CAPUT VII.

De membris manifestis piscium et de causis physicis eorum.

Genus vero piscium valde est imperfectum in membris exterioribus : deque enim alas habet, neque manus, neque pedes, et corpus ejus sine aliqua distinctione continuatur Cum capite et cauda.

Adhuc autem et capita eorum non sunt omnino consimilia, sed quaedam ex ipsis propinqua similitudini videntur, quaedam autem omnino sunt dissimilia.

Amplius autem quidam pisces lati habent caudam longam et spatiosam : et ab illo continue augetur latitudo eorum in Corpore, sicut est corpus piscis qui Graece acro vocatur.

Amplius autem ex piscibus sunt qui habent multam carnem et sunt curti propter eamdem causam propter quam fuit Caula horum et multum curta et multum carnosa. Ranae autem accidit e converso ei quod diximus : quoniam latitudo sui anterioris est pluris carnis posteriori : quod enim diminuit ex posteriori et cauda, augmentavit natura in anteriori. Pisces autem non habent membra perfecta: natura enim eorum est ad natandum, et natura nihil facit otiose.

Amplius autem substantia piscis est phlegmatica aquatici sanguinis , si sanguinem habet: natat namque et habet alas, non autem ambulat, quia pedes non habet: habere enim pedes non est conveniens nisi cuidam motui qui vocatur ambulatio. Similiter autem non prodest piscibus habere quatuor alas et duos pedes, aut duas alas et duos pedes, aut aliud membrum omnino ambulationi deserviens : quia etsi hoc haberent, non propter hoc haberent sanguinem nisi paucum et frigidum, et vix moverent hoc et lente.

Est tamen quidam piscis habens duas alas membranales, qui volat ad spatium modicum, et postea vadit in mare, quem Italici vocant hirundinem maris, et sunt alae suae membranales, et Volat ad modicum spatium. Est etiam piscis in mari Flandriae et Germaniae, quem lingua sua aslec vocant, quem ego diligenter consideravi, et inveni quod habuit duos pedes et quatuor alas quae moventur flexae ad domesticum ventris et pectoris sui sicut alae avis. Sunt autem duae alae ante juxta branchos, et duae posterius ante caudam: et sunt alae membranales, spissae quidem valde juxta corpus in parte quae est loco adjutorii brachii, et tenuiores in parte anteriori alae quae est loco asseyd : et hanc dispositionem habent etiam alae posteriores. Branchi autem istius piscis non habent fissuram versus ventrem vel pectus pertingentem: sed habent branchos qui terminantur super humeros alarum anteriorum quatuor foraminibus quadratis, ita quod duo sint propinquiora capiti, et duo propinquiora alae dextrae: et similiter disponuntur branchi in sinistro latere. Caput autem istius piscis et color pellis et figura corporis et sapor carnis, est fere sicut piscis qui raya vocatur. Crura autem ejus sunt cartilagines sive juncturae : et subtus in pedibus habet foveas, ut fortius figatur : cauda autem ejus non est cauda rayae, sed similis caudae aliorum piscium, nisi quod est aliquantulum longior: et

ante caudam in loco dorsi ubi stringitur solida pars corporis quae est post concavum ventris, habet pinnam quae est sicut pinna alterius piscis, sed est valde magna respectu sui corporis.

Dicit etiam Aristoteles, quod modi piscium qui foidolom dicuntur, habent branchos et pedes, sed non habent alas, sed caudam habent latam et spissam. Pisces autem lati corporis hi qui Graece bocom vocantur, habent quatuor alas, duas in ventre, et duas in dorso : et alae vocantur hae pinnae : et sic per omnia habent pisces quos nos lepores maris, Gallici autem gornais vocant: hi enim duas pinnas habent in ventre, et duas directe super eas in latere versus dorsum. Quidam autem longam habent pinnam vel alam secundum longitudinem dorsi inferiorem, quae est super solidum quod est post concavum corporis, sicut enchelim quod est anguilla, et sicut murena, et sicut id quod voca-

mus novem oculos. Similiter autem habet id quod Graece henchetor vocatur. Simile autem his in hoc esse dicitur etiam quoddam genus fastarom : et isti inveniuntur in mari Orientalis Graeciae: et est iste modus longi corporis, et assimilatur in creatione serpentibus qui Graece astaiorimi vocantur: et hic modus alas non habet, neque natat nisi per flexionem corporis sicut serpens: movetur enim in aqua sicut faciunt serpentes quando repunt in terrae superficie : natant tamen in aqua serpentes sicut repunt super terram.

