Albert the Great, De Animalibus

Apud partum autem augmentantur dolores in pluribus locis : plures enim habent dolorem tunc in una coxarum, eo quod foetus in illa matricis parte jacet et comprimit os coxae, aut musculos, aut nervos. Quaecumque autem dolores sentiunt inferius circa ventrem acutos, citius pariunt : habentes autem dolorem in pariete qui est supra matricem, et ancharon sive diaphragma vocatur, non cito pariunt.

Adhuc autem si foetus fuerit mas, prius ante exitum pueri descendit vinolentus et citrinus. Si autem fuerit foemina, descendit humiditas aquea sanguinea. In quibusdam autem aliquando forte non contingunt ista quae diximus, neque eve- niunt dolores magni in tempore partus aliis foeminis animalium praeter mulierem. Manifestum enim est, quod partus talia animalia non valde gravat : sed mulieribus proprie accidit dolor fortis, et praecipue mulieribus quae non habent costas amplas et magnas, eo quod illae propter plenitudinem arcti uteri, non bene possunt tenere anhelitus ne respirent, quod maxime confert ad enitendum et exprimendum partum ex utero : has enim partus multum gravat, eo quod intra pariendum anhelant propter gravitatem et angustiam spiritus quam patiuntur : et tunc in respiratione illa quando afferunt et emittunt spiritum, matrix sursum attrahitur, et impedit exitum partus. Est autem signum quod partus descendit inferius, quia praecedit eum humiditas, sicut diximus superius : et tunc finduntur telae, et post hoc exit embryo : transponit autem sein matrice, quoniam in matrice habet vultum et pectus versus dorsum matris suae, et tunc transponit seincurvando caput inferius, ita quod intrinsecus suum hoc quod erat versus intrinsecum matricis, efficitur extrinsecum, et e converso : quia vultus ejus exit de vulva conversus ad. superius vulvae versus ventrem matris, et dorsum ejus conversum est ad inferius vulvae matris suae : et tunc his completis nodare primo et postea debet abscindere umbilicum obstetrix.

Haec autem scientia obstetricandi indiget magno exercitio, eo quod de facili in partu periclitantur et mater et partus, nisi uterque valde caveatur. Obstetrix autem prudens et exercitata, potest alleviare et adjuvare in partus alleviatione. Oportet autem ipsam non solum esse instructam in adjudrio parientis, sed in omnibus aliis quae consuevere accidere in partu et circumstare partus, et praecipue in ligatione umbilici, et ut cadat secundina tam ex utero matris quam ex umbilico, et filo laneo debet ligare umbilicum licio, quod vacatur affaron propter telae umbilici colligationem, quae sic vocatur. Abscissio autem umbilici debet esse pri-

mo superius satis supra ventrem forte ad trium digitorum quantitatem, et in abscissione una partium umbilici quaeest inferior, cadit cum secundina, et altera consolidatur et arescit, donec decidit in loco ligationis licii a ventre infantis. Si vero filum dissolvatur ante consolidationem umbilici, exibit sanguis de hepate et corde infantis, et tunc morietur infans.

In exitu autem naturali caput embryonis declinat ad interius, et manus embryonis humani secundum exitum naturalem sunt extensae super coxas : et quando embryo jam partus est, subito vadit manibus ad os suum elevando manus : et quidam etiam embryonum post partum egerunt, et fere omnes egerunt post modicum tempus, ita quod in prima die partus exit ab eis stercus nigrum : et illa superfluitas exiens est multa respectu embryonis : et quidam Graecorum vocant superfluitatem illam michameon, et color ejus est similis colori sanguineo, aut magis niger, sicut diximus, hoc est, fere sicut color picis. Deinde postquam iactaverit, habebitcoloremlacteum stercusipsius. Infans autem non habet vocem aliquam ante partum, quantumcumque gravis sit partus, nisi valde raro. Quidam auditi sunt modico tempore flentes intra viscera matris ; et dicitur esse signum infortunii futuri. Saepe enim est ita gravis partus, quod caput est extra, et totum residuum intra : et tamen tunc non auditur. Quod autem embryo exit super pedes, hoc est, quod pedes ejus versi sunt inferius et extra, et caput superius et ad anterius uteri materni, tunc valde aggravant partum : et tunc vix restringitur et abscinditur fluvus sanguinis, qui multum debilitat matrem.

