» τοῦ θεοῦ ὁ ∆αβὶδ καὶ οὐδέπω τῷ πνεύματι τοῦτο ἁρμόζει, ἀλλ' εἰς τὸ ἴδιον πνεῦμα εἴρηται αὐτό. ἐν πνεύματι γοῦν ἐλάλει καὶ ὅτε ἔλεγεν «τὸ πνεῦμά σου τὸ ἅγιον μὴ ἀντανέλῃς ἀπ' ἐμοῦ ». καὶ οὐδέπω τῷ πνεύματι ἥρμοζεν «μὴ ἀντανέλῃς ἀπ' ἐμοῦ τὸ πνεῦμά σου »· οὐ γὰρ αὐτὸ ἑαυτῷ ἔμελλεν ἀνταν αιρεῖσθαι οὐδὲ ὅτε ἁμαρτίας ἐξωμολογεῖτο καὶ αὐταὶ τοῦ πνεύματος ἦσαν ἐξομολογήσεις.

115 Mt 23, 15 Ὅρα, ὅτι οὐ φύσει τινὲς υἱοὶ γεέννης · ζητητέον δὲ εἰ πρὶν ἰου

δαΐσαι οἱ ἐθνικοὶ οὐκ ἦσαν οἱ υἱοὶ γεέννης . 116 Mt 23, 16-22 Ἐπειδὴ γὰρ χρυσὸν ἐθαύμαζον, τὸν ἐν τῷ ναῷ χρυσὸν ὑπὲρ τὸν ναὸν ἐτίμων δέον μὴ τὴν ὕλην τιμᾶν, ἀλλὰ τὸ ὄνομα, ὅτι θεοῦ ὀνό ματι ὁ ναὸς ἀνέκειτο καὶ ὁ χρυσὸς διὰ τὸ ὄνομα τοῦ ναοῦ τίμιος ἀπε δείκνυτο. καὶ ἐπειδὴ τῶν θυσιῶν ὠρέγοντο διὰ τὰ ἐξ αὐτῶν κέρδη, τὸ δῶρον τοῦ θυσιαστηρίου μᾶλλον ἐδόξαζον ὃ πρὶν μὲν ἐπιτεθῆναι τῷ θυσιαστηρίῳ πρόβατον ἦν ἢ μόσχος ἤ τι τοιοῦτον, διὰ δὲ τὴν ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον ἐπίθεσιν θῦμα ἤδη θεοῦ ἦν καὶ ὠνομάζετο καὶ ἅγιον ἐπεδείκνυτο· καὶ γὰρ τὸ μὲν θυσιαστήριον ἐχρίετο τῷ ἁγιάζοντι χρί σματι, τὸ δὲ δῶρον δι' ἐκείνου μετελάμβανεν ἁγιασμοῦ. οὐ μὴν ἐπί γε τῶν πνευματικῶν οὕτως· χρυσὸς γὰρ ἐν τῷ νῦν ναῷ θεοῦ τῷ πνευμα τικῷ τὸ πνεῦμα ἦν αὐτὸ καὶ δῶρον ἐπὶ τοῦ πνευματικοῦ θυσιαστηρίου τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ. διόπερ τὰ ἐνόντα μείζονα νῦν ἢ τὰ δεχόμενα· ταῦτα μὲν γὰρ ἁγιάζει, ἐκεῖνα

