Philastrius of Brescia, Liber De Haeresibus

Patrologiae Cursus Completus

Elenchus Operum Quae In Hoc Volumine Continentur.

Prolegomena Ad Evangelium Eusebii Vercellensis

Epistola Dedicatoria Ad Joannem V, Lusitaniae Regem.

Epistola Philippi Garbelli Ad Blanchinum. De codice Brixiano.

Dissertatio Joan. Martianay In Versionem Italicam Evangelii Secundum Matthaeum, Descripti Ex Codd. Corbeiensi Et San-Germanensi In Hac Editione Ad Inf

Prooemium.

Caput Primum. De Antiqua Vulgata Et Italica Versione Divinarum Scripturarum.

Caput II. De Capitulis Praefixis Ante Sacrum Contextum Evangelii.

Caput III. De Utilitate Editionis Antiquae Vulgatae, Et De Vetustate Ac Praestantia Nostrorum Mss. Codicum.

Epistola Ruggerii Novariensis, Cathedralis Eusebianae Canonici, Ad Blanchinum Veronensem. Codicis Evangeliorum Vercellensis descriptio.

Blanchini Veronensis De Codice Vercellensi Judicium.

Epistola Blanchini Ad Joseph, S. R. I. Comitem De Thun Et Hohestein, Episcopum Gurcensem.

Epistola Blanchini Ad Musellium.

Eusebii Vercellensis Evangelium Cum Variis Versionis Italicae Exemplaribus Collatum.

Incipit Evangelium Secundum Matthaeum.

Evangelium Secundum Matthaeum Explicit. — Incipit Secundum Johannen.

Evangelium Secundum Matthaeum Explicit. — Incipit Secundum Johannen.

Codex Corbeiensis.

Codex Brixianus.

Incipit Evangelium Secundum Johannem.

Codex Corbeiensis signatus, n º CXCV

Eusebii Vercellensis Evangelium Cum Variis Codicibus Versionis Italicae Collatum. Pars secunda.

Incipit Argumentum.

Incipit Evangelium Secundum Lucam.

Lectiones Codicis Vindebonensis Abeuntes Ab Editione Vulgata.

Incipit Evangelium Secundum Marcum.

Lectiones Codicis Vindebonensis Abeuntes Ab Editione Vulgata.

Appendix Ad Evangelium Eusebii Vercellensis.

Monitum Editoris.

Epistola Blanchini. Comparantur variantes quaedam lectiones Evangelistarum

Epistola Blanchini Altera. Illustrantur Evangeliarii Brixiani Insigniores Lectiones.

Epistola Blanchini Altera. Describitur Codex Ms. Graeco-Latinus Evangeliorum Et Actorum, In Bibliotheca Cantabrigiensi Asservatus.

Epistola Theodori Bezae. Inclytae modisque omnibus celebratissimae Academiae Cantabrigiensi, etc.

Nota Manu Theodori Bezae Codici Inscripta.

Concordantes Lectiones Evangeliarii Quadruplicis Cum Textu Graeco, In Locis Abeuntibus Ab Editione Vulgata.

Concordantes Lectiones. Evangeliarii Quadruplicis Cum Decem Graecis Codicibus Mss. Romae Asservatis.

Concordantes Lectiones Evangeliarii Codicis Veronensis Cum Versionibus Syriaca, Arabica, Persica Et Aethiopica In Locis Abeuntibus Ab Editione Vulgata

Testimonia Veteris Testamenti A Christo, Apostolis, Et Evangelistis Allegata In Quatuor Sanctis Evangeliis. Exhibentur In Hoc Indiculo Juxta Hebraicam

Sancti Eusebii Vercellensis Episcopi Et Martyris Epistolae. Ex Galland. Bibl.

Epistola Prima. Ad Constantium Imperatorem. Acceptis litteris ad synodum convocatoriis, Imperatorem certiorem facit S. Praeses se properare Mediolanum

Epistola II. Ad Presbyteros Et Plebem Italiae. Gregi suo gratulatus S. Pastor de fide ejus, hortatur ad pergendam viam salutis.

Exemplar Libelli Facti Ad Patrophilum Cum Suis.

