Quaestiones Antequam esset Frater.

 QUAESTIO I De nomine Trinitatis.

 [Membrum 1 ''De verbo Isidori: ' Trinitas est trium unitas'].''

 Membrum 2 ''Quare conceditur 'trinitas' in divinis, non autem 'ternarius'.''

 [Membrum 3 ''An trinitas 'multiplex' et quare Deus 'trinus' et non 'triplex'].''

 [Membrum 4 An trinitas dicat substantiam vel relationem].

 Membrum 5 An trinitas ponat numerum in divinis.

 [Membrum 6 An sit multitudo in trinitate].

 Membrum 7 Quid subest hypostasibus divinis.

 [Membrum 8 Quomodo sint unum tres personae].

 [Membrum 9 '' Quid 'tres' et quid 'unum' in trinitate et quomodo differenter apud Graecos et Latinos''].

 QUAESTIO II De quatuor nominibus apud Graecos et Latinos.

 [Membrum 1 An substantia dici possit in divinis].

 [Membrum 2 An tres substantiae dici possint in divinis].

 [Membrum 3 Quare non una subsistentia sicut una substantia

 (Membrum 4 Unde differentia horum nominum apud Graecos et Latinos].

 [Membrum 5 An subsistentiae, substantiae, personae respondeant proprietas, relatio, notio].

 [Membrum 6 Qua necessitate inventa sunt illa nomina].

 [Membrum 7 Ait essentia divina una numero dica possit].

 QUAESTIO III De hypostasi divina.

 (Membrum 1 An hypostasis superfluum sit nomen idemque cum persona].

 (Membrum 2 An relationi, notioni, proprietati respondeant subsistentia, hypostasis, persona

 (Membrum 3 An hypostases sint simplices vel compositae].

 QUAESTIO IV De differentia notionum et relationum.

 [Membrum 1 An tres tantum relationes ac notiones sicut tres tantum sunt proprietates

 [Membrum 2 An tres relationes in Patre sint tres res et quare non est innascibilitate Pater

 (Membrum 3 Quare 'a quo nullus' et 'qui ab alio' non dicunt notiones

 (Membrum 4 An praeter relationes possint intelligi tres 'qui' vel 'quales' salva simplicitate essentiae

 [Membrum 5 An abstractis relationibus adhuc intelligi possint tres hypostases].

 (Membrum 6 An divinis relationibus conveniat 'csse in'

 (Membrum 7 Quare 'inspirabilis' non facit notionem sicut ' innascibilis'].

 [Membrum 8 An 'qui a nullo a quo nullus' faciat notionem

 (Membrum 9 Quare distinctiva duodecim et non duodecim notiones

 (Membrum 10 An innascibilitas et auctoritas sint duae notiones].

 QUAESTIO V De paternitate et filiatione divina.

 [Membrum 1 De verbo Apostoli: 'Ex quo omnis paternitas'.

 (Membrum 2 An sint gradus et ordo, maioritas et minoritas in divinis].

 QUAESTIO VI De notitia et amore in divinis.

 [Membrum 1 ''De verbo Apostoli: 'Filii caritatis suae'].''

 (Membrum 2 An abstractis hypostasibus et personis, sit intelligere mentem, notitiam et amorem].

 [Membrum 3 An notitia praecedat universaliter amorem].

 QUAESTIO VII De processione aeterna Spiritus Sancti.

 (Membrum 1 An procedere dicatur communiter de Filio et de Spiritu Sancto

 [Membrum 2 Quid est procedere et in quo differt a generari].

 QUAESTIO VIII De controversia Graeeorum et Latinorum circa processionem ab utroque.

 [Membrum 1 Obicitur contra Graecos et respondetur pro eis).

 [Membrum 2 Positio Graecorum pressius exploratur].

 [Membrum 3 Utriusque positionis concordantia].

 QUAESTIO IX De verbo aeterno.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 Ad similitudinem cuius verbi creati dicitur verbum aeternum].

 (Membrum 2 Quae sit intentio prior, sapientiae an verb].

 (Membrum 3 Quod verbum creatum, cognitivum an operativum, magis conveniat cum increato].

 (Membrum 4 An Pater sapiens sapientia quam genuit].

 (Membrum 5 An sit unum verbum in Trinitate vel plura

 [Membrum 6 De verbo Matthaei: 'Nemo novit Patrem nisi

 (Membrum 7 De verbo Ioannis: 'Qui videt me, videt et Patrem'

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An Verbum dicat respectum ad creaturas

 (Membrum 2 De verbo Ioannis: ' Omnia per ipsum facta sunt'

 (Membrum 3 De verbo Magistri: 'Eo imago quo verbum

 (Membrum 4 An sequatur: dixit ab aeterno, ergo facta ab aeterno

 (Membrum 5 An quam cognitionem Trinitatis pervenerunt Philosophi

 (Membrum 6 De verbo Augustini: 'Pater non perfecte se dixisse'

 QUAESTIO X De praedestinatione.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 Quid sit praedestinatio secundum noomten

 (Membrum 2 Quid sit praedestinatio secundum rationem

 (Membrum 3 Quid subest praedestinationi

 [Membrum 4 An praedestinatio sit entis vel non entis

 [Membrum 5 An praedestinatio sit angelorum

 [Membrum 6 An Christus fuerit praedestinatus

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An et cuiusmodi causa sit praedestinatio

 (Membrum 2 An ipsa praedestinatio habeat causam, et primo ex parte

 (Membrum 3 An speciale donum in creatura sit causa praedestinationis

 (Membrum 4 An merita sint ratio praedestinationis

 DISPUTATIO III

 (Membrum 1 De praescientia et libero arbitrio

 (Membrum 2 De praedestinatione et Dei voluntate beneplaciti

 DISPUTATIO IV

 [Membrum 1 Cuiusmodi veritas, signi vel rei, sit in praedestinatione

 [Membrum 2 An sit una veritas praescientiae et praedestinationis

 (Membrum 3 Qualis sit respectus praedestinationis ad praedestinatum

 (Membrum 4 An veritas futurorum sit veritas ipsius primi

 (Membrum 5 An veritas scientiae divinae sit tantum necessariorum

 [Membrum 6 An definitus sit numerus praedestinatorum

 [Membrum 7 An simpliciter necessarium sit praedestinatum saluari).

