▾
Alexander of Hales, Quaestiones Antequam Esset Frater
⎗←→⎘
▾
Quaestiones Antequam esset Frater.
QUAESTIO I De nomine Trinitatis.
[Membrum 1 ''De verbo Isidori: ' Trinitas est trium unitas'].''
Membrum 2 ''Quare conceditur 'trinitas' in divinis, non autem 'ternarius'.''
[Membrum 3 ''An trinitas 'multiplex' et quare Deus 'trinus' et non 'triplex'].''
[Membrum 4 An trinitas dicat substantiam vel relationem].
Membrum 5 An trinitas ponat numerum in divinis.
[Membrum 6 An sit multitudo in trinitate].
Membrum 7 Quid subest hypostasibus divinis.
[Membrum 8 Quomodo sint unum tres personae].
QUAESTIO II De quatuor nominibus apud Graecos et Latinos.
[Membrum 1 An substantia dici possit in divinis].
[Membrum 2 An tres substantiae dici possint in divinis].
[Membrum 3 Quare non una subsistentia sicut una substantia
(Membrum 4 Unde differentia horum nominum apud Graecos et Latinos].
[Membrum 5 An subsistentiae, substantiae, personae respondeant proprietas, relatio, notio].
[Membrum 6 Qua necessitate inventa sunt illa nomina].
[Membrum 7 Ait essentia divina una numero dica possit].
QUAESTIO III De hypostasi divina.
(Membrum 1 An hypostasis superfluum sit nomen idemque cum persona].
(Membrum 2 An relationi, notioni, proprietati respondeant subsistentia, hypostasis, persona
(Membrum 3 An hypostases sint simplices vel compositae].
QUAESTIO IV De differentia notionum et relationum.
[Membrum 1 An tres tantum relationes ac notiones sicut tres tantum sunt proprietates
[Membrum 2 An tres relationes in Patre sint tres res et quare non est innascibilitate Pater
(Membrum 3 Quare 'a quo nullus' et 'qui ab alio' non dicunt notiones
[Membrum 5 An abstractis relationibus adhuc intelligi possint tres hypostases].
(Membrum 6 An divinis relationibus conveniat 'csse in'
(Membrum 7 Quare 'inspirabilis' non facit notionem sicut ' innascibilis'].
[Membrum 8 An 'qui a nullo a quo nullus' faciat notionem
(Membrum 9 Quare distinctiva duodecim et non duodecim notiones
(Membrum 10 An innascibilitas et auctoritas sint duae notiones].
QUAESTIO V De paternitate et filiatione divina.
[Membrum 1 De verbo Apostoli: 'Ex quo omnis paternitas'.
(Membrum 2 An sint gradus et ordo, maioritas et minoritas in divinis].
QUAESTIO VI De notitia et amore in divinis.
[Membrum 1 ''De verbo Apostoli: 'Filii caritatis suae'].''
(Membrum 2 An abstractis hypostasibus et personis, sit intelligere mentem, notitiam et amorem].
[Membrum 3 An notitia praecedat universaliter amorem].
QUAESTIO VII De processione aeterna Spiritus Sancti.
(Membrum 1 An procedere dicatur communiter de Filio et de Spiritu Sancto
[Membrum 2 Quid est procedere et in quo differt a generari].
QUAESTIO VIII De controversia Graeeorum et Latinorum circa processionem ab utroque.
[Membrum 1 Obicitur contra Graecos et respondetur pro eis).
[Membrum 2 Positio Graecorum pressius exploratur].
[Membrum 3 Utriusque positionis concordantia].
(Membrum 1 Ad similitudinem cuius verbi creati dicitur verbum aeternum].
(Membrum 2 Quae sit intentio prior, sapientiae an verb].
(Membrum 3 Quod verbum creatum, cognitivum an operativum, magis conveniat cum increato].
(Membrum 4 An Pater sapiens sapientia quam genuit].
(Membrum 5 An sit unum verbum in Trinitate vel plura
[Membrum 6 De verbo Matthaei: 'Nemo novit Patrem nisi
(Membrum 7 De verbo Ioannis: 'Qui videt me, videt et Patrem'
[Membrum 1 An Verbum dicat respectum ad creaturas
(Membrum 2 De verbo Ioannis: ' Omnia per ipsum facta sunt'
(Membrum 3 De verbo Magistri: 'Eo imago quo verbum
(Membrum 4 An sequatur: dixit ab aeterno, ergo facta ab aeterno
(Membrum 5 An quam cognitionem Trinitatis pervenerunt Philosophi
(Membrum 6 De verbo Augustini: 'Pater non perfecte se dixisse'
QUAESTIO X De praedestinatione.
(Membrum 1 Quid sit praedestinatio secundum noomten
(Membrum 2 Quid sit praedestinatio secundum rationem
(Membrum 3 Quid subest praedestinationi
[Membrum 4 An praedestinatio sit entis vel non entis
[Membrum 5 An praedestinatio sit angelorum
[Membrum 6 An Christus fuerit praedestinatus
[Membrum 1 An et cuiusmodi causa sit praedestinatio
(Membrum 2 An ipsa praedestinatio habeat causam, et primo ex parte
(Membrum 3 An speciale donum in creatura sit causa praedestinationis
(Membrum 4 An merita sint ratio praedestinationis
(Membrum 1 De praescientia et libero arbitrio
(Membrum 2 De praedestinatione et Dei voluntate beneplaciti
[Membrum 1 Cuiusmodi veritas, signi vel rei, sit in praedestinatione
[Membrum 2 An sit una veritas praescientiae et praedestinationis
(Membrum 3 Qualis sit respectus praedestinationis ad praedestinatum
(Membrum 4 An veritas futurorum sit veritas ipsius primi
(Membrum 5 An veritas scientiae divinae sit tantum necessariorum
[Membrum 6 An definitus sit numerus praedestinatorum
[Membrum 7 An simpliciter necessarium sit praedestinatum saluari).
[Membrum 2 Quid sit electio divina
(Membrum 3 Ad quid sit electio divina
[Membrum 4 An et quae sit ratio electionis ex parte
(Membrum 5 An sit ratio electionis ex parte creaturae
QUAESTIO XII De praedestinatione Christi.
[Membrum 1 An Christus sit praedestinatus
[Membrum 2 Quoad quid dicitur Christus praedestinatus
(Membrum 3 An praedestinatio Christi sit nostra ordine prior eiusque causa
[Membrum 4 Qualiter Christus sit lumen nostrae praedestinationis
QUAESTIO XIII De Dei apparitionibus in Veteri Testamento.
(Membrum 1 An Deus videri possit oculis corporalibus
(Membrum 2 An Deum apparere conveniebat ante incarnationem
(Membrum 3 An subiectam creaturam ipse Deus vel angelus assumebat, et an mediante gratia vel sine
[Membrum 4 Quare non apparuit Deus Moysi in humana natura nisi confuse
(Membrum 5 An distincte apparuerint tres personae
QUAESTIO XIV De missionibus divinis.
[Membrum 2 Cui conueniat mitti).
[Membrum 3 Cui conveniat mittere, et an dicat essentiale, notionale vel personale
(Membrum 1 Quaedam narrative praemittuntr
[Membrum 2 An missio facta sit etiam ad angelos).
(Membrum 3 An missio facta fuerit ad Christum).
(Membrum 5 De missione jacta Apostolis
[Membrum 1 An natura divina sit unibilis humanae
(Membrum 3 An unibilitas conveniat prius naturae vel personae divinae
[Membrum 4 An unibilitas conveniat magis naturae vel essentiae divinae
[Membrum 1 An humana tantum natura sit unibilis, vel etiam angelica
(Membrum 2 An humana natura secundum animam et corpus sit unita divinae
(Membrum 4 An utilis esset incarnatio non exsistente lapsu Adae
(Membrum 5 An per illam unionem aliquid Deo acquiratur
[Membrum 6 An abstracta persona et hypostasi divina adhuc intelligi posset unio illa
[Membrum 1 De necessitate incarnationis ad lapsum reparandum
(Membrum 2 An unio esse posset et non in hac persona vel illa
[Membrum 1 An sit unitas in Christo]
[Membrum 2 Cuiusmodi unitas sit in Christo].
