CAPUT II.

De impedimentis generationis quae sunt ex parte viri coeuntis, aut ex parte inconvenientiae duorum spermatum, viri, videlicet et mulieris.

Accidit autem aliquando viro et mulieri utentibus coitu non generare, nullo praedictorum impedimentorum existente in muliere. Et loquamur hoc modo quo humor emissus a muliere sperma vocatur improprie : et tunc oportet quaerere Signa sterilitatis, per quae sciatur utrum causa sterilitatis sit in viro vel non.

Signum autem non esse in viro causam privationis conceptus, est quando cum coit vir cum aliis mulieribus,et concipiunt ex ipso : et tunc causa impedimenti neque est in viro secundum se, neque in muliere, sed quia spermata insimul non conveniunt in unum locum, et in eodem tempore projecta. Notum enim est, quod ad conceptum necessarium est, quod spermata ambo conveniant ad locum unum et eumdem, et in eodem tempore projecta. Viro enim in coitu speriiiatico projiciente quasi in principio coitus, et muliere projiciente tarde quasi in fine coitus ejusdem, impeditur inpraegnatio : quando enim unum spermatum separatum est ab alio, accidit tunc impraegnationem impediri tamdiu quousque per aliquem coitum conjungantur ambo spermata.

Idem autem genus impedimenti est, quando mulier in coitus principio est in libidinis desiderio, et statim emittit sperma : vir autem non tantum desiderat, et ideo diu postea sperma emittit. Saepius tamen accidit, quod mulieres propter complexionalem frigiditatem tardius emittunt postquam diu coitus duravit: et si vir tunc etiam est aut forte dolens, aut frigidae complexionis, et ideo tarde postquam diu coierit, emittens, horum spermata frequenter conveniunt et perficiunt impraegnationem.

Amplius autem mulieribus aliquando incipientibus somniare coitum viri, et viris postea secum in vigilia coeuntibus, accidit sanas esse, ut superius diximus : et hoc non semper est secundum fortitudinem corporis, sed secundum sanitatem matricis. Hoc autem praecipue somnium accidit in multiplicatione spermatis intra vasa seminaria : et hujus signum est, quod per exitum talis spermatis ex eis non debilitantur, et praecipue quando ioca seminis circa renes existentia, multum in se haustum habent sperma. Accidit autem non debilitari corpus in emis sione spermatis, tunc maxime quando sperma exiens non bonum fuerit. Simile autem accidit In his qui valde piectorica habent corpora. Sanius enim erit corpus eorum, quando superfluus humor per coitum vel per pollutionem exierit. Si

autem siccum sit corpus et Indigeat humido quod est In ipso, tunc debilitatur per exitum ab eo humidi : sed tamen cito restaurabitur virtus, si corpus sanum fuerit, per nutrimenti humidi et confortantis susceptionem, et praecipue ex his quae sunt humiditatis restaurativa, et praecipue in eo qui est in aetate convenienti ad spermatis generationem, quae est aetas juventutis.

Amplius autem et mulieres norunt hoc, quod convenientia spermata faciunt impraegnationem : propter quod etiam non se reputant impraegnari per coitum aliquem, nisi se sentiant emittere sperma interim dum viri sperma emittitur : scientes quod sperma quod facit impraegnationem, ab utroque emittitur, hoc est, a viro et muliere.

Amplius autem accidit aliquando, quod tam vir quam mulier ejiciunt plus de spermate quam oporteat : et ideo non totum potest remanere in matrice : et quando matrix attraxerit de eo quod sufficit, residuum ante orificium matricis remanebit : et tunc putant se aliquando impraegnatas non esse. Abundantia autem spermatis aliquando projici in uno et eodem coitu, cognoscitur ex aliis animalibus quae multos pariunt geminos concubitu uno. Cognoscitur etiam hoc ex partu geminorum in ipso homine, qui frequenter sunt ex uno concubitu, quoniam superabundat sperma. Patet enim non quemlibet geminorum per se esse ex toto spermate, sed potius quiddam spermatis pervenit ad unum aliquem locum matricis, et fit ex eo embryo unus : et quiddam ipsius pervenit ad alium locum matricis, et fit ex eo embryo alius : et sic nascuntur gemini.

Amplius autem mulier ejicit sperma suum apud orificium suae matricis in locum in quem ejicit ipsum vir, et cum ambo spermata cadunt in unum, et tunc matrix attrahit ipsum vento in trahendo spiritum per modum sugentis : sicut os et nares spirantium attrahunt aerem. Omne autem membrum quod hoc modo vento et attractione spiritus sugendo aliquid ad se trahit, in superiori parte sua habet concavitatem, in quam recipitur ventus infractus. Ad concavum autem matricis vadit sperma, collo matricis mediante, quod est inter os vulvae et orificium matricis intrinsecum, super quod est matricis concavitas. Hoc autem collum est loco virgae in masculis, sicut diximus in anatomia. Ventus autem sic attractur per collum matricis, non stat in collo matricis, sed spargitur et diffunditur in concavo matricis per totum in introitu ejus : propter quod etiam mulieres non longe mingunt sicut viri : quia nec virgam habent dependentem, neque etiam ventositatem impellentem longe, eo quod diffunditur in sacco matricis : sed exit fluens ab eis urina prope crus quando extrahunt eam. Hinc etiam est, quod quando sunt in desiderio et libidine magna coitus, non remanet matrix et vulva in dispositione in qua erant ante coitus desiderium, sed potius inflantur et moventur aperiendo et claudendo per vaporationem venti qui est in matrice. Exitus autem spermatis est mediante collo isto.

Partes autem illae matricis superiores sunt ampliores, quam illae quae sunt prope collum matricis. Assimilatur enim collum matricis figurae nasi : nasus enim habet viam ad cannam per quam est respiratio, et haec est arcta : et alia partem viae ad aerem hauriendum, et illa est ampla. Similiter et collum matricis habet viam parvam et strictam, quae adjuvat in exitu venti de matrice, et habet aliam partem viae amplam magnam, sicut est in naso foramen extrinsecum : et haec via venit ad os vulvae exterius. Foramen enim naris quod attrahit aerem extrinsecum, majus est foramine quod habet versus os et cannam. Et similiter mulieres etiam habent illud foramen quod est ante matricem, majus et magis amplum, quam sit foramen extrinsecum, quia illud est concavum matricis : et aliud est per quod recipitur semen coi-

tus : sic enim dispositum valet conceptioni spermatis.

Haec igitur omnia sunt, quae oportet inquiri in causis impraegnationis et impedimentis ejus : cum enim multa sint causant coitum, oportet etiam esse multa accidentia promoventia et impedientia generationem : quaecumque enim communicant in causis, communicant etiam in accidentibus causarum illarum impedientibus et promoventibus operationes ipsarum. Si enim homo per aestimationem prudentem investiget de causis mortis aut infirmitatis et aliorum quaecumque nomine et ratione conveniunt istis, oportet ipsum pervenire ad primas causas istorum et accidentia quae significant ea : et tunc erit perfectus medicus : multae enim res quae sunt circa corpora animalium habent easdem causas, et multae habent diversas, quas omnes oportet cognoscere, si diligens debeat adhiberi cura corporibus : diversitas enim causarum diversitatem facit operationum in membris ejusdem. Oportet igitur, quod inquisitores causarum inquirant multitudinem causarum, quando multae sunt : aut inquirant paucitatem earum, quando paucae sunt. Si autem sunt res primae quae sunt causae, et non habent causam, tunc non inquirent causam : quia aliter philosophia procederet in infinitum, quod esse non potest.