Fragmenta in epistulam ad Romanos

 φῆσαι ἀλλὰ μεταδῶ· πολὺ γὰρ ἐκείνου τοῦτο δήπουθεν. ὑφείμενος ἰάσατο δὲ πάλιν εἰς τὸ στηριχθῆναι ὑμᾶς εἰπών· ἐσπούδακα γάρ, φησίν, οὐχ ὥς τι καινὸν ὑμ

 πίστιν τὸ μὴ περὶ ἐκείνου μόνου ἀλλ' ἐξ ἐκείνου καὶ περὶ ἑαυτῶν ὡς ἀναστησο μένων πιστεῦσαι. τὸ σύμπαν οὖν νόημα τοῦ προκειμένου τί οὗτό ἐστιν; ὅτι τὸ

 μὲν καὶ μεταβαλλόμενον ὅτιπερ ὑπὸ θεοῦ γέγονεν, ἀϊδίου τε ὄντως αὐτοῦ καὶ ἀναλλοιώτου, διδάσκει συνεστῶτα δὲ κἂν ταῖς συνεχέσι κινήσεσι καὶ μὴ καταφθε

 γνώσεως. Τὸν μὲν οὖν δεσπότην θεόν, φησίν, οὐδὲν τὰ τῆς ἀγνοίας τούτων παρέβλαψεν, ἀλλ' ἀνενδεὴς ὢν καὶ φύσιν ἔχων, πῶς ἂν εἴποι τις· αὐτὸς φύσει μακα

 ἐφ' οἷς ἑτέρων καταψηφίζῃ τινῶν ἐπὶ τούτοις ἀθῷος αὐτοῖς ἀφαιρεθήσεσθαι. καὶ θεὸν τὸν ἀληθινὸν κριτὴν οἴει μηδ' ὅσην σὺ τοῦ δικαίου ποιεῖσθαι τὴν πρόν

 ἁμαρτήσαν τας· οἱ γὰρ οὔτε πράξεως οὔτε διακριτικῆς προαιρέσεως ὄντες ἐντός, 363 πῶς ἂν εἶεν ὑπεύθυνοι πλημμελήματι; τὸ δὲ ἄχρι νόμου ἁμαρτία ἦν ἐν κό

 σπουδαζόμενον καί φησιν· εἰ γὰρ τῷ τοῦ ἑνὸς παραπτώματι ὁ θάνατος ἐβασίλευσε διὰ τοῦ ἑνὸς καὶ τὰ ἑξῆς. τῷ γὰρ συνδέσμῳ νῦν ἀντὶ τοῦ τοίνυν ἐχρήσατο· ε

 αὐτοῦ. ὁ γὰρ ἀποθανών, φησί, δεδικαίωται ἀπὸ τῆς ἁμαρτίας. τί τοῦτό ἐστιν ὃ λέγει; τῶν ζώντων ταυτηνὶ τὴν ζωὴν τὸ πταίειν ἐστίν, ἐπειδὴ καὶ τὸ νόμου ἔ

 ἀποσχομένους ἐκείνων παντάπασιν τὴν δικαιοσύνης σπουδαίως ἁγιότητα μετελθεῖν. Ἴστε γάρ που τὸν χρόνον ἐκεῖνον, φησίν, ἐν ᾧ τοῖς ἁμαρτίας ἐπιτάγμασιν ὑ

 δὲ διὰ τῆς ἐντολῆς τοῦτο μεμάθηκα· μετρούσης γάρ μοι ταύτης τὴν ἐγκειμένην ἐπιθυμίαν τῇ φύσει, καὶ τὴν χρῆσιν αὐτῆς ἄφετον οὐκ ἐώσης ἀλλ' ὅροις τακτοῖ

 προκειμένων πολλάκις· οἷόν ἐστι καὶ τὸ ὁ θεὸς ἡμῶν πῦρ καταναλίσκον. ἔοικε δὲ τῷ δοῦλοι ἦτε τῆς ἁμαρτίας ἐν τοῖς ἔμπροσθεν εἰρημένῳ καὶ τῷ παρὰ τῷ προ

