Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum. Quae In Hoc Tomo Continentur.
Anno Domini Cccc. Sanctus Phoebadius, Aginnensis Episcopus.
Anno Domini Cccc. Sanctus Phoebadius, Aginnensis Episcopus.
Prolegomena.
Sancti Phoebadii Aginnensis Episcopi Opuscula Adversus Arianos.
Sancti Phoebadii Aginnensis Episcopi Opuscula Adversus Arianos.
I. Liber Contra Arianos.
Caput I. Disputationis occasio et argumentum.
Caput II. Arianorum fallaciae.
Caput III. Venenum melle litum.
Caput IV. Deus unus, aut nullus. Caeci haeretici.
Caput V. Arianorum blasphemiae. Epistola Potamii.
Caput VI. Nicaena synodus. Veritas incorrupta.
Caput VII. Substantiae vox explicatur.
Caput VIII. Haereticorum objectiones solvuntur.
Caput IX. Ignota Christi nativitas. Christus ex Deo, in Deo, cum Deo.
Caput X. Doctrina hujusmodi exponitur. Verbis, non sensu, haeretici nobis conveniunt.
Caput XI. Per Spiritum Dei secreta cognoscimus.
Caput XII. Mali doctores quid sentiant, quomodo pugnent.
Caput XIII. Christus, speculum Dei majestatis, plenam Patris imaginem reddit. Sabellii haeresis.
Caput XIV. Ex sacris litteris doctrina catholica confirmata.
Caput XV. Ambigue loquuntur haeretici. Unus Deus. In Patre Deo Filius Deus.
Caput XVI. Filius, imago ingeniti Dei, non potest coepisse post Deum. Pater non est sine Filio.
Caput XVII. Haeretici quidquid de Patre negant, de Filio confitentur. Quomodo visibilis Deus Filius.
Caput XIX. Ariomanitae aliud ore, aliud corde sentiunt.
Caput XXI. Locus Rom. XI, 36 expositus.
Caput XXII. Quid Patropassiani? quid Ariani? Fidei regula quae?
Caput XXIII. De Hosio episcopo Cordubensi judicium auctoris.
II. De Fide Orthodoxa, Contra Arianos, Alias De Filii Divinitate Et Consubstantialitate, Tractatus.
II. De Fide Orthodoxa, Contra Arianos, Alias De Filii Divinitate Et Consubstantialitate, Tractatus.
III. Libellus Fidei.
Anno Domini Cccci. S. Anastasius I Papa.
Anno Domini Cccci. S. Anastasius I Papa.
Prolegomena.
II. (Ex Coust. Epist. Rom. Pontif.)
III. (Ex Galland. Bibl. Vet. Patr. tom. VIII.)
IV. (Ex Schoenem. Biblioth. tom. I.)
Notitia Epist. Non Exstantium, Quae Ad Anastasium Papam Attinent.
I. (Ex Coustant. Epist. Rom. Pont.)
S. Anastasii I Papae Epistolae Et Decreta.
S. Anastasii I Papae Epistolae Et Decreta.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Appendix. Epistolae Duae S. Anastasio Perperam Attributae. (Ex Labb. Conc. tom. II.)
Appendix. Epistolae Duae S. Anastasio Perperam Attributae. (Ex Labb. Conc. tom. II.)
Epistola II. Ad Nerianum. Nerianum religiosum virum ob parentum amissionem solatur.
Anno Domini Cccci. Faustus Manichaeus. Liber Contra Fidem Catholicam.
Anno Domini Cccci. Faustus Manichaeus. Liber Contra Fidem Catholicam.
Anno Domini Cccciii. Sulpicius Severus.
Anno Domini Cccciii. Sulpicius Severus.
Prolegomena.
Veterum Testimonia De Sulpicio Severo.
Veterum Testimonia De Sulpicio Severo.
I. S. Paulinus Nolanus, epist. 5, alias 1, scripta anno 395, num. 5 et 6, ita ad eum scribit:
Idem epist. 11, alias 5, scripta anno 397, ad eumdem, num. 4.
Idem epist. 23, alias 3 et 4, scripta anno 401 ad eumdem, num. 3, de Victore loquens:
Idem. epist. 24, alias 2, scripta et missa cum superiore, num. 1:
Idem. epist. 27, alias 14, scripta itidem anno 401, ad eumdem, num 3:
Idem epist. 28, alias 9, scripta anno 402, num. 5:
Idem epist. 29, alias 10, scripta eodem quo superior tempore ad eumdem, num 6:
III. S. Hieronymus scribens, circa annum 415, in Ezechielis cap. XXXVI:
IV. Uranius presbyter in epistola ad Pacatum De Obitu S. Paulini, scripta anno 441 aut paulo post:
VII. Gennadius in Catalogo de Viris illustribus, quem scribebat circa annum sub numero
VIII. Gelasius in concilio LXX episcoporum, Decreto de Apocryphis Scripturis edito anno
XII. Gregorius Turonensis Hist. Franc. lib. I, cap.
Idem lib. II Hist. Franc., in Proaemio:
Idem Hist. Franc. lib. X, cap.
