EPISTOLA II . Zenobio desiderium exponit suum, ut disputationem inter se coeptam, inter se finiant.
EPISTOLA IX . Quaestioni de somniis per superiores potestates immissis respondet.
EPISTOLA X . De convictu cum Nebridio et secessione a mundanarum rerum tumultu.
EPISTOLA XI . Cur hominis susceptio Filio soli tribuitur, cum divinae personae sint inseparabiles.
EPISTOLA XII . Quaestionem in superiore epistola perstrictam iterum tractandam suscipit.
EPISTOLA XIII . Quaestionem de animae quodam corpore, ad se nihil pertinentem, rogat dimittant.
EPISTOLA XVIII . Naturarum genus triplex perstringitur.
EPISTOLA XXX . Paulinus Augustino, non recepto ab eo responso, denuo per alios scribit.
EPISTOLA XXXIX . Hieronymus Augustino, commendans illi Praesidium, et salvere jubens Alypium.
EPISTOLA XLIII . Quanta impudentia Donatistae persistant in suo schismate, tot judiciis convicti.
EPISTOLA XLVI . Publicola Augustino proponit multas quaestiones.
EPISTOLA XLVII . Augustinus Publicolae dissolvit aliquot ex propositis quaestionibus.
EPISTOLA LXVI . Expostulat cum Crispino Calamensi, qui Mappalienses metu subactos rebaptizarat.
EPISTOLA XCIX . Ex Romanorum calamitate susceptum animo dolore commiserationemque significat.
EPISTOLA C . Augustinus Donato proconsuli Africae, ut Donatistas coerceat, non occidat.
SEX QUAESTIONES CONTRA PAGANOS EXPOSITAE, LIBER UNUS, SEU EPISTOLA CII .
EPISTOLA CXIII . Cresconium rogat Augustinus ut suae pro Faventio petitionis adjutor sit.
EPISTOLA CXIV . Ad Florentinum super eadem causa Faventii.
EPISTOLA CXV . Ad Fortunatum Cirtensem episcopum, de eadem re.
EPISTOLA CXVI . Generoso Numidiae Consulari Augustinus commendans causam Faventii.
EPISTOLA CXIX . Consentius Augustino proponit quaestiones de Trinitate.
EPISTOLA CXX . Consentio ad quaestiones de Trinitate sibi propositas.
EPISTOLA CXXIII . Hieronymus Augustino quaedam per aenigma renuntians.
EPISTOLA CXXX . Augustinus Probae viduae diviti praescribit quomodo sit orandus Deus.
EPISTOLA CXXXVII . Respondet Augustinus ad singulas quaestiones superius propositas a Volusiano.
DE GRATIA NOVI TESTAMENTI LIBER, SEU EPISTOLA CXL.
EPISTOLA CXLVI . Pelagium resalutat, et pro litteris ipsius officiosis gratiam habet.
DE VIDENDO DEO LIBER, SEU EPISTOLA CXLVII . Docet Deum corporeis oculis videri non posse.
EPISTOLA CLV . Augustinus Macedonio, docens vitam beatam et virtutem veram non esse nisi a Deo.
EPISTOLA CLVI . Hilarius Augustino, proponens illi quaestiones aliquot de quibus cupit edoceri.
EPISTOLA CLVII . Augustinus Hilario, respondens ad illius quaestiones.
EPISTOLA CLX . Evodius Augustino, movens quaestionem de ratione et Deo.
EPISTOLA CLXIII . Evodius Augustino proponit aliquot quaestiones.
DE ORIGINE ANIMAE HOMINIS LIBER, SEU EPISTOLA CLXVI .
DE SENTENTIA JACOBI LIBER, SEU EPISTOLA CLXVII .
EPISTOLA CLXXI Excusat formam superioris epistolae ad Maximum datae.
EPISTOLA CLXXVI . Milevitani concilii Patres Innocentio, de cohibendis Pelagianis haereticis.
EPISTOLA CLXXVIII . Augustinus Hilario, de Pelagiana haeresi duobus in Africa conciliis damnata.
