Caput II. Aquae cultum apud Aegyptios refutat.

Aegypti incolae aquarum beneficia percipientes, aquam colunt , aquis supplicant, aquas superstitiosa votorum continuatione venerantur. Sed in sacris suis (quae mysteria vocant ) addunt tragica funera et funesta calamitatis metuendae certamina . Incestum cum sorore adulteriumque aiunt commissum, et hoc facinus severis mariti animadversionibus 0984B vindicatum. Isis soror est , Osiris frater, Typhon maritus; is cum comperisset Isidem uxorem incestis fratris cupiditatibus esse corruptam, occidit Osirim, artuatimque laceravit, et per omnes Nili fluminis ripas miseri corporis palpitantia membra projecit. Isis, repudiato Typhone, ut et fratrem sepeliret et conjugem, adhibuit sibi Nephthen sororem sociam, 0985A et Anubin venatorem . Cui ideo caninum caput impositum est, quia lacerati corporis partes artificio canis vestigantis invenit. Sic inventum Osirim Isis tradidit sepulturae. Fuerant sane hi apud Aegyptum reges pariter ac tyranni, sed Osiris justus, praeter illud, quod cum sorore commisit. Typhon furiosus, impotens ac superbus. Ideo ille colitur, iste vitatur . Haec est Isiaci sacri summa. In adytis habent idolum Osiridis sepultum: hoc annuis luctibus plangunt , radunt capita , ut miserandum casum regis sui turpitudine dehonestati defleant capitis, tundunt pectus , lacerant lacertos, veterum vulnerum resecant cicatrices, ut annuis luctibus in animis eorum funestae ac miserandae necis exitium renascatur. Et cum haec certis diebus fecerint, tunc fingunt se lacerati corporis 0985B reliquias reperire, et cum invenerint, quasi sopitis luctibus, gaudent . O misera et caduca mortalitas, ut regibus tuis per annos singulos funestas mittas inferias, neglecto Deo summo, qui omnia divini artificii moderatione composuit, et spem tuam perdis et vitam. Nec ostensi tibi luminis splendore corrigeris, nec recuperatae libertatis quaeris insignia, nec spem redditae tibi salutis agnoscis, nec ex poenitentia praeteritorum criminum indulgentiam postulas. Frustra tibi hanc aquam, quam colis , putas aliquando prodesse. Alia est aqua, qua renovati homines renascuntur. Hanc aquam, quam colis per annos 0985C singulos, vis alia decoctis venarum meatibus siccat, aut certe funestus regis tui sanguis commaculat. 0986A Illa, quam despicis , ignita venerandi spiritus majestate decoratur : ut ex ipsa per veteres conscientiae cicatrices credentibus hominibus salutaris sanitas irrigetur. Sed in his funeribus et luctibus, quae vere sunt funera, quae facta sunt, quorum exstant hodie quoque reliquiae (nam et sepulcrum Osiridis hodie in Aegypto est , et cremati corporis reliquiae cernuntur ) defensores eorum volunt addere physicam rationem. Frugum semina Osirim dicentes esse, Isin terram , Typhonem calorem : et quia maturatae fruges calore, ad vitam hominis colliguntur, et a terrae consortio separantur, et rursus appropinquante hyeme seminantur, hanc volunt esse mortem Osiridis, cum fruges reddunt ; inventionem vero, cum fruges genitali terrae fomento conceptae, 0986B nova rursus coeperint procreatione generari. Pone hanc veram esse sacrorum istorum rationem, pone propter fruges vota reddi numinibus, quid addis incestum, quid adulterium, quid miserandae animadversionis exitium? Quid errantibus hominibus et simpliciter peccare cupientibus de sacris tuis malum monstras exemplum? physica ratio quam dicis, alio genere celetur. Quid autem celari oportuit, quod omnibus notum est? Cur plangitis fruges terrae, et crescentia lugetis semina? Ad sustentationem generis humani haec omnia divina summi Dei liberalitate donata sunt. Agendae sunt summo Deo gratiae 0986C propter hoc, nec est summi Dei lugenda largitio. Deflete potius quod erratis, et, quod errorem ve- 0987A strum restauratis semper luctibus, plangite. Nolite annuis sacris quaerere funus alienum; vestris potius funeribus parate solatia per annos singulos. O miser homo! invenisse te nescio quid gaudes, cum animam tuam ex istis sacris per annos singulos perdas. Nihil illic invenis nisi simulacrum, quod ipse posuisti, nisi quod iterum aut quaeras aut lugeas. Quaere potius spem salutis, quaere exordium lucis, quaere quod te summo Deo aut commendet, aut reddat. Et cum veram viam salutis inveneris, gaude, et tunc erecta sermonis libertate proclama Εὑρήκαμεν, συγχαίρομεν cum ab his calamitatibus post poenitentiam tuam summi Dei fueris indulgentia liberatus.