(Membrum 3 An unitas Christi maior aliis unitatibus crcatis].
QUAESTIO XVI De passibilitate animae Christi et Adae.
[Membrum 1 An passibilis anima Adae in statu innocentiae].
(Membrum 2 An eadem passibilitas Adae post peccatum quam ante).
[Membrum 3 Att passibilis anima Adae secundum omnem sui partem].
(Membrum 1 An Christus assumpsit animam cum passibilitate),
[Membrum 2 An passibilitas animat Christi creata vel contracta].
(Membrum 3 An passibilis anima Christi secundum omnem sui partem].
[Membrum 4 An passibilis anima Christi vero timore mortis].
(Membrum 5 An passibilis anima Christi sensu doloris corporalis).
(Membrum 6 An passio haec fuerit in ipsa parte superiori].
(Membrum 1 An propassio fuerit in Christo).
[Membrum 2 An attigit passio supremam vim animae et e converso gaudium ipsam partem sensitivam].
(Membrum 3 An vera passio compossibilis cum conversione ad Deum).
(Membrum 4 An vera passio compossibilis cum summa delectatione].
[Membrum 5 An vera passio compossibilis cum gaudio comprehensoris].
[Membrum 1 An passio Christi fuerit maxima poena].
(Membrum 2 An passio mortis maior in Christo quam in alio fuisset h
[Membrum 3 An passio maior in Christo quam fuisset in Adam].
(Membrum 4 An si occisus in paradiso, Adam passus esset sine poena].
[Membrum 5 An passio Christi satisfactoria pro omni poena].
[Membrum 1 Quid sit superfluum].
(Membrum 2 An superfluum determinari possit circa singula].
(Membrum 4 An dare superfluum sit prdeceptum vel consilium].
(Membrum 5 Sub quo vitio contineatur habere vel tenerem superfluum].
(Membrum 6 An superfluum opponatur iuri naturali].
(Membrum 1 De superfluo in quantitate vestium].
(Membrum 2 De superfluo in qualitate vestium).
(Membrum 1 An prophetia sit in homine tantum vel etiam in angelo].
[Membrum 2 An in angelis malis sit prophetalis cognitio].
(Membrum 3 In qua potentia animae visiva sit visio prophetalis].
(Membrum 4 Per quid fiat visio prophetalis).
(Membrum 5 Quid sit speculum aeternum et quid videre in eo).
[Membrum 6 Quot sint modi videndi in speculo et unde eorum differentia).
(Membrum 8 An sit delectatio in visione prophetali].
(Membrum 9 An conveniebat prophetiam dari fidelibus per infideles).
(Membrum 10 An omnis occultorum visio sit prophetalis].
(Membrum 11 An mediantibus angelis fiat visio prophetalis].
(Membrum 12 An visio prophetalis fallax esse possit].
(Membrum 1 An prophetice denuntiatis possit subesse falsum].
(Membrum 2 An prophetiae subsint differentiae temporum, scilicet praesens, praeteritum et futurum].
(Membrum 3 An prophetiae subsit veritas mobilis aut immobilis].
(Membrum 4 Quot modis dicatur prophetia et an aeaualiter de omnibus).
[Membrum 5 An prophetia comminationis innitatur praescientiae divinae].
[Membrum 6 Adhuc de prophetia comminationis et praescientia divina].
(Membrum 7 De quo doluit Ionas et num dolendo peccavi].
(Membrum 8 ''De verbo Glossae: 'Deus revelat sententiam et non consilium).''
(Membrum 9 An futurum contingens prophetatum necesse sit evenire].
(Membrum 10 An omnis prophetatio sit a Spiritu Sancto].
[Membrum 11 An spiritus prophetiae stare possit cum peccato].
[Membrum 12 An spiritus prophetiae stare possit cum actu coniugali].
(Membrum 13 Unde scit propheta visionem suam esse prophetiam].
[Membrum 14 Unde scit propheta visionem suam esse rei praeteritae vel futurae].
(Membrum 15 An sit aliqua visio prophetica pure intellectualis).
QUAESTIO XIX De quatuor quibus contexuntur Evangelia.
[Membrum 1 An differant illa quatuor quibus contexta dicuntur Evangelia].
[Membrum 2 An illis tantum quatuor contexantur Evangelia].
(Membrum 1 Ad quod praedictorum quatuor reducantur consilia].
[Membrum 2 An praecepta sint de substantia Evangelii].
(Membrum 3 An recto ordine enumerentur illa quatuor in Glossa].
(Membrum 4 An sacramenta sint de substantia Evangelii, et ad quod dictorum quatuor reducantur].
[Membrum 1 An eisdem quatuor contexantur Lex Vetus et Noua].
[Membrum 2 Quomodo se habent dicta quatuor ad quatuor notata II Tim.
[Membrum 3 Quomodo se habent dicta quatuor ad quatuor virtutes dictas in Glossa).
[ Membrum 4 Adhuc de relatione dictorum quatuor ad virtutes).
QUAESTIO XX De iustitia Legis Veteris.
(Membrum 1 An et qualiter Lex Vetus iustificabat).
[Membrum 1 An moralia Decalogi iustificabant].
(Membrum 3 An et qualiter legalia iustificabant].
[Membrum 4 An omnia Veteris Legis praecepta iustificabant].
[Membrum 5 An aeque iustificent praecepta Veteris Legis et Novae].
[Membrum 6 An omnia quae in Veteri Lege aeque iustificabant].
QUAESTIO XXI De adimpletione Legis per Christum.
(Membrum 1 Quid sit impletio Legis et an facta sit per Christum).
[Membrum 2 Qualiter moralia primae tabulae adimpleta].
[Membrum 3 Qualiter moralia secundae tabulae adimpleta].
(Membrum 4 Quare nulla adimpleta ex caerimonialibus et sacramentalibus]
QUAESTIO XXII De gradibus caritatis.
[ Membrum 2 Quare quindecim gradus caritatis).
[Membrum 3 Quare actus donorum non similiter attribuuntur caritati].
(Membrum 4 Quare quaedam vitia removentur, alia non).
QUAESTIO XXIII De peccato in Spiritum Sanctum.
(Membrum 1 An omne peccatum ad mortem sit in Spiritum Sanctum].
[Membrum 2 Quare peccatum in Spiritum Sanctum dicitur irremissibile et an hoc sit ei proprium].
[Membrum 3 An peccatum Adae sit peccatum in Patrem vel in Filium vel in Spiritum Sanctum].
(Membrum 4 An peccatum diaboli sit in Spiritum Sanctum].
[Membrum 7 An aliquod peccatum possit esse simul in Patrem vel in Filium et in Spiritum Sanctum].
(Membrum 8 Quomodo differunt blasphemia et spiritus hlasphemiae].
[Membrum 1 An et quot sint species peccati in Spiritum Sanctum).
(Membrum 2 An obstinatio sit species peccati in Spiritum Sanctum].
(Membrum 5 Alia dubia de speciebus peccati in Spiritum Sanctum.].
QUAESTIO XXIV De intentione et merito.
(Membrum 1 Quid sit intentio, an actus rationis aut voluntatis).
[Membrum 2 An meritum sit in intentione aut in voluntate].
(Membrum 3 ''Instantiae contra regulam 'quantum intendis, tantum facis' '' .
(Membrum 4 An motus a malo sit meritorius, vel solus motus ad bonum].
[Membrum 5 An oculus bonus etsi veritatis nescius].
(Membrum 6 Quid exigitur ad hoc quod intentio sit bona].
(Membrum 1 An substantia operis addat aliquid merito intentionis].
[Membrum 2 An qualitas operis privilegiati addat aliquid merito intentionis].
(Membrum 3 An numerositas operum addat aliquid merito intentionis).
(Membrum 4 An quantitas dati in eleemosyna aliquid faciat ad meritum].
(Membrum 1 An voluntas mali innixa credulitati pro facto reputetur).
(Membrum 2 An quaelibet voluntas mali, etiam semiplena, pro facto reputetur).
(Membrum 3 An actus et intentio sint duo peccata).
