QUAESTIO I

De sacramentis in genere.

Primo quaeritur de numero sacramentorum Novac Legis, quare sunt tot, scilicet septem, et non plura; secundo de materia ipsorum: tertio quare quaedam ipsorum habuerint figuras in Veteri Testamento et quaedam non; quarto quare quaedam repetantur, quaedam non: quinto quae sit difFerentia inter gratiam secundum quod est in sacramento et secundum quod est in virtutibus et donis et beatitudinibus.

Circa primum sic proceditur: IV Sententiarum, in principio : "Samaritanus " etc, et post : " quia contra peccati originalis et actualis vulnera sacramentorum remedia Deus instituit "; ergo sacramenta instituta sunt in remedium contra vulnera originalis peccati et actualis. Sed solus Baptismus est sufficiens remedium contra vubiera originalis et actualis, quia vulnus peccati originalis et actualis non est nisi culpa et poena, et in Baptismo dimittitur culpa originalis et actualis et poena utriusque: ergo alia sacramenta superfluunt.

Item, in sacramento Eucharistiae datur nobis totus Christus: ergo plenitudo gratiae, quia sicut dicit Apostolus ad Rom. 8,32: Quomodo non cum illo nobis omnia donavit ? Ergo in illo sacramento datur nobis sufficiens remedium contra vubiera peccati originalis et actuabs: et inde ut prius.

Item, sacramenta data sunt in remedium contra vubiera originabs et actualis; ergo secundum numerum vulnerum erit numerus sacramentorum. Sed vubiera non sunt nisi sex. Probatio: omne vubius aut est culpa, aut poena. Si culpa, nonnisi triplex, scibcet originalis, actualis mortalis, actuabs venialis. Si poena, vel erit in vi rationabili, et est ignorantia: vel in concupiscibili, et est concupiscentia: vel in irascibili, et est infirmitas sive debilitas. Ergo non debent esse nisi sex sacramenta contra ista sex vulnera.

Item, videtur quod debeant esse plura quam septem: quia " sacramentum est, ut habetur in principio IV Sententiarum , invisibibs gratiae visibilis forma, cuius similitudinem gerit et causa exsistit". Sed hacc definitio convenit aquae benedictae, quia aqua benedicta est visibilis forma ; significativa invisibibs gratiae, quia significat interiorem ablutionem: et eius similitudinem gerit, ut per se patet; et eius causa exsistit, quia dicitur quod per sumptionem aquae benedictae venialia dimittuntur : ergo aqua benedicta est sacramentum. Et ita sunt plura quam septeni.

Item, concupiscentia est vulnus originalis vel actualis; haec viget in dupbci vi, scilicet in generativa et nutritiva. Sed habemus quoddam sacramentum, scilicet Matrimonium, contra concupiscentiam quac est in generativa: ergo a simili debemus habere aliud contra illam quae viget in nutritiva.

Item, ignorantia est vulnus originalis: ergo aliquod sacramentum debet esse in remedium contra hoc vulnus. Si dicatur quod sic est, scilicet Ordo, contra: hoc vulnus generale est, diffusum in omnes: ergo remedium contra ipsum deberet esse generale: quod non est Ordo. 8. Respondeo: Numerus sacramentorum diversimode sumitur a diversis. Quidam sumunt sic, secundum quod sacramenta sunt signa gratiae: gratia triplex est: quaedam separans a malo, quaedam uniens bono, quaedam pertinens ad utrumque. Gratia separans a malo triplex est: gratia uniens bono similiter triplex: pertinens ad utrumque unica, et ita in universo septem. Separans a malo triplex tantum, quia aut separat a malo culpae, et haec vel originalis, et huius signum est Baptismus: aut actualis, et huius signum est Poenitentia. Aut a malo poenae, et haec duplex est: quaedam quae tollitur cum originali et actuali: respectu huius non sumitur aliquod [aliud] sacramentum nisi duo praedicta, scilicet Baptismus et Poenitentia. Aut quae non tollitur cum originali et actuali: gratiae separantis ab hoc malo signum est Extrema Unctio. Et sic patet quomodo sumuntur tria sacramenta respectu gratiae separantis a malo.

