- 32 -

Excommunicationes latae sententiae nemini reservatae.

» Excommunicationi latae sententiae uemini reservatae subia- cere declaramus:

» Mandantes seu cogentes tradi Ecclesiasticae sepulturae hae- reticos notorios aut nominatim excommunicatos vel interdictos (1).

rescripsit: « Nos vero litteras, quae tibi sub nostro nomine praesentatae fuerunt, diligen- tius intuentes, in eis, tam in continentia quam in dictamine deprebendimus falsitatem: atque in hoc fuimus admirati, quia tu tales litteras a nobis credideras emanasse, quum scire debeas, Apostolicam Sedem consuetudi- nem in suis litteris hanc tenere, ut Patriar- chas, Archiepiscopos et Episcopos, fratres, ceteros autem Reges, Principes vel alias cu- iuscumque ordinis, filios in nostras litteras appellemus. Et quum uni tantum personae nostrae litterae diriguntur, numquam ei lo- quimur in plurali, ut vos, sive vester et his similia in ipsis litteris apponamus. In falsis autem litteris tibi praesentatis in salutatione dilectus in Christo filius vocabaris, quum in litteris, quas aliquando tibi transmisimus, te videre potueris a nobis fratrem venera- bilem appellatum. Propter quod sic litteras Apostolicas studeas intueri, tam in bulla, filo et charta, quam in stylo, quod veras pro falsis vel falsas pro veris litteris modo ali- quo non admitías.»

Et in cap. 9 eod. tit. sic rescripsit: « Ve- rum litteras ipBas, quae redargutae fuerant falsitatis, diligentius intuentes, nullum in eis falsitatis signum vel suspicionis inveni- mus, nisi paucarum litterarum rasuras, quae nequaquam sapientis animum in dubi- tationem vertere debuerunt...» Ex quo capite interpretes ss. canonum arguunt, propter paucarum litterarum rasuram in loco non suspecto, rescriptum non probatur falsum.

Cl) Eiusmodi censura restringitur ad Mandantes et cogentes tradi... quando agi- tur de sepeliendis haereticis notoriis C idem

répète de Apostatis notoriis a christiana fide qui eodem censu habentur) aut de excom- municatis nominatim, vel de interdictis no- minatim.

Antea eiusmodi censura ad multos ex- tendebatur iuxta cap. 2 de Haereticis in 6", in quo Alexander IV haec constituit: « Qui- cumque haereticos, credentes, receptatores, defensores, vel fautores eorum scienter praesumpserint ecclesiasticae tradere sepul- turae , usque ad satisfactionem idoneam excommunicationis sententiae se noverint subiacere, Nec absolutionis beneficium me- reantur nisi propriis manibus publice ex- tumulent et proiiciant eiusmodi corpora damnatorum; et locus ille perpetua careat sepultura.

Inde vero Clemens V in concilio Vien- nensi , prout legitur in Clement, cap. 1 de Sepulturis, haec constituit: « Eos, qui pro- priae temeritatis audacia defunctorum cor- pora, non sine contemptu clavium ecclesiae in coemeteriis interdicti tempore in casibus non concessis a iure, vel excommunicatos publice aut nominatim interdictos vel usu- rarios manifiestos scienter sepelire praesu- mant, decernimus ipso facto excommunica- tionis sententiae subiacere, a qua nullate- nus absolvantur nisi prius ad arbitrium dioecesani Episcopi eis, quibus per prae- missa fuerit iniuria irrogata, satisfactio- nem exhibuerint competentem, nullo eis circa praemissa exemptionis vel quovis alio privilegio, subquacumqtieforma verborum concesso, aliqualiter suffragante.»

Interpretes ss. canonum sub hac censura comprehendebant tum aperientes terram, in