Una namque causa est p ropter quam iste modus piscium non habet alas, et propter quam serpentes non habent pedes: et jam determinavimus de causa ista superius, ubi locuti sumus de ambulatione et motu Animalium. Si enim habuissent pedes, oporteret quod essent mali motus, eo quod oporteret quod essent plures quam quatuor: et cum sint stricti corporis, si habuissent alas, oporteret quod essent valde propinquae ad invicem : et sic oporteret quod essent gravis motus valde. Si vero etiam concederetur quod essent remotae ab invicem, adhuc essent mali motus : eo quod tunc longa pars corporis esset inter alam et alam : et hoc gravaret inferius. Si autem multa signa haberent in quibus posita essent organa motus, tunc sanguinem non haberent: et haec est causa, quod hi pisces et similes eis, neque habent alam, neque pedem: quia factura eorum quae est flexibilitas corporis, est loco duarum alarum: et propter hoc repunt in terra, et vivunt lono gternpore.

Amplius autem aliquando invenitur, quod aliqui pisces habent tantum duas alas in dorso, sicut invenitur etiam in illis piscibus qui a natatione propter corporis latitudinem non prohibentur. Quidam etiam statim prope caput alas habent, eo quod non habent longum corpus. Modus vero qui Graece bacom dicitur, et sibi similes, habent latitudinem loco alarum posteriorum, et per illam natant longitudinem, flectendo se et extendendo : sicut facit etiam modus qui dicitur giddon et rana marina: haec enim omnia natant cum inferiori latitudine corporum suorum : et alae quae sunt prope caput, non prohibent ipsum a motu propter latitudinem: loco enim ejus quod ita dispositae sunt alae, erunt illae alae minores quam alae posteriores. Modus autem qui dicitur giddon, habet duas alas prope caudam, et utitur latitudine loco aliarum alarum.

Amplius autem pisces habent proprium membrum, quod non est in aliis animalibus, praecipue sanguinem habentibus, et hoc membrum est natura branchorum : et jam in antehabitis diximus causam et utilitatem membri illius . Piscium autem qui habent brancbos, quidam habent coopertoria super brancbos omnino, eo

quod branchi ejus sunt spinosi, et coopertorium ejus similiter est spinosum. Omnes autem modi celeti habent branchos cartilaginosos. Creatio vero branchorum spinosa, quae est sicut sit ex rubeis spinis mollibus et carneis, magis conveniens est motui: quia motus coopertorii branchorum quod est os quod est super branchos, debet esse velox, ut per hoc sit convenientior utilitati branchorum.

Amplius autem quidam pisces habent paucos branchos, et quidam multos : et aliquando sunt in quibusdam valde parvis piscibus : et aliquando sunt branchi valde tenues, sed extensi : et hoc vere cognoscitur ex piscium anatomia, et aliqualiter cognoscitur ex sermonibus quos in praehabitis hujus scientiae libris induximus de piscium anatomia. Causa autem multitudinis et paucitatis branchorum est calor cordis : major enim calor cordis motum majorem et velociorem requirit motum cordis : et qui tales habent branchos, talem habent naturam : habent enim majorem caloris cordis fortitudinem his qui minores branchos habent et extensos : propter quod etiam in terra extra aquam longo tempore vivunt habentes multos branchos, sicut vivit enchelim, hoc est, anguilla, et omnes modi piscium quorum factura similis est facturae serpentis. Hi omnes modi non multa indigent infrigidatione.

Amplius autem modi piscium in factura corporis diversantur: quidam enim habent orificium ante in opposito corporis statim ubi corpus opponitur rebus exterioribus : et quidam habent illud in inferiori sui capitis, sicut sturio, et praecipue piscis qui dicitur caliga: hic enim inferius quasi in medio sui corporis habet orifieium. Quidam autem habent in dorso, sicut delphinus, et omnes modi animalis quod celeti vocatur, qui cibum non accipiunt, nisi quando super dorsum revereantur. Et manifestum est, quod natura fecit in eis talem dispositionem, non propter salutem tantum, sed ut re- tardentur a cibi acceptione : habet enim iste modus piscium additamentum rotundum tenue, propter quod non potest esse bonae abscissionis et incisionis cibi: quoniam si esset levis comestionis, cito moreretur propter nimiam repletionem.

Amplius autem quidam modi habentes orificia in parte superiori, habent orificia multae apertionis, et quidam parvae : hi enim qui comedunt carnes, habent orilicia bonae apertionis : hi autem qui non comedunt carnes, habent orificium parvum parvae apertionis.

