Cap. II.

9. Haec interim de Psalmis, nunc et de Apostolo quodcumque proponam. Dicit ad Ephesios, quod in alia Epistola (I Cor. XII, 28) dixerat de gradibus vel ordinibus dispositionum Dei, operante Spiritu sancto divisiones gratiarum: «Et quosdam quidem dedit apostolos, quosdam autem prophetas, alios vero Evangelistas, alios autem pastores et doctores ad consummationem sanctorum » (Ephes. IV, 11, 12) , et reliqua. Hoc opto distinguas mihi in hac diversitate nominum, quae sit cuique nomini officiorum vel gratiarum proprietas? quid proprium sit Apostolorum, quid Prophetarum, quid Evangelistarum, quid Pastorum, quidve Doctorum. In omnibus enim his diversis nominibus simile et prope unum doctrinae officium video fuisse tractatum. Hos autem Prophetas quos post Apostolos posuit, non puto illos esse qui ordine temporum ante Apostolos fuerunt, sed illos quibus jam sub Apostolis per gratiam donabatur, aut interpretatio Scripturarum et inspectio mentium, aut praedictio temporis secuturi; ut Agabus cernebat, qui et famem instantem praedixit (Act. XI, 28) et quae beatus Paulus in Jerosolymis passurus esset, et verbo denuntiavit, et signo zonae ejus ostendit (Id. XXI, 10, 11) . Inter Pastores specialiter et Doctores quid intersit dignoscere volo, quia praepositis Ecclesiae utrumque nomen adscribi solet.

10. Item quod ait ad Timotheum, «Obsecro igitur primum omnium fieri obsecrationes, orationes, postulationes, gratiarum actiones pro omnibus hominibus» (I Tim. II, 1) , quaeso exponas mihi, quod discrimen sit 0466 in hac diversitate verborum, cum omnia mihi quae gerenda dixit, orationis officio convenire videantur.

11. Item quod ad Romanos ait, interrogo et rogo ut edisseras mihi; multum enim caecutire me fateor in hac Apostoli sententia de Judaeis quod ait, «Secundum Evangelium quidem inimici propter vos; secundum electionem autem charissimi propter patres » (Rom. XI, 28) : quomodo iidem et inimici propter nos, qui credidimus ex Gentibus, tanquam non potuerint Gentes credere, nisi Judaei non credidissent; aut ipse unus omnium creator Deus, qui omnes homines salvos fieri vult, et ad agnitionem veritatis venire (I Tim. II, 4) , capax non fuerit acquisitionis utriusque, nisi alterum pro altero possideret: deinde «charissimi propter patres?» Si «charissimi,» quomodo aut unde non credant, et inimici Deo esse persistant? «Nonne,» inquit, «qui oderant te, Deus, oderam illos, et super inimicos tuos tabescebam; perfecto odio oderam illos?» Certe hoc puto paterna vox loquitur ad Filium per prophetam in eodem psalmo, ubi supra de parte credentium dixerat: «Mihi autem nimis honorificati sunt amici tui, Deus; nimis confortatus est principatus eorum » (Psal. CXXXVIII, 21, 22, 17) . Quid autem illis prodest ad salutem, quae nonnisi per fidem et gratiam Christi capitur, si propter fidem patrum charissimi Deo sint? cui bono diliguntur quos necesse est propter hoc damnari, quod propter suam infidelitatem a Prophetarum et patriarcharum parentum fide discrepantes, inimici sunt Evangelio Christi? Si ergo charissimi Deo, quomodo peribunt? et si non credunt, quomodo non peribunt? Si propter patres sine suo merito diliguntur, quomodo et propter patres non salvabuntur; sed etsi fuerint Noe, Daniel, et Job in medio eorum, filios impios non salvabunt, soli salvi erunt (Ezech. XIV, 14, 16) ?