Item, gratia uniens bono triplex est, quia unio cum bono triplex est, quam tangit Apostolus : una mulieris ad virum per consensum, vel per inseparabilitatem, quod est quando intervenit copula carnalis. Item alia viri ad Christum: haec est membrorum cohaerentium firmiter cum capite. Item etiam tertia, quae est humanae naturae cum divina. In Matrimonio primum significatum est consensus viri et mulieris: in Confirmatione unio firma membrorum cum capite; in Eucharistia unio humanitatis cum divinitate. Sic patet quomodo respectu gratiae unientis cum bono sumuntur alia tria sacramenta.

Gratia pertinens ad utrumque est gratia quae confertur in Ordine, quia Ordo est ad ministrandum omnia sacramenta, et in ipso confertur gratia ministrandi ipsa.

Item secundum quod sacramenta sunt causae sumitur numerus sacramentorum, sic: sacramenta sunt ad reparationem indigentiae quac est in Ecclesia. Est autem indigentia in Ecclesia ratione corporis Ecclesiae, vel ratione membrorum: ergo omne sacramentum aut reparat indigentiam corporis Ecclesiae, aut membrorum. Ratione corporis indiget reparatione fidelium. quia nisi repararentur fideles, cum quotidie corrumpantur, periret corpus Ecclesiae. Reparatio autem fidelium duplex est: corporalis, ad hanc Matrimonium; et spiritualis, ad hanc est Ordo. Sic patet quod ad tollendum indigentiam corporis Ecclesiae necessaria sunt duo sacramenta, scilicet Matrimonium et Ordo.

Item ratione membrorum patitur quinque detectus Ecclesia. Primus est iustitiae originalis: contra hunc c?? Baptismus. Secundus est pronitas ad peccandum: contra hunc est Confu??atio. Tertius est casus in peccatum actuale: contra hunc est Poenitenti". Quartus est debilitas post lapsum, quae semper durat dum sumus iv via: contra hunc est sacramentum Panis quotidiani ; sicut enim dia???vacit reparationem infirmi qui convaluit a morbo, ita haec diaeta spiriti???? reparat nostram debilitatem si digne accipimus. Quintus est quaedam poenalitas quae non tollitur cum culpa, scilicet infirmitas quae est ex parte corporis et venialis peccati: contra hunc est Extrema Unctio. Et sic patet quomodo ad tollendum indigentiam Ecclesiae quantum ad membra sunt quinque sacramenta, et quantum ad corpus duo. Et ita patet quare sint septem.

Alii sumunt sic: septem sunt infectiones quibus inficitur genus humanum per peccatum primorum parentum: prima est originalis peccati ; secunda actualis mortalis ; tertia venialis: quarta est difficultas videndi spiritualiter: quinta difficultas proficiendi in bono: sexta est difficultas resistendi contra concupiscentiam carnis: septima est difficultas standi in bono contra tentationes. Quatuor ultimae poenae sunt peccati, non peccata ; primae tres sunt peccata. Prima difficultas est in rationabili ; secunda in irascibili; tertia in concupiscibili: quarta circuit tres vires. - Contra has septem infectiones data sunt nobis sacramenta in adiutorium. Contra originale proprie datum est Baptisma. Contra actuale mortale Poenitentia: est enim secunda tabula post naufragium Contra difficultatem discernendi datur Ordo: unde dicit Dionysius in Hierarchia ecclesiastica : "Ad Ordinem pertinet illuminare et purgare". Contra difficultatem proficiendi in bono datur Confirmatio, ut scilicet signatus sit firmus athleta in certamine Domini. Contra difficultatem resistendi concupiscentiae carnis datur Matrimonium. Contra difficultatem resistendi tentationibus datur Corpus Christi, quod est panis qui cor hominis confirmat, ut dicitur in Psalmo . Contra venialia datur Extrema Unctio.