 QUAESTIO XI De electione.

 (Membrum 1 An sit electio in

 [Membrum 2 Quid sit electio divina

 (Membrum 3 Ad quid sit electio divina

 [Membrum 4 An et quae sit ratio electionis ex parte

 (Membrum 5 An sit ratio electionis ex parte creaturae

 (Membrum 6 Cuius sit electio

 QUAESTIO XII De praedestinatione Christi.

 [Membrum 1 An Christus sit praedestinatus

 [Membrum 2 Quoad quid dicitur Christus praedestinatus

 (Membrum 3 An praedestinatio Christi sit nostra ordine prior eiusque causa

 [Membrum 4 Qualiter Christus sit lumen nostrae praedestinationis

 QUAESTIO XIII De Dei apparitionibus in Veteri Testamento.

 (Membrum 1 An Deus videri possit oculis corporalibus

 (Membrum 2 An Deum apparere conveniebat ante incarnationem

 (Membrum 3 An subiectam creaturam ipse Deus vel angelus assumebat, et an mediante gratia vel sine

 [Membrum 4 Quare non apparuit Deus Moysi in humana natura nisi confuse

 (Membrum 5 An distincte apparuerint tres personae

 QUAESTIO XIV De missionibus divinis.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 Quid sit missio, an aeterna vel temporalis, et quae eius differentia ad apparitionem et dationem).

 [Membrum 2 Cui conueniat mitti).

 [Membrum 3 Cui conveniat mittere, et an dicat essentiale, notionale vel personale

 [Membrum 4 Ad quid sit missio

 [DISPUTATIO II

 (Membrum 1 Quaedam narrative praemittuntr

 [Membrum 2 An missio facta sit etiam ad angelos).

 (Membrum 3 An missio facta fuerit ad Christum).

 (Membrum 4 An missio spiritualis sit in sola gratia gratum faciente vel etiam in gratia gratis data].

 (Membrum 5 De missione jacta Apostolis

 [Membrum 5 Quis

 QUAESTIO XV De incarnatione.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An natura divina sit unibilis humanae

 (Membrum 3 An unibilitas conveniat prius naturae vel personae divinae

 [Membrum 4 An unibilitas conveniat magis naturae vel essentiae divinae

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An humana tantum natura sit unibilis, vel etiam angelica

 (Membrum 2 An humana natura secundum animam et corpus sit unita divinae

 (Membrum. 3

 (Membrum 4 An utilis esset incarnatio non exsistente lapsu Adae

 (Membrum 5 An per illam unionem aliquid Deo acquiratur

 [Membrum 6 An abstracta persona et hypostasi divina adhuc intelligi posset unio illa

 DISPUTATIO III

 [Membrum 1 De necessitate incarnationis ad lapsum reparandum

 (Membrum 2 An unio esse posset et non in hac persona vel illa

 [ Membrum 3

 DISPUTATIO IV

 [Membrum 1 An sit unitas in Christo]

 [Membrum 2 Cuiusmodi unitas sit in Christo].

 (Membrum 3 An unitas Christi maior aliis unitatibus crcatis].

 QUAESTIO XVI De passibilitate animae Christi et Adae.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An passibilis anima Adae in statu innocentiae].

 (Membrum 2 An eadem passibilitas Adae post peccatum quam ante).

 [Membrum 3 Att passibilis anima Adae secundum omnem sui partem].

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 An Christus assumpsit animam cum passibilitate),

 [Membrum 2 An passibilitas animat Christi creata vel contracta].

 (Membrum 3 An passibilis anima Christi secundum omnem sui partem].

 [Membrum 4 An passibilis anima Christi vero timore mortis].

 (Membrum 5 An passibilis anima Christi sensu doloris corporalis).

 (Membrum 6 An passio haec fuerit in ipsa parte superiori].

 (Membrum 7 An compossibilis cum fruitione deitatis aliquis sensus doloris aut perturbatio passionis).

 DISPUTATIO III

 (Membrum 1 An propassio fuerit in Christo).

 [Membrum 2 An attigit passio supremam vim animae et e converso gaudium ipsam partem sensitivam].

 (Membrum 3 An vera passio compossibilis cum conversione ad Deum).

 (Membrum 4 An vera passio compossibilis cum summa delectatione].

 [Membrum 5 An vera passio compossibilis cum gaudio comprehensoris].

 DISPUTATIO IV

 [Membrum 1 An passio Christi fuerit maxima poena].

 (Membrum 2 An passio mortis maior in Christo quam in alio fuisset h

 [Membrum 3 An passio maior in Christo quam fuisset in Adam].

 (Membrum 4 An si occisus in paradiso, Adam passus esset sine poena].

 [Membrum 5 An passio Christi satisfactoria pro omni poena].

 QUAESTIO XVII De superfluo

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 Quid sit superfluum].

 (Membrum 2 An superfluum determinari possit circa singula].

 (Membrum. 3

 (Membrum 4 An dare superfluum sit prdeceptum vel consilium].

 (Membrum 5 Sub quo vitio contineatur habere vel tenerem superfluum].

 (Membrum 6 An superfluum opponatur iuri naturali].

 (Membrum 7 An retinere superfluum et subtrahere sibi necessarium sint duo mala opposita per diminutionem et excessum].

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 De superfluo in quantitate vestium].

 (Membrum 2 De superfluo in qualitate vestium).