DE PRAESENTIA DEI LIBER, SEU EPISTOLA CLXXXVII .
EPISTOLA CXCII . Augustinus Coelestino diacono (postea pontifici Romano), de mutua benevolentia.
EPISTOLA CCVI . Valerio comiti Felicem episcopum commendat.
EPISTOLA CCVII . Augustinus Claudio episcopo, transmittens ipsi libros contra Julianum elaboratos.
EPISTOLA CCXXIII . Augustino Quodvultdeus, rursum efflagitans ut scribat opusculum de haeresibus.
EPISTOLA CCXXVI . Hilarius Augustino, de eodem argumento.
EPISTOLA CCXXXIX . Augustinus Pascentio, de eadem re urgens ut explanet fidem suam.
EPISTOLA CCXLIV . Augustinus Chrisimo, consolans ne deficiat in adversis.
EPISTOLA CCXLIX . Augustinus Restituto, quatenus mali tolerandi in Ecclesia.
EPISTOLA CCLII . Augustinus Felici, de pupilla quadam Ecclesiae tutelae commissa.
EPISTOLA CCLIV . Augustinus ad eumdem Benenatum, pronubum agentem Rustici filio.
EPISTOLA CCLV . Augustinus ad Rusticum, de puella in connubium ejus filio petita.
EPISTOLA CCLVI . Officiose Augustinus ad Christinum scribit.
EPISTOLA CCLVII . Augustinus Orontio, resalutans illum.
EPISTOLA CCLX . Audax Augustino, flagitans mitti sibi prolixiorem epistolam.
Translation absent
EPISTOLA CLXXV . Patres concilii Carthaginensis, Innocentio pontifici Romano, de actis adversus Pelagium et Celestium.
Domino beatissimo et honorandissimo, sancto fratri INNOCENTIO, AURELIUS, NUMIDIUS, RUSTICIANUS, FIDENTIANUS, EVAGRIUS , ANTONIUS , PALATINUS, ADEODATUS, VINCENTIUS, PUBLIANUS , THEASIUS, TUTUS, PANNONIUS , VICTOR, RESTITUTUS, RUSTICUS, FORTUNATIANUS, alius RESTITUTUS, AMPELIUS, AMBIVIUS , FELIX, DONATIANUS, ADEODATUS, OCTAVIUS, 0759 SEROTINUS, MAJORINUS, POSTHUMIANUS , CRISPULUS , VICTOR, alius VICTOR, LEUCIUS , MARIANUS, FRUCTUOSUS, FAUSTINIANUS, QUODVULTDEUS, CANDORIUS, MAXIMUS, MEGASIUS, RUSTICUS, RUFINIANUS, PROCULUS, SEVERUS, THOMAS , JANUARIUS, OCTAVIANUS, PRAETEXTATUS, SIXTUS , QUODVULTDEUS, PENTHADIUS, QUODVULDEUS, CYPRIANUS, SERVILIUS, PELAGIANUS , MARCELLUS, VENANTIUS, DIDYMUS, SATURNINUS, BIZACENUS , GERMANUS, GERMANIANUS, INVENTIUS, MAJORINUS, INVENTIUS , CANDIDUS, CYPRIANUS, AEMILIANUS, ROMANUS, AFRICANUS, MARCELLINUS, et caeteri qui in concilio ecclesiae Carthaginensis adfuimus.
1. Cum ex more ad Carthaginensem ecclesiam solemniter venissemus, atque ex diversis causis congregata ex nobis synodus haberetur, compresbyter noster Orosius nobis litteras sanctorum fratrum et consacerdotum nostrorum dedit Herotis et Lazari, quarum formam his constituimus esse subdendam. His ergo lectis, Pelagium et Celestium auctores argui nefarii prorsus, et ab omnibus nobis anathemandi erroris advertimus. Unde factum est ut recensendum peteremus; quid ante ferme quinquennium super Celestii nomine hic apud Carthaginem fuerit agitatum. Quo recitato, sicut ex subditis advertere poterit Sanctitas tua, quamvis et judicatio manifesta constaret, qua illo tempore episcopali judicio excisum hoc tantum vulnus ab Ecclesia videretur: nihilominus 0760 tamen id communi deliberatione censuimus, hujusmodi persuasionis auctores, quamvis et ad presbyterium idem Celestius postea pervenisse dicatur, nisi haec apertissime anathemaverint, ipsos anathemari oportere, ut si ipsorum non potuerit, saltem eorum qui ab eis decepti sunt vel decipi possunt, cognita sententia quae in eos lata est, sanitas procuretur.