 καὶ τὸ ποιῆσαι, καὶ πάλιν τὸ καὶ τὸ μὴ ποιῆσαι διὰ τοῦ θείου νόμου παιδευόμενος, ἔχω μετρούμενος ὑπὸ τὴν γνῶσιν τῆς ἀρετῆς, ἐν εργῆσαι δὲ αὐτὴν κωλυόμ

 ἀθανασίαν δωρούμενον καὶ φιλίαν τὴν πρὸς θεόν. {Rom 8,7-8} Ἀμήχανον γάρ, φησί, τοῖς τοῦ θεοῦ θελήμασι τοῖς διὰ τοῦ νόμου γνωριζομένοις ἡμῖν τὸ θέλημα

 οἰκείου θανάτου θάνατον, ἀπηλ λάγημεν μὲν τοῦ χαλεπωτάτου δέους ἐκείνου, τῆς δὲ ἀνακαινώσεως ἀξιούμενοι τὸν θεὸν ἔχομεν ἀψευδῶς ἐπικαλεῖσθαι πατέρα. {

 προτέρων τὰ δεύτερα. τοιοῦτόν τί φησι καὶ ὁ εὐαγ γελιστὴς περὶ τῶν μαθητῶν τοῦ κυρίου, ὅτι οὐ συνίεσαν μὲν τὰ περὶ αὐτὸν οἰκονομούμενα πρότερον· ὅτε δ

 ἵνα εἴπῃ τὰ καὶ ὑπὲρ νοῦν ἀνθρώπινον καὶ εὐχήν, ταῦτα ἡμῖν ἡ δεδομένη τοῦ πνεύματος χάρις ἀπορρήτως εἰσπράττεται, καὶ δίδωσιν ἡ ἀπαρχὴ θαρρεῖν περὶ το

 τούτου τὸ βέβαιον τῶν διδομένων ἡμῖν σημαίνων· οἱ γὰρ μὴ ἁμαρτάνοντες ἐν τοῖς διδο μένοις μενοῦμεν ἀεί, ὅθεν οὐδὲ ἀνατραπῆναι ὑπό τινος αὐτὸ δυνατὸν ε

 περὶ ἡμᾶς αὐτοῦ σχέσεως, ἣν διὰ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ποιησάμενος ἐνεδείξατο.

 σάρκα, ὁ ὢν ἐπὶ πάντων θεὸς εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν. πρότερον μὲν οὖν οὕτω διεκείμην, νυνὶ δέ τι κληθῆναι διὰ τῆς χάριτος καταξιωθείς, καὶ γνο

 δὴ καὶ ἀνιῶμαι διηνεκῶς· οὐ μήν ἐστιν εἰπεῖν διὰ τὸ μὴ προσίεσθαι τούτους τὸ εὐαγγέλιον, ὅτι ὁ λόγος τοῦ θεοῦ, ἵνα εἴπῃ ἡ ὑπόσχεσις τοῦ θεοῦ ψευδὴς ἐξ

 ζητήσεως, ἤδει μάτην τὰ λοιπὰ τῆς προκειμένης ἀπολογίας ἐρῶν· οὐ γὰρ ἔμελλεν ἔτι δυνήσεσθαι τοῖς ὑπ' αὐτοῦ λεγομένοις ὁ ἀκροατὴς προσέξειν τὸν νοῦν, ἐ

 δέ, οἶμαι, Χριστῷ καὶ τῇ ἀληθείᾳ συν ηγορῶν οὐδεμίαν τοῖς ἐναντίοις εἰς διαβολὴν τοῦ εὐσεβοῦς δόγματος ὑπολείπεται πρόφασιν, ἀλλ' ὥσπερ τῶν ἄλλων πασῶ

 τῆς δόξης αὐτοῦ ἐπὶ σκεύη ἐλέους, ἃ προητοί μασεν εἰς δόξαν, τοῦτο κατηγορεῖς; πληρώσας μέντοι τὰ πρὸς τὴν παροῦσαν ἀντίθεσιν ἄχρι τούτου, πρὸς τὴν το