Quarto potest sumi sic: Ioan. 11, 51-52, dicitur de Caipha: Cum esset pontifex anni illius, prophetauit quia Iesus moriturus erat pro gente; et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. Ad hoc ergo mortuus est Christus, ut praedestinatos dispersos per regnum diaboli in suum regnum congreget, et sic per fidem et 'bona opera eos salvet. Per Baptismum congregantur in unitate Ecclesiam Congregati, infestantur a diabolo ut redeant ad regnum eius; unde necessarium est spirituale robur, quo viriliter dimicent contra diabolum: hoc datur eis in Confirmatione. Et quia militanti necessarius est cibus, aliter in pugna deficeret, necessarium est sacramentum Eucharistiae, in quo datur nobis spiritualis cibus ne deficiamus. Et quia haec omnia habentes adhuc quandoque cadimus, indigemus remedio contra casum. [Casus] autem duplex est: spiritualis per peccatum: contra quem datur nobis Poenitentia; et corporalis: contra quem est Extrema Unctio, et etiam contra casum venialis. "Matrimonium institutum fuit in paradiso in officium, post peccatum institutum est in officium simul et remedium contra corruptelam carnalis concupiscentiae " Sacramenta autem agunt per modum instrumenti; instrumentum autem non movet nisi motum: unde oportet quod aliquis ministret haec sacramenta. Qui autem illa ministrat, sanctificat alios: conveniens autem est ut qui alios sanctificat, sit sanctificatus ; et ideo exigitur Ordo, in quo confertur potestas ministrandi sacramenta sive sanctificandi alios. Sic patet quare septem sint sacramenta, et non plura.

Ad primum obiectum dicendum quod poena originalis duplex est: quaedam quae tollitur cum originali, alia quae remanet post ablationem originalis et actualis ; et contra hanc sunt data alia sacramenta a Baptismo.

Ad secundum dicendum quod in sacramento Altaris (est) ille in quo est plenitudo gratiae, non tamen plenitudo gratiae quoad effectum ; unde alia sacramenta necessaria sunt ad causandum speciales effectus gratiae.

Ad aliud potest dici quod non sunt tantum tres poenae, secundum numerum virium, sed etiam est quarta poena, scilicet difficultas resistendi tentationibus, quae circuit tres vires, ut dictum est ; et sic non erunt tantum sex, immo septem. Vel potest dici quod non sunt sacramenta per se et primo contra istas poenas; unde non sumitur numerus sacramentorum iuxta numerum ipsarum.

Ad tertium dicendum quod aqua benedicta non est sacramentum, quia non causat gratiam nec est instituta ad significandum, sed magis ad effugandos daemones. Et quod [dicitur], quod virtute eius dimittuntur venialia, dicendum quod non ideo causat gratiam, quia venialia possunt dimitti sine nova gratia, per contritionem et aliquantulam poenam vel humiliationem.

Ad quartum dicendum quod sacramentum Matrimonii non solum est institutum contra concupiscentiam quae viget in generativa, sed etiam in officium ; et praeterea magis est corrupta vis generativa quam nutritiva, et propter hoc non est simile.

Ad quintum dicendum quod ignorantia generalis sufficienter tollitur per Baptismum, in quo datur fides quae tollit ignorantiam saluti contrariam.

Item obicitur, quia nimis amor vitae corporalis est poena originalis ; unde videtur quod contra hunc deberet esse aliquod sacramentum. - Et dicendum quod contra ipsum est Eucharistia, quae est spiritualis cibus, quo gustato desipit omnis caro.