2. Hoc itaque gestum, domine frater, sanctae Charitati tuae intimandum duximus, ut statutis nostrae mediocritatis etiam apostolicae Sedis adhibeatur auctoritas, pro tuenda salute multorum, et quorumdam perversitate etiam corrigenda. Id enim agunt isti damnabilibus disputationibus suis, ut non defendendo, sed potius in superbiam sacrilegam extollendo liberum arbitrium, nullum relinquant locum gratiae Dei, qua christiani sumus, qua et ipsum nostrae voluntatis arbitrium vere fit liberum, dum a carnalium concupiscentiarum dominatione liberatur, dicente Domino, Si vos filius liberaverit, tunc vere liberi eritis (Joan. VIII, 36); quod auxilium fides impetrat, quae est in Christo Jesu Domino nostro . Isti autem asserunt, sicut a fratribus qui etiam eorum libros legerunt, cognovimus, in eo Dei gratiam deputandam, quod talem hominis instituit creavitque naturam, quae per propriam voluntatem legem Dei possit implere, sive naturaliter in corde conscriptam, sive in litteris datam: eamdem quoque legem ad gratiam Dei pertinere, quod illam Deus in adjutorium hominibus dedit (Isai. VIII, 20, sec. LXX).
3. Illam vero gratiam qua, ut dictum est, christiani sumus, cujus Apostolus praedicator est, dicens, Condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem: video autem aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis meae, et captivantem me sub lege peccati, quae est in membris meis. Miser ego homo! quis me liberabit de corpore mortis hujus? Gratia Dei per Jesum Christum Dominum nostrum (Rom. VII, 22-25), nolunt omnino cognoscere; sed nec aperte quidem oppugnare audent: sed quid aliud agunt, cum hominibus animalibus non percipientibus quae sunt Spiritus Dei (I Cor. II, 14) persuadere non cessant, ad operandam perficiendamque justitiam et Dei mandata complenda solam sibi humanam sufficere posse naturam? non attendentes quod scriptum est, Spiritus adjuvat infirmitatem nostram (Rom. VIII, 26); et, Non volentis, neque currentis, sed miserentis est Dei (Id. IX, 16); et quod unum corpus sumus in Christo, singuli autem alter alterius membra; habentes dona diversa secundum gratiam quae data est nobis (Id. XII, 5, 6); et, Gratia Dei sum id quod sum, et gratia ejus in me vacua non fuit, sed abundantius omnibus illis laboravi; non ego autem, sed gratia Dei mecum; et, Gratias Deo, qui dedit nobis victoriam per Dominum nostrum Jesum Christum (I Cor. XV, 10, 57); et, Non quia idonei sumus cogitare aliquid quasi ex nobismetipsis; sed sufficientia nostra ex Deo est (II Cor. III, 5); et, 0761 Habemus tnesaurum istum in vasis fictilibus, ut eminentia virtutis sit Dei, et non ex nobis (II Cor. IV, 7); et innumerabilia talia, quae de Scripturis omnibus si colligere velimus, tempus non sufficit. Et veremur ne apud te ista ipsa commemorando, quae majore gratia de Sede apostolica praedicas, inconvenienter facere videamur: sed ideo facimus, quia eo quo infirmiores sumus , quaquaversum quisque nostrum verbo Dei praedicando putatur attentior, crebrius eos patimur in nos et audacius insurgentes.