Adhuc autem mulieres quae non mundantur a fluxu sanguinis post partum, usque ad quadraginta dies humidae sunt valde, et ideo multam seminis habent materiam : propter quod etiam citius impraegnantur. Similiter autem a partu usque ad quadraginta dies vix accidit fiere cum emissione lacrymarum, aut vere ri-

dere parvulum vigilando : sed forte nocte quando dormiunt, faciunt utrumque istorum : plures enim parvuli in somnis sentiunt motum phantasmatum, et propter humorem et magnitudinem capitis multum et longo tempore dormiunt : et quando majores efficiuntur, et creverint, tunc magis vigilant propter capitis aliquam exsiccationem. Somniant autem tunc infantes : et hoc cognoscitur ex motibus corporum eorum in finibus dierum illorum postquos oculos incipiunt tenere apertos.

Amplius autem post partum omnia ossa in figura et connexione sunt perfecta in omnibus animalibus. Non enim est in hoc diversitas aliqua hominis ad alia animalia : quamvis caput puerorum hominis sit molle, et non durescat usque in quoddam tempus. Quaedam etiam animalia pariuntur cum dentibus, et quaedam sine dentibus. Dentes enim puerorum hominis incipiunt oriri quasi septimo mense post partum. Oriuntur autem ut in pluribus primo dentes qui quadrupli vocantur. In quibusdam tamen primo oriuntur dupli superiores, et in quibusdam paucis primo nascuntur dupli inferiores : et quando lac quod lactant est calidum, citius oriuntur dentes in ipsis.

Multiplicatur autem lac mulierum post partum et mundificationem fluxus sanguinis, quia tunc redundat ad mamillas. Abundant autem quaedam mulieres tantum in lacte, quod forte non habent ipsum solummodo in conis mamillarum, sed etiam emittunt juxta conos in aliis partibus mamillarum, et forte habent ipsum aliquando in subascellaribus : et quando lac non bene exsugitur, aliquando in mamilla coagulatur et durescit, quando caro mamillae est mollis substantiae et laxa et spongiosa : et si forte in mamillam perveniat aliquis pilus, tunc accidit infirmitas mamillae et apostematio, nec quiescet infirmitas, nisi exprimatur pilus cum lacte, aut quousque putreflat et exeat cum sanie.

Adhuc autem cum lac exit abundanter, non multum invenitur menstruum, eo quod in lac convertitur : quaedam tamen Iactantes menstruant, sed sanguis est valde humidus et aquosus, et tunc exit a pluribus locis venarum matricis, sicut accidit in emissione sanguinis qui fluit in liaemorrlioidis, et repurgatio talium mulierum est tarda et turpis, quoniam sanguis ejus aquosus est sicut sit saniosus et diu fluit. Hic autem sanguis menstruus in quibusdam mulieribus aliquando forte vadit a dorso ad. anchas antequam perveniat ad matricem, et gravat tunc membra illa.

Unum autem quod pluries accidit pueris recenter natis propter plenitudinem eorum, est spasmus : propter quod maxime accidit his qui bene cibantur et lactantur saepe lacte grosso, sicut est vaccinum, et quando nutrices fuerint fertiles et bene plenae lacte corporis. In spasmo enim nocet multitudo lactis. Nutricibus autem quae lactant pueros, est observanda dieta : quoniam vinum nigrum bibitum a nutrice plus nocet quam album. Similiter autem nocet album vinum si

non est aquosum, et similiter cibi inflativiet constipativinocent lactanti. Cavendum enim valde est pueris, quia plures pueri in spasmo moriuntur ante septimum diem ab inceptione infirmitatis : et si transierint diem septimum, evadunt in majori parte : quia tunc diminuitur humor superfluus in eis. In hac autem infirmitate puero nocumentum aggravatur in augmento lunae : quia tunc crescunt et ebulliunt humiditates in corporibus inferiorum. Spasmus autem qui pueris accidit, valde periculosus est, quando incipit a parte dorsi, et sic prolongatur.

Haec igitur sunt quae a veteribus Peripateticis accepimus de principiis et accidentibus generationis hominum et aliorum animalium. Nos autem redibimus et ponemus contradictiones quorumdam contra ea quae dicta sunt, et investigabimus alias aliorum opiniones, et postea conferemus istas opiniones, ut videamus quae sit verior inter eas, ut illam accipiamus et dimittamus residuas : sic enim facilior et lucidior et perfectior erit doctrina.