Aliter sumitur numerus sacramentorum sic: quaedam sacramenta sunt ad sanandum hominem, quaedam ad disponendum. Ad sanandum sunt Extrema Unctio, quae sanat infirmitatem corporis ; et Baptismus et Poenitentia, quae sanant infirmitatem mentis. Baptismus proprie sanat infirmitatem mentis quae est originale, quia contra illam proprie institutus est Baptismus ;Poenitentia sanat infirmitatem mentis quae est actuale. Alia quatuor ordinant hominem: contra diabolum, ut Confirmatio in qua datur Spiritus ad robur, quo efficitur homo potens resistere diabolo ; erga Deum, ut Eucharistia ; erga proximum dupliciter: aut per superpositionem, quod facit Ordo; aut per aequiparantiam, quod facit Matrimonium: sicut enim dicitur I Cor. 7,4, mulier non habet potestatem etc, nec vir habet potestatem etc.

Circa secundum proceditur sic: in Veteri Testamento quatuor erant sacramentalia in liquidis, scilicet vinum, oleum, aqua et sanguis. Tria prima adhuc sunt sacramentalia: quaeritur quare non quartum, scilicet sanguis.

Item, in aridis fuerunt quaedam sacramentalia in Veteri Testamento, ut thus, unguentum et thymiama: quaeritur quare haec non sunt sacramentalia in Novo.

Item, IV Sententiarum, dist. 1, cap. Sunt autem exercitationum etc. dicit Magister quod " duo sunt in quibus sacramentum consistit, scilicet verba et res: verba, ut invocatio Trinitatis ; res, ut aqua, oleum et huiusmodi". Sed videtur esse contrarius magister Hugo de S. Victore, ita dicens : "Quaedam sacramenta constant in rebus, ut aqua aspersionis, benedictio cereorum et ramorum ; alia in factis, ut crucis signaculum ; alia in dictis, sicut invocatio Trinitatis". Ergo vel iste superfluus, vel ille diminutus.

Item, quaedam sunt sacramenta quae habent materiam, quaedam non, ut Poenitentia et Matrimoniumi alia omnia habent: quaeritur unde hoc.

Item, eorum quae habent, quaedam habent duplicem materiam, ut Baptismus aquam et chrisma ; alia simplicem, ut Confirmatio chrisma tantum, et similiter de aliis: quaeritur unde hoc.

Item, cum inter elementa duo habeant vim purgativam, scilicet aqua et ignis: unde per ignem purgabitur mundus in fine, quaeritur quare alterum, scilicet aqua, sit materia sacramenti, et non alterum, scilicet ignis.

Item quaeritur quare inter ea quae convertuntur in nutrimentum duo tantum sint materia sacramenti, scilicet panis et vinum, et quare haec potius quam alia.

Item quaeritur quare sacramenta plus communicant in oleo quam in aliis.

Ad primum dicendum quod sanguis in Novo Testamento non est materia sacramenti, sed plus est, quia est virtus omnium sacramentorum ; quia in singulis sacramentis est particularis gratia, sed in sanguine Christi est tota virtus.

Ad secundum dicendum quod sacramenta sunt ad reparandum laesionem; sed thus, unguentum et thymiama significant quae necessaria sunt non ad reparandum, sed ad operandum. Significant enim ea quae pertinent ad actus virtutum: per unguentum enim significatur gratia quae est ad meritum ; per thus vero devotio quae est in opere meritorio ; per thymiama vero gloria quae finis est operis, quae soli Deo debetur. Et ideo haec tria non sunt sacramentalia in Novo Testamento.

Ad tertium dicendum quod magister Hugo largius sumit 'sacramentum' quam Magister in Sententiis: magister Hugo sumit 'sacramentum' pro signo sacrae rei, Magister in Sententiis pro sacramentis Novae Legis vel Veteris tantum. - Ad aliud dicendum quod ista duo sacramenta, Poenitentia et Coniugium, fuerunt instituta antequam homo deceptus fuisset per sensibilia; et ideo non fuerunt instituta in materia sensibili, quia inconveniens esset ut homo ante peccatum sensibilibus subderetur. Sed alia sacramenta instituta sunt post peccatum: et ideo instituta sunt in materia sensibili, ut homo qui per superbiam a Deo recessit, subdens se ex praecepto Dei rebus natura inferioribus se, per humilitatem ad Deum revertatur. Poenitentia fuit instituta cum Dominus dixit : Quacumque die comederitis etc.