 QUAESTIO XVIII De prophetia.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 An prophetia sit in homine tantum vel etiam in angelo].

 [Membrum 2 An in angelis malis sit prophetalis cognitio].

 (Membrum 3 In qua potentia animae visiva sit visio prophetalis].

 (Membrum 4 Per quid fiat visio prophetalis).

 (Membrum 5 Quid sit speculum aeternum et quid videre in eo).

 [Membrum 6 Quot sint modi videndi in speculo et unde eorum differentia).

 [Membrum 7 An sicut triplex visio, corporalis, spiritualis, intellectualis, ita et triplex prophetia].

 (Membrum 8 An sit delectatio in visione prophetali].

 (Membrum 9 An conveniebat prophetiam dari fidelibus per infideles).

 (Membrum 10 An omnis occultorum visio sit prophetalis].

 (Membrum 11 An mediantibus angelis fiat visio prophetalis].

 (Membrum 12 An visio prophetalis fallax esse possit].

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 An prophetice denuntiatis possit subesse falsum].

 (Membrum 2 An prophetiae subsint differentiae temporum, scilicet praesens, praeteritum et futurum].

 (Membrum 3 An prophetiae subsit veritas mobilis aut immobilis].

 (Membrum 4 Quot modis dicatur prophetia et an aeaualiter de omnibus).

 [Membrum 5 An prophetia comminationis innitatur praescientiae divinae].

 [Membrum 6 Adhuc de prophetia comminationis et praescientia divina].

 (Membrum 7 De quo doluit Ionas et num dolendo peccavi].

 (Membrum 8 ''De verbo Glossae: 'Deus revelat sententiam et non consilium).''

 (Membrum 9 An futurum contingens prophetatum necesse sit evenire].

 (Membrum 10 An omnis prophetatio sit a Spiritu Sancto].

 [Membrum 11 An spiritus prophetiae stare possit cum peccato].

 [Membrum 12 An spiritus prophetiae stare possit cum actu coniugali].

 (Membrum 13 Unde scit propheta visionem suam esse prophetiam].

 [Membrum 14 Unde scit propheta visionem suam esse rei praeteritae vel futurae].

 (Membrum 15 An sit aliqua visio prophetica pure intellectualis).

 QUAESTIO XIX De quatuor quibus contexuntur Evangelia.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An differant illa quatuor quibus contexta dicuntur Evangelia].

 [Membrum 2 An illis tantum quatuor contexantur Evangelia].

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 Ad quod praedictorum quatuor reducantur consilia].

 [Membrum 2 An praecepta sint de substantia Evangelii].

 (Membrum 3 An recto ordine enumerentur illa quatuor in Glossa].

 (Membrum 4 An sacramenta sint de substantia Evangelii, et ad quod dictorum quatuor reducantur].

 DISPUTATIO III

 [Membrum 1 An eisdem quatuor contexantur Lex Vetus et Noua].

 [Membrum 2 Quomodo se habent dicta quatuor ad quatuor notata II Tim.

 [Membrum 3 Quomodo se habent dicta quatuor ad quatuor virtutes dictas in Glossa).

 [ Membrum 4 Adhuc de relatione dictorum quatuor ad virtutes).

 QUAESTIO XX De iustitia Legis Veteris.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 An et qualiter Lex Vetus iustificabat).

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An moralia Decalogi iustificabant].

 [Membrum 2 Numquid Lex Vetus, in qua maxime viget iustitia, non aeque iustificare deberet, immo magis quam Nova].

 (Membrum 3 An et qualiter legalia iustificabant].

 [Membrum 4 An omnia Veteris Legis praecepta iustificabant].

 [Membrum 5 An aeque iustificent praecepta Veteris Legis et Novae].

 [Membrum 6 An omnia quae in Veteri Lege aeque iustificabant].

 QUAESTIO XXI De adimpletione Legis per Christum.

 (Membrum 1 Quid sit impletio Legis et an facta sit per Christum).

 [Membrum 2 Qualiter moralia primae tabulae adimpleta].

 [Membrum 3 Qualiter moralia secundae tabulae adimpleta].

 (Membrum 4 Quare nulla adimpleta ex caerimonialibus et sacramentalibus]

 QUAESTIO XXII De gradibus caritatis.

 (Membrum 1 Quare caritati attribuuntur actus aliarum virtutum, et qualiter sit omnium virtutum forma, radix, caput et finis].

 [ Membrum 2 Quare quindecim gradus caritatis).

 [Membrum 3 Quare actus donorum non similiter attribuuntur caritati].

 (Membrum 4 Quare quaedam vitia removentur, alia non).

 QUAESTIO XXIII De peccato in Spiritum Sanctum.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 An omne peccatum ad mortem sit in Spiritum Sanctum].

 [Membrum 2 Quare peccatum in Spiritum Sanctum dicitur irremissibile et an hoc sit ei proprium].

 [Membrum 3 An peccatum Adae sit peccatum in Patrem vel in Filium vel in Spiritum Sanctum].

 (Membrum 4 An peccatum diaboli sit in Spiritum Sanctum].

 (Membrum 5 Quare praeter peccatum ex ignorantia, infirmitate et malitia non est quartum peccatum ex concupiscentia].

 (Membrum 6 An malitia sit poena vel culpa originalis, et an minuat vel augeat peccatum in Spiritum Sanctum].

 [Membrum 7 An aliquod peccatum possit esse simul in Patrem vel in Filium et in Spiritum Sanctum].

 (Membrum 8 Quomodo differunt blasphemia et spiritus hlasphemiae].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An et quot sint species peccati in Spiritum Sanctum).

 (Membrum 2 An obstinatio sit species peccati in Spiritum Sanctum].

 (Membrum 3 Quare quoddam peccatum in Spiritum Sanctum contra misericordiam et iustitiam, et nullum contra alia attributa].