Idem lib. I Mirac. S. Martini:
Idem in epistola praemissa quatuor libris de Miraculis S. Martini episcopi:
Idem lib. I de Mirac. S. Martini cap. 4, in fine:
Idem lib. II de Mirac. S. Mart. cap.
XV. Ex Epitome Canonum, quam Adrianus summus Pontifex Carolo magno Romae obtulit anno circiter 774
XVII. Martyrologium Rhabani, ex tom. part. Thes. Monum. Eccl. Henrici Canisii, ad annum
XVIII. Ado Viennensis in Chronico, quod perduxit ad annum 874.
XXII. Petrus Damiani, qui floruit circa annum 1070, in sermone de S. Martino:
XXX. Anonymus in Prologo S. Paulini, ex codice Cluniacensi apud P. Le Brunium in Testimoniis:
XXXI. Historia Septem Dormientium apud Gregorium Turonensem col. 1726 novissimae editionis:
Sulpicii Severi Chronicorum, Quae Vulgo Inscribuntur Historia Sacra, Libri Duo.
Sulpicii Severi Chronicorum, Quae Vulgo Inscribuntur Historia Sacra, Libri Duo.
Sulpicii Severi De Vita Beati Martini Liber Unus.
Sulpicii Severi De Vita Beati Martini Liber Unus.
Auctoris Ad Desiderium Epistola De Libro Vitae B. Martini.
Sulpicii Severi Epistolae Tres.
Sulpicii Severi Epistolae Tres.
Epistola I. Ad Eusebium Presbyterum. Contra aemulos virtutum beati Martini.
Epistola II. Ad Aurelium Diaconum. De obitu et apparitione beati Martini.
Epistola III. Ad Bassulam Socrum Suam. Quomodo beatus Martinus ex hac vita ad immortalem transierit.
Sulpicii Severi Dialogi.
Dialogus II. Sed potius Dialogi I pars altera.
Dialogus III. Qui tamen dicendus esset Secundus.
Appendix Ad Sulpicii Severi Operum Editionem Veronensem, Qua Continentur Epistolae VII Antea Evulgatae.
Epistola Prima. Ad Claudiam Sororem Suam. De ultimo judicio.
Epistola II. Ad Eamdem. De Virginitate.
Epistola V. Ad Salvium. Conqueritur rusticos exagitari, juraque et possessiones aliorum usurpari.
S. Augustini Epistola CXLIV. Augustinus Cirtensibus a factione Donatistarum conversis ad Ecclesiae catholicae societatem gratulatur admonens ut hoc di
Anno Domini Ccccv. Secundinus Manichaeus, Epistola Ad Augustinum.
Anno Domini Ccccv. Secundinus Manichaeus, Epistola Ad Augustinum.
Anno Domini Ccccvii. Sanctus Chromatius, Episcopus Aquileiensis.
Anno Domini Ccccvii. Sanctus Chromatius, Episcopus Aquileiensis.
Praefatio Editoris.
De S. Chromatio Veterum Testimonia Selecta.
De S. Chromatio Veterum Testimonia Selecta.
((LXXXI)) Lectiones Propriae, pro secundo Nocturno, ad Officium Sancti Chromatii episcopi Aquileiensis: Ex Libello, Cui Titulus: Officia Propria Sanct
Die II Decembris. In Festo Sancti Chromatii episcopi Aquileiensis.
Anno Scriptorum Cum gratia et privilegio.
Anno Scriptorum Cum gratia et privilegio.
((LXXXV)) De S. Chromatio Andreas Gallandius In Prolegomenis Bibliothecae Veterum Patrum Antiquorumque Scriptorum Ecclesiasticorum,
Sancti Chromatii Aquileiensis Episcopi Tractatus Singularis Seu Sermo, De Octo Beatitudinibus.
Sancti Chromatii Aquileiensis Episcopi Tractatus Singularis Seu Sermo, De Octo Beatitudinibus.
Sancti Chromatii Aquileiensis Episcopi Tractatus, Qui Supersunt, In Evangelium S. Matthaei.
Sancti Chromatii Aquileiensis Episcopi Tractatus, Qui Supersunt, In Evangelium S. Matthaei.
13 Tractatus I , In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus II . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus III . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus IV . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus V . In caput V Evangelii S. Matthaei.
43 Tractatus VI . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus VII . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus VIII . In caput Evangelii S. Matthaei.
54 Tractatus IX . In caput Evangelii S. Matthaei.
58 Tractatus X . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus XII . In caput et Evangelii S. Matthaei.
Tractatus XIII . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus XIV . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus XV . In caput Evangelii S. Matthaei.
87 Tractatus XVI . In caput Evangelii S. Matthaei.
Tractatus XVII. In caput Evangelii S. Matthaei.
Dicta A Sancto Chromatio, Dum Presbyter esset Aquileiensis Ecclesiae, In Concilio Aquileiae habito, anno 381, sub sancto Valeriano episcopo Aquileiens
Appendix. Scripta Deperdita Sancti Chromatii. 97
Appendix. Scripta Deperdita Sancti Chromatii. 97
Scripta S. Chromatio Falso Attributa. 99
Scripta S. Chromatio Falso Attributa. 99
Epistola II. Hieronymi, Chromatio Et Heliodoro Episcopis.