Ad quartum dicendum quod Baptismus et Ordo sunt signa duplicis rei. Baptismus signum est ablutionis a peccato et collationis gratiae; et ideo duplicem habet materiam: aquam quae significat ablutionem a peccato, et chrisma quod significat collationem gratiae. Similiter Ordo signum est collationis gratiae et potestatis spiritualis: et ideo habet duplicem materiam, scilicet librum, vel huiusmodi, quod significat collationem potestatis, et oleum quod significat collationem gratiae. Alia non habent nisi unam rem, et ideo non habent nisi unicam materiam.

Ad quintum dicendum quod sacramenta sunt unctiones, Eccli. (38, 7): Unguentarius faciet pigmenta suavitatis et unctiones conficiet sanitatis: quod exponitur de sacramentis. Quia ergo ignis, etsi sit purgativus, tamen laesivus est, ideo non debuit esse materia alicuius sacramenti.

Ad sextum dicendum quod panis et vinum potius sunt sacramentalia, quam alia quae convertuntur in nutrimentum. propter maiorem similitudinem ipsorum ad sua significata. Non enim est aliquod convertibile in nutrimentum quod tantam habeat similitudinem cum corpore Christi quantam panis, nec cum sanguine quantam vinum. Et praeterea quia Dominus comparavit se istis et non abis: pani cum dixit : Nisi granum frumenti etc: vino cum dixit : Ego sum vitis vera etc: ex grano autem panis, et ex vite vinum.

Ad septimum et ultimum dicendum quod oleum est communissima materia sacramentorum. quia inter omnes liquores ampliorem tenet similitudinem cum gratia quoad suas proprietates: in oleo enim est praedominans natura levis et transparentis et luminosi, quae inter corporales proprietates plus tenent similitudinem spiritualium proprietatum gratiae. Gratia enim illuminat, erigit affectum ad superna,

disponit ad dotem corporis, quia corpus erit transparens. Praeterea in ipsa gratia nihil est corpulentiae unde pracbeatur resistentia spiritui.

Assignantur etiam tres proprietates olei secundum beatum Bernardum : quod lucet, quod reficit, quod lenit sedando dolorem. Quarum similes sunt in gratia: lucet enim intellectui, reficit affectum, et lenit sedando dolorem vulnerum quibus vulneratur anima per peccatum. Cum ergo 'sacramentum sit invisibilis gratiae visibilis forma' , patet quare communior materia sacramentorum sit oleum.

Tertio quaeritur quare quaedam sacramentorum Novac Legis habuerunt figuras in Veteri Testamento, quaedam non, ut Confirmatio et Extrema Unctio. Quaeritur etiam propter quid quaedam sacramenta Veteris Legis remanserunt sub propriis rationibus, ut Poenitentia, Ordo et Coniugium; quibusdam vero alia successerunt, ut circumcisioni Baptismus, agno paschali vel vitulae rufae Eucharistia.

Ad primum dicendum quod Confirmatio respicit robur gratiae datae in Baptismo ; unde gratia data in Baptismo significatur firmari in illa, scilicet in Confirmatione: unde praeintelligit Baptismum. Si ergo Baptismus secutus est ad passionem, multo fortius Confirmatio. Est autem robur gratiae ad hoc, ut homo non erubescat praedicare fidem Christi coram infidelibus et tyrannis. Extrema autem Unctio figurat unctionem plenam quae erit in resurrectione ; sed resurrectio per Christum fuit: unde Extrema Unctio respicit antecedentem gratiam Christi in resurrectione. Hoc autem non fuit in Veteri Testamento, sed homo tunc erat ordinatus ad cibum, quantum erat de illa Lege; unde in illa dicitur semper: Bona terrae comedetis, non dicit Invia caeli. Respicit ergo Extrema Unctio plenitudinem gratiae quae est in resurrectione. sicut Confirmatio respicit plenitudinem gratiae quae est in passione. Unde haec duo secundum se non sunt instituta in Veteri Testamento sub figuris suis: non enim respiciunt illud quod partim fuit in Veteri Testamento, partim in Novo. Non autem ita est de aliis: quia ibi fuit deletio originalis culpae, quam facit etiam nunc Baptismus: similiter de Poenitentia et de Matrimonio: et similiter de Ordine, quia potestas quae est in Ordine, quoad hoc quod est discernendi et solutum ostendendi, fuit ibi. Agnus autem ad liberationem ab Acgypto fuit institutus.