Epistola III. Ad Gregorium Episcopum Spanensem. Gratulatur Eusebius Gregorio quod restitisset Osio et plurimis cadentibus Arimino in communicatione Va

Sancti Eusebii Vercellensis Episcopi Et Martyris De Trinitate Confessio Ex Anecdotis Sacris Eugenii De Levis.

Monitum.

Disquisitio Praevia De Eusebii Vercellensis Fidei Expositione, Seu De Auctore Hujus Symboli.

De S. Trinitate Confessio.

Eusebianorum Operum Editionis Complementum, In Quo De Auctoris Vita Et Scriptis Notanda Quaedam Exponuntur.

I. De Eusebii Vercellensis vita et scriptis, ex Gallandio.

II. De ejusdem scriptis, et horum editionibus, ex Schaenemanno.

Anno Domini CCCLIII-CCCL. J. Firmicus Maternus.

Monitum.

Prolegomena.

Julii Firmici Materni V. C. De Errore Profanarum Religionum.

Proemium.

Caput Primum. Elementa ponit esse principia rerum cum vero haec diversa sint et potestate contraria, eorum nullum esse summum numen (licet de igne ta

Caput II. Aquae cultum apud Aegyptios refutat.

Caput III. Terrae cultum apud Phryges refutat.

Caput IV. Item Aeris apud Assyrios et Africanos populos nonnullos.

Caput V. Item Ignis apud Persas. Horum mysteria fabulasque detegit, lascivos tristesque ritus detestatur, admixtis saepe e sacris Christianorum cohort

Caput VI. Ab Elementorum cultu ad alias superstitiones transit earumque secreta pandit et primo quidem duorum Liberorum, Cretensis quippe ac Thebani,

Caput VII. Liberae vel Proserpinae historiam exponit, et Liberum pro sole, Liberam pro luna coli asserit.

Caput VIII. Continet maximam partem prosopopoeiam qua sol divinum, quem homines ipsi exhibebant, cultum oratione ad eos habita refutare atque detestar

Caput IX. Luctum de morte Adonidis a Marte in aprum converso percussi perstringit, et narrationem Evangelicam de ejecto daemonio paucis commemorat.

Caput X. Flagitia in cultu Veneris Paphiae explodit.

Caput XI. Item flagitia Jovis Sabazii.

Caput XII. Item et Corybantum flagitia foedosque ritus.

Caput XIII. Narrationibus de Deorum facinoribus quaevis flagitia hominibus commendari, et nomina hominibus inferiora atque deteriora pingi docet.

Caput XIV. Serapidem, ejus nomen et sacra e Josephi patriarchae historia fictum esse contendit et daemones in simulacris ex assiduis sacrificiis coll

Caput XV. De Penatibus agit, quorum nomen ex Penu derivat, et de Vesta, domestico tantummodo igne rebus igitur hominibus gratis utilibusque, quas deo

Caput XVI. Palladii originem exponit, ejusque numine neque Trojam, neque Romam, ab incendio tutam fuisse, nec ejus cultores in posterum tutos futuros.

Caput XVII. De quinque Minervis agit. Quintae Pallantis filiae, Palladium dedicatum fuisse, cujus ut concremetur imago, deleanturque templa, hortatur,

Caput XVIII. Etymologias, sive origines nominum, quae diis attribuebantur, exponit. Symbola deinde et signa cultus deorum explanat, multis simul, ubi

Caput XIX. 1. In Eleusinio: Ἐκ τυμπάνου βέβρωκα, etc., ubi multa habet de pane coelesti, fortassis eucharistico.

Caput XX. 2. In Mithriaco forte: Χαῖρε, νύμφιε· χαῖρε, νέον φῶς: qua occasione de Christo sponso mundique luce multa habet.

Caput XXI. 3. In alio, certe Mithriaco, Θεὸς ἐκ Πέτρας· ubi multa congerit ex sacris Scripturis de Christo lapide.

Caput XXII. 4. In Bacchico: Ἐλιλικερος δέμορφοι rectius, quod de diabolo dracone intelligit, cujus cornua ad crucem Christi trahit.

