Q. SEPTIMII FLORENTIS TERTULLIANI DE BAPTISMO LIBER

 CAPUT 1. De Sacramento aquae nostrae qua ablutis delictis pristinae caecitatis in vitam aeternam liberamur non erit otiosum digestum istud, instruens

 CAPUT 2. Sedenim quanta vis est perversitatis ad fidem labefactandam vel in totum non recipiendam, ut ex his eam impugnet ex quibus constat. nihil ade

 CAPUT 3. Huius memores pronuntiationis tanquam praescriptionis, nihilo minus quam stultum et impossibile sit aqua reformari tractamus. quod utique ist

 CAPUT 4. Sed ea satis erit praecerpsisse in quibus et ratio baptismi recognoscitur prima illa quae iam tunc etiam ipso habitu praenotabatur ad baptism

 CAPUT 5. Sedenim nationes extraneae ab omni intellectu spiritalium potestatem eadem efficacia idolis suis subministrant. sed viduis aquis sibi mentiun

 CAPUT 6. Non quod in aqua spiritum sanctum consequimur, sed in aqua emundati sub angelo spiritui sancto praeparamur. hic quoque figura praecessit. sic

 CAPUT 7. Exinde egressi de lavacro perungimur beriedicta unctione de pristina disciplina qua ungui oleo de cornu in sacerdotium solebant, ex quo Aaron

 CAPUT 8. Dehinc manus imponitur per benedictionem advocans et invitans spiritum sanctum. sane humano ingenio licebit spiritum in aquam arcessere et co

 CAPUT 9. Quot igitur patrocinia naturae, quot privilegia gratiae, quot sollemnia disciplinae, figurae praestructiones praedicationes, religionem aquae

 CAPUT 10. Diximus quantum mediocritati nostrae licuit de universis quae baptismi religionem instruunt. nunc ad reliquum statum eius aeque ut potero pr

 CAPUT 11. 'Sed ecce', inquiunt, 'venit dominus et non tinxit: legimus enim, Et tamen Iesus non ipse tinguebat verum discipuli eius.' quasi revera ipsu

 CAPUT 12. Cum vero praescribitur nemini sine baptismo competere salutem, ex illa maxime pronuntiatione domini qui ait, Nisi natus ex aqua quis erit no

 CAPUT 13. Hinc ergo scelestissimi illi provocantes quaestiones, Adeo, dicunt, baptismus non est necessarius quibus fides satis est: nam et Abraham nul

 CAPUT 14. Sed et de ipso apostolo revolvunt, quod dixerit, Non enim me ad tinguendum Christus misit, quasi hoc argumento baptismus adimatur. cur ergo

 CAPUT 15. Nescio si quid amplius ad controversiam baptismi ventilatur. sane retexam quod supra omisi, ne imminentes sensus videar interscindere. unus

 CAPUT 16. Est quidem nobis etiam secundum lavacrum, unum et ipsum, sanguinis scilicet, de quo dominos Habeo, inquit, baptismo tingui, cum iam tinctus

 CAPUT 17. Superest ad concludendam materiolam de observatione quoque dandi et accipiendi baptismi commonefacere. dandi quidem summum habet ius summus

 CAPUT 18. Ceterum baptismum non temere credendum esse sciunt quorum officium est. Omni petenti te dato, suum habet titulum proprie ad eleemosynam pert

 CAPUT 19. Diem baptismo sollemniorem pascha praestat, cum et passio domini in qua tinguimur adimpleta est. nec incongruenter ad figuram interpretabitu

 CAPUT 20. Ingressuros baptismum orationibus crebris, ieiuniis et geniculationibus et pervigiliis orare oportet, et cum confessione omnium retro delict

Chapter XI.—Answer to the Objection that “The Lord Did Not Baptize.”

“But behold, “say some, “the Lord came, and baptized not; for we read, ‘And yet He used not to baptize, but His disciples!’”113    John iv. 2. As if, in truth, John had preached that He would baptize with His own hands! Of course, his words are not so to be understood, but as simply spoken after an ordinary manner; just as, for instance, we say, “The emperor set forth an edict,” or, “The prefect cudgelled him.”  Pray does the emperor in person set forth, or the prefect in person cudgel? One whose ministers do a thing is always said to do it.114    For instances of this, compare Matt. viii. 5 with Luke vii. 3, 7; and Mark x. 35 with Matt. xx. 20. So “He will baptize you” will have to be understood as standing for, “Through Him,” or “Into Him,” “you will be baptized.” But let not (the fact) that “He Himself baptized not” trouble any.  For into whom should He baptize?  Into repentance? Of what use, then, do you make His forerunner? Into remission of sins, which He used to give by a word? Into Himself, whom by humility He was concealing? Into the Holy Spirit, who had not yet descended from the Father?  Into the Church, which His apostles had not yet founded? And thus it was with the selfsame “baptism of John” that His disciples used to baptize, as ministers, with which John before had baptized as forerunner. Let none think it was with some other, because no other exists, except that of Christ subsequently; which at that time, of course, could not be given by His disciples, inasmuch as the glory of the Lord had not yet been fully attained,115    Cf. 1 Pet. i. 11, ad fin. nor the efficacy of the font116    Lavacri. established through the passion and the resurrection; because neither can our death see dissolution except by the Lord’s passion, nor our life be restored without His resurrection.

CAPUT 11. 'Sed ecce', inquiunt, 'venit dominus et non tinxit: legimus enim, Et tamen Iesus non ipse tinguebat verum discipuli eius.' quasi revera ipsum suis manibus tincturum Ioannes praedicasset. non utique sic intelligendum est, sed simpliciter dictum more communi, sicut est verbi gratia 'imperator proposuit edictum' aut 'praefectus fustibus cecidit'. numquid ipse proponit aut numquid ipse caedit? semper is dicitur facere cui praeministratur. ita erit accipiendum Ipse vos tinguet pro eo quod est 'per ipsum tinguemini', vel 'in ipsum'. sed nec moveat quosdam quod non ipse tinguebat. in quem enim tingueret? in paenitentiam? quo ergo illi praecursorem? in peccatorum remissionem, quam verbo dabat? in semetipsum, quem in humilitate celabat? in spiritum sanctum, qui nondum ad patrem ascenderat? in ecclesiam, quam nondum apostolis struxerat? itaque tinguebant discipuli eius ut ministri, ut Ioannes antepraecursor, eodem baptismo Ioannis, ne quo alio putes : quia nec extat alias nisi postea Christi, qui tunc utique a discentibus dari non poterat utpote nondum adimpleta gloria domini nec instructa efficacia lavacri per passionem et resurrectionem, quia nec mors nostra dissolvi posset nisi domini passione nec vita restitui sine resurrectione ipsius.