 (Membrum 4 Quare quoddam peccatum in Spiritum Sanctum contra spem et caritatem, et nullum contra fidem].

 (Membrum 5 Alia dubia de speciebus peccati in Spiritum Sanctum.].

 QUAESTIO XXIV De intentione et merito.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 Quid sit intentio, an actus rationis aut voluntatis).

 [Membrum 2 An meritum sit in intentione aut in voluntate].

 (Membrum 3 ''Instantiae contra regulam 'quantum intendis, tantum facis' '' .

 (Membrum 4 An motus a malo sit meritorius, vel solus motus ad bonum].

 [Membrum 5 An oculus bonus etsi veritatis nescius].

 (Membrum 6 Quid exigitur ad hoc quod intentio sit bona].

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 An substantia operis addat aliquid merito intentionis].

 [Membrum 2 An qualitas operis privilegiati addat aliquid merito intentionis].

 (Membrum 3 An numerositas operum addat aliquid merito intentionis).

 (Membrum 4 An quantitas dati in eleemosyna aliquid faciat ad meritum].

 DISPUTATIO III

 (Membrum 1 An voluntas mali innixa credulitati pro facto reputetur).

 (Membrum 2 An quaelibet voluntas mali, etiam semiplena, pro facto reputetur).

 (Membrum 3 An actus et intentio sint duo peccata).

 [Membrum 4 Quae poena respondet actui et quae voluntati].

 [Membrum 5 An peior actus additus minus malae intentioni faciat maius peccatum vel e converso].

 (Membrum 6 In quibus tenet argumentum ab intentione ad actum].

 (Membrum 7 An augeri possit culpa vel poena, intentione non aucta].

 QUAESTIO XXV De ignorantia et ligationibus rationis.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An ignorantia sit peccatum vel poena peccati tantum].

 (Membrum 2 Cuiusmodi ignorantia concomitatur omne peccatum]

 [Membrum 3 ''Unde est quod 'non velle scire' sit peccatum).''

 (Membrum 4 An ignorantia sit peccatum originale vel actuale].

 (Membrum 5 Att gravius sit peccare ex ignorantia quam ex infirmitate vel studio].

 (Membrum 6 An aliquis possit velle ignorare].

 [Membrum 7 An peccatum Evae fuerit ex ignorantia].

 [Membrum 8 An ignorantia excuset a peccato].

 [Membrum 9 An ignorantia invincibilis semper excuset vel minuat peccatum).

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 De ligatione ex ebrietate).

 Membrum 2

 [Membrum 3 De ligatione ex furia].

 (Membrum 4 Quae ignorantia excusat a peccato et quae non].

 (Membrum 5 Quae ligatio rationis excusat a peccato et quae non].

 QUAESTIO XXVI De imagine.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 An eadem ratione dicatur imago in divinis et in creaturis].

 (Membrum 2 An sola creatura rationalis sit ad imaginem vel etiam sensibilis].

 [Membrum 3 An solus homo sit ad imaginem vel etiam angelus].

 (Membrum 4 An anima sit imago tantum ut conversa ad Deum).

 (Membrum 5 An anima sit imago secundum potentiam, habitum vel actum).

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 An imago recreationis attendatur penes gratiam aut virtutes).

 (Membrum 2 Quae gratia sit imago recreationis, cooperans vel reparans, praeveniens vel subsequens].

 [Membrum 3 An gratia sacramentalis sit imago recreationis].

 DISPUTATIO III

 (Membrum 1 An ratio imaginis toti conveniat Trinitati ita quod etiam Patri, et an essentialiter vel personaliter].

 (Membrum 2 An sicut Filius imago Patris, et Spiritus Sanctus imago Fili].

 QUAESTIO XXVII De scandalo.

 (Membrum 1 Quid sit scandalum].

 (Membrum 2 An scandalum sit per se peccatum vel circumstantia peccati]

 Membrum 3

 [Membrum 4 An scandalum activum maius sit peccatum quam passivum].

 (Membrum 5 Quid dimittendum est ad scandalum vitandum).

 QUAESTIO XXVIII De correctione fraterna.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 An correctio praecepta sit omnibus vel solis praelatis).

 (Membrum 2 De ordine correptionis descripto Matth, 18]

 [Membrum 3 An correctio procedat ex iustitia vel ex misericordia].

 [Membrum 4 An cum asperitate fieri debeat correptio].

 (Membrum 5 An sit dimittenda correctio propter odium].

 [ Membrum 6 An ipse inferior teneatur corrigere superiorem].

 [Membrum 7 An superior teneatur corrigere ipsam multitudinem].

 DISPUTATIO II

 Membrum 1

 [Membrum 2 An ipsi mali alios corripere possint vel immo debeant].

 [Membrum 3 An ipsi inferiores corripere debeant vel possint superiores].

 (Membrum 4 An liceat aliquando differre correptionem].

 QUAESTIO XXIX De officio praedicationis.

 [Membrum 1 An officium praedicationis solis clericis spectet

 [Membrum 2 An actus prophetandi sit eminentior actu praedicandi].

 [Membrum 3 An mali peccent praedicando, immo et docendo].

 QUAESTIO XXX De eo quod est psallere.

 [Membrum 1 Quid sit psallere].

 [Membrum 2 An exsistens in peccato demereatur seu peccet psallendo].

 [Membrum 3 An teneatur psallens intelligere quod psallit].

 QUAESTIO XXXI De sensu spirituali.

 [ Membrum 1 Quid sit sensus spiritualis].

 [Membrum 2 An sensus spiritualis sit divisibilis in plures).

 [Membrum 3 An sensus spirituales sint quinque tantum vel plures].

 [Membrum 4 Adhuc de numero sensuum spiritualium]

 (Membrum 5 An sensus spirituales ad cognitionem tantum spectent].