Caput XXIII. 5. In Isiacis, de redivivo Osiride: Θαρρεῖτε, μυσται· ubi occasione unguenti quo fauces mystarum deliniebantur, de venenato unguento diab

Caput XXIV. De unguento loquitur quod Pater Filio tradidit, Filiusque credentibus largitur.

Caput XXV. Excursu facto de misero hocce profanorum hominum errore graviter monet, et regnum Christo datum hac unctione indicari docet, multis Scriptu

Caput XXVI. Breviter Ecclesiae de Christo cum Adamo comparato dogma exponit quidquid Adamus perdidisset, eum, e Maria Virgine natum, invenisse. Redit

Caput XXVII. Ultimum Mithriacorum initiorum symbolum, Ταῦρος δράκοντος, καὶ δρακων ταὐρου πατὴρ, exponit. Serpentis meminit, Protoplastorum seductoris

Caput XXVIII. Draconem fictorum numinum auctorem dicit, sacrorumque suorum per lignum instaurationem semper curasse. Ligni hinc in sacris idolorum abu

Caput XXIX. Sententias colligit ex sacro Codice quae vanitatem idolorum testantur, de prospero et florente R. P. statu iis regnantibus deque maxime in

Caput XXX. Denique divinum de idololatris exstirpandis mandatum (Deut. XIII) imperatoribus inculpat, cui si morem gerant, et prosperum iis eventum et

Sanctus Philastrius, Brixiae Episcopus.

Epistola Dedicatoria Prima .

Epistola Dedicatoria II.

Pauli Galeardi Ad Librum S. Philastrii De Haeresibus Praefatio.

Concilium Aquileiense , Tempore Damasi Papae I Celebratum. Episcopi qui huic Concilio interfuerunt.

Saeculo XVI.

Saeculo XVII.

Saeculo XVIII.

Joan. Alberti Fabricii Ad Librum S. Philastrii De Haeresibus Praefatio Anno 1721 Editioni Hamburgensi Praemissa.

Epistola Joannis Raverdy, Variantes Lectiones Codicis Ms. Sangermanensis Em. Card. Quirino Transmittentis.

Epistola Hermanni Samuelis Notas Posthumas J. A. Fabricii Ad Philastrium Reimaro Transmittentis.

Selecta Veterum Testimonia De S. Philastrio.

Nonnullorum Philastrii Locorum Censura

Sancti Philastrii Episcopi Brixiani Liber De Haeresibus.

Catalogus Eorum Qui Ante Adventum Christi Haereseos Arguuntur.

XI. Ranarum Cultores.

XII. Musoritae.

XIII. Muscaccaronitae.

XIV. Troglodytae.

XV. Haeresis De Fortuna Coeli.

XVI. Baalitae.

XVII. Astaritae.

XVIII. Haeresis De Idolo Moloch Et Remphan.

XIX. Haeresis De Ara Tophet.

XX. Puteoritae.

XXI. Haeresis Ob Aeneum Serpentem.

XXII. Haeresis Subterraneis In Locis Ad Omnem Turpitudinem Apta.

XXIII. Haeresis Mulierum Cum Thamus Simulacro.

XXIV. Belitae.

XXV. Haeresis Cum Baal Idolo.

XXVI. De Pythonissa Muliere, Haeresis Superstitiosa.

XXVII. De Astar Et Astaroth Simulacris, Haeresis.

XXVIII. Herodiani.

Catalogus Eorum Qui Post Christi Passionem Haereseos Arguuntur.

