CLVI. Haeresis De Isaia Propheta: Labia Tacta Carbone.

Sunt quidam qui aestimant, quod Isaias post confessionem populi peccatoris, ac precem quam supplex ad Deum effuderat, de Cherubim unus 1298A (Isai. VI, 6) venerit missus a Deo ad prophetam, et acceperit de forcipe carbonem, et tetigerit labia ipsius, aitque ei: Ecce jam mundatus es (Ibid., 7) . Putant autem de angelis unum venisse ad eum, aut de animalibus, aut de forcipe ignem accepisse, et mundasse prophetam, quod non est adeo scientiae salutaris; cum hic de Cherubim, aut Seraphim unum animal cum dicit, id de duobus Testamentis dicit: unde patriarchae, prophetae, sacerdotes edixerint, et apostoli, qui mundo omni adventuram gratiam ostendebant quadriformi virtute fulgentia munera ad certamina coelestia capientibus ministrantes. Nam Cherubim plenitudo scientiae dicitur, Seraphim virtus ignea peragrans appellatur. Hi itaque plenitudinem habentes scientiae spiritalis, ac Christi mysterii tenentes divitias, diversas doctrinas jussu Domini nobis dimittunt et deferunt, omnique saeculo itidem sine quadam intermissione nuntiantes; ex quibus unus missus est ad Isaiam prophetam, hanc quippe Christi doctrinam annuntians, 1298B Salvatorem, quod erat adventurus in carnem, Spiritusque divini credentibus allaturus gratiam copiosam. Isaias itaque de patriarchis, et Lege, et prioribus suis prophetis acceperat gratiam fortiorem, id est divini Spiritus potentiam ampliorem; a prioribus scilicet, ut Christi mysterium, id est incorporationis ipsius, saeculo gratiam nuntiaret. Ideo et Dominus ad quosdam: O duri corde, et imprudentes animo (Luc. XXIV, 25) , cur non advertitis, quod Lex, et prophetae de Filio hominis, quae ante praedixerant affutura, cuncta consummari oportuerat? Decebat enim de patriarchis, et Lege beatum accipere Isaiam, ut ab eis doctus, forti animo Christi carnalem praesentiam praedicaret. Ignem etiam quod ait accepisse angelum, et purgasse ipsius labia, utique divini Spiritus ei gratiam ostendebat concessam 1299A Domino, ut ait: Ignem veni mittere in mundum, quam volo ut accendatur ocius (Luc. XII, 49) ? De forcipe autem, id est de ferro, de invicta natura ejus, atque divina quippe dicebat potentia, quod corpus Christi divino Spiritu, divinaque potentia in utero sanctae Virginis creatum, atque consummatum est, sicut scriptum est: Spiritus sanctus superveniet in te, et virtus Dei obumbrabit te (Luc. I, 35) . In quo apparens corpore vinceret omnia, a nullo autem superaretur. Sicut enim ferro domantur ac subjiciuntur omnia, a quo et gladius gignitur, ut dictum est: Verbum Domini gladius bis acutus (Hebr. IV, 12) , qui domare potest testimonia, domari autem ab aliquo non potest: daturusque eis erat post passionem in resurrectione divini Spiritus beatis apostolis invictam potentiam, ut scriptum est: Spiritus Domini super me, et caetera (Isai. LXI, 1) . Et Petrus promissione accepta a Patre, ad Judaeos dicens, effudit hanc gratiam, quam vos videtis, atque auditis hodie. Igni etiam forcipem 1299B sicut formari cognoscimus, ita et corpus Domini divino Spiritu (Luc. I, 35) novimus consummatum. Itaque ita suis eum dedisse in corpore illam promissam gratiam, atque invictam potentiam, ut ait: Dedi vobis potestatem calcare super omnem virtutem inimici (Luc. X, 19) ; et Apostolus: Quis nos separabit a charitate Christi (Rom. VIII, 35) ? per quae eis cunctis jam in hoc credentibus saeculo, ut dictum est, per impositionem manus apostolorum divinus dabatur Spiritus in Christum Dominum credentibus Salvatorem (Act. VI, 6; VIII, 17; IX, 17; XIII, 3; XXVIII, 8) . Et sicut duo animalia duo haec Testamenta accipiuntur, 1300A Legis, et prophetarum, astantia Domino, sicut viderunt in monte apostoli; attamen rationis erit, quod et duo animalia intelligenda sunt Mandatum primum quod datum est, quod et spiritale potest intelligi, ut scriptum est, quod et Salvator non solvit, sed confirmavit potius. Secundum autem animal doctrinam Christi, id est fidem ejus, et gratiam incorporationis, et Testamenti, passionisque ejus, et resurrectionis mysterium continebat. Unde Lex litterae in medio est posita inter Mandatum, et Gratiam, quae si intelligitur de Christo, consentanea in multis accipitur; si autem in carnali justificatione quis salvari putaverit, abjicienda decernitur; cum de Patre, et Filio, et sancto Spiritu ante Legem, id est ante tria millia annorum et septingentos annos, justi priores illi sub Mandato viventes, ac beatam Trinitatem colentes, et suis filiis tradentes, cognatisque et saeculi praedicabant, mysteriumque Christi Domini de ipso Mandato antiquissimo nuntiabatur. 1300B Lex itaque admonitio Mandati est, quae et conjungitur secundum fidem colendae Trinitatis, et iterum separantur quaedam ejus propter Judaicam, et carnalem justificationem; cum et prophetae illa destruxerint antea, et Salvator abjecerit, et apostoli vetuerint circumcidi homines (Galat. V, 2) . Lex itaque de Mandato causa cogente carnali descendit ad tempus. Gratia autem Christi, id est mysterium incorporationis, et passionis, et resurrectionis, fideique ejus, et ascensionis in coelum ante Legem a justis omnibus noscebatur, et quaerentibus, et capientibus non celabatur; ut Enoch, Noe, et Melchisedech, et Jacob, et aliis justis ac beatissimis Patriarchis, et 1301A caeteris, qui ante Legem Mosis vixerant, sub Mandato scilicet constituti, atque in omnibus justificati a Domino. Lex autem et Fides Christi dicitur, ut ait Apostolus: per Legem fidei Christi (Rom. III, 27) . Lex carnalis justificatio Judaeorum est. Mandatum etsi non putatur Lex esse, tamen quod a Domino servo dicitur et decernitur, Legis est ratio, ut quod velit, eligat aut servare ut amicus et fidelis, aut contemnere ut servus sub Lege subjectus. Unde et Salvator apostolis mandatum dabat ut amicis et fidelibus, quod et Adae patri nostro, antequam peccaret, similiter dederat. Post peccatum autem non jam mandatum societatis et propinquitatis, ac dilectionis 1302A erat et fraternitatis; sed timendae severitatis judicium decernebat, in contemnendis Legis sententiis scilicet, ut etiam ait Moses: Maledictus omnis, qui in legitimis non permanserit libri hujus. Ideo et Salvator, quae in Lege dicta fuerant admonebat, et quae ante Legem data fuerant sub illis beatissimis comprobabat; ut suam doctrinam illorum priorum conjungeret, multorumque ita credentium, et circumcisorum pariter copularet, et naturalium itidem, id est Gentium credentium, sociaret; ac nolentium Judaeorum, aliorumque incredulitatem, et imperitiam conjunctam utrorumque condemnaret.