 τούτου σημαίνων ὅτι τοῦτο δὲ ἴσον ἐστὶν οἷον ἂν εἰ καὶ πρὸς ἡμᾶς ἐλέγετο μὴ χρῆναι διαπιστεῖν ἢ περὶ τῆς ἐξ οὐρανῶν τοῦ σωτῆρος καθόδου ἢ περὶ τῆς ἐκ

 ἐκλεγέντος καὶ νῦν ἐκ τοῦ παντὸς γένους ἡμῶν· ὥσπερ γὰρ τότε κατὰ τὸν γραφικὸν λόγον οὐδ' ἂν εἷς σέσωστο, μὴ ἑαυτῷ τοὺς ἑπτακισχιλίους ὑπολειπομένου θ

 νουθετήσας καὶ τὸ κατεπαίρεσθαι τῶν Ἰουδαίων αὐτοῖς ἀπειπών, ἐκκαλύπτει καὶ μυστικόν τινα λόγον 401 αὐτοῖς τοῖς ἄχρις ἐκείνου πᾶσιν ἀπόρρητον· ὡς ἂν γ

 {Rom 12,1} Συμπεράνας τὸν περὶ τοῦ δόγματος ἅπαντα λόγον ἐντεῦθεν ἐπὶ τὴν ἠθικὴν διδασκαλίαν μεθίσταται, καὶ διὰ τῆς καθόλου συμβουλῆς τῶν 403 πρακτέω

 προθυμίᾳ δια πράττεσθε ὡς δουλείαν τῷ κυρίῳ πληροῦντες, καὶ τὴν ἐλπιζομένην ὑπὲρ τούτων ἀμοιβὴν ἐκδεχόμενοι χαίρετε, ὑπὲρ ἧς καὶ τὰς ἐπαγομένας ὑμῖν θ

 καὶ τὰ ὑπὲρ ἀνθρωπίνην ἔννοιαν ὑπισχνούμενον καὶ προσέτι παρ' ἰδιωτῶν καὶ πτωχῶν καὶ ἀγραμμάτων ἀνθρώπων καταγγελλόμενον. τούτου χάριν πολλή τις ἦν ἐν

 ἀπαραιτήτως ἀναγκαῖον ὄφλημα κατατίθεσθε· τῶν μὲν γὰρ ἄλλων ἕκαστον χρεῶν ἀποδεδωκότες ἔχετε μετὰ τὴν ἔκτισιν τὸ ἀνεύθυνον, ἐπὶ δὲ τῆς ἀγάπης τοῦτο οὐ

 σταθήσεται δέ, φησίν, δυνατὸς γὰρ ὁ θεὸς στῆσαι αὐτόν. {Rom 14,6} Ἀμφότεροι γάρ, φησίν, οὗτος κἀκεῖνος ἑνὶ χρῶνται σκοπῷ, τιμῇ τῇ περὶ τὸν θεόν· ὅ τε

 Χριστῷ καὶ τὴν ἑαυτοῦ πολιτείαν ἐπιδείκνυσθαι τοιαύτην ἐσπουδακώς, ὁ τοιοῦτος καὶ θεῷ προσφιλὴς καὶ ἀνθρώποις ἐπαινετός. 413 {Rom 14,21-22a } Καλόν, φ

 εὐλογηθήσεται πάντα τὰ ἔθνη, γεννηθεὶς αὐτὸς ἐξ αὐτῶν κατὰ σάρκα καὶ γενόμενος ὑπὸ νόμον, καὶ φανερωθεὶς μὲν ἐν σαρκί, δικαιωθεὶς δὲ ἐν πνεύματι πάντα

 εὐαγγελίου τυγχάνοντος· ἶσον γάρ ἐστι τῷ τοῦτο δέ ἐστι συμπαρακληθῆναι ἐν ὑμῖν διὰ τῆς ἐν ἀλλήλοις πίστεως ὑμῶν τε καὶ ἐμοῦ. ἢ πλήρωμα εὐλογίας τοῦ εὐ