Monitum De Sequentibus Epistolis, Ex Tractatione De Martyrologio Romano,
106 Epistola VI. Beati Hieronymi Ad Eosdem, Super eo ipso Responsio.
Ex Historia Litteraria Aquileiensi Justi Fontanini Archiepiscopi Ancyrani, Romae edita, an. 1742
Ex Historia Litteraria Aquileiensi Justi Fontanini Archiepiscopi Ancyrani, Romae edita, an. 1742
Ex Monumentis Ecclesiae Aquileiensis Commentario Illustratis a Fr. Bernardo Maria de Rubeis Ordinis Praedicatorum. Argentinae (seu Venetiis) 1740. 139
Ex Dissertationibus Variae Eruditionis Fr. Bernardi Mariae De Rubeis Ordinis Praedicatorum. Venetiis 1762.
161 Capitis XVIII. Num. V Et VI.
Anno Domini Ccccviii. Sanctus Victricius Episcopus Rhothomagensis
Anno Domini Ccccviii. Sanctus Victricius Episcopus Rhothomagensis
Prolegomena.
Praefatio Joannis Lebeuf Ad Subsequentem Librum De Laude Sanctorum.
Praefatio Joannis Lebeuf Ad Subsequentem Librum De Laude Sanctorum.
Sancti Victricii Rothomagensis Episcopi Liber De Laude Sanctorum. Ex ms. Codice S. Galli annorum plus mille.
Anno Domini Ccccxvii. Pammachius Et Oceanus. Aliquot Epistolae.
Anno Domini Ccccxvii. Pammachius Et Oceanus. Aliquot Epistolae.
Anno Domini Ccccxvii. Innocentius I Papa.
Anno Domini Ccccxvii. Innocentius I Papa.
Prolegomena.
II. (Ex Coustant. Epist. Rom. Pont. tom. I.)
III. (Ex Galland. Biblioth. Vet. Patr. tom. VIII.)
S. Innocentii I Papae Epistolae Et Decreta.
S. Innocentii I Papae Epistolae Et Decreta.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola II. E veteri exemplari Colbertino, not. 932.
Innocentius Victricio episcopo Rotomagensi, salutem.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola III. De dissensione corruptaque disciplina Ecclesiarum Hispaniae.
Epistola IV . Joannis Constantinopolitanae Urbis Episcopi Ad Innocentium Papam.
Innocentius Exsuperio episcopo Tolosano salutem.
Honorii Imperatoris Ad Arcadium Augustum.
Epistola XIV. De ratione Paschali anni
Epistola XV. Innocentii Papae, Ad Julianam Nobilem Exhortatoria.
Epistola XVI. De suscipiendis clericis, quos Bonosus, antequam damnaretur, ordinasse cognoscitur.
Innocentius Marciano Episcopo Naissitano.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola XVII. Ex Dionysio Exiguo.
Monitum In Epistolas Sequentes.
Innocentius Alexandro Episcopo.
Innocentius Maximiano Episcopo.
Epistola XXIII. De pace Antiochenae ecclesiae impertita.
Innocentius Bonifacio Presbytero.
Epistola XXIV , Ad Alexandrum Episcopum Antiochenum.
Innocentius Alexandro Episcopo.
Epistola XXV . Ex Dionysio Exiguo.
Innocentius Decentio episcopo Eugubino salutem.
Monitum In Epistolas Subsequentes.
Epistola XXVII. Milevitani Concilii Ad Innocentium Papam.
Innocentius , Aurelio, Alypio, Augustino, Evodio, Possidio episcopis salutem.
Epistola XXXII. Aurelium Innocentius familiaritae resalutat.
Innocentius Aurelio episcopo Carthaginensi.
Monitum In Epistolas Tres Sequentes.
Epistola XXXIII. Litteras Aurelio mittit Innocentius Hieronymo reddendas.
Innocentius Felici episcopo Nucerino.
Epistola XXXVIII. Ut ii, qui in presbyterio filios genuerunt, removeri ab officio debeant.
Innocentius Maximo et Severo episcopis per Brittios.
Epistola XXXIX. Quod post poenitentiam nullus ad clerum possit admitti.
Innocentius Agapito, Macedonio et Mariano epicopis Apulis.
Innocentius Florentino episcopo Tiburtinensi.
Epistola XLI. Ut Laurentius haereticos Photini venena sectantes curet expelli.
Monitum In Fragmentum Sequens. (Spicileg. Maii, tom. III.)
Appendix Ad Epistolas S. Innocentii I Papae. Notitia Epistolarum Non Exstantium, Quae Ad Innocentium Attinent. (D. Coust. Epist. Rom. Pontif. tom. I.)
Decreta Ex Epistolis S. Innocentii I Excerpta. (Coll. Concil. Mansi tom. III.)
Decreta Ex Epistolis S. Innocentii I Excerpta. (Coll. Concil. Mansi tom. III.)
De Epistola Innocentii Papae I Ex Concilio Nicaeno.