Amplius autem quaedam horum animalium habent corium plenum corticibus sicut squamis quibusdam : et quaedam alio modo habent corium asperum, sicut id quod vocatur cohabicom : hujus enim animalis pauca sunt valde quae corium leve habeant. Celeti vero cortices habent, et corium eorum est asperum, eo quod creatio ejus est cartilaginosa et spinosa, eo quod pars sua terrestris naturaliter transit in corium. Et nullus istorum modorum habet testiculos, neque intus neque extra : sicut neque animal carens pedibus, testiculos invenitur habere : sed serpentes habent vasa et canales, in quibus currit et exit seminis eorum superfluitas : sicut et alia habent animalia quae generant animalia similia, quae sunt quadrupedia. Serpentes vero non habent viam exitus urinae, eo quod non habent vesicam.

Haec igitur est differentia inter genus piscium, et aliorum genere animalium.

Delphinus autem et balenarum genera et sibi similia quae sunt animalia magni corporis, non habent branchos, sed habent cannam quae vocatur trachea arteria, eo quod habent pulmonem : neque multum diu cibum tenent in ore, quia si diu retinerent, aqua subintraret, eo quod cibum accipiunt in aqua, et non emitteretur per branchos.

Ex dictis igitur manifestum est, quod branchi conveniunt modis animalium aquaticorum, qui canna et pulmone carent et anhelitu : et jam quidem in prae-

habitis causam determinavimus propter quam hoc accidit, ubi de membris piscium locuti sumus . Nullus enim omnino ex modis piscium potest simul habere branchos et spirare : sed tantum modus spirans, habet viam quamdam ad exitum aquae, quae est sicut canalis, et est via illa in anteriori parte cerebri sui. Causa autem propter quam talis modi piscis habet pulmonem et inspirationem, est, quia est de numero magnorum animalium multo calore indigentium, quia aliter corpus suum movere non posset: et ideo pulmonem plenum habet sanguine et calore naturali: hoc enim animal in aliquo convenit cum terrestri animali, licet sit aquosum, in hoc videlicet, quod inspirat aerem sicut terrenum, et caret pedibus, et accipit cibum actu humidum sicut aquosum.

Similiter autem modus qui Graece dicitur cochi et rapam sive hirundo etiam, ut dicunt quidam, communis est terreno et aquoso animalibus : et certum est quod cochi qui est vitulus marinus, communicat terrestribus et aquosis : hinc enim est, quod habet spinam cochi, habet quidem pedes sicut aquosum et agreste, et alas : pedes enim sui anteriores valde pedibus piscium assimilantur. Praeterea omnes dentes hujus animalis sunt acuti sicut piscium, et prominent extra. Hirundines autem habent quidem pedes sicut aves, sed cauda carent, et in hoc sunt sicut agrestes : et ideo accidit quod diximus prius : quia alae hirundinum sunt mombranales, et non habent caudam : et si haberent caudam, cauda illa impediret motum ala- rum, eo quod alae non sunt divisae sicut alae pennatae.

Amplius autem et struthio est animal communicans cum diversis animalium generibus. In factura enim corporis avibus assimilatur, et secundum aliquid etiam assimilatur quadrupedibus : quia sicut animal quadrupes non elevatur, neque volat in aere, eo quod alae ejus non conveniunt volatui, quia pennati o earum est tenuis sicut si sint pili grossae lanae vel aliorum pilorum.

Adhuc autem sicut animal quadrupes habet palpebras superiores, et similiter pars capitis ejus est divisa, et quod vicinum est collo ipsius : propter quod etiam pili palpebrarum ejus sunt graciles, non sicut plumae, vel pennae, sed sicut pili. Quia vero etiam est sicut avis, veram plumam habet inferius in corpore suo.

Amplius autem duos pedes habet sicut avis, et habet duos digitos ante sicut animal quadrupes quod in duo findit ungulam. Et causa hujus est, quia magnitudo sui corporis non assimilatur magnitudini avium, sed potius magnitudini quadrupedum. Magnitudo enim corporum avium necessario est minor generaliter secundum genus suum, eo quod simul non possunt habere magnum corpus, et velociter moveri per aerem.

Dispositio igitur membrorum et causa propter quam est quodlibet membrum in corporibus animalium secundum quodlibet genus et quamlibet speciem animalis hoc modo a nobis determinata sit. Consequenter autem his de generatione animalium inquiremus, causas generationis eorum physicas assignantes.

DE ANIMALIBUS