 [Membrum 6 An sensus spirituales multiplicentur secundum dona gratiarum].

 [Membrum 7 Quis horum sensuum sit principalior].

 [Membrum 8 An sensus spirituales eodem modo sint in via et in patria].

 QUAESTIO XXXII De immortalitate animae rationalis.

 [Membrum 1 An anima rationalis intereat cum corporei.

 (Membrum 3 An anima sit immortalis secundum omnes suas vires].

 QUAESTIO XXXIII De libero arbitrio.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An liberum arbitrium sit in nobis post lapsum, et an dicat potestatem libere faciendi bonum vel malum].

 [Membrum 2 An liberum arbitrium respiciat actus tum interiores, tum exteriores]

 DISPUTATIO II

 [ Membrum 1 Quid sit liberum arbitrium definitione].

 [ Membrum 2 An liberum arbitrium sit ratio aut voluntas vel utraque simul aut aliquid aliud].

 DISPUTATIO III

 (Membrum 1 ''Quare 'liberum' dicitur arbimum].''

 (Membrum 2 Quare non vocatur nomine simplici, sed composito].

 Membrum 3 An liberum arbitrium sit idem quod proheresis]

 (Membrum 4 An penes liberum arbitrium sit meritum et demeritum).

 (Membrum 5 An ad illud pervenerunt Philosophi, et an se habeat in ratione iudicis vel arbitr].

 DISPUTATIO IV

 [Membrum 1 An liberum arbitrium possit de se in aliquod bonum, ut faciendo quod in se est ipsam fidem habere].

 (Membrum 2 An liberum arbitrium possit velle gratiam gratum facientem quin trahatur a gratia gratis data).

 DISPUTATIO V

 [Membrum 1 An liberum arbitrium possit de se resurgere ad bonum].

 [Membrum 2 An liberum arbitrium possit de se velle bonum].

 [Membrum 3 An liberum arbitrium possit de se converti ad bonum].

 (Membrum 4 Art per liberum arbitrium possit quis stare in bono).

 [Membrum 5 An liberum arbitrium possit de se projicere in hortum].

 [Membrum 6 An liberum arbitrium de se possit resistere tnalo].

 (Membrum 7 An liberum arbitrium possit de se vitare malunt].

 (Membrum 8 An liberum arbitrium de se possit non declinare in deterius].

 QUAESTIO XXXIV

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 An sacerdotium Melchisedech dignius sacerdotio Levi quia iste decimatus et non ille]

 [Membrum 2 Quid sit decimatio].

 [Membrum 3 Cuius est decimatio et per quem facta

 (Membrum 4 Quo tempore facta est decimatio].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An Christus fuerit decimatus).

 [Membrum 2 An caro Christi decimata in carne B. Virginis].

 (Membrum 3 An decimatio virtute sua minuebat concupiscentiam].

 . (Membrum 4 An sicut omnes in Abraham decimati, ita omnes in eo benedicti].

 QUAESTIO XXXV

 [Membrum 1 An sit licitum sua repetere].

 [Membrum 2 Att sit licitum repetere superfluum

 [Membrum 3 An sit licitum repetere servum).

 QUAESTIO XXXVI

 [Membrum 1 An omnes articulos simul credere teneamur].

 (Membrum 2 An haberi possit fides Christi quin credatur distincte articulus mortis vel passionis].

 (Membrum 3 An articulus possit incipere vel desinere esse articulus).

 (Membrum 4 An Abraham salvaretur sua fide et caritate si non esset incarnatio].

 QUAESTIO XXXVII

 [Membrum 1 An suspicio sit de genere boni vel mali, et si malum, cuiusmodi).

 [Membrum 2 Quare non est simile de suspicione boni et mali, operis et personae].

 [Membrum 3 Quodnam iudicium sit peccatum et quaenam suspicio].

 [Membrum 4 An cuilibet liceat iudicare de manifestis et an alicui de occultis]

 [Membrum 5 An homini spirituali liceat omnia iudicare]

 [Membrum 6 An de aliquo, saltem de Antichristo, liceat iudicare cum desperatione].

 [Membrum 7 De radice peccati suspicionis].

 (Membrum 8 An iudex teneatur quaerere ab accusato si ex praecepto Dei fecit vel eidem credere illud asserenti).

 [Membrum 9 De differentia iudiciorum in Lege Veteri et Nova].

 [Membrum 10 An dubia semper in meliorem partem sint interpretanda]

 QUAESTIO XXXVIII

 [Membrum 1 An fides sit substantia rerum sperandarum magis quam aliae virtutes].

 [Membrum 2 ''Qualiter fides sit 'substantia'et in quo differat haec definitio ab aliis].''

 [Membrum 3 Quare dicitur ferunt sperandarum , id est rerum bonarum tantum et futurarum].

 [Membrum 4 ''De altera parte definitionis: Argumentum non apparentium']''

 QUAESTIO XXXIX De fide informi.

 [Membrum 1 An fides informis sit habitus naturalis vel gratuitus, et si gratuitus, an gratum faciens vel gratis datus].

 [Membrum 2 An fides informis sit in daemonibus, et an data eis ante peccatum vel post].

 [Membrum 3 An homines fidem informem habentes sint daemonibus deteriores].

 [Membrum 4 An actus fidei informis in daemonibus egrediatur ex quadam luce].

 QUAESTIO XL De mota seu merito diaboli.

 [Membrum 1 An diabolus possit in suo statu demereri]

 [Membrum 2 Unde est quod diabolus confirmatus est in malo et homo non].

 [Membrum 3 An diabolus continue peccet].

 [Membrum 4 An diabolus omni motu suo peccet].

 [Membrum 5 An placeat diabolo malitia in se et in alio].

 QUAESTIO XLI De libro vitae.

 [Membrum 1 An liber vitae sit Filius Dei et secundum quam rationem]

 [Membrum 2 An dicatur liber ratione scriptionis vel lectionis].