4. Si ergo Pelagius episcopalibus Gestis quae in Oriente confecta dicuntur , etiam tuae Venerationi juste visus fuerit absolutus; error tamen ipse et impietas, quae jam multos assertores habet, per diversa dispersos, etiam auctoritate apostolicae Sedis anathemanda est. Consideret enim Sanctitas tua, et pastoralibus nobis compatiatur visceribus, quam sit pestiferum et exitiale ovibus Christi, quod istorum sacrilegas disputationes necessario consequitur, ut nec orare debeamus ne intremus in tentationem, quod Dominus et discipulos monuit (Matth. XXVI, 41), et posuit in oratione quam docuit (Id. VI, 13); aut ne deficiat fides nostra, quod pro apostolo Petro se rogasse ipse testatus est (Luc. XXII, 32). Si enim haec possibilitate naturae, et arbitrio voluntatis in potestate sunt constituta; quis non ea videat a Domino inaniter peti, et fallaciter orari, cum orando poscuntur quae naturae nostrae jam ita conditae sufficientibus viribus obtinentur? nec debuisse dicere Dominum Jesum, Vigilate et orate; sed tantummodo, Vigilate, ne intretis in tentationem? nec beatissimo Petro primo Apostolorum, Rogavi pro te, sed, moneo te, vel impero ac praecipio ne deficiat fides tua?
5. Contradicitur etiam istorum contentione benedictionibus nostris, ut incassum super populum dicere videamur quidquid eis a Domino precamur, ut recte ac pie vivendo illi placeant; vel illa quae pro fidelibus precatur Apostolus, dicens: Flecto genua mea ad Patrem Domini nostri Jesu Christi, ex quo omnis paternitas in coelis et in terra nominatur, ut del vobis secundum divitias gloriae suae virtute corroborari per Spiritum ejus (Eph. III, 14-16). Si ergo voluerimus benedicendo super populum dicere, Da illis, Domine, virtute corroborari per Spiritum tuum; istorum nobis disputatio contradicit, affirmans negari liberum arbitrium, si hoc a Deo poscitur quod in nostra est potestate: Virtute enim corroborari si volumus, inquiunt, possumus ea possibilitate naturae, quam nunc non accipimus, sed cum crearemur accepimus.
6. Parvulos etiam propter salutem quae per Salvatorem Christum datur, baptizandos negant, ac sic eos mortifera ista doctrina in aeternum necant, promittentes etiamsi non baptizentur, habituros vitam aeternam, nec pertinere ad eos de quibus Dominus ait, Venit enim Filius hominis quaerere et salvare quod perierat (Luc. XIX, 10); quia isti, inquiunt, non perierant, 0762 nec est quod in eis salvetur, vel tanto pretio redimatur: quia nihil est in eis vitiatum, nihil tenetur sub diaboli potestate captivum, nec pro eis fusus est sanguis qui fusus in remissionem legitur peccatorum (Matth. XXVI, 28). Quanquam per baptismum Christi etiam parvulorum fieri redemptionem, in libello suo Celestius in Carthaginensi ecclesia jam confessus est: sed multi qui eorum perhibentur esse vel fuisse discipuli, haec mala quibus fundamenta christianae fidei conantur evertere, quacumque possunt, affirmare non cessant. Unde etiamsi Pelagius Celestiusque correcti sunt, vel se ista nunquam sensisse dicunt, et quaecumque scripta contra eos prolata fuerint sua esse negant, nec est quemadmodum de mendacio convincantur: generaliter tamen quicumque dogmatizat et affirmat humanam sibi ad vitanda peccata, et Dei mandata facienda sufficere posse naturam, et eo modo gratiae Dei, quae sanctorum evidentius orationibus declaratur, adversarius invenitur; et quicumque negat parvulos per baptismum Christi a perditione liberari, et salutem percipere sempiternam, anathema sit. Quaecumque autem alia eis objiciuntur, non dubitamus Venerationem tuam, cum Gesta episcopalia perspexerit, quae in Oriente in eadem causa confecta dicuntur, id judicaturam unde omnes in Dei misericordia gaudeamus. Ora pro nobis, domine beatissime Papa .