[Membrum 4 Quae poena respondet actui et quae voluntati].
[Membrum 5 An peior actus additus minus malae intentioni faciat maius peccatum vel e converso].
(Membrum 6 In quibus tenet argumentum ab intentione ad actum].
(Membrum 7 An augeri possit culpa vel poena, intentione non aucta].
QUAESTIO XXV De ignorantia et ligationibus rationis.
[Membrum 1 An ignorantia sit peccatum vel poena peccati tantum].
(Membrum 2 Cuiusmodi ignorantia concomitatur omne peccatum]
[Membrum 3 ''Unde est quod 'non velle scire' sit peccatum).''
(Membrum 4 An ignorantia sit peccatum originale vel actuale].
(Membrum 5 Att gravius sit peccare ex ignorantia quam ex infirmitate vel studio].
(Membrum 6 An aliquis possit velle ignorare].
[Membrum 7 An peccatum Evae fuerit ex ignorantia].
[Membrum 8 An ignorantia excuset a peccato].
[Membrum 9 An ignorantia invincibilis semper excuset vel minuat peccatum).
(Membrum 1 De ligatione ex ebrietate).
[Membrum 3 De ligatione ex furia].
(Membrum 4 Quae ignorantia excusat a peccato et quae non].
(Membrum 5 Quae ligatio rationis excusat a peccato et quae non].
(Membrum 1 An eadem ratione dicatur imago in divinis et in creaturis].
(Membrum 2 An sola creatura rationalis sit ad imaginem vel etiam sensibilis].
[Membrum 3 An solus homo sit ad imaginem vel etiam angelus].
(Membrum 4 An anima sit imago tantum ut conversa ad Deum).
(Membrum 5 An anima sit imago secundum potentiam, habitum vel actum).
(Membrum 1 An imago recreationis attendatur penes gratiam aut virtutes).
(Membrum 2 Quae gratia sit imago recreationis, cooperans vel reparans, praeveniens vel subsequens].
[Membrum 3 An gratia sacramentalis sit imago recreationis].
(Membrum 2 An sicut Filius imago Patris, et Spiritus Sanctus imago Fili].
(Membrum 1 Quid sit scandalum].
(Membrum 2 An scandalum sit per se peccatum vel circumstantia peccati]
[Membrum 4 An scandalum activum maius sit peccatum quam passivum].
(Membrum 5 Quid dimittendum est ad scandalum vitandum).
QUAESTIO XXVIII De correctione fraterna.
(Membrum 1 An correctio praecepta sit omnibus vel solis praelatis).
(Membrum 2 De ordine correptionis descripto Matth, 18]
[Membrum 3 An correctio procedat ex iustitia vel ex misericordia].
[Membrum 4 An cum asperitate fieri debeat correptio].
(Membrum 5 An sit dimittenda correctio propter odium].
[ Membrum 6 An ipse inferior teneatur corrigere superiorem].
[Membrum 7 An superior teneatur corrigere ipsam multitudinem].
[Membrum 2 An ipsi mali alios corripere possint vel immo debeant].
[Membrum 3 An ipsi inferiores corripere debeant vel possint superiores].
(Membrum 4 An liceat aliquando differre correptionem].
QUAESTIO XXIX De officio praedicationis.
[Membrum 1 An officium praedicationis solis clericis spectet
[Membrum 2 An actus prophetandi sit eminentior actu praedicandi].
[Membrum 3 An mali peccent praedicando, immo et docendo].
QUAESTIO XXX De eo quod est psallere.
[Membrum 1 Quid sit psallere].
[Membrum 2 An exsistens in peccato demereatur seu peccet psallendo].
[Membrum 3 An teneatur psallens intelligere quod psallit].
QUAESTIO XXXI De sensu spirituali.
[ Membrum 1 Quid sit sensus spiritualis].
[Membrum 2 An sensus spiritualis sit divisibilis in plures).
[Membrum 3 An sensus spirituales sint quinque tantum vel plures].
[Membrum 4 Adhuc de numero sensuum spiritualium]
(Membrum 5 An sensus spirituales ad cognitionem tantum spectent].
[Membrum 6 An sensus spirituales multiplicentur secundum dona gratiarum].
[Membrum 7 Quis horum sensuum sit principalior].
[Membrum 8 An sensus spirituales eodem modo sint in via et in patria].
QUAESTIO XXXII De immortalitate animae rationalis.
[Membrum 1 An anima rationalis intereat cum corporei.
(Membrum 3 An anima sit immortalis secundum omnes suas vires].
QUAESTIO XXXIII De libero arbitrio.
[Membrum 2 An liberum arbitrium respiciat actus tum interiores, tum exteriores]
[ Membrum 1 Quid sit liberum arbitrium definitione].
[ Membrum 2 An liberum arbitrium sit ratio aut voluntas vel utraque simul aut aliquid aliud].
(Membrum 1 ''Quare 'liberum' dicitur arbimum].''
(Membrum 2 Quare non vocatur nomine simplici, sed composito].
Membrum 3 An liberum arbitrium sit idem quod proheresis]
(Membrum 4 An penes liberum arbitrium sit meritum et demeritum).
(Membrum 5 An ad illud pervenerunt Philosophi, et an se habeat in ratione iudicis vel arbitr].
[Membrum 1 An liberum arbitrium possit de se resurgere ad bonum].
[Membrum 2 An liberum arbitrium possit de se velle bonum].
[Membrum 3 An liberum arbitrium possit de se converti ad bonum].
(Membrum 4 Art per liberum arbitrium possit quis stare in bono).
[Membrum 5 An liberum arbitrium possit de se projicere in hortum].
[Membrum 6 An liberum arbitrium de se possit resistere tnalo].
(Membrum 7 An liberum arbitrium possit de se vitare malunt].
(Membrum 8 An liberum arbitrium de se possit non declinare in deterius].
(Membrum 1 An sacerdotium Melchisedech dignius sacerdotio Levi quia iste decimatus et non ille]
[Membrum 2 Quid sit decimatio].
[Membrum 3 Cuius est decimatio et per quem facta
(Membrum 4 Quo tempore facta est decimatio].
[Membrum 1 An Christus fuerit decimatus).
[Membrum 2 An caro Christi decimata in carne B. Virginis].
(Membrum 3 An decimatio virtute sua minuebat concupiscentiam].
. (Membrum 4 An sicut omnes in Abraham decimati, ita omnes in eo benedicti].
[Membrum 1 An sit licitum sua repetere].
[Membrum 2 Att sit licitum repetere superfluum
[Membrum 3 An sit licitum repetere servum).
[Membrum 1 An omnes articulos simul credere teneamur].
(Membrum 2 An haberi possit fides Christi quin credatur distincte articulus mortis vel passionis].
(Membrum 3 An articulus possit incipere vel desinere esse articulus).
(Membrum 4 An Abraham salvaretur sua fide et caritate si non esset incarnatio].
[Membrum 1 An suspicio sit de genere boni vel mali, et si malum, cuiusmodi).
[Membrum 2 Quare non est simile de suspicione boni et mali, operis et personae].
[Membrum 3 Quodnam iudicium sit peccatum et quaenam suspicio].
[Membrum 4 An cuilibet liceat iudicare de manifestis et an alicui de occultis]
[Membrum 5 An homini spirituali liceat omnia iudicare]
[Membrum 6 An de aliquo, saltem de Antichristo, liceat iudicare cum desperatione].
[Membrum 7 De radice peccati suspicionis].
[Membrum 9 De differentia iudiciorum in Lege Veteri et Nova].
[Membrum 10 An dubia semper in meliorem partem sint interpretanda]
[Membrum 1 An fides sit substantia rerum sperandarum magis quam aliae virtutes].
[Membrum 2 ''Qualiter fides sit 'substantia'et in quo differat haec definitio ab aliis].''
[Membrum 3 Quare dicitur ferunt sperandarum , id est rerum bonarum tantum et futurarum].
[Membrum 4 ''De altera parte definitionis: Argumentum non apparentium']''
QUAESTIO XXXIX De fide informi.
[Membrum 2 An fides informis sit in daemonibus, et an data eis ante peccatum vel post].