{Rom 12,1} Συμπεράνας τὸν περὶ τοῦ δόγματος ἅπαντα λόγον ἐντεῦθεν ἐπὶ τὴν ἠθικὴν διδασκαλίαν μεθίσταται, καὶ διὰ τῆς καθόλου συμβουλῆς τῶν 403 πρακτέων δείκνυσιν ἡμῶν τὸ πρὸς τοὺς ἐν τῷ νόμῳ διαφέρον, ὃ διὰ πολλῶν καὶ ἐν αὐτοῖς ἀπεδείκνυ τοῖς περὶ τοῦ δόγματος λόγοις. ἐπειδὴ τοίνυν, φησίν, ἄπειρον, ὦ ἀδελφοί, τῶν τοῦ θεοῦ περὶ ἡμᾶς οἰκτιρμῶν τὸ πλῆθός ἐστιν, τοῦτο δέομαι καὶ ἀντιβολῶ ἑαυτοὺς ἡμᾶς ὅλους ἀντὶ πάσης θυσίας ἀφορίσαι καὶ ἀναθῆναι θεῷ· οὐ γὰρ ὥσπερ ἡ ἐν τῷ νόμῳ πρὸς θάνατον οὕτω καὶ ἡ νῦν, ἀλλὰ πρὸς ζωὴν ἡ τοιαύτη θυσία προσάγεται τὸν ἁγιασμὸν ἀσκουμένη, καὶ γὰρ ἡ τοιαύτη μᾶλλον ἐκείνης ἀρέσκει τε καὶ ἥδει θεόν, ὅσῳ καὶ τιμιωτέρα τῶν ἀλόγων ἡ τῶν λογικῶν προσφορά. {Rom 12,2} Ὁ παρὼν βίος, φησί, ῥευστός ἐστι καὶ φθαρτός, καὶ ἥκιστα μετέχων τοῦ σταθεροῦ πρὸς πολλὰ μεταβάλλεται. μὴ τοίνυν τὴν οἰκείαν ζωὴν πρὸς τὸ τούτου μεταφέρετε σχῆμα, καθάπερ ἡ τῶν ὑγρῶν φύσις τοῖς εἰς ἅπερ ἐνίεται σκεύεσι συναποτυποῦται. ἐξομοιούμενοι δὲ μᾶλλον πρὸς ὅνπερ ἀνεκαινίσθητε τύπον τὸν πνευματικόν τε καὶ νοερόν, δεδοκιμασ μένον τὸ περὶ ὑμᾶς θέλημα τοῦ θεοῦ τὸ ἀγαθόν τε καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον διαπράττεσθε. {Rom 12,3a } Λέγω γάρ, φησί, διὰ τῆς χάριτος τῆς δοθείσης μοι ἵνα εἴπῃ τὴν τοῦ περὶ τούτων διδάσκειν ἐξουσίαν ἐκ θείας χάριτος εἰληφώςπαντὶ τῷ ὄντι ἐν ὑμῖντοῦτ' ἔστιν ὅστις ἂν ἐν ὑμῖν εἶναι νομίζοιτο μέγιστος, μὴ ὑπερφρονεῖν παρ' ὃ δεῖ φρονεῖνκάλλιστα τὴν ὑπερηφανίαν παραφροσύνην ὠνόμασεν, ἀλλὰ φρονεῖν εἰς τὸ σωφρονεῖν. χρῆσθαι δὲ μᾶλλον παραινῶ μετρίῳ φρονήματι· σωφροσύνη γὰρ τὸ τοιοῦτόν ἐστιν. λέγει δὲ ταῦτα διὰ τοὺς ἐπαιρομένους κατὰ τῶν ἀδελφῶν ἐκ τῶν χορηγουμένων αὐτοῖς τότε πρὸς θαυματουργίαν πνευματικῶν χαρισμάτων· οὐ γὰρ ἵνα, φησίν, ἀπεχθάνοισθε πρὸς ἀλλήλους, οὐδὲ ἵνα πρόφασις ὑμῖν ᾖ πολέμου τὰ θεῖα, δέδωκεν ὑμῖν ὁ θεὸς τὴν ἑαυτοῦ δωρεάν, ἀλλ' ὑπὲρ ὁμονοίας καὶ φιλίας καὶ τῆς πάντων σωτηρίας κοινῆς. 