Dissertatio In sequentem Epitomen epistolae Innocentii.
I. Ex Epistola Innocentii Ad Exsuperium.
II. Ex Epistola Innocentii Ad Universos Episcopos In Tolosa.
III. Innocentii Ad Victorium Episcopum.
IV. Innocentii Ad Episcopum ( sic ).
VI. Innocentii Ad Aurelium Episcopum.
Observatio Phillippi Labbei S. J.
Epistolae S. Innocentio I Attributae. (D. Constant. Append. ad tom. I.)
Epistolae S. Innocentio I Attributae. (D. Constant. Append. ad tom. I.)
Monitum In Quatuor Epistolas Subsequentes.
Epistola I. Adversus Arcadium, Eudoxiam, Arsacium ac Theophilum sententia profertur.
Inocentii Archiepiscopi Romani Ad Arcadium Imperatorem.
Arcadii Imperatoris Ad Innocentium Papam.
Innocentii Papae Ad Arcadium Imperatorem.
Jac. Sirmondi Notae Posthumae.
Jac. Sirmondi Notae Posthumae.
In Epist. III. Ad Synodum Tolosanam.
Anno Domini CDXVII. Zosimus Papa.
Anno Domini CDXVII. Zosimus Papa.
Prolegomena.
II. (Ex Collecl. Epist. Rom. Pont. Constantii tom. I.)
Zosimi Papae Epistolae Et Decreta. (Ex Editione P. Constantii Epist. Rom. Pontif. tom. I.)
Zosimi Papae Epistolae Et Decreta. (Ex Editione P. Constantii Epist. Rom. Pontif. tom. I.)
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola I. Ad Episcopos Galliae. De privilegiis ecclesiae Arelatensis.
Monitum. In Duas Epistolas Subsequentes.
Zosimus episcopis provinciae Viennensis et Narbonensis secundae, a pari.
Zosimus Hilario episcopo Narbonensis primae provinciae.
Zosimus Patroclo episcopo Arelatensi.
Zosimus Hesychio episcopo Salonitano.
Epistola X . Adversus Proculi ausus et illicitas ordinationes.
Zosimus Patroclo episcopo Arelatensi.
Epistola XI . Patroclo commissum esse, ut Proculi loco alium episcopum accipiant.
Epistola XV. Seu Commonitorium Zosimi Papae Ad Legatos Suos.
Zosimus episcopis per Byzacium constitutis dilectissimis fratribus in Domino salutem.
Appendix Ad Opera S. Zosimi Papae. Notitia Scriptorum Non Exstantium, Quae Ad Zosimum Papam Attinent. (D. Coustant. Epist. Rom. Pont. tom. I.)
Fragmentum I Tractoriae Zosimi.
Decreta Ex Epistolis S. Zosimi Excerpta. (Ex Coll. Concil. Mansi tom. IV.)
Decreta Ex Epistolis S. Zosimi Excerpta. (Ex Coll. Concil. Mansi tom. IV.)
Ex Epistola Ad Hesychium Episcopum. (Mansi tom. IV.)
Epistola S. Zosimo Papae Attributa. (D. Coust. Append. ad tom. I Epist. Rom. Pontif.)
Epistola S. Zosimo Papae Attributa. (D. Coust. Append. ad tom. I Epist. Rom. Pontif.)
Zosimus episcopus Simplicio Viennensi archiepiscopo salutem.
Anno Domini Ccccxviii. Paulinus Mediolanensis.
Anno Domini Ccccxviii. Paulinus Mediolanensis.
Prolegomena.
I. Vita Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi A Paulino Ejus Notario Ad B. Augustinum Conscripta.
I. Vita Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi A Paulino Ejus Notario Ad B. Augustinum Conscripta.
II. Libellus Adversus Coelestium, Zosimo Papae Oblatus.
II. Libellus Adversus Coelestium, Zosimo Papae Oblatus.
III. De Benedictionibus Patriarcharum Libellus.
III. De Benedictionibus Patriarcharum Libellus.
Caput Primum. Benedictio Ruben.
Caput II. Benedictio Simeon et Levi.
Caput IX. Benedictio Nephthali.
Caput XI. Benedictio Benjamin.
Anno Domini Ccccxviii. Severus Majoricensis. Nullam in variis Patrum Bibliothecis de hoc Severo mentionem expiscari licuit neque aliud de Vita ejus m
Anno Domini Ccccxix. S. Bonifacius I, Papa.
Anno Domini Ccccxix. S. Bonifacius I, Papa.
Prolegomena.
S. Bonifacii I, Papae, Epistolae Et Decreta.
S. Bonifacii I, Papae, Epistolae Et Decreta.
Monitum In Tres Subsequentes Epistolas
Monitum In Duas Epistolas Subsequentes.
Epistola IV. Ut Corinthii Perigenem quem expetunt episcopum accipiant.
Epistola VI Augustini Hipponensis Episcopi Ad Bonifacium Papam.
Epistola IX . Qua ecclesiae Constantinop. jura in Illyricum propagantur.