[Membrum 3 An homines fidem informem habentes sint daemonibus deteriores].
[Membrum 4 An actus fidei informis in daemonibus egrediatur ex quadam luce].
QUAESTIO XL De mota seu merito diaboli.
[Membrum 1 An diabolus possit in suo statu demereri]
[Membrum 2 Unde est quod diabolus confirmatus est in malo et homo non].
[Membrum 3 An diabolus continue peccet].
[Membrum 4 An diabolus omni motu suo peccet].
[Membrum 5 An placeat diabolo malitia in se et in alio].
[Membrum 1 An liber vitae sit Filius Dei et secundum quam rationem]
[Membrum 2 An dicatur liber ratione scriptionis vel lectionis].
[Membrum 3 Qua ratione dicitur vitae].
[Membrum 4 ''An possit dici 'liber mortis'].''
[Membrum 5 An liber vitae sit sui liber et aliorum, vel aliorum tantum]
[Membrum 6 An liber vitae sit tantum bonorum, et an illorum tantum qui finaliter boni sun].
[Membrum 7 An contingat aliquos deleri de libro vitae].
QUAESTIO XLII De scientia Christi.
[ Membrum 1 An aliqua scientia Christi fuerit temporaliter acquisita].
[Membrum 2 An fuerit in Christo sicut in angelis cognitio matutina et vespertina].
[Membrum 3 An Christus habuit scientiam operativam omnium sicut et cognitivam].
[Membrum 4 An scientia Christi cognitiva sit omnium vel non].
(Membrum 5 An Christus omnia sciverit uno aspectu vel successive discurrendo).
[Membrum 6 An Christus per gratiam unionis ita limpide noverit sicut Deus].
[Membrum 7 An eadem sit in Christo scientia creata et increata].
[Membrum 8 An aliquod genus scientiae receperit Christus ab angelis].
[Membrum 2 An gratia Christi sit finita vel infinita].
[Membrum 3 An plenitudo gratiae Christi comprehendat omnia gratuita].
[Membrum 4 An per gratiam inhabitantem Christus sit filius tantum Patris vel totius Trinitatis]
[Membrum 5 An plenitudo gratiae collata sit Christo in instanti conceptionis].
[Membrum 1 De qua plenitudine accepimus, an Christi hominis].
[Membrum 2 An de plenitudine Christi acceperint angeli].
[Membrum 4 An de illa plenitudine accepimus ad mensuram vel non ]
[Membrum 5 An de ista plenitudine effluat tam gratia virtutum quam gratia sacramentorum].
(Membrum 6 An de plenitudine veritatis etiam accepimus).
[Membrum 1 An Deus Pater dicatur univoce pater Filii et pater noste].
[Membrum 2 ''An 'pater noster' dicatur solus Pater vel tota Trinitas].''
(Membrum 4 Secundum quid dicimur filii).
[Membrum 5 An solum post incarnationem dicantur homines filii
[Membrum 1 An Deus sit ubique et in loco].
[Membrum 2 Quid sit esse ubique et Deum esse ubique].
[Membrum 3 Quid sit esse ubique essentialiter, potentialiter et praesentialiter].
[Membrum 1 An Deus sit ubique].
[Membrum 2 An Deus sit alibi quam in se ipso].
[Membrum 3 An Deus repleat rem antequam forma materiam et locatum suum locum].
[Membrum 4 An esse ubique sit proprium Det].
(Membrum 5 Qualiter insit Deus per gratiam et qualiter sit in malis).
[Membrum 6 An Deus sit cum malis sicut est cum bonis].
[Membrum 1 An et quibus modis creaturae sint in Deo].
[Membrum 2 An omnia quae sunt sint in Deo ab aeterno, et an sint ibi vita magis cum sunt quam ante].
[Membrum 3 An omnia quae sunt in Deo ibi sint unum vel multa, id est una idea seu ratio vel multae].
[Membrum 2 Quid sit esse essentialiter in rebus].
[Membrum 3 An prius sit creaturas esse in Deo vel e converso].
[Membrum 1 An cadunt empyreum sit corptis].
[Membrum 2 An caelum empyreum moveatur].
[Membrum 3 An caelum empyreum, eo quod nec grave nec leve, moveatur sphaeraliter].
[Membrum 4 An caelum empyreum sit locus conveniens angelis]
[Membrum 5 An caeli conveniant in aliqua natura communi].
[Membrum 1 An cadunt Trinitatis idem sit quod Deus].
[Membrum 2 An cadunt Trinitatis sit idem quod caelum empyreum].
[Membrum 3 An Christus secundum quod homa sit in caelo Trinitatis].
(Membrum 1 Quid sit caelum aqueum seu crystallinum, et cuiusmodi aquae sint supra jirmatttentum].
[Membrum 2 Ad quid sit caelum crystallinum].
[Membrum 3 De ordine et situ caeli crystallini].
QUAESTIO XLVIII De sacramentis in genere.
[Membrum 1 An sit unum sacramentum vel plura].
[Membrum 2 An sacramenta sint plura pauciorave quam septem].
[Membrum 1 De conuenientia horum novem baptismatum praenotanda].
[Membrum 1 An unumquodque illorum baptismatum sit sacramentun].
[Membrum 2 An plura quam novem debeant esse baptismata].
[Membrum 3 De eodem necnon de ordine baptismatum inter
[Membrum 4 Quodnam baptisma praeemineat inter illa Novae Legis].
[Membrum 5 Quodnam baptisma praeemineat inter illa Veteris Legis].
[Membrum 1 Quid sit circumcisio].
[Membrum 2 Cuius rei signum est circumcisi].
[Membrum 3 An ex vi circumcisionis conferatur gratia].
[Membrum 4 An character imprimatur in circumcisione].
[Membrum 5 Quinam tenebantur ad circumcisionem].
[Membrum 6 Quare non fuit datum similiter mulieribus aliquod signum speciale].
QUAESTIO LI De sacramento Altaris.
[Membrum 1 An necesse fuerit hoc sacramentum ab initio figurari].
[Membrum 2 De numero et ordine figurarum].
[Membrum 3 Quare Baptismus et Eucharistia in tot figuris praecesserunt, et non alia sacramenta]
[Membrum 4 Quare Eucharistia sub duobus signis continetur, et non sic alia sacramenta].
[Membrum 6 De efficacia Baptismi et Eucharistiae eorumque figurarum comparative]
(Membrum 1 An sacramentum Altaris sit conficiendum ex azymo vel fermentato).
[Membrum 2 An in solo fermentato rite fiat consecratioj].
[Membrum 3 An aqua sit addenda vino et qua ratione additur].
[Membrum 1 An substantia panis et viiii maneat sub sacramento].
[Membrum 2 An sit vera conuersio panis in corpus Christi].
[Membrum 3 Quorum sit conversio et an omnia simul vel successive convertantur].
[Membrum 4 Quae sint propositiones concedendae in hac materia et quae non].
[Membrum 1 Quale corpus dedit Christus discipulis in coenet].
[Membrum 2 An materia prima seu remota panis maneat sub sacramento].
[Membrum 3 An et qualiter accidentia sint ibi sine subiecto].
[Membrum 1 An corpus Christi sit quantitative sub sacramento].
[Membrum 2 Unde habet corpus Christi quod in pluribus locis simul esse possit].
[Membrum 2 An verbis consecrationis aliquid addere liceat vel mutare].
[Membrum 3 An in forma consecrationis ordo verborum mutari possit].
(Membrum 4 De virtute verborum, et primo an sit).
(Membrum 5 Quid sit maioris virtutis, conceptio Christi sine viro, an panis transsubstantiatio).
[Membrum 6 Quare soli verbo et non facto insita est illa virtus].
[Membrum 7 An virtus insita verbo sit de se sufficiens praeter potestatem sacerdotalem].
[Membrum 2 An alia deberet esse manducatio praeter sacramentalem et spiritualem].
[Membrum 3 An omnis et sola rationalis creatura possit manducare sacramentaliter].
[Membrum 4 An aliquo istorum modorum sumpsit Christus se ipsum in coena].
[Membrum 5 Qualis manducatio sit in anima glorificata].