Eucharistia autem ad liberationem ab Aegypto spirituali ; unde I Cor. 11,26: Quotiescumque hoc facitis, mortem Domitii annuntiabitis donec veniat. - Aliter potest dici quod haec duo, scilicet Confirmatio et Extrema Unctio, non fuerunt instituta a Domino, sed ab Apostolis; et ideo non habent figuras in Veteri Testamento.

Ad secundum dicendum quod circumcisio et agnus paschalis vel vitula rufa secundum se figurant redemptionem per passionem Christi, in qua est virtus omnis sacramenti. Propter hoc conveniebat multa signa haberi istius, quorum quaedam erant remotiora, quaedam propinquiora, ut sic clarius ostenderetur appropinquare redemptio vel venisse. Et propter hoc Baptismus, cum publicatum fuit sacramentum redemptionis, evacuavit omnino circumcisionem, et Eucharistia agnum paschalem: fuerunt enim sacramenta futuri, ista praesentis. Non sic fuit in aliis, in quibus figurabatur praesens, ut in Coniugio et Poenitentia: remittebatur enim peccatum actuale in Veteri Lege quoad propriam poenam. Coniugium etiam habuit proprium effectum.

Quarto quaeritur propter quid quaedam sacramenta iterantur, quaedam non. Si dicatur: quia quaedam imprimunt characterem, quaedam non, quaeritur similiter ratio huius. Et videtur quod omnia relinquant, quia dicitur in epistolam ad Rom. (2, 15), super illud: Cogitationum accusantium et defendentium, quod notae omnium bonorum et malorum imprimuntur in anima, quae apparebunt in die iudicii. Istud idem in Ier. (17, l) , super illud: Peccatum Iuda scriptum est stylo ferreo inunone adamantino. Ergo multo fortius omnia sacramenta relinquunt hujusmodi notas: ergo relinquunt characteres ut videtur.

Ad primum dicendum quod Baptismus et Confirmatio et Ordo dicuntur relinquere characteres in anima, et non alia quatuor. Et potest assignari talis ratio: tria sunt quae infestant nos, scilicet caro. mundus, daemonia. Unde, quia virgines carnem devincunt, merentur coronam et eis datur aureola. Martyres vero patiendo devincunt mundum et mundanos: unde Dacianus clamat se victum a beato Vincentio : et ideo martyribus datur corona quae dicitur aureola. Praedicatores proprie vincunt daemones, et ideo datur eis corona, scilicet aureola. Similiter in Baptismo vincitur caro, quia originale quod est ex parte eius destruitur: et ideo in ipso relinquitur quaedam excellentia quae dicitur character. Et in Confirmatione datur gratia faciens nos fortes resistere mundo et principibus eius, et ideo in ipsa confertur character. Et in Ordinibus confertur gratia ad devincendum daemones, quia exorcistae habent fugare daemones, et sacerdotes habent claves ; et ideo in Ordine confertur character. Et ideo non habent iterari.