 [Membrum 3 Qua ratione dicitur vitae].

 [Membrum 4 ''An possit dici 'liber mortis'].''

 [Membrum 5 An liber vitae sit sui liber et aliorum, vel aliorum tantum]

 [Membrum 6 An liber vitae sit tantum bonorum, et an illorum tantum qui finaliter boni sun].

 [Membrum 7 An contingat aliquos deleri de libro vitae].

 QUAESTIO XLII De scientia Christi.

 [ Membrum 1 An aliqua scientia Christi fuerit temporaliter acquisita].

 [Membrum 2 An fuerit in Christo sicut in angelis cognitio matutina et vespertina].

 [Membrum 3 An Christus habuit scientiam operativam omnium sicut et cognitivam].

 [Membrum 4 An scientia Christi cognitiva sit omnium vel non].

 (Membrum 5 An Christus omnia sciverit uno aspectu vel successive discurrendo).

 [Membrum 6 An Christus per gratiam unionis ita limpide noverit sicut Deus].

 [Membrum 7 An eadem sit in Christo scientia creata et increata].

 [Membrum 8 An aliquod genus scientiae receperit Christus ab angelis].

 QUAESTIO XLIII

 DISPUTATIO I.

 [Membrum 1 Quid sit plenitudo gratiae in Christo, an quid creatum vel increatum, et an ipsa gratia unionis vel alia].

 [Membrum 2 An gratia Christi sit finita vel infinita].

 [Membrum 3 An plenitudo gratiae Christi comprehendat omnia gratuita].

 [Membrum 4 An per gratiam inhabitantem Christus sit filius tantum Patris vel totius Trinitatis]

 [Membrum 5 An plenitudo gratiae collata sit Christo in instanti conceptionis].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 De qua plenitudine accepimus, an Christi hominis].

 [Membrum 2 An de plenitudine Christi acceperint angeli].

 [Membrum 3 An homines praecedentes adventum Christi de eius plenitudine aeque acceperint sicut subsequentes].

 [Membrum 4 An de illa plenitudine accepimus ad mensuram vel non ]

 [Membrum 5 An de ista plenitudine effluat tam gratia virtutum quam gratia sacramentorum].

 (Membrum 6 An de plenitudine veritatis etiam accepimus).

 QUAESTIO XLIV

 [Membrum 1 An Deus Pater dicatur univoce pater Filii et pater noste].

 [Membrum 2 ''An 'pater noster' dicatur solus Pater vel tota Trinitas].''

 [Membrum 3 An Christus secundum quod homo sit filius Trinitatis seu adoptivus, et an adoptio nostra amitti possit et recuperari].

 (Membrum 4 Secundum quid dicimur filii).

 [Membrum 5 An solum post incarnationem dicantur homines filii

 QUAESTIO XLV

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An Deus sit ubique et in loco].

 [Membrum 2 Quid sit esse ubique et Deum esse ubique].

 [Membrum 3 Quid sit esse ubique essentialiter, potentialiter et praesentialiter].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An Deus sit ubique].

 [Membrum 2 An Deus sit alibi quam in se ipso].

 [Membrum 3 An Deus repleat rem antequam forma materiam et locatum suum locum].

 [Membrum 4 An esse ubique sit proprium Det].

 (Membrum 5 Qualiter insit Deus per gratiam et qualiter sit in malis).

 [Membrum 6 An Deus sit cum malis sicut est cum bonis].

 QUAESTIO XLVI

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An et quibus modis creaturae sint in Deo].

 [Membrum 2 An omnia quae sunt sint in Deo ab aeterno, et an sint ibi vita magis cum sunt quam ante].

 [Membrum 3 An omnia quae sunt in Deo ibi sint unum vel multa, id est una idea seu ratio vel multae].

 [Membrum 4 An creaturae sint in Deo sicut ipse in creaturis scilicet potentialiter, praesentialiter, essentialiter].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 Sub qua ratione proprie creaturae sint in Deo: an in Deo qua Deus, vel qua essentia, vel qua personat].

 [Membrum 2 Quid sit esse essentialiter in rebus].

 [Membrum 3 An prius sit creaturas esse in Deo vel e converso].

 QUAESTIO XLVII

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An cadunt empyreum sit corptis].

 [Membrum 2 An caelum empyreum moveatur].

 [Membrum 3 An caelum empyreum, eo quod nec grave nec leve, moveatur sphaeraliter].

 [Membrum 4 An caelum empyreum sit locus conveniens angelis]

 [Membrum 5 An caeli conveniant in aliqua natura communi].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An cadunt Trinitatis idem sit quod Deus].

 [Membrum 2 An cadunt Trinitatis sit idem quod caelum empyreum].

 [Membrum 3 An Christus secundum quod homa sit in caelo Trinitatis].

 DISPUTATIO III

 (Membrum 1 Quid sit caelum aqueum seu crystallinum, et cuiusmodi aquae sint supra jirmatttentum].

 [Membrum 2 Ad quid sit caelum crystallinum].

 [Membrum 3 De ordine et situ caeli crystallini].

 QUAESTIO XLVIII De sacramentis in genere.

 [Membrum 1 An sit unum sacramentum vel plura].

 [Membrum 2 An sacramenta sint plura pauciorave quam septem].

 QUAESTIO XLIX

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 De conuenientia horum novem baptismatum praenotanda].

 [Membrum 2 An sub Lege naturae aliqua fuerint Baptismo correspondentia et quae sit horum cum eo convenientia].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An unumquodque illorum baptismatum sit sacramentun].

 [Membrum 2 An plura quam novem debeant esse baptismata].

 [Membrum 3 De eodem necnon de ordine baptismatum inter

 [Membrum 4 Quodnam baptisma praeemineat inter illa Novae Legis].