12. Adhuc aliud obscurius mihi erue de profundo, et in vadum profer. In Epistola Colossensium omnino intelligere non possum quod ait, «Nemo vos seducat, volens in humilitate et religione angelorum, quae non vidit ambulans, frustra inflatus sensu carnis suae, et non tenens caput » (Coloss. II, 18, 19) ; de quibus angelis dicit: si de inimicis et malis, quae illorum religio, aut quae humilitas, et quis sit magister seductionis hujus, qui per obtentum nescio cujus angelicae religionis, quasi visa et comperta doceat quae non vidit? Sine dubio haeretici, qui doctrinas daemoniorum et sequuntur et promunt, conceptis ab eorum spiritu adinventionibus, quae non viderunt phantasmata, quasi visa fingentes, et pestiferis disputationibus in corda male credula seminantes (I Tim. IV, 1, 2) , hi sunt qui non tenent caput, id est Christum fontem veritatis, cujus doctrinae quidquid adversatur, insanum est. Et hi caeci duces caecorum (Matth. XV, 14) , de quibus «dici puto: Me dereliquerunt fontem aquae vivae, et foderunt sibi lacus contritos, qui non tenent aquam» (Jer. II, 13) .

13. Deinde in subsequenti capite adjecit: «Ne tetigeritis, neque gustaveritis, neque contrectaveritis, quae sunt omnia in interitum ipso usu secundum praecepta et doctrinas hominum, rationem quidem habentia sapientiae in superstitione et hnmilitate, ad non parcendum corpori, non in honore aliquo ad saturitatem carnis » (Coloss. II, 21-23) . Quae sunt ista, quibus et rationem sapientiae 0467 inesse testatur magister veritatis, et tamen ipsam veritatem religionis inesse abnegat? Anne forte de talibus loquitur, de quibus ad Timotheum dicit: «Habentes autem speciem pietatis, virtutem ejus abnegantes » (II Tim. III, 5) ? Rogo ergo specialiter haec capitula duo de Colossensium Epistola per singula mihi verba dissolvas, quia laudabilibus exsecranda permiscuit. Quid est enim tam laudabile, quam ratio sapientiae, et quid tam exsecrabile. quam superstitio erroris? Humilitas quoque et Deo placita, et maxime in vera religione laudabilis, cum ratione sapientiae ipsis datur, de quorum doctrinis et actibus dicitur nobis, «Ne tetigeritis, neque gustaveritis, quae sunt in interitum » (Col. II, 21, 22) , quia non sunt ex Deo: et omne quod non est ex fide, peccatum est (Rom. XIV, 23) . Deus autem dissipavit consilia sapientium (Ps. XXVII, 10) , qui Deo stulti sunt per prudentiam carnis, quae non potest legi Dei esse subjecta (Rom. VIII, 7) : scit enim cogitationes hominum, quoniam vanae sunt (Psal. XCIII, 11) . Qualem humilitatem, qualemque rationem sapientiae superstitioni ex hominum doctrinis venienti inesse dicat, requiro. Et quod ait, «Ad non parcendum corpori, non in honore alique ad saturitatem carnis » (Id. 23) ; prorsus haec parum intelligo, quia in eadem sententia magna mihi videtur esse discretio: arbitror enim eum de abstinentia qualibet ficta vel inutili, qualis solet ab haereticis affectari, hoc dicere, «ad non parcendum corpori;» quod autem adjecit, «non in honore aliquo,» quia sancti operis speciem, non in fide veritatis exercentes, nullius gloriae honore vel fructu agunt, quod in magna erroris perversi reprehensione conficiunt, transfigurantes se in ministros justitiae. Sed quod adjecit, «ad saturitatem carnis,» contrarium mihi videtur illi quod dicit, «ad non parcendum corpori:» videtur enim mihi ille non parcere corpori, qui carnem jejuniis domat, sicut Apostolus dicit, «Lividum facio corpus meum, et in servitutem redigo » (I Cor. IX, 27) ; a quo opere saturitas carnis aliena est: nisi forte et ipsam saturandae carnis curam, quae maxime observantiam religionis praetendentibus probrosa est, non parcere corpori dixit, secundum illud honestatis praeceptum, quod alibi dicit, ut unusquisque suum vas honorifice possidere noverit (I Thess. IV, 4) , ut hostiam vivam, placentem Deo suum corpus exhibeat (Rom. XII, 1) , non in saturitatem carnis, quia distensio corporis animae sobrietatem necat, et inimica est castitati.