Vel ideo Baptismus non iteratur quia facilitas veniae incentivum parit delinquendi ; si autem reiteraretur, cum omnia peccata quoad culpam et poenam remitterentur, proni redderentur homines ad peccandum: ideo instituit Ecclesia ne reiteraretur. Unde ad Hebr. 6, 4-6: Impossibile est eos qui semel illuminati et prolapsi sunt, rursus renovari per poenitentiam, Glossa: " Negat hic Apostolus reiterationem Baptismi, sed non excludit poenitentiam ". Et quia Confirmatio tantum confirmat gratiam datam in Baptismo, ideo sicut Baptismus non iteratur, nec Confirmatio. Ordo similiter non iteratur, quia cum ministri Ecclesiae quotidie necessarii sint, si per peccatum perderent potestatem ministrandi sacramenta, cum non cito possent reordinari, multa pericula acciderent: et ideo statutum est ne Ordo possit amitti, et ideo ne possit iterari.

Secundum hanc viam ergo dicendum est quod, quod quaedam sacramenta iterantur, quaedam non, non est propter hoc quod quaedam imprimunt characterem, quaedam non, sed ab institutione Ecclesiae; et ratio institutionis est quae dicta est.

Si teneatur alia via, respondendum est ad obiectum in contrarium quod non quaecumque nota impressa in anima est character: unde etsi omnia sacramenta imprimant notas in anima, non propter hoc imprimunt characteres.

Sed character est figura intelligibilis, discretiva imaginis Dei secundum statum membrorum in Ecclesia et perpetua. Per hoc quod dicitur 'figura', fit separatio ab aliis formis quae sunt in anima sicut habitus et dispositiones. Per hoc quod dicitur 'intelligibilis', fit separatio a figuris corporalibus, quae suum figurabile discernunt. Per hoc quod dicitur 'discretiva', fit separatio a forma quae perficit affectum, vel a forma quae est ad agendum. Per hoc quod dicitur 'imaginis Dei', fit separatio ab illa imagine quae est Deus. Per hoc quod dicitur 'niembrorum Ecclesiae secundum quod Ecclesia dicitur congregatio fidelium', fit separatio ab angelis, in quibus non sunt huiusmodi characteres spirituales. Per hoc quod dicitur 'secundum statum membrorum', significatur quod in illis sacramentis quae non determinant statum fidei, non imprimitur character.

Est autem triplex status fidei, quorum primus est m Baptismo, ubi datur gratia fidei secundum quod fides illuminat animam secundum intellectum. Secundus status est in Confirmatione, in qua, si digne suscipitur, datur robur fidei; in cuius signum fit chrismatio in fronte, ut non verecundemur fidem confiteri, secundum quod dicitur Rom. 10, 10: Corde etc. Tertius status fidei est in Ordine, principaliter vero sacerdotali, ubi debet esse excellentia fidei ; unde ad ampliorem perfectionem fidei tenentur illi quam alii, quorum Dominus est hereditas. In reliquis vero sacramentis non est discretio secundum statum fidei ; unde non sunt discretiva secundum huiusmodi statum aut perpetua.

Accipitur autem haec ratio characteris per similitudinem characteris corporalis. Sicut enim ei qui aliquod crimen commisit fit character, ut distinguatur reus fuisse illius criminis, et si non contineat se a crimine illo, postea condamnatur aliquando poena capitalis sic est in charactere spirituali, quia imprimitur ipsi animae character ad distinguendum secundum statum fidei, quae licet non insit, inesse debet. In quo vero habente characterem servatur puritas fidei secundum gradum suum, consequitur remuneratio aeterna, quae est gloria de cognitione characteris Christi. Et sicut character corporalis est indelebilis manente subiecto, multo fortius character spiritualis, cuius susceptibile est perpetuum. Et sicut dicitur mens retinere imaginem secundum intellectum, secundum illam definitionem '' : "Mens est sublimior pars in anima, habens imaginem in potentia cognoscendi et similitudinem in potentia diligendi"; sic ex parte intellectus imprimitur character, et non ex alia parte, sed gratia quae specialiter perficit affectum. Et ideo in quatuor sacramentis quae voluntatem vel affectum respiciunt, non imprimitur character. Nam 'nota' secundum sui rationem non ponit perpetuitatem nec discretionem, sed cognitionem; character vero ponit discretionem et perpetuitatem, nam proprie fit in fide Trinitatis. ''