurge et ne disperdas usque in finem. Quare faciem tuam avertis? oblivisceris inopiam nostram et tribulationem: quoniam humiliata est in pulvere anima nostra, haesit in terra venter noster. Exsurge, Domine, opem fer nobis, et libera nos propter nomen tuum (Psal. XLIII, 22-26) . Ecce post triduum lucidior solito dies oritur, et reddita soli praeteriti luminis gratia. Omnipotens Deus Christus splendidioribus solis radiis adoratur. Exsultat salutare numen, et triumphales currus ejus justorum ac sanctorum turba comitatur. Tunc elato gaudio clamat elata mortalitas: Ubi est, mors, aculeus tuus 1035C (I Cor. XV, 56) ? Tunc praecurrens salutare numen aperiri sibi coelestes januas praecipit. Aperite, aperite, et immortalia claustra convellite. Christus Deus, calcata morte, ad coelum hominem quem susceperat revocat. Hoc a venerando propheta sancta voce praecanitur, et ex ore prophetico vox jubentis auditur; ait enim Spiritus sanctus, ut nobis potentiam Christi jubentis ostenderet: Tollite portas, principes, vestras, et extollite, portae aeternales, et introibit rex gloriae (Psal. XXIV, 7) . Hoc angelis nescientibus imperatur; neque enim scire potuerunt, 1036A quando verbum Dei descendit ad terram; ideo et ipsi sollicita interrogatione respondent: Quis est iste rex gloriae (Ibid. 8) ? Quibus quaerentibus perspicua Christus numinis sui majestate respondit: Dominus fortis et potens, Dominus potens in praelio . Cognoscitur statim a custodibus coeli Filius Dei, et quidquid illos ante fefellit, agnoscunt. Vident prostrati hostis exuvias, et recordati primae dispositionis ordinem, etiam ipsi cum ascendentibus iterata pariter voce conclamant: Tollite portas qui praeestis illis (Ibid., 9) , et extollite vos, portae aeternae, et introibit rex gloriae. Reverso Filio promissa Pater regni sceptra restituit, et sellam regni aequa potestate concedit, ut imperet, ut regnet, ut teneat , ut perpetua numinis sui majestate dominetur. Audi quid 1036B de illo Danielem Spiritus sanctus jusserit dicere: Videbam in visu nocte, et ecce in nubibus coeli quasi Filius hominis veniens, venit usque ad veterem dierum, et stetit in conspectu ejus, et qui assistebant obtulerunt eum. Et data est ei potestas regia, et omnes reges terrae et regnum et omnis claritas servivit ei. Et potestas ejus aeterna, quae non aufertur, et regnum ejus non corrumpetur (Dan. VII, 13, 14) . Haec eadem nobis sancta revelatione monstrantur; invenimus enim in Apocalypsi ita esse perscriptum: Et conversus respexi, ut viderem vocem, quae mecum loquebatur; et vidi septem candelabra aurea, et in medio candelabrorum similem Filio hominis vestitum podere , et erat praecinctus supra mammas zona aurea. Caput autem ejus et capilli erant albi, velut lana alba ut nix, oculi 1036C ejus ut flamma ignis, et pedes ejus similes aurichalco, sicut de fornace ignea, et vox ejus, ut sonus aquarum multarum: et habebat in dextera sua septem stellas, et ex ore ejus gladius ex utroque acutus; et facies ejus splendebat, ut sol in virtute sua. Et cum vidissem, cecidi ad pedes ejus tamquam mortuus. Et imposuit dexteram suam super me dicens: Noli timere, ego sum primus et novissimus, et vivus, qui fueram mortuus; et ecce sum vivens in saecula saeculorum, et habeo claves mortis et inferorum (Apoc. I, 1218) . Post resurrectionem etiam, cum discipulis suis daret 1037A certa mandata, immortalium mandatorum ordinem ista lege conclusit: Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra. Ite ergo et docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti, docentes eos observare omnia, quaecumque praecepi vobis (Matth. XXVIII, 18, 19) . Quod autem Deus Pater, participem eum regni faciens, regalis sellae ei concesserit sedes, hoc docetur oraculo: Dixit Dominus Domino meo, sede a dextris meis, quoadusque ponam inimicos tuos suppedaneum pedum tuorum. Virgam virtutis tuae emittet Dominus ex Sion, dominaberis in medio inimicorum tuorum. Tecum principium in die virtutis tuae, in claritate sanctorum, et ex utero ante luciferum genui te. Juravit Dominus, nec poenitebit eum (Psal. CIX, 1, 4) . Hi sunt inimici Dei, 1037B sacratissimi imperatores, qui veritatis ordinem contraria lege conturbant, qui perversae cupiditatis instinctu sacrilega vota concipiunt, qui profanae mentis furore aut lignum semper venerantur aut lapidem. In isto loco positi ordinem debemus sanctae dispositionis aperire: ut quidquid nobis investigantibus sanctum Dei verbum prophetica tradidit disciplina, ad refutandas profani erroris maculas specialiter explicetur, ne . . . sicut nos diximus, commenti sunt , qui sacrilegia errantibus tradiderunt. Sic a nobis ordo veritatis curiosius requiratur. Suspensis itaque paululum caeteris, ad haec explicanda, quae vera sunt, transferatur oratio.