δὲ ἁγιάζεται. 117 Mt 23, 25-26 ∆ιὰ συμβόλων ὁ νόμος ἐδίδασκεν τὴν ἐν τῷ βίῳ καθαρότητα. καὶ ἡ κατὰ Ἰουδαίους συνήθεια τοιαύτη τις ἦν, ἐκ τῶν ἀρχαίων παραδόσεων ἀποκλύζειν τὰ ποτήρια καὶ τὸ τοῦ ὄψου σκεῦος, ἵνα καθαρὸν ἐκ τῆς τῶν ἁμαρτωλῶν ἐπαφῆς τοῦτο κατέχοιεν καὶ οὕτως τὴν τῶν ἁμαρτωλῶν φεύγοιεν κοινωνίαν, ὡς μηδὲ ὧν ἐφήψαντο σκευῶν ἐφάπτεσθαι. πολλῷ δὲ μᾶλλον παρεσκευάζοντο διὰ τῶν τοιούτων ἐθῶν αὐτὴν φεύγειν τὴν ἁμαρτίαν. οἱ δὲ τὰ μὲν ἔθη ταῦτα ἐφύλαττον ἐπιμελῶς, αὐτοὶ δὲ ἁρπάζοντες καὶ βιαίως κερδαίνοντες βδελυροὶ διὰ τῶν ἔργων ἐγίνοντο. ταύτην οὖν, φησίν, ἀπόφυγε τὴν ἀδικίαν, ὦ Φαρισαῖε τυφλὲ καὶ μηδὲ ἃ πράττεις ὁρῶν· καὶ καθαρά ἐστί σοι τὰ ἐν τῷ ποτηρίῳ καὶ ἐν τῇ παροψίδι μὴ ἐξ ἀδικίας λαμβανόμενα. πολὺ κάλλιον καθαίρει τὸ σκεῦος ἡ δικαιοσύνη παρὰ τὸ ὕδωρ. 118 Mt 23, 34 Σοφοὺς τοὺς πνευματικὴν σοφίαν ἔχοντας, ἣν ὁ Παῦλός φησιν, καὶ γραμματεῖς τοὺς τὰ παλαιὰ καινῶς ἑρμηνεύοντας, ὥστε τὰ μὲν ὀνόματα τὰ αὐτὰ τοῖς πάλαι προφήταις καὶ σοφοῖς καὶ γραμματεῦσιν, οὐ τὰ αὐτὰ δὲ πράγματα· οὐδὲ γὰρ περὶ τῶν αὐτῶν ἡ προφητεία οὔτε ἡ σοφία οὔτε ἡ γραμματεία. τὸ δὲ ἀποστελῶ εἰπὼν τὸ θεϊκὸν ἔδειξεν· θεοῦ γὰρ τὸ ἀποστέλλειν προφήτας καὶ σοφοὺς καὶ γραμματεῖς τοῦ δυναμένου τὸ πνεῦμα διδόναι τῆς προφητείας καὶ σοφίας καὶ γνώ σεως. 121 Mt 23, 37 Ὑπὲρ οὗ ἔμελλε πληγὰς αὐτῇ ἐπαγαγεῖν διὰ τὸ εἶναι αὐτὴν μιαι φόνον. αἰτιᾶται τοίνυν αὐτὴν ὡς φονικήν· ἡ ἀποκτείνουσα γάρ, φησίν, τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτὴν καὶ ὅτι πολλάκις δυναμένη τυχεῖν ἐλέους οὐκ ἠθέλησεν· τὸ γὰρ ποσάκις πολλοὺς ἔδειξε χρόνους καὶ πολλὰς γενεάς, ὅτε τὸν λαὸν ἐξ αἰχμαλωσίας ἐπανήγαγεν. οἱ δὲ ἐσκόρπιζον ἑαυτοὺς διὰ τῶν ἁμαρτιῶν. εἰπὼν δὲ πτέρυγας καὶ σκέπην διδάσκει τὸ θεοπρεπὲς αὐτοῦ καὶ ἐν ἀνθρωπίνῃ μορφῇ οἷον τὸ ὑπὸ Μωυσέως εἰς θεὸν εἰρημένον· «διεὶς τὰς πτέρυγας αὐτοῦ ἐδέξατο αὐτούς »· καὶ ὁ ∆αβίδ· «οἱ δὲ υἱοὶ τῶν ἀνθρώ πων ἐν σκέπῃ τῶν πτερύγων σου ἐλπιοῦσιν »· ἐπειδὴ γὰρ ὁ σατανᾶς διεσκόρπιζεν αὐτοὺς πῇ μὲν εἰς εἰδωλολατρίαν, πῇ δὲ εἰς φιληδονίας, ἀπέστειλε προφήτας, εἶτα καὶ δι' ἑαυτοῦ ἦλθεν ὥστε «συναγαγεῖν » αὐτοὺς «εἰς ἕν». οἱ δὲ οὐκ ἠνέσχοντο ὑπὸ τὴν σκέπην αὐτοῦ εἶναι· ἐγὼ μὲν γάρ, φησίν, ὡς ὄρνις φιλόστοργος ἀεί σε εἶχον προσεπισπᾶσθαι πρὸς ἐμαυτόν, σὺ δὲ οὐκ ἤθελες, ἀλλ' ἐσκόρπιζες

15