106

ὡς Λόγος χωρισθῆναι δυνάμενος, πληρώσας ὡς ἄνθρωπος ἔργῳ καί ἀληθείᾳ καθ᾿ ὑπακοήν ἀπαράβατον ὅσα προώρισεν αὐτός ὡς Θεός γενέσθαι, καί τελειώσας πᾶσαν βουλήν τοῦ Θεοῦ καί Πατρός ὑπέρ ἡμῶν τῶν ἀχρειωσάντων τῇ παραχρήσει τήν ἐξ ἀρχῆς ἡμῖν φυσικῶς πρός τοῦτο δοθεῖσαν δύναμιν, καί πρῶτον ἑνώσας ἡμῖν ἑαυτούς ἐν ἑαυτῷ διά τῆς ἀφαιρέσεως τῆς κατά τό ἄῤῥεν καί τό θῆλυ διαφορᾶς, καί ἀντί ἀνδρῶν καί γυναικῶν, οἷς ὁ τῆς διαιρέσεως ἐνθεωρεῖται μάλιστα τρόπος 1312, ἀνθρώπους μόνον κυρίως τε καί ἀληθῶς ἀποδείξας, κατ᾿ αὐτόν δι᾿ ὅλου μεμορφωμένους καί σώαν αὐτοῦ καί παντελῶς ἀκίβδηλον τήν εἰκόναν φέροντας, ἧς κατ' οὐδένα τρόπον οὐδέν τῶν φθορᾶς γνωρισμάτων ἅπτεται, καί σύν ἡμῖν καί δι' ἡμᾶς τήν ἅπασαν κτίσιν διά τῶν μέσων ὡς μερῶν ἰδίων τά ἄκρα περιλαβών καί περί ἑαυτόν ἀλύτως ἀλλήλοις διασφίγξας παράδεισον καί οἰκουμένην, οὐρανόν καί γῆν, αἰσθητά καί νοητά, ὡς σῶμα καί αἴσθησιν καί ψυχήν καθ᾿ ἡμᾶς ἔχων καί νοῦν, οἷς ὡς μέρεσι καθ᾿ ἕκαστον τό ἑκάστῳ καθόλου συγγενές οἰκειωσάμενος ἄκρον κατά τόν προαποδοθέντα τρόπον θεοπρεπῶς τά πάντα εἰς ἑαυτόν ἀνεκεφαλαιώσατο, μίαν ὑπάρχουσαν τήν ἅπασαν κτίσιν δείξας, καθάπερ ἄνθρωπον ἄλλον, τῇ τῶν μερῶν ἑαυτῆς πρός ἄλληλα συνόδῳ συμπληρουμένην καί πρός ἑαυτήν (14∆_434> νεύουσαν τῇ ὁλότητι τῆς ὑπάρξεως, κατά τήν μίαν καί ἁπλῆν καί ἀπροσδιόριστον, τῆς ἐκ τοῦ μή ὄντος παραγωγῆς καί ἀδιάφορον ἔννοιαν, καθ᾿ ἥν ἕνα καί τόν αὐτόν πᾶσα ἡ κτίσις ἐπιδέξασθαι δύναται λόγον παντελῶς ἀδιάκριτον, τό "Οὐκ ἦν" τοῦ "εἶναι" πρεσβύτερον ἔχουσα.