Appendix Ad Epistolas S. Bonifacii I Papae. Notitia Scriptorum Non Exstantium Quae Ad Bonifacium I Papam Attinent.
Decreta Ex Epistolis S. Bonifacii I Papae. Sunt autem desumpta ex decretis Gratiani, et ex vetustis codicibus aliis.
I. Ante annos triginta presbyter non ordinetur.
II. Primati deferuntur negotia quae metropolitanus explicare non valet.
III. Quidquid Domino consecratur, ad jus pertinet sacerdotis.
V. De episcopis qui fratribus nocere desiderant.
VI. Si episcopus expulsus ausus fuerit ingredi civitatem.
Epistolae S. Bonifacio I Attributae, Et Numquam Ante Mansi Editae.
Epistolae S. Bonifacio I Attributae, Et Numquam Ante Mansi Editae.
Epistola I. Ad Justum Dorobernensem Episcopum, Cui pallium transmittit.
Epistola II. Ad Episcopum Et Presbyteros Vicarios A Papa Zosimo Ad Africanam Synodum Directos.
Joannis Dominici Mansi In superiorem Epistolam Adnotatio.
Anno Domini Ccccxx. Sanctus Gaudentius, Brixiae Episcopus.
Anno Domini Ccccxx. Sanctus Gaudentius, Brixiae Episcopus.
Prolegomena. (Biblioth. Schoenn. tom. I.)
Prolegomena. (Biblioth. Schoenn. tom. I.)
Praefatio P. Galeardi In Editione Operum S. Gaudentii.
Praefatio P. Galeardi In Editione Operum S. Gaudentii.
Testimonia De Gaudentio.
Sancti Gaudentii Brixiae Episcopi Tractatus Vel Sermones Qui Exstant.
Sancti Gaudentii Brixiae Episcopi Tractatus Vel Sermones Qui Exstant.
Praefatio. Servo Christi Benivolo Gaudentius .
Incipiunt Tractatus Vel Sermones.
Sermo I. De Exodi Lectione Primus. Nocte vigiliarum de Paschae observatione.
Sermo III. De Exodi Lectione Terti Prima dominica Paschae.
Sermo IV. De Exodi Lectione Quartus.
Sermo V. De Exodi Lectione Quintus.
Sermo VI, De Exodi Lectione Sextus
Sermo VII, De Exodi Lectione Septimus.
Sermo VIII, De Evangelii Lectione Primus.
Sermo IX, De Evangelii Lectione Secundus.
Sermo X. In Exodi Lectione Octavus.
Sermo XI. De Diversis Capitulis Primus. De Paralytico.
Sermo XIV. De Diversis Capitulis Quartus. De promissione adventus Paracleti.
Sermo XV. De Diversis Capitulis Quintus. Die natali Machabaeorum . De his beatis Martyribus.
Sermo XVII. De Diversis Capitulis Septimus. Die dedicationis basilicae
Sermo XX. De Diversis Capitulis Decimus. De Petro et Paulo.
Admonitio In Sequentem Rhythmum.
Admonitio In Sequentem Rhythmum.
Ad Laudem Beati Filastrii Episcopi Carmen Saphicum Pentametrum.
Ad Laudem Beati Filastrii Episcopi Carmen Saphicum Pentametrum.
Anno Domini Ccccxx. Sanctus Aurelius Episcopus Carthaginensis.
Anno Domini Ccccxx. Sanctus Aurelius Episcopus Carthaginensis.
Prolegomena. (Biblioth. Vet. Patr. Galland. tom. VIII.)
Prolegomena. (Biblioth. Vet. Patr. Galland. tom. VIII.)
Sancti Aurelii Carthaginensis Episcopi Epistola Ad Omnes Episcopos Per Byzacenam Et Arzugytanam Provinciam Constitutos. (Indidem pag. 129)
Synodica Aurelii Carthaginensis Episcopi. Ex libello synodico, apud Labb. Concil. tom. II, col. 1184.
Appendix.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Monitum In Epistolam Sequentem.
Epistola Aurelii Damaso Papae.
Epistola Aurelii Damaso Papae.
Anno Domini Ccccxx. Bachiarius Monachus.
Anno Domini Ccccxx. Bachiarius Monachus.
Prolegomena.
Bachiarii Fides.
Bachiarii Ad Januarium Liber De Reparatione Lapsi
Bachiarii Ad Januarium Liber De Reparatione Lapsi
Anno Domini Ccccxx. Zacchaeus Christianus Et Evagrius Monachus.
Anno Domini Ccccxx. Zacchaeus Christianus Et Evagrius Monachus.
Prolegomena .
Consultationum Zacchaei Christiani Et Apollonii Philosophi Libri Tres.
Consultationum Zacchaei Christiani Et Apollonii Philosophi Libri Tres.
Caput I. Si Christus Deus et homo esse possit.
Caput II. Quomodo idem Christus sit Dei Filius.
Caput III. Ne sine causa sit haec colluctatio.
Caput IV. Si de Christo aliquid poetae dicant.
Caput V. Non solum de dictis poeticis, sed de praesentibus miraculis.
Caput VI. Ut quid ad rationem dandam de daemoniis dicatur.
