Caput X. Benedictio Joseph.

1. Filius accrescens Joseph, filius accrescens, et decorus aspectu (Gen. XLIX, 22; XXXIX, 6) . Juxta litteram quidem beatus Jacob praevidebat, tribum Joseph innumera prole abundaturam; unde et duarum tribuum fuit pater, sicut eis superius benedicendo praedixerat. Unde quasi duabus tribubus benedicens repetivit: filius accrescens.

2. Joseph autem in typo praecessisse Salvatoris constat, quia Aegyptum fame deficientem frumento verbi Dei pascit: et venditus a fratribus suis Judaeis 0727C usque hodie gentium nutrit Ecclesiam. Cui dicitur, filius accrescens, et decorus aspectu: ipse enim filius Dei, idemque filius hominis quodammodo accrevit, cum populum Israel per praevaricationem legis Deum inhonorantem, in Apostolis et reliquis illius temporis fidelibus sibimet adscivit. Idem filius accrescens est, cum etiam inter gentes nominis sui dilatavit cognitionem, et in eis usque mundi terminum crescit per fidei operumque illuminationem. Idem autem Joseph decorus aspectu est, quia speciosus prae filiis hominum forma (Ps. XLIV, 3) .

3. Filiae discurrerunt super murum. Sed exasperaverunt eum, et jurgati sunt, invideruntque illi habentes jacula (Gen. XLIX, 22, 23) . Quantum quidem ad rem gestam pertinet, filias, fratres illius appellat propter 0727D dedecus inhumanitatis. Neque enim virilis et stabilis fuit consilii innocentem vel exstinguere voluisse, vel vendidisse fratrem; sed potius femineae mobilitatis. Super, murum autem discurrerunt, quia invictum se consilium super eo, ne eis futurus rex foret, invenisse putaverunt. Exasperaverunt autem eum, nudantes tunica polymita (Gen. XXVIII, 23) , et indignis contumeliis afficientes. Jurgati sunt autem, invideruntque 0728A illi habentes jacula: Numquid rex noster eris? aut subjiciemur ditioni tuae (Gen. XXXVII, 8) ? Unde superius dictum est: Invidebant igitur ei fratres sui (Gen. XXXVIII, 11) . Habebant autem jacula; id est, corda ad nocendum parata. Unde de Judaeis Dominum interficere cupientibus dicitur: Sagittae parvulorum factae sunt plagae eorum (Ps. LXIII, 9) .

4. Juxta mysticos autem sensus, filiae, Judaei intelliguntur, qui feminea censentur appellatione, quia relinquentes Dominum et Salvatoris nostri solidam doctrinam, et adhaerentes Pharisaeae superstitioni, mente turbati sunt. Nam illi quibus solidus sensus deest, et mens eorum varia fluctuatione vacillat, mulierum nomine ab Apostolo censentur, dicente de malis doctoribus: Qui penetrant domos, et captivas ducunt mulierculas oneratas peccatis , semper discentes, 0728B et numquam ad scientiam veritatis pervenientes (II Tim. III, 6) . Discurrerunt autem super murum, quando munitissimum se invenisse putaverunt consilium, dicente Caipha: Expedit vobis, ut unus moriatur pro populo homo, et non tota gens pereat (Joan. XI, 50) . Exasperaverunt autem eum, quando quodammodo taedio incredulitatis eorum commotus dixit: O generatio prava, quamdiu apud vos ero? quamdiu vos patiar (Marc. IX, 19) ? Jurgati sunt, dicentes: Quousque animam nostram tollis (Joan. X, 24) ? Invideruntque illi, dum dicunt in concilio suo: Quid faciemus, quia hic homo multa signa facit? si dimittimus eum sic, omnes credent in eum (Joan. XI, 47, 48) . Itemque: Videtis, quia nihil proficimus? ecce mundus totus post 0728C eum abiit (Joan XII, 19) . Habebant jacula, de quibus scriptum est: Sagittae parvulorum factae sunt plagae eorum (Ps. LXIII, 9) .