Πάντα γάρ κατά τόν ἀληθῆ λόγον ἀλλήλοις συνεμπίπτει καθ᾿ ὁτιοῦν πάντως, εἰ καί μή πάντη, τά μετά Θεόν ὄντα καί ἐκ Θεοῦ τό εἶναι διά γενέσεως ἔχοντα, μηδενός καθόλου τῶν ὄντων, μηδέ τῶν ἄγαν τιμίων καί ὑπερβεβηκότων τῆς πρός τό ἄγαν ἄσχετον γενικῆς σχέσεως, παντάπασι φυσικῶς ἀπολελυμένου, μήτε μήν τοῦ ἐν τοῖς οὖσιν ἀτιμωτάτου τῆς πρός τά ἀτιμιώτατα κατά φύσιν γενικῆς παντελῶς ἀπολιμπανομένου καί ἀμοιροῦντος σχέσεως. Πάντα γάρ τά ταῖς οἰκείαις ἰδίως διαφοραῖς ἀλλήλων διακεκριμμένα ταῖς καθόλου καί κοιναῖς γενικῶς ταὐτότησιν ἥνωνται, καί πρός τό ἕν καί ταὐτόν ἀλλήλοις γενικῷ τινι λόγῳ φύσεως συνωθοῦνται, οἷον τά μέν γένη κατά τήν οὐσίαν ἀλλήλοις ἑνούμενα τό ἕν ἔχει καί ταὐτόν καί ἀδιαίρετον. Οὐδέν γάρ τῶν καθόλου καί περιεχόντων καί γενικῶν τοῖς ἐπί μέρους καί περιεχομένοις καί ἰδικοῖς παντελῶς συνδιαιρεῖται. Οὐ γάρ ἔστι γενικόν εἶναι δύναται τό μή συνάγον τά διῃρημένα φυσικῶς, ἀλλά συνδιαιρούμενον αὐτοῖς, καί τῆς οἰκείας μοναδικῆς ἑνότητος ἐξιστάμενον. Πᾶν γάρ γενικόν κατά τόν οἰκεῖον λόγον ὅλον ὅλοις ἀδιαιρέτως τοῖς ὑπ᾿ αὐτό ἑνικῶς ἐνυπάρχει, καί τό καθ᾿ ἕκαστον ὅλον ἐνθεωρεῖται γενικῶς. Τά δέ εἴδη κατά τό γένος ὡσαύτως τῆς ἐν τῇ διαφορᾷ ποικιλίας ἀπολυθέντα τήν πρός ἄλληλα ταὐτότητα δέχεται. Τά ἄτομα δέ κατά τό εἶδος τήν πρός ἄλληλα δεχόμενα σύμβασιν ἕν καί ταὐτόν ἀλλήλοις πάντη καθέστηκε, τῇ ὁμοφυΐᾳ τό ἀπαράλλακτον ἔχοντα καί διαφορᾶς πάσης ἐλεύθερον. Τά δέ συμβεβηκότα κατά τό ὑποκείμενον ἀλλήλοις συγκριθέντα τό ἑνιαῖον ἔχει, τῷ ὑποκειμένῳ παντελῶς μή σκεδαννύμενον.

(14∆_436> Καί μάρτυς τούτων ἀψευδής ὁ ἀληθής θεηγόρος, ὁ μέγας καί ἅγιος ∆ιονύσιος 1313 ὁ Ἀρεοπαγίτης, ἐν τῷ περί τελείου καί ἑνός κεφαλαίῳ τῆς Περί θείων ὀνομάτων πραγματείας οὑτωσί φάσκων· "Οὐδέ γάρ ἐστι πλῆθος ἀμέτοχόν πη τοῦ ἑνός, ἀλλά τό μέν πολλά τοῖς μέρεσιν ἕν τῷ ὅλῳ, καί τό πολλά τοῖς συμβεβηκόσιν ἕν τῷ ὑποκειμένῳ, καί τά πολλά τῷ ἀριθμῷ ἤ ταῖς δυνάμεσιν ἕν τῷ εἴδει, καί τό πολλά τοῖς εἴδεσιν ἕν τῷ γένει, καί τό πολλά τοῖς προόδοις ἕν τῇ ἀρχῇ, καί οὐδέν ἐστι τῶν ὄντων ὅ μή μετέχει πη τοῦ ἑνός». Καί ἁπλῶς, ἵνα συνελών εἴπω, πάντων τῶν διῃρημένων καί μερικῶν οἱ λόγοι τοῖς τῶν καθόλου καί γενικῶν, ὥς φασι, περιέχονται λόγοις, καί τούς μέν τῶν γενικωτέρων καί καθολικωτέρων