Caput VII. Quae necessitas Deo fuit descendendi ad terras.
Caput VIII. Quare incorruptibilem hominem Deus suscepit.
Caput IX. Quare Deus ex femina nascatur.
Caput X Quomodo fragilitatem humanam evasit ex Virgine natus.
Caput XI. Quomodo per aetates diversas Deus creverit.
Caput XII. De virtutibus Christi.
Caput XIII. Si Christus alios suscitavit, quomodo morte non caruit.
Caput XIV. Qui sit diabolus, vel quod peccatum hominis.
Caput XV. Si Deus impassibilis est, quare irascitur et vindicat.
Caput XVI. Quomodo post diluvium homines sint creati.
Caput XVII. Unde origo Judaeorum.
Caput XVIII. Quare post egressionem Aegypti in eremo ducti sunt, vel cur Lex data sit.
Caput XIX. Si Lex plus attulit hominibus quam natura.
Caput XX. Quare salus hominum tam tarde advenerit.
Caput XXI. Si praefinita consummatio sit, an ordo exhibeat finem.
Caput XXII. Si corpora reformentur in resurrectionem.
Caput XXIII. De neglectis et a bestiis devoratis.
Caput XXIV. Quomodo moles coeli aut facta sit aut fine praetereat.
Caput XXV. Si mundus reparetur in melius.
Caput XXVI. Cur frustra adorentur idola, si in templis donant responsa.
Caput XXVIII. Quare Christiani fatum non credunt.
Caput XXIX. Quare Christiani fatum non credunt.
Caput XXXI. Qui sint daemones, et a quo diabolus.
Caput XXXII. Cur praescius futurorum Deus fecerit diabolum, qui futurus esset hominibus inimicus.
Caput XXXIII. Si peccavit diabolus cum sociis, quare non statim interfectus est.
Caput XXXIV. Quare Deus non angelum misit, qui aut hominem restitueret aut diabolum perderet.
Caput XXXV. Cur iniqui florent et recti premuntur.
Caput XXXVI. Si justus est Deus, quare infantes, malorum nescii, diversis malis afficiuntur.
Caput XXXVII. Quae sit plenitudo legis, confessio credulitatis ad Deum.
Caput I. Si sit tertia in religionis honore persona.
Caput II. Si Spiritus sanctus Deus sit.
Caput III. Si Scripturis sanctis possit firmari haec elocutio.
Caput IV. Quid Judaeis respondendum sit.
Caput V. Si et in aliis seducantur Judaei, praeter id quod Dei Filium non credunt.
Caput VI. Si Dominicae passionis sacramenta prophetarum oraculis sunt praedicta.
Caput VIII. Quae sit Judaeis in circumcisione justitia.
Caput IX. Cur patriarchis licuit habere in conjugio plures.
Caput XI. Quae haereticorum genera vel errores.
Caput XII. Contra Manichaeos, qui duos dicunt esse Dei filios.
Caput XV. Contra Patripassianos, qui Patrem passum esse existimant.
Caput XVI. Contra Arianos, qui Filium et Sanctum Spiritum esse minores Patre dicunt.
Caput XVIII. Quae Novatianis respondenda sint.
Caput XIX. Quae sit mysteriorum divinorum integra plenitudo.
Caput I. Quae opportuna vivendi forma.
Caput II. Quae sit sublimioris vitae regula conservanda.
Caput III. Quae instituta monachorum vel quare a multis odio habeantur.
Caput IV. Si fideles monachi a Dei praecepto haec gerant.
Caput VI. Quae consuetudo psallendi orandique sit, vel unde monachis haec praecepta venerunt.
Caput VII. Si Antichristus veniet, aut quo mundus fine claudatur.
Caput VIII. Quando veniet, vel quae longinquitas regni ejus.
Caput IX. Quibus Scripturis sit resurrectio repromissa.
Altercatio Inter Theophilum Christianum Et Simonem Judaeum, Evagrio Auctore. (Ex. ms. codice Vindocinensi, Biblioth. Galland. tom. IX.)
Evagrii Monachi Sententiae. (Cod. Regular. Luc. Holsten. tom. VI.)
Evagrii Monachi Sententiae. (Cod. Regular. Luc. Holsten. tom. VI.)
I. Ad Eos Qui In Coenobiis Et Xenodochiis Habitant Fratres.
Index Rerum Quae Continentur In Operibus S. Chromatii, Simul Ac In Prolegomenis Et Commentariis Ad Haec Opera Pertinentibus, a col. hujus tomi 247 usq
Index Rerum Et Verborum Quae In Operibus S. Gaudentii Continentur, A col. hujus tomi 791 usque ad 1006.
Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Caput III. Benedictio Judae.
