CAPUT IX.

De natura diaphragmatis, et natura aliarum telarum quae sunt in corpore: et est DIGRESSIO declarans intellectum eorum que de hepate et splene dicta sunt.

Nunc autem de diaphragmate erit dicendum.

Oportet autem praescire quod dicit Aristoteles, quod quidam homines parietem diaphragmatis vocant intellectum : et hoc non est apud nostrum sermonem qui Latinus est, sed potius apud sermonem Graecum et Arabicum, qui intellectum vocant virtutem distinctivam : et hoc nomen est aequivoce sumptum ad distinctionem quam facit diaphragma inter spiritualia et pronutritiva, et distinctionem quam facit intellectus in intelligibilibus. Dicitur igitur hoc modo paries diaphragmatis intellectus quasi intus lectus : eo quod distinguit cor et pulmonem, quae sunt in spiritualium regione, ab aliis membris quae sunt sub ipsis in regione pronutritivorum. Omne igitur animal habet parietem, sicut etiam habet cor et hepar.

Positio igitur diaphragmatis est inter cor et venirem : eo quod natura intendit conservare cor, quod est principium animae sensibilis, sine occasionibus infirmitatum quae cito forte venirent ex evaporatione ciborum ventris, aut etiam ex occasionibus extrinsecis ex calore et frigore accidentalibus aeris circumdantis. Propter hoc igitur natura praeparavit hoc. membrum sicul murum ante introitum domus, et distinxit per ipsum nobiliora superiora, et ignobiliora inferiora. Membra enim superiora sunt, per quae exercentur omnes bonae operationes animae ad meliorationem pertinentes. Inferiora vero non sunt nisi propter superiora, ut ex his habeant cibum superiora.

Propter has igitur causas facto pariete, oportet scire quod paries quidem est carnosior in extremitatibus suis, ubi conjungitur aliis membris, quia ibi indiget confortatione : et in medio est magis tenuis et subtilior, sic enim magis convenit extensioni spiritus, et magis juvat cor quod est principium vitae totius.

Amplius autem paries duas habet vias ad ipsum ab inferiori procedente : cujus signum sunt accidentia infirmitatum quae eveniunt aliquando circa ipsum. Aliquando enim trahit humorem calidum ab inferiori : et cum ille humor mutatus fuerit et corruptus, vaporabit ad caput, et mutabit sensum et intellectum secundum quod intellectus communicat cum sensu in spiritu sensibili. Licet enim in pariete non sit intellectus tamquam in organo, eo quod nullius corporis est actus : tamen communicat paries cum eo circa quod est operatio intellectus : et ideo alterat intellectum aliquando manifesta alteratione. Hoc igitur accidens et similia probant, quod humorem corrumpunt aliquando : et paries trahit ad regionem spiritualium, qui ad sedes animalium virtutum vaporans subvertii et disturbat operationes animalium virtutum. Non solum autem est causa, quod carnosus in extremis juxta costas est paries, et in medio tenuis ut confortetur in extremo, et in medio congruat spirituali-

bus : sed etiam causa est, quia humoris attracti in nutrimentum parum pervenit ad medium : quia aliter spiritualia velocius spissis turbarentur. Ad extrema autem reflectitur et adunatur : et ideo in extremis plus nutritus, magis inspissatur.

Hoc autem convenientissimum est, sicut diximus : quia si in medio esset carnosus calidus, multam attraheret illuc humiditatem, et destrueret spiritualium operationem. Paries enim calefactus subito mutat sensum, et resolvit totum corpus in gaudium vel tristitiam : cujus signum est titillatio quae fit in tactu levi parietis. Risus enim subito sequitur tactum telae, eo quod per ipsum tela movetur : motus enim talis concutit parietem, et calefactus ex motu paries, diffundit spiritum et resolvit : et tunc mutatur intellectus qui continebat corpus : et ridet etiam homo in his quae non sunt ridenda risu inordinato, in quo est multa excussio spiritus, et multa dissolutio nervorum ex calore diffuso in ipsis. Quod autem solus homo hujusmodi titillatione mutatur, causa est, quod pellem habeat valde tenuem, et carnem valde subtilem et tactum : et ideo nullum animal ridet nisi homo. Titillatio enim hominis adducit risum ex tali motu pellis vicinae subascellaribus locis, eo quod ibi movetur paries. Unde etiam opinati sunt quidam, quod si homo percutiatur et vulneretur in locis illis, non dolebit. Sed risus accidit ei propter calorem titillantem ex percussione excitata.