404 {Rom 12,3b } Οὐδεὶς ὑμῶν, φησίν, οὐδὲν οἴκοθεν ἔχει, ἀλλὰ καὶ ὁ τοῦ μείζονος καὶ ὁ τοῦ ἥττονος ἠξιωμένος χαρίσματος παρὰ θεοῦ δέδοκται τοῦτο λαβών, ὃς εἰδὼς ἀκριβῶς τὴν ἑκάστου πίστιν ἀνάλογον ταύτης ποιεῖται τὴν τούτου διανομήν. {Rom 12,49a } Οὐκοῦν προσήκοι ἄν, φησί, καὶ ἡμῶν τὸν καθ' ἕνα τὴν αὐτὴν τάξιν ἣν ἔχει μέλη πρὸς σῶμα, ταύτην ἔχοντα καὶ αὐτὸν πρὸς Χριστὸν χρῆσθαι κατ' ἐκεῖνα πρὸς ὄφελος τοῦ κοινοῦ τῷ δεδομένῳ χαρίσματι καὶ συνεισφέρειν τὸ ἐπιβάλλον ἐν ᾧ τίς ἐστιν. ὡς ἐν μὲν τῷ παντὶ σώματι συγκεκροτημένῳ καὶ αὐτὸς συμμεθέξει τοῦ κέρδους τὸ μέρος, τούτου δὲ φαύλως διακειμένου τὸ καθ' αὑτὸν αὐτὸς οὐδὲν ὠφελήσεται. τὸ μέντοι κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς πίστεως οὐ τῇ προφητείᾳ μόνῃ προσήκει, κοινὸν δὲ κατὰ πάντων ἐστὶ τῶν μετέπειτα καὶ πρὸς αὐτὸ τὴν ἀναφορὰν ἔχει τὰ πάντα. διακονίας δὲ χάρισμα τὴν πρὸς τὸ δια κονεῖσθαι τοῖς δεομένοις πρὸς οὓς ἀντιτείνει, φησίν, ἐπιτηδειότητα, διδασκαλίαν δὲ τὴν ἀπόλυτον συμβουλήν, παράκλησιν δὲ τὴν ἔκ τινος προφάσεως παραπεσούσης διδασκαλίαν κατάλληλον. ἁπλό τητα τὸ ἁπλοϊκόν τε καὶ ἄφθονον λέγει, ἱλαρότητα δὲ τὴν πρόθυμον εἰς ἔλεον γνώμην φησὶ καὶ τὴν σὺν χαρᾷ τὸν οἶκτον ἐνδεικνυμένην. εἶτα τὸ τούτων κεφάλαιον καὶ δι' οὗπερ ἂν αὐτοῖς ταῦτα κατορθωθείη· ἡ ἀγάπη ἀνυπόκριτος· ἐὰν γὰρ τὸ χρῆμα, φησί, τῆς ἀγάπης εἰλικρι νὲς καὶ γνήσιον ἔχητε, χρήσεσθε δεόντως οἶδ' ὅτι καὶ τοῖς χαρίσμασιν. {Rom 12,9b } Οὐκ ἄν τις ἀπέχεσθαι μὲν αὐτοὺς τοῦ πονηροῦ νουθετῶν, ἔχεσθαι δὲ προτρέπων τοῦ ἀγαθοῦ, ἀμφοτέρων ἐχρήσατο τοῖς ὀνόμασιν· εἴς τε γὰρ φυγὴν τοῦ πονηροῦ πέρας ἡ στύγησις, καὶ εἰς κτῆσιν τοῦ ἀγαθοῦ τῆς κολλήσεώς τε καὶ τῆς ἑνώσεως τῆς ἀδιασπάστου κυριώτερον οὐδέν. {Rom 12,10} Μετὰ στοργῆς, φησί, τὴν φιλίαν τὴν εἰς τοὺς ἀδελφούς, τοῦτ' ἔστιν ἐπιτεταμένην αὐτὴν καὶ πολλὴν ἔχετε, ὥστε καὶ ἑαυτῶν ἐκείνους μᾶλλον τοῦ πλείονος ἀξιοῦν. 405 {Rom 12,1112} Τὰ σπουδαῖα, φησί, δίχα παντὸς ὄκνου ζεούσῃ