1. Juda, te laudabunt fratres tui: manus tuae in cervicibus inimicorum tuorum. Adorabunt te filii patris tui (Gen. XLIX, 8) . His verbis modestia hujus viri secundum litteram pariter, et virium copia demonstratur: 0720B quia videlicet et civiliter tractando cum fratribus, ea modestia visus est, ut a cunctis laude dignus haberetur: quod difficile est; inter tot scilicet fratres omnium animos habere conciliatos. Sed et fortitudine adeo abundavit, ut cervices suorum flectere valeret inimicorum. Quod autem eloquentia plurimum valuerit, testatur oratio, qua suam suorumque coram Joseph allegavit necessitatem (Gen. XLII, XLIII et XLIV) . Narrat praeterea Josephus historiographus, verbis eum potuisse quam plurimum. Porro autem quod robore inter fratres suos eximius haberetur, testantur Verba dierum, quae hoc modo referunt: Porro Judas qui erat fortissimus inter fratres suos, de stirpe ejus principes germinati sunt (I Parat. V, 2) . Quod autem subjicit: 0720C Adorabunt te filii patris tui, aperte regnum quod Ruben abstulerat. Judae concredidit dicens, eum a reliquis fratribus suis adorandum: quod regiae utique congruit dignitati.
2. Mystice autem per Judam ille jam tunc praefigurabatur, qui de ejus stirpe secundum carnem natus est, Dominus et Salvator noster; quem laudant fratres sui omnes, videlicet in eum credentes: unde ipse primus in illis qui in eum crediderunt, a monumento per mulieres mandatum direxit, dicendo: Ite, et dicite fratribus meis (Matth. XXVIII, 10) . Ne autem putemus, hanc dignitatem solis apostolis attributam, ut fratres ejus vocentur; ipse hac dignitate donandos omnes qui in eum credunt, testatur dicendo: Quicumque fecerit voluntatem Patris 0720D mei qui in coelis est, ipse meus frater, soror et mater est (Matth. XII, 50) . Ipsum ergo laudant fratres; videlicet omnis Ecclesia, quae adhuc a coelesti haereditate exsulat in terris, sive quae jam praecessit ad coelos. Unde psalmus: Laudent illum coeli et terra (Psal. LXVIII, 35) . Et in Apocalypsi Joannes: Laudem dicite Deo nostro, omnes servi ejus, et qui timetis eum, pusilli et magni (Apoc. XIX, 5) . Cujus manus in cervicibus inimicorum ejus sunt; quia, secundum Evangelii testimonium: Omnia dedit ei Pater in manus (Joan. XIII, 3) . Ipse etiam his verbis consentit, 0721A dicendo: Data est mihi omnis potestas in coelo et in terra (Matth. XXXIII, 18) . Et Pater ad eum loquitur: Sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum (Psal. CIX, 1; Matth. XXII, 44; Luc. XX, 43) . Quem adorant filii patris ejus; omnes videlicet per eum adoptati in filiorum dignitatem, juxta quod Apostolus loquitur: Ut in nomine Jesu omne genu flectatur, coelestium, terrestrium et infernorum.
3. Sequitur: Catulus leonis Juda: ad praedam, fili mi, ascendisti: requiescens accubuisti ut leo, et quasi leoena: quis suscitabit eum? Quantum attinet ad superficiem litterae, fortitudo regum a stirpe Juda descendentium per haec verba praefiguratur: qualem beatum David fuisse legimus, et beatum 0721B Ezechiam, et caeteros quosque qui divinatati humillime famulantes, vires hostium, eo donante, instar leonis et leaenae subegerunt, et adeo terrori hostibus exstiterunt, ut nullus eos lacessire ad pugnam quasi quiescentes praesumeret: cujus rei testes sunt libri Regum.
4. Typice autem catulum leonis Dominum Salvatorem appellat, tamquam leonina ortum prosapia; videlicet regia stirpe progenitum. Bene autem catulus leonis vocatur, cujus natura esse dicitur, ut nascens tribus diebus dormiat, deinde rugitu paterno excitatus assurgat. Quae figura pulcherrime arridet Dominicae dormitioni; qua tribus diebus dormiens ad Patrem clamat: Tu autem, Domine, miserere mei, et resuscita me (Psal. XL, 11) . Sed resuscitatus 0721C ad praedam ascendit; quia exspolians infernmum, justos quosque ad superna secum tamquam praedam egregiam triumphando evexit. Qui ut leo, et quasi ut leaena accubuit; quia qui dormire per carnem in sepulcro voluit, quasi leo victor de hostibus triumphavit. Quod autem subjungit: Quis suscitabit eum, subauditur, nisi Pater? Nullus enim non dicam hominum caducorum, sed nec quilibet Angelorum , nisi is de quo Petrus apostolus dixit Judaeis: Quem Deus suscitavit a mortuis, cujus nos testes sumus (Act. III, 15) .