XXXIII. Nicolaus Antiochenus.

XXXIV. Haeresis Ab Juda Traditore.

LI. Haeresis De Patris Et Filii Substantia.

LII. De Melchisedech.

LIII. Noetiani.

LIV. Sabellius.

LV. Seleuci Et Hermiae Haeresis De Deo Corporeo.

LVI. Proclianitae.

LVII. Floriani, Sive Carpocratiani.

LVIII. De Paschatis Festo Haeresis.

LIX. Chilionetitae.

LX. Haeresis Evangelium Joannis Et Apocalypsin Ipsius Rejiciens.

LXI. Manichaei.

LXII. Patriciani.

LXIII. Symmachiani.

LXIV. Paulus Samosatenus.

LXIX. Haeresis Animam Veram Christum Non Habuisse.

LXX. Tropitae.

LXXI. Haeresis De Passione Christi.

LXXVI. Passalorinchitarum Haeresis.

LXXVII. Aquarii.

LXXVIII. Haeresis De Prophetis.

LXXIX. Colluthiani.

LXXX. De Mundo Haeresis.

LXXXI. Excalceati.

LXXXII. Novatiani.

LXXXIII. Montanistae.

LXXXIV. Abstinentes.

LXXXV. Circuitores.

LXXXVI. Haeresis De Cibo Et Spiritu Sancto.

LXXXVII. Haeresis Alia De Paschate.

LXXXVIII. Apocryphi.

LXXXIX. Haeresis Quorumdam De Epistola Pauli Ad Hebraeos.

XC. Melitiani.

XCI. Rhetorii.

XCII. De Divinitate Christi Haeresis.

XCIII. Haeresis Triformem Deum Faciens.

XCIV. De Coelorum Diversitate.

XCV. Haeresis Terram Beatitudinis Ignorans Ac Reprobans.

XCVI. Haeresis Aquam A Deo Factam Esse Negans.

XCVII. Haeresis De Imagine Dei In Corpore Humano.

XCVIII. Haeresis De Anima Hominis Inspirata.

XCIX. Haeresis De Anima Et Intellectu Hominis.

C. Gnosticorum Et Manichaeorum Haeresis De Serpentibus Et A Vibus.

CI. De Falsis Prophetis Haeresis Deo Omnia Mala Ascribens.

CII. De Terrae Motu Haeresis.

CIII. Haeresis Hermis Trismegisti De Pecoribus Et Sideribus.

CIV. De Variis Linguis Haeresis.

CV. Haeresis De Nomine Linguae.

CVI. Haeresis De Annis Christi Et Tempore Dubitans.

CVII.

CVIII. De Gigantibus Tempore Noe.

CIX. Haeresis Deo Tribuens Paganitatem Et Omnia Facinora.

CX. Haeresis De Christianis Tempore Ultimo Verbo Dei Credentibus.

CXI. De Corpore Et Anima Hominis Haeresis Nocentissima.

CXII. De Annorum Mundi Incertitudine Haeresis.

CXIII. Haeresis De Septem Planetis.

CXIV.

CXV. De Mundis Infinitis Haeresis.

CXVI. Haeresis De Adae Et Evae Caecitate.

CXVII.

CXVIII. Haeresis Culpam Filiorum In Parentes Transfundens.

CXIX. Haeresis De Libro Deuteronomii.

CXX. De Nuptiarum Legitimarum Contemptoribus.

CXXI. De Divisione Orbis Haeresis.

CXXII. De Diluvio Haeresis.

CXXIII. Haeresis De Signis Zodiaci Et Ortu Hominum.

CXXIV. De Animabus Sceleratorum Haeresis.

CXXV. Haeresis De Christi Descensu Ad Inferos.

CXXVI. Haeresis De Anima Hominis.

CXXVII. De Christi Nativitate Haeresis.

CXXVIII. Haeresis De Induratione Dei.

CXXIX. Haeresis Negans David Christi Prophetam Fuisse.

CXXX. Haeresis De Psalterii Inaequalitate.

CXXXI. Haeresis De Peccato Cain.

CXXXII. De Cain Peccato Haeresis Quare Deus Ei Vitam Concesserit.

CXXXIII. De Stellis Coelo Infixis Haeresis.

CXXXIV. Haeresis Veteris Testamenti Multa Reprobans.

CXXXV. Haeresis De Cantici Canticorum Libro.

CXXXVI. De Mandato Adae Haeresis.

CXXXVII. De Imagine Et Similitudine Dei In Homine Haeresis.

CXXXVIII. Haeresis Deum Increpans Quod Diversis Linguis Et Modis Homines Allocutus Sit.

CXXXIX. De Animalibus Quatuor In Prophetis Haeresis Nimis Crassa.

CXL.