[Membrum 6 An corpus Christi sumpserit Iudas in coend].
[Membrum 7 An sacramento saturari vel inebriari contingat].
[Membrum 1 An poenitentia sit virtus].
[Membrum 2 An poenitentia sit prima virtus].
[Membrum 3 An poenitentia timore concipiatur et quo timore].
[Membrum 4 An poenitentia sit vere virtus et qua sub ratione].
[Membrum 1 An poenitentia sit virtus generalis vel specialis].
[Membrum 2 An poenitentia revocet omnes defectus ad perfectum].
[Membrum 3 An poenitentia reparentur naturalia et gratuita].
[ Membrum 4 An poenitentia sit medicamentum vulneris].
[ Membrum 5 An poenitentia virtus idem sit quod res seu gratia sacramenti Poenitentiae]
[Membrum 1 Quid in Poenitentia sit res tantum, quid sacramentum tantum, quid res et sacramentum].
[Membrum 3 An passio Christi sub eadem ratione sit deletiva peccati originalis et actualis].
[Membrum 1 An Poenitentia sit commune sacramentum Legis Veteris et Novae].
[Membrum 2 Quando fuit instituta Poenitentia].
QUAESTIO LIII De iustificatione impii.
[Membrum 2 An iustificatio sit opusalicui personae divinae appropriatum].
[Membrum 3 An iustificatio fiat mediante gratia creata].
[Membrum 3 An in iustificatione aliquid exigatur ex parte nostra].
[ Membrum 4 De numero eorum auae exiguntur in iustificatione].
[Membrum 5 De ordine illorum quatuor in processu iustificationis].
[Membrum 6 An simul sint per instans peccatum et gratia].
[Membrum 1 An contritio sit idem cum iustificatione]
[Membrum 2 An contritio sit simul cum iustificatione]
[Membrum 3 An attritio sit idem quod contritio].
[Membrum 4 An contritio exigatur in omni iustificatione].
[Membrum 5 An attritio et contritio sint a Spiritu Sancto].
[ Membrum 6 An attritio possit fieri contritio].
[Membrum 7 De diversis causis attritionis].
[Membrum 1 Ali contritio possit esse ex timore filiali et qualiter sit causa iustificationis].
[Membrum 2 An praeceptum contritionis perfecte impleri possit in
[Membrum 3 An sit possibile simpliciter conteri de peccato].
[Membrum 4 De primo effectu contritionis, qui est conterere peccatum].
[Membrum 5 De secundo effectu, qui est lavatio seu mundatio].
[Membrum 6 De tertio effectu, qui est detersio caliginis].
[Membrum 7 De quarto effectu, qui est dimissio reatus poenae aeternae].
[Membrum 8 De ordine illorum effectuum].
QUAESTIO LV De sanatione mentis.
[ Membrum 1 Quid sit sanatio mentis].
[Membrum 2 An sanationem mentis mereri quis possit].
[Membrum 3 An sanatio mentis fiat per virtutes vel per sacramenta].
[Membrum 4 An sanatio fiat per omnes partes Poenitentiae vel per solam contritionem].
Membrum 5 An initium sanationis sit a confessione vel a contritione].
[Membrum 6 An simul insint sanitas et aegritudo].
[Membrum 7 An subito fiat illa sanatio vel successive].
[Membrum 8 Quare sanatio fidei appropriatur et cui fide].
(Membrum 1 Quid sit confessio.
[Membrum 2 An confessio sit necessaria ad iustificationem et ad ipsum initium iustificationis].
[Membrum 1 An confessio sit sacramentum].
[Membrum 2 Cuius virtutis actus sit confessio].
[Membrum 3 An sit Deo confitendum].
[Membrum 4 An Uniusmodi confessio sit de Lege naturae].
[Membrum 5 Quando primitus instituta fuit confessio].
[Membrum 6 De comparatione confessionis Veteris Legis ad confessionem Novae Legis].
(Membrum 7 An sit confitendum sacerdoti tantum vel etiam alii].
[Membrum 1 An teneamur confiteri ipsa peccata venialia].
[Membrum 2 An teneamur confiteri peccata mere interiora].
[Membrum 3 An non habens conscientiam mortalis peccati teneatur confiteri].
[Membrum 4 An confessio dividi possit vel de omnibus simul esse debeat].
[Membrum 5 An teneamur confiteri etiam circumstantias peccati]
[Membrum 1 An sint Matrimonii plura significata et quod sit principalius].
[Membrum 2 Quid in Matrimonio sit signum tantum, quid signatum tantum, et quid signum et signatum].
[Membrum 3 An Matrimonium fuerit signum linius duplicis conformitatis iam in paradiso].
[Membrum 4 Cuius gratiae causa sit Matrimonium].
[Membrum 5 Quando fuit institutum Matrimonii sacramentum].
[Membrum 1 An sacramentum quod est bonum Matrimonii differat a sacramento quod est Matrimonium].
[Membrum 2 Quid sit sacramentum quod est bonum Matrimonii].
[Membrum 3 An insolubilitas Matrimonii sit separabilis ab
[Membrum 4 Unde sit insolubilitas Matrimonii].
[Membrum 5 An altero coniugum convolante ad religionem ante copulam, maneat vinculum in reliquo].
[Membrum 6 An maneat vinculum in infidelibus altero coniugum transeunte ad fidem].
[Membrum 1 An Matrimonium sit bonum de genere honesti].
[Membrum 2 An matrimonium sit honestius ipsa virginitate].
[Membrum 3 An idem sit honestum in coniugio et virginitate].
[Membrum 1 et 2 Quid sit fructus et qualiter ab aurea aureolaque differt].
[Membrum 1 Quot modis dicatur fructus].
[Membrum 2 An fructus sit in carne aut in anima vel in utraque].
(Membrum 3 Secundum quam virtutem et quam vim animae determinentur fructus et aureola].
[Membrum 4 Secundum quam virtutem determinetur fructus].
[Membrum 5 An fructus et aureola spectassent homini in statu innocentiae].
[Membrum 6 An fructus conveniat etiam parvulis].
[Membrum 7 Quare et an sufficienter dividatur in centesimum, sexagesimum, trigesimum].
QUAESTIO LIX De repudio et divortio.
[Membrum 1 An repudium uxoris peccatum fuerit mortale et an a Moyse licite permissum].
[Membrum 2 An quod peccatum est possit fieri non peccatum permissione].
[Membrum 3 De causis repudii].
[Membrum 4 Quare non permissum est repudium in Lege naturae et Nova sicut in Veteri Lege].
[Membrum 1 Quid sit diuortium et qualiter differat a repudio].
[Membrum 2 An sola voluntas sit sufficiens causa divortii].
[Membrum 3 An defectus fidei in altero coniugum sit causa divortii].
[Membrum 4 Quare sola fornicatio sit causa divortii].
[Membrum 5 De solutione vinculi ante copulam carnalem].
[Membrum 6 Quare vir et mulier parificantur quoad divortium et non quoad repudium].
(Membrum 7 Quando non liceat dimittere adulteram et quando non liceat eamdem tenere).
[Membrum 8 De reconciliatione divortii et de pluribus uxoribus in antiquis Patribus].
[ Membrum 1 An licitum fuerit antiquitus simul habere plures
[Membrum 3 An licitum fuerit antiquis habere concubinam cum uxore].
[Membrum 4 An regibus licitum fuerit in Veteri Lege plures habere uxores).
[Membrum 3 Quot sint claves et an scientia sit clavis
[ Membrum 4 Quorum sint claves, an sacerdotum tanttum
[Membrum 5 An claves commissae sint Petro ut apostolo vel ut sacerdoti).
(Membrum 6 An claues sint bonorum tantum, vel etiam malorum].
[ Membrum 7 An eadem sit clavis qua ligatur in foro iudiciali et in foro poenitciitiali
(Membrum 1 Ubi institut ac sunt claves in Nova Lcge
(Membrum 2 Au aliquis usus clavium fuerit in Veteri Testamento
(Membrum 3 Quis sit usus clavis in foro poeiiitentiae
[Membrum 2 Quid sit relaxatio]
(Membrum 3 Cuius poenae fieri potest relaxatio
[Membrum 4 An relaxatio effectum sortiatur in pracsenti vel tantum in purgatorio].