5. Non auferetur sceptrum de Juda, nec dux de femoribus ejus, donec veniat qui mittendus est: et ipse erit exspectatio gentium (Gen. XLIX, 10) . Haec 0721D sententia clarius luce a fidelibus intelligitur, quia tamdiu suae gentis principibus ac ducibus iisdem populus regebatur, quousque Dominus et Salvator noster veniret, qui mittendus erat a Patre. Qui est exspectatio gentium; quia videlicet tamdiu Deus Pater gentes ad poenitentiam exspectavit, quousque per Filii sui adventum ad cognitionem suam ab idololatriae cultura eos revocaret. Nam sive in Babylonem transducti fuerint Judaei, semper sibi praepositi ex sua gente fuerunt: seu reversi ex Babylone, quousque Herodes alienigena rex eis constitueretur: et per pontifices summa eorum regebatur, quousque 0722A ad Aristobulum ventum est, qui primus post reditum de Babylone, cum esset pontifex, sibi diadema imposuit et regem se declaravit. Itidemque successores ejus, usquequo rebus Judaicis lapsantibus. et Hircano ultimo rege Judaeorum extremis malis addito, regnum a Caesare Augusto Herodes alienigena suscepit Judaicum. Cujus tempore, secundum hanc prophetiam et Evangelii testimonium, is qui mittendus erat (Matth. II, 1) , Dominus et Salvator noster advenit.
6. Ligans ad vineam pullum suum, et ad vitem, o fili mi, asinam suam (Gen. XLIX, 11) . Hac compositione verborum demonstratur, non ad Judam, beatum Jacob loqui, sed de eo utique, qui mittendus erat; qui enim ad filium loquens, o fili mi dicit, et 0722B addidit pullum tuum vel asinam tuam, manifestissime de eo loquitur, quem superius mittendum praedixerat: Quem legimus (Matth. XXI, 5-7) venientem in Hierusalem in usus habuisse asinam et pullum, nec tamen eos ad vineam vel vitem fuisse colligatos. Restat ergo, ut in his verbis nihil historicum requiratur, sed totum typice dictum intelligatur. Ligavit enim Dominus et Salvator ad vineam pullum suum, quando populum nationum indomitum praeceptis subdidit Apostolorum ex vinea Judaica procreatorum, de qua Isaias: Vinea enim Domini sabaoth, domus est Israel (Isa. V, 7) . Alligavit etiam ad vitem, id est Ecclesiam, asinam suam, videlicet Synagogam, quam in fine saeculi a perfidia revocans jugo legis oppressam discipulatui eam subdet Ecclesia, 0722C atque ita fiet unus grex, et unus pastor (Joan. X, 16) ; et secundum beati Zachariae testimonium, duae virgae illae copulabuntur, et erunt in unionem in manu Domini.
7. Lavabit vino stolam suam, et sanguine uvae palium suum (Gen. XLIX, 11) . Idioma Hebraici constat esse sermonis, ut unam eamdemque rem diversis sermonibus repetat, ut hic. Quid est enim vinum, nisi sanguis uvae? Sed quantum litterae superficies inconsequens est (nullus enim vel stolam, vel pallium vino lavat), tantum gratiori intelligentia interius commendatur. Salvator namque vino stolam suam, et sanguine uvae pallium suum lavit, quia pendens in cruce proprio sanguine sacram carnem quae stola illius fuit, perfundi voluit.
0722D 8. Sequitur: Pulchriores sunt oculi ejus vino, et dentes ejus lacte candidiores (Ibid., 12) . Oculi Salvatoris pulchriores vino praedicantur, quia dona Spiritus sancti quae per Christum conferuntur, speciosiora vino legali comprobantur. Nam quod oculi Salvatoris dona Spiritus sancti significent, Zacharias testatur propheta dicendo: Super lapidem unum septem oculi sunt (Zach. III, 9) ; quos Isaias enumerat dicendo: Spiritus sapientiae et intellectus, spiritus consilii et fortitudinis, spiritus scientiae et pietatis, et spiritus timoris Domini (Isa. XI, 2, 3) . Qui pulchriores 0723A sunt vino legali quod in nuptiis defecit (Joan. II, 3) , quia per legem cognitio peccati (Rom. III, 10) , per gratiam autem Spiritus sancti nobis ejus remissio condonatur. Et secundum Evangelium, lex quidem per Moysem data est, gratia autem et veritas per Jesum Christum (Joan. I, 17) .
9. Quod autem dicitur: Et dentes ejus lacte candidiores: per dentes praedicatores novi Testamenti debent intelligi, qui cibos spiritales comminuendo, id est exponendo, multa nobis perutilia in ventrem memoriae transmittunt. Lac autem doctrina veteris Testamenti non incongrue accipitur, quae incipienti populo adhuc ad perfectum cibum invalido condita est. Candidiores ergo lacte dentes Jesus habet, quia Ecclesiae suae praedicatores puritatis munditia conspicuos perfecit. Nam quantum inter sectatores Evangelii 0723B et legales distet observantias, beatus Petrus testis est, qui ait: Non potuistis in lege justificari: in hoc omnis qui credit, justificatur (Act. XIII, 38, 39) . Isti ergo dentes candidi sunt, quia fonte baptismatis abluti, a peccatorum naevis redduntur purissimi. De legis autem observatoribus nihil tale refertur: sed tantummodo dicitur, quia Qui fecerit ea, vivet in illis (Galat. III, 12) . Insuper omnes qui legi carnaliter deserviunt, sub maledicto sunt, dicendo terribiliter eadem Lege: Maledictus omnis qui non permanserit in mandatis legis hujus, ut faciat ea quae in ea scripta sunt (Deut. XXVII, 26) .