CXLI. De Levitico Mosi Error.

CXLII. Haeresis Septuaginta Duorum Interpretationem Respuens.

CXLIII. Haeresis De Septuaginta Interpretibus.

CXLIV. Alia De Eadem Re.

CXLV. Tertia De Eadem Re.

CXLVI. Haeresis De Libris Veteris Testamenti In Dolio Inventis.

CXLVII. Haeresis Quod Diis Alienis Non Sit Maledicendum.

CXLVIII. Haeresis De Melchisedech Sacerdote.

CXLIX. Haeresis De Zacharia Propheta De Jejunio.

CL. Haeresis De Uxoribus Et Concubinis Salomonis.

CLI.

CLII. De Spiramine Quod Adam Accepit Haeresis.

CLIII. Haeresis De Funiculo Mensorio In Zacharia Propheta.

CLIV.

CLV. Haeresis Decerpta Ex Isaia Propheta De Cherubim Et Seraphim.

CLVI. Haeresis De Isaia Propheta: Labia Tacta Carbone.

Syllabus Vocum Exoticarum Quae In Philastrio Occurrunt.

Index In Philastrium.

Index Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.

S. Eusebius Vercellensis.

Eusebii Vercellensis Evangelium.

Appendix Ad Evangelium Eusebii.

S. Eusebii Epistolae.

Firmicus Maternus.

S. Philastrius.

Finis Indicis Rerum.

CXXXVII. De Imagine Et Similitudine Dei In Homine Haeresis.

1269B Sunt quidam haeretici, qui cum legunt Scripturam, dicente Domino: Faciamus hominem ad imaginem, et similitudinem nostram (Gen. I, 26) ; non in parvam descendunt amentiam; ignorantes primum quid imago, quidve similitudo sit Dei. Cumque nesciunt quid sit imago Dei natura proprietatis, et quid positionis sit gratia, non parvam sibi praesumunt superbiam dignitatis. Imago enim Dei, id est, anima omnis hominis, facta ex nihilo: similitudo autem in Fide, et vita nisi cognita fuerit a Deo, appellari non potest Dei imago similis. Cumque se esse plus aestimat aliquis, praesumptionis crimen incurrit potius, quam meritum dignitatis sibi acquirit. Nam cum haec peccans invenitur anima, et judicio obnoxia detinendo cognoscitur, quomodo esse potest haec 1269C Dei naturalis imago, quae diversis peccatis dignoscitur inservire? cum alia nulla esse possit naturalis imago Dei divina, et Patris propria, non angeli, aut hominis, nisi Christi Dei Filii, qui natura proprietatis indiscreta, paternae substantiae ac sempiternae 1270A imago sit genita proprie, non positione servitutis creata ex nihilo, ut homo, et angelus. Ideoque imaginem, id est animam hominum paganorum, Judaeorum, haereticorum, et omnium, dici posse declaravit in communi generatione, atque unius qualitatis natura, Scriptura substantiam nuntiavit. Similitudinem autem non omnium, sed sanctorum, et Christianorum esse tantummodo declaravit, qui in fide, vita, et bono opere permanentes, angelorum coelestia merita in futurum consequi promittuntur; ut patriarchae, prophetae, sacerdotes, judices, apostoli, atque evangelistae, et Martyres, qui Trinitati credentes, et in vita praeclara permanentes, angelorum gloriae copulari a Domino nuntiantur. Similitudo enim ex doctrina Legis, fide, vita, et studio, et 1270B opere cognoscitur vera, ut quae a Deo facta est, legi ejus divinae consentiens praecepta statuta complendo, regni coelestis consortium speret ab eo se posse adipisci, dicente Apostolo: Nostra autem conversatio in coelis est (Philip. III, 20) . Et Dominus iterum: Gaudete, quia nomina vestra in coelo scripta sunt (Luc. X, 20) . Et quod in die judicii eos sicut angelos demonstrabat futuros (Luc. XX, 36) , Dominus dicit de regno coelesti: Venite, percipite Regnum quod vobis paratum est ab origine Mundi (Matth. XXV, 34) . Similitudo itaque ex Fide sanctae Trinitatis, et vita bona, et opere sequenti inesse ostenditur, ut exeuntes percipiant promissum consortium angelicae dignitatis, ut ait Joannes: Tunc similes ei erimus (I Joan. III, 2) . Et Dominus: Similes estote Patris 1270C vestri.