(Membrum 5 Quacnam exiguntur ut relaxatio fieri possit].
[Membrum 6 An relaxatio fieri possit per sacerdotes minores].
(Membrum 7 An suis tantum subditis valcant cpiscopi relaxationes).
[Membrum 8 An insta aestiiiidtio requiratur et an Ecclesia
[Membrum 9 Quare datur indulgentia plenaria peregrinis Terrae Sanctae].
(Membrum 1 Quid sit resurrectio et quomodo differat a resuscitatione).
[Membrum 2 An sit resurrectio vel non].
(Membrum 3 An resurrectio sit naturalis vel miraculosa).
(Membrum 1 An resurrecti????atur aequivoce de resurrectione Christi et nostra).
[Membrum 2 Ad quid fuit resurrectio Christi principaliter et quare non citissima fuit].
[Membrum 3 An resurrectio Christi sit causa resurrectionis animae et corporis vel corporis tantum].
[Membrum 4 An resurrectio Christi sit causa resurrectionis bonorum et malorum vel bonorum tantum].
[Membrum 5 Quare corporum resurrectio simul, illa animarum non simul].
[ Membrum 1 Quid dicatur veritas humanae naturae].
[Membrum 2 Quid sit de veritate humanae naturae].
[ Membrum 3 An costa sit de veritate Adae aut Evae et in quo resurget].
[Membrum 4 ''An 'purissimi sanguines' Mariae sint de veritate eius aut Christi].''
(Membrum 1 An et qualiter elementa resurgent in corpore glorificato].
[Membrum 2 An humores resurgent in corpore glorificato).
(Membrum 3 An capilli et ungues resurgent in corpore glorificato].
[Membrum 4 An intestini resurgent in corpore glorificato]
Membrum 5 An corpora martyrum cum cicatricibus suis resurgent].
QUAESTIO LXVI De dotibus corporis gloriosi.
[Membrum 1 Quid sit dos secundum rem].
[Membrum 2 Quid sit dos quoad significationem et definitionem]
[Membrum 3 Quare quatuor tantum dotes, cum sponsae plura dentur].
[Membrum 5 An dotes qua dotes fuissent etiam in statu innocentiae et sine incarnatione]
[ Membrum 1 Quae et quot sint dotes].
(Membrum 2 An sint quatuor dotes, non plures nec pauciores].
[Membrum 3 An unum corpus subtilius erit altero vel ?gilius]
(Membrum 1 Qualis mutatio facta sit in corpore Christi transfiaiirato].
[Membrum 1 Quid sit raptus et an dicat separationem aniniae a corpore].
(Membrum 2 Secundum quam potentiam animae raptus fuit Panlus]
[Membrum 3 ''Quid sit 'tertium caelum' ad quod raptus est Paulus]''
[Membrum 4 An visio Pauli fuerit imaginaria vel intellectualis).
[Membrum 5 An visio Pauli fuerit per speciem vel in aenigmate].
(Membrum 6 A quibas animae potentiis fuit raptus seu alienatus].
[Membrum 7 Quis actus magis opponitur raptui].
[ Membrum 9 De differentia raptus ad visionem angeli et animae gloriosae].
(Membrum 10 De differeuti? raptus ad visionem propheticam et contemplativam]
[Membrum 11 De differentia raptus ad visionem Moysi].
(Membrum 12 De differentia raptus ad soporem Adae et ad visiones Ioannis].
APPENDIX I Aliae reportationes, redactiones, abbreviationes.
QUAESTIO III Quid resurget in corpore glorificato.
QUAESTIO XII De scientia Christi.
QUAESTIO XIII De libero arbitrio.
APPENDIX II Aliae quaestiones Alexandro forte spectantes.
APPENDIX III Quaestiones e scriptis Alexandri maxime compilatae.
APPENDIX IV Aliae quaestiones cum illis halesianis externe tantum connexae.
De missionibus divinis.
Quaestio est quid sit missio secundum quod missio communis est ad corporalem missionem et spiritualem. De missione corporali Filii, Gal. 4,4: Misit Deus Filium suum natum ex muliere etc; de spirituali. Sap. 9, 10: Mitte illa de caelis sanctis et de sede magnitudinis etc. De corporali missione Spiritus Sancti, Ioan. 16,7: Si abiero, mittam eum ad vos; de spirituali missione. Gal. 4,6: Misit spiritum Filii sui in corda vestra, et Sap. 9, 17: Salsum tuum quis sciet, nisi dederis sapientiam or miseris spiritum tuum de altissimis ?
Deinde utrum sit missio idem quod ???? aut aliquo modo differens. Is. 9, 6: Filius datus est nobis: Ioan. 14, 16: Ego rogabo Patrem, et alium paraclitum dabit vobis; Rom. 5, 5: Caritas Dei diffusa est in cordibus nostris per Spiritum Sanctum qui datus est nobis. Tertio, cui conveniat mittere et cui mitti, utrum scilicet divinae essentiae mittere, et utrum Patri conveniat aliquo modo mitti. Deinde utrum toti Trinitati, sicut dare, ita mittere. Praeterea, utrum respectu alterius pcrsonae tantum, aut alicuius personae ad se, ut dicatur Spiritus Sa????? mittit se' vel 'Filius mittit se'.
Dicit Augustinus, IV De Trinitate : " Sicut natum esse est Filio a Patre esse, ita mitti est cognosci quod ab illo sit; et sicut Spiritui Sancto donum Dei esse est a Patre procedere, ita mitti est cognosci quod ab illo procedat". Ex quo accipitur quod missio est cognitio processionis.
Contra: missio dicitur alicuius ??????? ad se; cognitio processionis non est alicuius personae a se; nullam enim a se procedere vere cognoscimus ; ergo non est universalis ratio missionis cognitio processionis.
Praeterea, processio est aeterna, effectus omnis temporalis: qualiter cognoscitur processio in effectu ? Item, effectus communis toti Trinitati, processio personae propria vel appropriatas ergo non est processio cognoscibilis in effectu.
Praeterea, omnis effectus crcaturae indicat processionem et in eo cognoscitur: numquid respectu omnis effectus dicitur missio ?
Praeterea, cognitio est temporale quid, processio aeternum; missio ergo, cum sit cognitio, non est processio.
Item, de proportione nominis ad missionem communiter dictam. Quod enim propter rationabilem creaturam, quac revocaretur per fidem ad veritatem, ostenditur: cum enim constet homo ex visibilibus et invisibilibus, et in utroque decidisset a summa veritate, conveniebat per ostensionem visibilem et invisibilem ad summam veritatem revocari. Ostensio autem haec missio est; veritas autem est essentiae et trinitatis personarum secundum rationem processionis ; huius ergo in missione conveniebat esse ostensionem, ut per fidem temporalium duceretur creatura rationalis ad contemplationem acternorum.
Praeterea, apparitio, missio, datio sunt erigenda per fidem intellectum ad summam veritatem: secundum quid distinguuntur? et quare non plura ? et quo ordine se habent ? utrum videlicet apparitio prior, quae respicit tres personas ratione communis essentiae; missio vero, quae respicit personam procedentem, posterior secundum intellectum ; datio vero, quae coniunctionem creaturae et quasi terminum missionis, postrema?
Item, utrum missio active dicta sit divina essentia et e converso. Quod videtur, quia convenit tribus personis ; et quod convenit tribus, essentialiter convenit.
Contra: missio active dicta et alio modo (I) respectum habent ad invicem ; sed essentia non respicit per se personam missi ; ergo divina essentia non per se est missio.
Praeterea, in simplici non differt quod est et quo; ergo * mittens et missio. Sed mittens est personas ergo et ipsa persona est missio.
Praeterea, mittens (!) 'divina essentia mittit Filium' non videtur concedenda) et missione sive paterna auctoritate mittit Filium; ergo etc.