5. Sedit in forti arcus ejus, et dissoluta sunt vincula brachiorum ejus, et manuum illius per manus potentis Jacob: inde pastor egressus est, lapis Israel (Gen. XLIX, 24) . Historicus quidem sensus, quantum intelligi datur, iste est. Per arcum intelligitur mens futurorum praescia. In arcu namque sagitta ponitur, ut eminus feriat: et mens futurorum praesaga longius sagittas sententiarum emittere solet. Tale ergo, quod dicitur: sedit in forti arcus ejus, quasi diceret: requievit mens illius undique tribulationibus afflicta: in forti, id est, in Deo solidata, atque sagittis sententiarum, quibus quod futurum esset, praenuntians, tempora futura sterilitate feriret.

0728D 6. Quod autem ait: Et dissoluta sunt vincula brachiorum et manuum illius, ad tempus refertur quo, jubente Pharaone, solutus de carcere, et, sicut hic dicitur, vincula brachiorum et manuum illius, quibus vinciri in carcere jussus fuerat, soluta sunt per manus, id est, per virtutem potentis Jacob, videlicet Dei omnipotentis, cujus adjutorio Jacob potentia claruit.

0729A 7. Illud porro, quod subjungit: inde pastor egressus est, lapis Israel, ad Christum refertur, qui de Jacob egressus est, videlicet de eo originem trahens. Qui bene lapis Israel dicitur, quia fortitudo in se credenti sit.

8. Salvatori autem haec sententia tali modo congruit. Sedit in forti arcus ejus; id est, sententia animadversionis, qua feriri Judaei debebant qui eum recipere noluerunt, sed usque ad mortem persecuti sunt; in forti sedit, id est, stabili cum Patre immutabilitate praefixa est, dicentis: Amen dico vobis: non relinquetur hic lapis super lapidem (Matth. XXIV, 2) . Et: Ecce relinquetur vobis domus vestra deserta, etc. (Matth. XXIII, 38) .

9. Dissoluta autem sunt vincula brachiorum et manuum 0729B illius per manus potentis Jacob, cum vincula sepulcralia enodata sunt, atque illi per manus potentis Jacob, id est, per virtutem Patris resurrectio non est denegata.

10. Inde autem pastor egressus est, et lapis Israel; id est, a Deo Patre Dominus et Salvator egressus, visibus se praesentavit humanis, sicut ipse dixit:

Exivi a Patre, et veni in mundum (Joan. XVI, 26) .

11. Deus patris tui erit adjutor tuus, et Omnipotens benedicet tibi benedictionibus coeli desuper, benedictionibus abyssi jacentis deorsum, benedictionibus uberum et vulvae (Gen. XLIX, 25) . Imprecatur filio suo adjutorium Dei patris sui, illius videlicet, cujus adjutorio tantis se exutum meminerat periculis, et quem omnipotentem per beneficia sibi praestita cognoverat. 0729C Quod autem ait: benedictionibus coeli desuper, ad pluviam aerisque pertinet temperiem, qua frugibus fecundatur terra, atque arborum nutriuntur proventus. Quod vero subjungit: benedictionibus abyssi jacentis deorsum, ad fertilitatem pertinet terrae, quae abyssi vaporibus velut spongiae concavitas irrigatur, ut non facile solis ignibus arefacta inutilis siccitate reddatur. Benedictionibus uberum et vulvae eum benedicit, ut prole numerosa concrescat, ne videlicet sterilitate aut virorum aut mulierum damnetur.

12. Dicit autem: Benedictiones patris tui confortatae sunt benedictionibus patrum ejus (Ibid., 26) ; ut videlicet non dubitaret Joseph illud eventurum, quod ei sanctus Jacob non tam ex sua quasi novitia benedictione proventurum repromittebat: sed quia 0729D ad patres ejus, id est, Abraham et Isaac, jamdudum promissa sunt. Hoc est enim quod ait: benedictiones patris tui confortatae sunt, quasi diceret: non has benedictiones patris quasi proprias illius accipias, nec quasi semel datas: sed quia a Deo patribus meis primo datae sunt, et non semel, sed crebro. Atque inde est, quod ego super te easdem benedictiones, quae mihi et patribus meis promissae sunt, ex auctoritate Dominica capiti tuo superfundo.

