Caput XII.

35. Quamobrem Deus, qui ubique praesens est, et ubique totus, non in omnibus habitat, sed in eis tantum quos efficit beatissimum templum suum, vel beatissima templa sua, eruens eos a potestate 0846 tenebrarum, et transferens in regnum Filii charitatis suae (Coloss. I, 13) , quod incipit a regeneratione. Aliter autem dicitur templum ejus in significatione, cum fit per manus hominum de rebus inanimis, sicut tabernaculum, lignis, velis, pellibus atque hujusmodi mobilibus; sicut etiam per Salomonem regem, templum lapidibus, lignis, metallis constructum: aliter vero re ipsa vera quae illis significationibus figurata est. Unde dicitur, Et vos tanquam lapides vivi, aedificamini domus spiritualis (I Petr. II, 5) : et unde item scriptum est, Nos enim templa Dei vivi sumus, sicut Deus dicit, Quoniam inhabitabo in illis et inambulabo; et ero illorum Deus, et ipsi erunt mihi plebs (II Cor. VI, 16) .

36. Nec movere nos debet, quod per quosdam ad hoc templum non pertinentes, vel nondum pertinentes id est in quibus non habitat, vel nondum habitat Deus, aliquid virtutis operatur; sicut per illum qui in nomine Christi expellebat daemonia, cum Christum non sequeretur, quem permitti jussit propter multis utilem commendationem nominis sui (Marc. IX, 37-39) . Multos quoque ait sibi in novissima die dicturos, In nomine tuo virtutes multas fecimus: quibus utique non responderet, Non vos novi (Matth. VII, 22, 23) , si ad templum Dei, quod inhabitando beatificat, pertinerent. Cornelius etiam centurio antequam regeneratione incorporaretur huic templo, missum ad se angelum vidit, audiitque dicentem quod exauditae sint orationes ejus, et eleemosynae acceptae (Act. X, 4) . Agit enim haec Deus tanquam ubique praesens, vel per sanctos Angelos suos.

37. Nam illa, priusquam exiret de vulva, sanctificatio Jeremiae, quanquam nonnulli hoc in typum Salvatoris accipiant, qui regeneratione non eguit; tamen etiamsi de ipso Propheta accipiatur, potest et secundum praedestinationem non inconvenienter intelligi: sicut filios Dei appellat Evangelium nondum regeneratos, ubi Caiphas cum de Domino dixisset, Expedit vobis ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat; mox Evangelium secutum adjunxit, Hoc autem a semetipso non dixit; sed cum esset pontifex anni illius prophetavit quia Jesus moriturus erat pro gente; et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum (Joan. XI, 50-52) . Filios Dei appellavit utique praeter Hebraeam gentem, in caeteris etiam omnibus gentibus constitutos, nondum fideles, nondum baptizatos. Quomodo ergo Dei filios, nisi secundum praedestinationem, secundum quam et Apostolus dicit quod nos elegerit Deus in Christo, ante constitutionem mundi (Eph. I, 4) ? Illa vero in unum congregatio factura eos erat filios Dei. Neque enim in unum dictum est aliquem corporalem locum, cum de tali vocatione gentium propheta praedixerit, Et adorabunt eum, unusquisque de loco suo, omnes insulae gentium (Soph. II, 11) ; sed congregaret in unum dictum est, in unum spiritum, et in unum corpus, cujus unum caput est Christus. Talis congregatio aedificatio est templi Dei. Talem congregationem non generatio carnalis, sed regeneratio spiritualis facit.