Praeterea, quaestio est utrum missio et datio passive dicta supponant creaturam. Quod sic arguitur: dicit Augustinus quod Filius missus minor a Patre mittente ; unde Augustinus : "Si maior mittit minorem, fatemur et nos factum minorem, et in tantum minorem, in quantum factum, et in tantum factum, in quantum missum ". Sed ratione eius quod est aeternum non est minoritas ; ergo ratione creaturae missio ; ergo supponit creaturam.. Similiter datio ; non ergo dicetur de Spiritu Sancto ; nihil enim creatum de Spiritu Sancto dicetur.
Respondeo: Missio est manifestatio personae procedentis in quantum est procedens, in effectu sibi appropriato, ad revocationem rationalis creaturae ad summam veritatem et bonitatem. Datio est communicatio divina creaturae facta secundum communicabile ilh.
Per hoc potest solvi quod obicitur per auctoritatem Augustini, IV De Trinitate (3): non enim in auctoritate plene dicitur definitio. Praeterea, manifestatur persona procedens in effectu, sive dicatur active, ut 'Spiritus Sanctus mittit', sive passive, ut 'Spiritus Sanctus mittitur'.
Ad aliud respondeo quod, licet processio sit acterna, missio temporalis, tamen cognoscitur unum per alterum propter effectus appropriationem, quidam Filio, quidam Spiritui Sancto. - Respondeo ad illud, utrum missio sit processio, quod sic; unde superaddit effectum in creatura, in quo est manifestatio.
Quid sit missio spiritualis sive spiritualiter mitti; utrum missio fiat vel facta sit ad angelos ; utrum ad Christum secundum humanam naturam. Item, quare ter missio sive datio Spiritus Sancti facta Apostolis: bis in terra et semel in caelo. Et si missio ratione doni, ratione cuius doni principaliter: scilicet ratione doni quod est donum sapientiae vel intellectus, aut ratione doni quod est amor, aut alicuius alterius ab utroque. Et si ratione gratiae, utrum tantum gratum facientis, aut etiam gratis datae, secundum quod habetur I Cor. 12,4: Divisiones gratiarum sunt, idem autem Spiritus; et si sit Spiritus Sanctus multiplex secundum hanc rationem, ut habetur Sap. 7, 22, utrum secundum omnes differentias ibi determinatas: dicitur enim subtilis, mobilis, disertus, incoinquinatus, certas, suavis, amans bonum. Praeterea, quis sit eius primus effectus naturaliter cum mittitur, utrum vivificare: iste enim est unus effectus Spiritus Sancti, Ioan. 6, 64: Spiritus est qui vivificat; vel unire, de quo habetur Eph. 4, 3: Solliciti servare unitatem Spiritus in vinculo pacis; vel illuminare animam ad cognitionem veri, sicut dicit Augustinus, Ad Eutropinm : " Procedit Spiritus Sanctus in creaturas rationales sanctificandas. quia illuminat animam ad cognitionem veritatis "; vel purgare, sicut habetur in cap. 4 Ecclesiasticae hierarchiae , de compositione scilicet miri unguenti, ubi dicitur: " Prima virtus est purgans, secunda post purgationem illuminans, tertia consummans ". Deinde, sicut Filius mittitur spiritualiter, utrum mittatur Spiritus Sanctus aut e converso, aut neutra missio est necessario coniuncta cum altera. Deinde, cum sint plures effectus missionis spiritualis in genere, propter quid determinatur missio secundum quosdam, [secundum quosdam] non; verbi gratia secundum remittere determinatur una missio, secundum loqui mysteria in varietate linguarum alia missio, secundum eicere daemonia tertia missio: secundum alios effectus autem non determinatur. Praeterea, qualiter : ordinantur isti effectus inter se et ad plenitudinem gratiae et veritatis , qua Spiritus Sanctus missus fuit spiritualiter in Christum et mansit in eo .
Quod ad angelos non mittatur, videtur per hoc quod imperfectae missiones ordinantur ad perfectam missionem ; in quo autem genere deest perfectum, in eodem deerit imperfectum. Perfecta autem missio solum est in genere rationalis creaturae, scilicet in Christo ; relinquitur ergo quod imperfectae erunt in eodem genere, sive sint corporales, sive sint spirituales ; non ergo in angelis.
Praeterea, angelus tenet rationem nuntii: ergo eius qui mittitur: sed qui mittitur, medius est inter mittentem et ad quem fit missio ; ergo non tenet proprie rationem eius ad quem est missio et primo: non ergo proprie dicitur primo missio in angelos. Praeterea, non legitur in sacra Scriptura de missione Spiritus Sancti in angelos vel ad angelos.
Contra: "mitti non in mundum, est cuiusquam mente ex tempore percipi", sicut dicit Augustinus . Sed angeli ex tempore mente perceperunt gratiam Spiritus Sancti ; ergo in angelos facta est missio Spiritus Sancti.
Praeterea, gratia confirmationis non ab initio fuit in bonis angelis, sed meruerunt eam, aliis cadentibus. Sicut ergo Spiritus Sanctus dicitur missus in Apostolos cum gratia confirmationis data est eis, ita et angelis.
Praeterea, dicit Magister in 15 distinctione quod "ante incarnationem missus est Filius ad sanctos omnes, et etiam ad angelos"; quare pari ratione Spiritus Sanctus.
Item, quod sit missio Spiritus Sancti in Christum, arguitur per hoc quod dicitur Ioan. 1, 33: Super quem videris [ Spiritum] descendentem a tumentem etc; descensus autem significat missionem: restat ergo quod significatur ibi missio Spiritus Sancti.
Praeterea, unctus est oleo laelilmc etiam , et non fuit hacc unctio a natura: restat ergo quod data est ei. Sed non datur nisi qui mittitur: ergo mittitur Spiritus Sanctus.
Huius autem gratia quaeritur: si missio corporalis in specie columbae fuit ostensiva plenitudinis dilectionis, unde dictum est : Hic est Filius meus dilectus etc, propter quid non fuit facta in incarnatione vel in nativitate, sed fin) baptismo vel in transfiguratione ?
Item, missio Spiritus Sancti distinguitur a missione Filii ratione doni cognitivi et motivi: unde de Filio legitur Sap. 7, 27: Transfert se animas sanctas, amicos Dei et prophetas constituens illos: et de Spiritu ancto dicitur?: Dilectio Dei diffusa est in cordibus vestris per Spiritum
Sanctum qui linus est vobis: restat ergo quod donum excellentius inter dona Spiritus Sanctus. - Praeterea, dicit Augustinus : ["Nullum] donum est excellentius dono amoris"; reputandum ergo esset inter dona quae per excellentiam dona dicuntur, cum per illud omnia dona donantur. - Praeterea, gratia intellectu prior est quam sit donum per appropriationem aut virtus; ergo primum donabile, ratione cuius datur aut mittitur Spiritus Sanctus, est gratia. Et ideo dicitur I Cor. 12, 4: Divisiones gratiarum [sunt], idem autem Spiritus.
Contra, Augustinus, XV De Trinitate : " Spiritus Sanctus non dicitur proprie donum nisi propter dilectionem ". Praeterea, prima liberalitas est in velle: nec datur aliquid alicui proprie, nisi velit se dare; volendo autem dare, vult ei bonum ; velle autem ei bonum est diligere ; ergo primum donabile est diligere, quo alia dantur.
Deinde quaeritur: cum sit divisio gratiae gratum facientis et gratis datae non gratum facientis, utrum tantum detur vel mittatur Spiritus Sanctus ratione unius gratiae, aut ratione alterius etiam. Et videtur quod ratione utriusque, sicut habetur Num. 11,29: Quis mihi tribuat ut omnis populus prophetet et det eis [Dominus] spiritum suum ? Et in Glossa Origenis quae sic incipit: Et requievit, habetur quod " alii prophetae habuerunt aliquando spiritum Domini, aliquando non". Similiter in Glossa gregorii , in initio Ezechielis, habet quod Spiritus aliquando tangit corda prophetarum ex praesenti, ut beati Ioannis, cum dixit : Ecce agnus Dei; aliquando ex futuro, ut Gen. 48, 19: Scio, inquit, fili mi, iste erit in populos, et I Reg. 10, 10: Et insiluit supra Samuelem spiritus Domini, et coepit prophetare: et I Reg. 16, 13-14: Directus est spiritus Domini in David et recessit a Saul. Ex quibus colligitur quod mittitur vel datur spiritus Domini ratione doni prophctiae, et ita ratione gratiae gratis datae.