13. Domino autem et Salvatori Deus omnipotens et Pater adjutor exstitit clamanti in psalmo: Adjuva 0730A me, Domine Deus meus: salvum me fac secundum misericordiam tuam (Ps. CVIII, 26) . Qui enim individua deitate omnibus qui annuntiantur, auxilium praestat, ipse humanatus et paulo minus ab Angelis minoratus (Hebr. II, 7) , non modo paterno, sed etiam adjutorio indiguit angelico, propter videlicet manifestandam geminam in se substantiam. Inde est enim, quod clamat: Deus, Deus meus, ut quid dereliquisti me (Marc. XV, 34) ? Et in Evangelio: Apparuit ei Angelus de coelo, confortans eum (Luc. XXII, 43) . Ipse autem Omnipotens benedixit illi dicendo: Hic est mihi filius dilectus, in quo complacui (II Pet. I, 17) .

14. Benedictionibus coeli desuper, et benedictionibus abyssi jacentis deorsum illi benedixit, quando secundum Apostolum: Dedit illi nomen, quod est super 0730D omne nomen, ut in nomine ejus omne genu flectatur, terrestrium, coelestium et infernorum (Philip. II, 10) . Benedictionibus uberum et vulvae eum sublimavit, quando in filiis Ecclesiae, aliis catechumenis, quasi adhuc intra matris ubera jacentibus, aliis autem more jam genitorum ubera materna lambentibus, sibi praestat per orbem terrarum benedici. Nam qui necdum in fidei robur evaserunt, sed per doctores ad eam trahuntur, audiunt ab Apostolo: Filioli mei, quos iterum parturio, donec Christus formetur in vobis (Gal. IV, 19) . Qui autem jam quidem fidei rudimenta perceperunt, sed necdum plene in doctrinae firmitate coaluerunt, audiunt ab eodem: Lac vobis potum dedi, non escam: necdum enim poteratis: sed nec adhuc quidem potestis (I Cor. III, 2) .

0730C 15. Sequitur: Donec veniret desiderium collium aeternorum (Gen. XLIX, 26) . Hic nihil historicum, sed totum resonat divinum. Tamdiu namque his praenuntiat populum Israeliticum sustentandum benedictionibus, donec desiderium collium aeternorum veniret. Colles namque, sancti intelliguntur in Ecclesia constituti, qui quamquam merito virtutum praecellant, tamen ex devotissima humilitate colles se esse meminerunt. Unde psalmus: Suscipiant montes pacem populo, et colles justitiam (Ps. LXXI, 3) . Desiderium namque illorum, Domini Jesu constat fuisse semper adventum. Unde primus Moyses: Obsecro, Domine, mitte quem missurus es (Exod. IV, 13) . Et beatus Simeon accepit responsum a Spiritu sancto, non visurum se mortem, nisi prius videret Christum 0730D Domini (Luc. II, 26) . Qui aeterni colles dicuntur; quia videlicet ad aeternitatem a Deo creati noscuntur. Non enim, sicut stultorum, eorum mutatur in diversa intentio; sed semper ad aeternitatem tendentes et aeterno inhaerentes, ipsi etiam ab eo aeternitatis mutaverunt nomen. De stultis enim dicitur: Stultus enim ut luna mutatur (Eccli. XXVII, 12) : de vere autem sapientibus: Sapiens permanet ut sol (Ibid.) .

16. Sequitur: Fiant in capite Joseph, et in vertice Nazaraei inter fratres suos (Gen. XLIX, 26) . Hae benedictiones 0731A fuerunt in capite Joseph; quia per Christum omnis laus et benedictio Patri redditur. Unde ipse Patri dicit: Pater, clarifica Filium tuum, ut et Filius tuus clarificet te (Joan. XVII, 1) . Bene autem in capite illius fieri dicuntur; quia caput Christi, Deus (I Cor. XI, 3) . Dicitur autem ipse filius Nazaraeus inter fratres suos; quia ipse speciali dignitate sanctus est, quod interpretatur Nazaraeus. De quo veracissime Scriptura dicit, quod peccatum non fecit, nec inventus est dolus in ore ejus (I Petr. II, 22) ; et quem unxit Deus Pater speciali unctione prae participibus suis (Hebr. I, 9) .