Scholium.

Major pars hujus Theorematis habetur supra Theor. 8. Repetita sunt quaedam, vel propter majorem expressionem, vel forte scriptorum vitio : tres primae definitiones, cum suis duobus corollariis, ibi habentur ; tres petitiones hic positae, sunt clarissimae. Quid sit confuse et distincte concipi, quod habent quarta et quinta definitio, vide apud Doct. 1. d. 3. q. 2. n. 21. Sexta est de definitione universalis, de qua vide eum, de universal. q. 4. 5. et seqq. et 7. Metaph. q-13. et 2. d. 3. q. 1. et 6. et 4. d. 43. q. 2. Septima definitio est de singulari, explicans descriptionem, de quo vide eum 2. d. 3. q. 6. ad primum, et tertium, et quaest. 22. de Anima.

1. Primo concipi dicitur, quod intellectui adaequatur.

2. Per se non primo, quidquid in primo intellecto includitur.

3. Perfecte cognoscitur ex parte objecti, quando nihil objecti latet.

1. Simplex itaque si concipitur, perfecte concipitur.

2. Resolubile contingit imperfecte concipi.

1. Conceptus aliquos esse resolubiles.

2. Conceptus aliquos esse non inclusos. Ut conceptus omnium singularium et solos, omnes quidem alii in his includuntur, et ab his abstrahuntur.

3. Confusa a nobis concipi, prius distincte.

4. Distincte concipitur, quod secundum hoc concipitur, secundum quod ab aliis distinguitur.

5. Confuse concipitur, quod indistincte.

Non ergo omne quod non primo, confuse, quia genus ita perfecte concipitur in conceptu definitionis, sicut per se, tamen tunc non primo concipitur, sed definitio primo. Contra : quomodo ergo duplex confusio? secundum duplex totum, universale, et essentiale vel integrale.

6. Universale, vel commune dico, cui non repugnat dici de multis.

7. Singulare, cui repugnat.

ANNOTATIONES.

Sequitur illa particula, primo concipi, etc. quam 10. principalem notavimus. Vel si tantum conclusiones enumerabis, pone

8. principalem, seu alio modo supputando, ut supra notavi, erit supra vel infra, in qua ponuntur 7. definitiones, duo corollaria et tres petitiones. Et licet aliqua horum prius posita sunt, communiter tamen in originalibus sic reiterantur, et hoc vel ad majorem expressionem, vel scriptorum vitio, vel quomodolibet aliter. Forte enim nunc ut definitiones, nunc ut conclusiones seu communes animi conceptiones, aut petitiones ponuntur quod lector attendat. Aliqua vero originalia haec non habent, sed nihil omittere volui, etiam septies repetita placebunt. Tres primae definitiones clarae sunt et prius declaratae, de primo videlicet, per se et perfecte concipi. Tertia hic resolutius, quam supra ponitur. Duo etiam corollaria salis ex dictis clara sunt, licet contra primum eorum plura possent adduci. Quaere 3. dist. 1. et alibi, et 9. Metaphysicae Arist. ad finem. Tres petitiones patent manifeste, quarum tertia maxime patet ex 1. Physicor. et 3. dist. I. quaest. 2. et supra hic, et 1. Metaph. Secunda etiam patet 1. Poster. et 2. Metaph. et cap. de Specie in Porphyr. et alibi plerumque. Quarta et quinta definitiones patent ubi supra in primo, et alibi saepe.

Deinde per modum corollarii sequitur: Non ergo omne quod non primo, etc. et ponitur ut commentum, licet posset poni ut textus usque ibi, quia genus, et posset impugnari sicut optime Doctor impugnat, et aliter etiam. Nam nihil primo conceptibile videtur perfecte concipi, nisi primo concipiatur ; non ergo ita perfecte, ut videtur, concipitur genus, ut pars definitionis, sicut seorsum ; sed in perfecte et distincte concipiendo, dantur gradus, utpote per se primo, per se non primo, etc. et sic loquitur Doctor. Genus etiam, ut definiens, non est natum concipi nisi ut pars, vel distincte, licet alio modo, ut scilicet species, vel totum, vel ut genus, posset concipi aliter, considera.

Deinde objicit et non solvit. Quae tamen objectio non habetur in aliquibus originalibus ; sed posito quod sit de littera et sustinendo dicta, faciliter respondetur quod genus in definiendo, est pars: in praedicando, totum, secundum Boetium ; et hoc proprie, vel appropriate, ut habet super Porphyr. q. 3. de Genere, iste ; et ideo idem potest nunc confusum, nunc distinctum esse. Sed adde quod aliud est Confusum esse et confuse concipi, similiter de distincto et distincte. Quaere ubi supra, in primo et alibi plerumque, et adducantur hic plura fundamenta hujus et sequacium, et tange multa de natura generis et cognitione ejus.

Ultimo definit universale et singulare. Et notanter dicit universale, vel commune, , quia commune est in plus quam singulare. Nam quidditas in potentia, etiam remota, ad universalitatem est communicabilis pluribus, ut 3. dist. 2. habet, et super 7. Metaph. tactum est q. 13. et alibi plerumque. Quaere. Notanter etiam dicit, cui non repugnat, et non dicit quod de facto dicitur de multis, quia sive in uno tantum individuo sit, sive in pluribus, habet non repugnantiam, non tamen semper actum, ut ibidem determinat. Vide super 1. Perihermenias, et super Porphyrio et alibi. Refert etiam forte dicere, habere non repugnantiam et habere aptitudinem, considera bene et videbis, quod nihil diminute, nihil superflue dixit. Definitionem etiam singularis per oppositum declarabis, ut ibi supra in 2. et in Metaphysica, habet. Instantias hic plures et resolutiones dictorum adducat lector, quia hic omnia inserere non sinunt temporis angustia et ad majora acceleratio; famosa enim sunt haec omnia in doctrina hujus : quare quaerantur.