 [Membrum 5 Quodnam baptisma praeemineat inter illa Veteris Legis].

 QUAESTIO L De circumcisione.

 [Membrum 1 Quid sit circumcisio].

 [Membrum 2 Cuius rei signum est circumcisi].

 [Membrum 3 An ex vi circumcisionis conferatur gratia].

 [Membrum 4 An character imprimatur in circumcisione].

 [Membrum 5 Quinam tenebantur ad circumcisionem].

 [Membrum 6 Quare non fuit datum similiter mulieribus aliquod signum speciale].

 QUAESTIO LI De sacramento Altaris.

 [Membrum 1 An necesse fuerit hoc sacramentum ab initio figurari].

 [Membrum 2 De numero et ordine figurarum].

 [Membrum 3 Quare Baptismus et Eucharistia in tot figuris praecesserunt, et non alia sacramenta]

 [Membrum 4 Quare Eucharistia sub duobus signis continetur, et non sic alia sacramenta].

 [Membrum 5 Quare plures figurae corporis Christi, pauciores sanguinis, nulla vero aquae vino miscendae]

 [Membrum 6 De efficacia Baptismi et Eucharistiae eorumque figurarum comparative]

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 An sacramentum Altaris sit conficiendum ex azymo vel fermentato).

 [Membrum 2 An in solo fermentato rite fiat consecratioj].

 [Membrum 3 An aqua sit addenda vino et qua ratione additur].

 DISPUTATIO III

 [Membrum 1 An substantia panis et viiii maneat sub sacramento].

 [Membrum 2 An sit vera conuersio panis in corpus Christi].

 [Membrum 3 Quorum sit conversio et an omnia simul vel successive convertantur].

 [Membrum 4 Quae sint propositiones concedendae in hac materia et quae non].

 DISPUTATIO IV

 [Membrum 1 Quale corpus dedit Christus discipulis in coenet].

 [Membrum 2 An materia prima seu remota panis maneat sub sacramento].

 [Membrum 3 An et qualiter accidentia sint ibi sine subiecto].

 DISPUTATIO V

 [Membrum 1 An corpus Christi sit quantitative sub sacramento].

 [Membrum 2 Unde habet corpus Christi quod in pluribus locis simul esse possit].

 DISPUTATIO VI

 [Membrum 1 In qua forma verborum consistat virtus conficiendi, et quare verbo, non facto, sit insita illa virtus].

 [Membrum 2 An verbis consecrationis aliquid addere liceat vel mutare].

 [Membrum 3 An in forma consecrationis ordo verborum mutari possit].

 (Membrum 4 De virtute verborum, et primo an sit).

 (Membrum 5 Quid sit maioris virtutis, conceptio Christi sine viro, an panis transsubstantiatio).

 [Membrum 6 Quare soli verbo et non facto insita est illa virtus].

 [Membrum 7 An virtus insita verbo sit de se sufficiens praeter potestatem sacerdotalem].

 Membrum 8

 [Membrum 1 An sit communis quaedam similitudo manducationis sacramentalis et spiritualis ad illam corporalem].

 [Membrum 2 An alia deberet esse manducatio praeter sacramentalem et spiritualem].

 [Membrum 3 An omnis et sola rationalis creatura possit manducare sacramentaliter].

 [Membrum 4 An aliquo istorum modorum sumpsit Christus se ipsum in coena].

 [Membrum 5 Qualis manducatio sit in anima glorificata].

 [Membrum 6 An corpus Christi sumpserit Iudas in coend].

 [Membrum 7 An sacramento saturari vel inebriari contingat].

 QUAESTIO LII

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An poenitentia sit virtus].

 [Membrum 2 An poenitentia sit prima virtus].

 [Membrum 3 An poenitentia timore concipiatur et quo timore].

 [Membrum 4 An poenitentia sit vere virtus et qua sub ratione].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An poenitentia sit virtus generalis vel specialis].

 [Membrum 2 An poenitentia revocet omnes defectus ad perfectum].

 [Membrum 3 An poenitentia reparentur naturalia et gratuita].

 [ Membrum 4 An poenitentia sit medicamentum vulneris].

 [ Membrum 5 An poenitentia virtus idem sit quod res seu gratia sacramenti Poenitentiae]

 DISPUTATIO III

 [Membrum 1 Quid in Poenitentia sit res tantum, quid sacramentum tantum, quid res et sacramentum].

 [Membrum 2 Quid respective significent et causent contritio, confessio, satisfactio, et qualiter sint unum sacramentum].

 [Membrum 3 An passio Christi sub eadem ratione sit deletiva peccati originalis et actualis].

 DISPUTATIO IV

 [Membrum 1 An Poenitentia sit commune sacramentum Legis Veteris et Novae].

 [Membrum 2 Quando fuit instituta Poenitentia].

 [Membrum 3 Quare Poenitentia non fuit sicut Baptismus praefigurata et quare ante Baptismum instituta].

 QUAESTIO LIII De iustificatione impii.

 [Membrum 1 Quid sit iustificatio et quare a iustitia sic denominetur status gratiae potius quam ab alia virtute].

 [Membrum 2 An iustificatio sit opusalicui personae divinae appropriatum].

 [Membrum 3 An iustificatio fiat mediante gratia creata].

 [Membrum 3 An in iustificatione aliquid exigatur ex parte nostra].

 [ Membrum 4 De numero eorum auae exiguntur in iustificatione].

 [Membrum 5 De ordine illorum quatuor in processu iustificationis].

 [Membrum 6 An simul sint per instans peccatum et gratia].

 QUAESTIO LIV De contritione.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An contritio sit idem cum iustificatione]

 [Membrum 2 An contritio sit simul cum iustificatione]

 [Membrum 3 An attritio sit idem quod contritio].

 [Membrum 4 An contritio exigatur in omni iustificatione].