Contra, Augustinus, XV De Trinitate : "Cum Spiritus datus est homini, accendit eum in dilectionem Dei et proximi".
Deinde quaeritur quis sit primus effectus. Et videtur quod vita, per hoc quod dicit Ioannes Damascenus , quod est virtus sanctificativa. Super illud Ioan. 6,64: [Spiritus est qui vivificat) : " Ut aliquis maneat in Christo ut membrum, et Christus in ipso, unitas [facit]; unitas ex caritate, caritas ex Spiritui ergo semper vivificat membra compaginata, non separat". Et ita videtur quod unio intelligatur vivificatio.
Quod illuminare vel purgare, ex auctoritate Augustini et Dionysii . Item, Ioan. 16,13: Cum venerit Spiritus veritatis, docebit omnem veritatem.
Ad evidentiam sequentium, intelligendum est quod processio aeterna ut cognoscatur a nobis, congruit manifestari per effectus. Quod fit dupliciter: per effectus spirituales et corporales; et convenientior est illa quae est per effectus spirituales: spiritualia enim magis similia divinis quam corporalia. Manifestatio autem spiritualis per duo genera effectuum dividitur: scilicet qui pertinent ad veritatem, et qui pertinent ad bonitatem per appropriationem ; et una Filii, alia Spiritus Sancti. Non tamen potest (intelligi) Filii processio sine processione Spiritus Sancti in quantum Spiritus ; et ideo dicitur 'Spiritus veritatis', clarificans ea quae sunt Filii. Manifestat Spiritus Sanctus, ut est multiplex in effectu, et Patrem et Filium et Spiritum Sanctum. Unde multae assignantur differentiae 'spiritus' in libro Sap., 7, 21-22: Omnium artifex docuit me sapientia. Est enim in illa spiritus intelligentiae, sanctus, unicus, multiplex, subtilis, mobilis, disertus, incoinquinatus, certus, suavis, amans bonum, quem nihil vetat, benefaciens, humanus, benignus, stabilis, certus, securus, omnem habens virtutem, omnia prospiciens et qui capiat [ omnes] spiritus, intelligibilis. Primo autem in se: intelligentiae, sanctus, unicus. Deinde respectu creaturae, et primo (quoad) potentiam penetrandi per totum, quod per subtilis et mobilis; secundo quoad rationem distinguendi secundum participationem veritatis secundum plus et minus in creaturis. Post incoinquinatus, scilicet quasi non compatitur secum malitiam in effectu. Deinde determinatur secundum effectus in rationali creatura: ut perficiens rationalem, certus; ut irascibilem, suavis; ut concupiscibilem, amans bonum; quia nihil vetat benefieri: conditio superadiecta ad actus exteriores, vel ut triplex effectus notetur, scilicet veritatis, suavitatis et amoris bonitatis; humanus, benignus, scilicet maxime communicans homini in benignitate ; stabilis,
dando perseverantiam ; certus, quantum ad hoc [quod] dat certitudinem intellectui ne amittat, tollendo sollicitudinem ne amittat. Sufficientia ponitur cum dicitur: omnem habens virtutem, omnia prospiciens spiritus et qui capiat spiritus, scilicet repleat ; unum ad proprietatem Filii, alterum Patris, tertium Spiritus Sancti. Secundum ergo quod multiplex est in effectu, et Patrem et Filium et Spiritum Sanctum manifestat.
Sed advertendum est aliud, quod Spiritus Sanctus manifestat se ut est 'Spiritus' et ut est 'Sanctus'. Primo modo in gratia gratis data, de qua I Cor. 12, 4-10 ; secundo in gratia gratum faciente, sicut habetur in virtutibus, consequenter et in donis, Is. 11,2, et in fructibus, Gal. 5, 22: Fructus autem Spiritus, caritas, gaudium, pax. Hoc autem totum secundum ordinem ad gratiam plenitudinis quae fuit in Christo, de quo dicitur : Non est datus ei spiritus ad mensuram. Quia vero ista manifestatio sive missio Spiritus Sancti est ad revocationem creaturae rationalis a bonis mutabilibus, quae detinent eam, ad aeterna bona, datus est Spiritus Sanctus ter Apostolis, secundum triplicem gradum gratiae potestatem habentis: primo ad miracula, secundo ad indulgentias peccatorum, tertio ad declarationem futurae veritatis et praesentium bonorum, quibus est ad ea venire. Et recte is est ordo, ut per miracula, quae in rebus visibilibus fiunt, ad fidem instruerentur: instructi ad fidem, recipiant indulgentias peccatorum per sacramenta: deinde bonis operibus ad veritatem aeternam promerendam perducantur, ad quod ordinat pracdicatio. Et recte, propter hoc, primo datus est Spiritus in terra a Christo passibili et mortali: secundo ab ipso in terra exsistente impassibili: tertio ab ipso exsistente in caelo impassibili.
Sunt autem effectus missionis Spiritus ita ordinati: vel in quantum liberat a malo, vel in quantum promovet ad bonum. A malo. remittendo peccata: expellendo dacmonia, Matth. 12, 28: Si in Spiritu Dei daemones eicio etc: circumcidendo ab ipsa sequela peccati et occasionibus peccatorum, I Ioan. 2, 27: Et vos unctionem accepistis ab co: consolando contra mala poenae: unde paraclitus dicitur, Ioan. 14, 16.
In bono: primo quia vivificat, Ioan. 6,64. Secundo, quod unit no-Dco, Eph. 4,4-16. Tertio, quod docet, et hoc multipliciter: vel revelando mysteria, Eph. 1, 17: Qui dedit nobis spiritum sapientiae et revelationis: vel scrutando occulta, I Cor. 2, 10: Spiritus est qui seruiatur occulta. Quarto, quod suggerit ad bonum, Ioan. 14, 26. Quinto, quod adiuvat infirmitatem, Rom. 8, 26. Sexto, quod agere nos facit, in eodem
(8,14): Quicumque spiritu Dei aguntur. Septimo replet, sicut Act. 2, 4. Quantum ad locutionem, dat loqui occultam veritatem, et postulare facit pro malis amovendis et bonis impetrandis: de primo, I Cor. 14,2; de secundo, Rom. 8,26: Spiritus postulat pro nobis etc. Repletio autem ordinatur ad plenitudinem gratiae et veritatis quae in Christo, Ioan. 1, 14.
Ad primum obiectum responsum est quod, secundum quod missio spiritualis est manifestatio Spiritus Sancti in donis gratuitis spiritualibus ad revocationem creaturae rationalis a bonis sensibilibus, quae eam detinebant, ad aeterna, angelica autem substantia non sit revocabitis post lapsum, non est missio ad angelos. Extenditur autem nomen missionis ad manifestationem quamcumque Spiritus Sancti, in donis scilicet, et secundum hoc potest accipi quod mittatur ad angelos; vel a principio, cum confirmati fuerunt, missus sit.
Ad id vero quod obicitur, utrum missio Spiritus Sancti esset in Christum tempore baptismi, quod arguitur per (missionem) corporalem, quae signum est spiritualis, dicendum est quod non: immo descensus in specie columbae cum voce, aut missio (corporalis), significabat Spiritum datum non ad mensuram Christo ab instanti conceptionis, cui collata est potestas baptizandi, ut scilicet per quem in mensura singulis baptizatis digne detur Spiritus Sanctus: et ut ostenderetur quod mediante baptismo, qui est typus mortis dominicae, sicut dicitur Rom. 6, 4, datur haec gratia singulis, apparuit Spiritus Sanctus in specie columbae tunc, non tempore nativitatis aut conceptionis, sed apparuerunt angeli. Columba enim significat innocentiam quae datur in baptismo. Super ipsum ergo descendit ut manifestaret non spiritualem receptionem, sed potentiam spiritualem dandi hanc gratiam, [praefiguratam] in Noe columba. quae detulit ramum olivae ad arcam, sicut habetur Gen. 8, 10-11.