95

παρθένου; Πάλιν τό ποσί βαδίζειν ἀνθρώπου ἐστί, τό δέ ἐπί ὕδατος οὐκ ἀνθρώπου· ποῖος γάρ ἄνθρωπος τοῦτο πεποίηκε;

«Καινήν τινα»: Μηδείς, εἰς μωρολογίαν τραπείς, λεγέτω ὅτι «θεανδρίτην» τόν Κύριον Ἰησοῦν φησιν· οὐ γάρ «θεανδρικήν» εἶπεν ἀπό τοῦ ὁ «θεανδρίτης» σχηματίσας, ἀλλά «θεανδρικήν» ἐνέργειαν, οἷον Θεοῦ καί ἀνδρός συμπεπλεγμένην ἐνέργειαν. Ὅθεν καί «ἀνδρωθέντα» φησί Θεόν ἀντί τοῦ, Θεόν ἄνδρα γενόμενον. (15∆_420> Νῦν δέ τήν μικτήν ἐνέργειαν μόνην «θεανδρικήν» ἐκάλεσεν· ἐνήργησε μέν γάρ ὡς Θεός μόνον, ὅτε ἀπών τόν τοῦ ἑκατοντάρχου παῖδα ἰάσατο· ὡς ἄνθρωπος δέ μόνον, εἰ καί Θεός ἦν, ἐν τῷ ἐσθίειν καί λυπεῖσθαι. Μικτῶς δέ ἐνήργησε τά θαύματα, τυφλοῖς ὀφθαλμούς διά χρίσεως δημιουργῶν, καί τῆς αἱμορροούσης τῇ ἁφῇ συστέλλων τήν ρύσιν.

ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗΝ Ε' «Ἐν τούτῳ γίγνεται»: Τό εἰρημένον ἐνταῦθα τῷ Πατρί λαβέ μοι ἀπό

ὑποδείγματος τοῦ κατά τόν σωματικόν ὀφθαλμόν, Ὅπερ γάρ ποιεῖ φωτός ἀπουσία, ἀνενεργησίαν τῶν ὀπτικῶν δυνάμεων ἐργαζομένη, τοῦτο καί ἡ πρός ἥλιον ἐν μεσημβρίᾳ ἀτενῆς ἀπόβλεψις ἀποτελεῖ.

ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗΝ S' «∆υνατόν γάρ καί»: ∆ύναται, φησί, τίς ἐν πολλοῖς προφανές ψεῦδος

ἐλέγχων, αὐτός διαμαρτάνειν τοῦ ἀληθοῦς, ὅπερ ἕν (οὐκ) ἔστι· μία γάρ ἐστιν ἡ ἀλήθεια, κρύφιον δέ διά τό μυστικόν τῶν δογμάτων, καί πολλῆς ἐρεύνης μετά τῆς θείας δεόμενον χάριτος· οἷον Νεστόριος τά Ἀρείου καί Ἀπολλιναρίου διασείων, ἤ ἕτεροι τοιοῦτοι ὁμοίων ἑτέρων, εἰς ἑτέρας ἀτόπους αἱρέσεις ἐνέπεσον. Μηδείς δέ ἐκ τούτων παρακρουέσθω, ἀποβάλλεσθαι τά κατά τῶν ἑτεροδόξων πονήματα τῶν Πατέρων· οὐ γάρ τοῦτό φησι, τό μή ἐλέγχειν καί ἀνατρέπειν τάς τῶν ἀσεβῶν δόξας (ἐπεί πῶς αὐτός ἐν τῷ «Περί θείων ὀνομάτων» φαίνεται τά τοῦ Ἐλύμα διασαλεύων;), ἀλλ' ὅτι οὐ χρή κατά προηγούμε (15∆_422> λόγον εἰς τοῦτο ἐνασχολεῖσθαι, τὸ καθ' ἑτέρων λέγειν, ἀλλ'ά διδασκαλικῶς τὸν τῆς ἀληθείας ἐκτίθεσθαι λόγον ἠκριβωμένως, τῇ ἀντιρρήσει δέ κατὰ περίστασιν τῆς τῶν ἀσεβῶν ἐπαναστάσεως χρῆσθαι. Ἄλλως»· Ὅτι οὐ δεῖ τὰς τῶν ἑτέρων δόξας διαβάλλειν, ἀλλ'ά τὴν ἰδίαν κρατύνειν· ἀλλ' οὐδὲ κατὰ δόξης ἢ θρησκείας οὐκ ἀγαθῆς φαινομένης γράφειν, ἀλλ' ὑπὲρ ἀληθείας. Πῶς δέ τοῦτό φησιν, ἡ ἑξῆς ἐπιστολὴ σαφηνίζει.

«Ὑπὲρ ἀληθείας»: Σημείωσαι δέ διά τί ὑπὲρ ἀληθείας μόνον συγγραπτέον, οὐ μὴν καθ' ἑτέρων.

ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗΝ Ζ' § 1. «Ὁ ἅγιος» οὗτος Πολύκαρπος Σμύρνης τῆς ἐν Ἀσίᾳ γέγονεν ἐπίσκοπος,

ἀκροατὴς γενόμενος τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ εὐαγγελιστοῦ, ὥς φησιν Εἰρηναῖος ἐν τῷ τρίτῳ βιβλίω τῶν «Κατὰ τῆς ψευδωνύμου γνώσεως», καὶ μαρτυρίῳ δέ ἐτελειώθη διὰ πυρός. Ἔχει δέ καὶ ἐπιστολὰς ὁ αὐτὸς θεῖος Πολύκαρπος πρὸς Φιλιππησίους. Περιέχει δέ ἡ τὸν μακαρίου ∆ιονυσίου αὕτη ἐπιστολὴ πολλὰ θαυμαστὰ καὶ ξένα ἐπὶ τῇ κατὰ τὸν σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ ἡλιακῇ ἐκλείψει.

«Ἐξελεγχθήσεται»: Κατὰ κοινοῦ τὸ «ἐξελεχθήσεται»· οὕτω γὰρ καὶ ἡ σύνταξις. «Εἴδωλον» ἀντὶ τοῦ «μίμημα».