Et hic quidem sermo verisimilior est quam sermo Hesiodistarum, dicentium caput hominis aliquando loqui post praecisionem a corpore. Homerum enim inter mirabilia Jovis, dicunt talem dixisse fabulam. Hic autem sermo in Arcadia tarditus et susceptus est. Ibi enim persuasum habent, quod quidam decollatus per divinum numen Jovis audientibus multis locutus fuerit. Hujusmodi autem sermones in philosophia falsi sunt. Nullum enim omnino sermonem a capite separato a canna et pulmone possibile est exire : neque omnino possibile est esse sermonem aliquem sine motu pulmonis. Expertum est etiam apud Graecos et barbaros, apud quos multi decollantur, quod numquam accidit aliquid talium in partibus eorum. Alia vero animalia non rident ex motu parietis propter spissitudinem sui corii : et etiam ideo quod non sunt naturaliter risibilia sicut homo. Motus autem corporis et revolutio de loco ad locum post capitis truncationem, est possibilis ex impetu spiritus corpus volventis. Propter quod etiam animal carens sanguine, similium existens membrorum et viscosae humiditatis, longo vivit tempore post capitis truncationem : cujus causam jam in aliis locis librorum naturalium assignavimus. Sic igitur causae propter quas sunt membra singula interiora, determinatae sunt.

Oportet autem scire, quod necesse est ut omnia membra interiora ponantur in terminis venarum venientium ad ipsa. Humor autem cibalis exsudat de extremitatibus venarum, qui coagulatur et formatur in membri substantiam : propter quod etiam omnia membra interiora sanguinea videntur et consimilia, et in hoc diversam habentia naturam a membris aliis corporis.

Amplius autem omnia membra inferiora creantur in tela continente ipsa. Indigent enim ad sui conservationem coopertorio levi qualis est natura telae : ita videlicet quod sit tela fortis et spissa ad hoc ut non de facili patiatur occasionibus incidentibus in eam : et non sit carnosa, ne humores superfluos trahat ad membrum : et quod sit tenuis et levis, ne membrum ex ea aggravetur et oneretur quod ab ea circumdatur. Inter omnia autem membra interiora fortiores et plures sunt telae cerebri et cordis : eo quod ista duo membra propter nobiles suas operationes et propter mollitiem quae est in cerebro, indigent multa custodia : in ipsis enim praecipue est virtus vitae.

Amplius autem in corporibus quorum-

dam animalium omnia sunt membra interiora. Et in quibusdam non sunt omnia : quoniam in quibusdam sicut in annulosis rugosis non est nisi membrum per quod suscipiunt cibum, et membrum quod est principium vitae et digestionis et sensus simul : et statim est membrum per quod emittitur superfluitas stercoris. Jam autem in ante habitis diximus quae membra sunt in talibus, et propter quas causas.

Membra autem quae in numero quidem et operatione conveniunt, in quibusdam tamen animalibus in esse et diffinitione diversificantur. Corda enim omnium animalium non unius sunt modi et diffinitionis : et similiter est de membris aliis. Hepar autem in quibusdam animalibus fissum est multis fissuris : et in quibusdam nullam omnino habet fissuram, et praecipue piscium et animalium quadrupedum ovantium. Hepata autem avium assimilantur hepatibus ovantium in hoc quod color hepatis avium est sicut color hepatis piscium et aliorum animalium ovantium quae diximus. Causa autem hujus est, quia aves sunt bonae respirationis et levis carnis : et dissolvitur facile quod est in eis : nec est in eis multum superfluum malum, quod non cito dissolvatur : propter quod etiam multa animalia felle carent. Hepar enim conveniens est bonitati complexionis corporis et sanitati. Horum enim omnium complementum et perfectio est in sanguine bono praecipue. Hepar vero est multi sanguinis et cor. Est enim praeter cor pluris sanguinis omnibus aliis interioribus membris. Color autem hepatis avium et piscium et aliorum ovantium, est unus in majori parte, sicut diximus. Hepar tamen aliquorum animalium est valde malum : eo quod illa sunt malae complexionis in corpore, sicut est hepar tortucae, et corvi, et sibi similium in generibus suis.

Splen vero animalium habentium cornua et ungulas fissas, sicut aries, est rotundus : et sic est generaliter in ove et capra, nisi accidat sibi elongari ex accidentali augmento splenis et corporis ad quantitatem splenis vaccae. Splen autem omnium habentium multas fissuras in pedibus, longus est, sicut porci, hominis, et canis. Sed splen omnium habentium soleas, medius est inter istos duos in quantitate, sicut splen equi et asini et muli, nisi hoc fiat per accidens aliquando, sicut diximus. Nec habent ista membra differentiam in corporibus animalium in magnitudine vel quantitate tantum, sed etiam differunt in situ. Quaedam

enim sunt extra et quaedam intra : eo quod natura quorumdam communicat cum venis, et haec oportet intus esse : quorumdam autem non, et haec sunt extra. Quaedam autem sunt superius, et quaedam inferius, sicut spiritualia et vitalia et animalia superius sunt, et nutritiva et naturalia sunt inferius. Quaedam etiam sunt dextra, et quaedam sinistra : quae licet in figura non differant, magnam tamen habent differentiam in virtute motiva, eo quod dextra mobiliora sunt quam sinistra.