 [Membrum 5 An attritio et contritio sint a Spiritu Sancto].

 [ Membrum 6 An attritio possit fieri contritio].

 [Membrum 7 De diversis causis attritionis].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 Ali contritio possit esse ex timore filiali et qualiter sit causa iustificationis].

 [Membrum 2 An praeceptum contritionis perfecte impleri possit in

 [Membrum 3 An sit possibile simpliciter conteri de peccato].

 [Membrum 4 De primo effectu contritionis, qui est conterere peccatum].

 [Membrum 5 De secundo effectu, qui est lavatio seu mundatio].

 [Membrum 6 De tertio effectu, qui est detersio caliginis].

 [Membrum 7 De quarto effectu, qui est dimissio reatus poenae aeternae].

 [Membrum 8 De ordine illorum effectuum].

 QUAESTIO LV De sanatione mentis.

 [ Membrum 1 Quid sit sanatio mentis].

 [Membrum 2 An sanationem mentis mereri quis possit].

 [Membrum 3 An sanatio mentis fiat per virtutes vel per sacramenta].

 [Membrum 4 An sanatio fiat per omnes partes Poenitentiae vel per solam contritionem].

 Membrum 5 An initium sanationis sit a confessione vel a contritione].

 [Membrum 6 An simul insint sanitas et aegritudo].

 [Membrum 7 An subito fiat illa sanatio vel successive].

 [Membrum 8 Quare sanatio fidei appropriatur et cui fide].

 QUAESTIO LVI De confessione.

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 Quid sit confessio.

 [Membrum 2 An confessio sit necessaria ad iustificationem et ad ipsum initium iustificationis].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An confessio sit sacramentum].

 [Membrum 2 Cuius virtutis actus sit confessio].

 [Membrum 3 An sit Deo confitendum].

 [Membrum 4 An Uniusmodi confessio sit de Lege naturae].

 [Membrum 5 Quando primitus instituta fuit confessio].

 [Membrum 6 De comparatione confessionis Veteris Legis ad confessionem Novae Legis].

 (Membrum 7 An sit confitendum sacerdoti tantum vel etiam alii].

 DISPUTATIO III

 [Membrum 1 An teneamur confiteri ipsa peccata venialia].

 [Membrum 2 An teneamur confiteri peccata mere interiora].

 [Membrum 3 An non habens conscientiam mortalis peccati teneatur confiteri].

 [Membrum 4 An confessio dividi possit vel de omnibus simul esse debeat].

 [Membrum 5 An teneamur confiteri etiam circumstantias peccati]

 QUAESTIO LVII De Matrimonio.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An sint Matrimonii plura significata et quod sit principalius].

 [Membrum 2 Quid in Matrimonio sit signum tantum, quid signatum tantum, et quid signum et signatum].

 [Membrum 3 An Matrimonium fuerit signum linius duplicis conformitatis iam in paradiso].

 [Membrum 4 Cuius gratiae causa sit Matrimonium].

 [Membrum 5 Quando fuit institutum Matrimonii sacramentum].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 An sacramentum quod est bonum Matrimonii differat a sacramento quod est Matrimonium].

 [Membrum 2 Quid sit sacramentum quod est bonum Matrimonii].

 [Membrum 3 An insolubilitas Matrimonii sit separabilis ab

 [Membrum 4 Unde sit insolubilitas Matrimonii].

 [Membrum 5 An altero coniugum convolante ad religionem ante copulam, maneat vinculum in reliquo].

 [Membrum 6 An maneat vinculum in infidelibus altero coniugum transeunte ad fidem].

 DISPUTATIO III

 [Membrum 1 An Matrimonium sit bonum de genere honesti].

 [Membrum 2 An matrimonium sit honestius ipsa virginitate].

 [Membrum 3 An idem sit honestum in coniugio et virginitate].

 QUAESTIO LVIII

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 et 2 Quid sit fructus et qualiter ab aurea aureolaque differt].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 Quot modis dicatur fructus].

 [Membrum 2 An fructus sit in carne aut in anima vel in utraque].

 (Membrum 3 Secundum quam virtutem et quam vim animae determinentur fructus et aureola].

 DISPUTATIO I

 DISPUTATIO II

 [Membrum 4 Secundum quam virtutem determinetur fructus].

 [Membrum 5 An fructus et aureola spectassent homini in statu innocentiae].

 [Membrum 6 An fructus conveniat etiam parvulis].

 [Membrum 7 Quare et an sufficienter dividatur in centesimum, sexagesimum, trigesimum].

 QUAESTIO LIX De repudio et divortio.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 An repudium uxoris peccatum fuerit mortale et an a Moyse licite permissum].

 [Membrum 2 An quod peccatum est possit fieri non peccatum permissione].

 [Membrum 3 De causis repudii].

 [Membrum 4 Quare non permissum est repudium in Lege naturae et Nova sicut in Veteri Lege].

 DISPUTATIO II

 [Membrum 1 Quid sit diuortium et qualiter differat a repudio].

 [Membrum 2 An sola voluntas sit sufficiens causa divortii].

 [Membrum 3 An defectus fidei in altero coniugum sit causa divortii].

 [Membrum 4 Quare sola fornicatio sit causa divortii].

 [Membrum 5 De solutione vinculi ante copulam carnalem].

 [Membrum 6 Quare vir et mulier parificantur quoad divortium et non quoad repudium].

 (Membrum 7 Quando non liceat dimittere adulteram et quando non liceat eamdem tenere).

 [Membrum 8 De reconciliatione divortii et de pluribus uxoribus in antiquis Patribus].

 QUAESTIO LX

 DISPUTATIO I

 [ Membrum 1 An licitum fuerit antiquitus simul habere plures

 [Membrum 3 An licitum fuerit antiquis habere concubinam cum uxore].

 [Membrum 4 An regibus licitum fuerit in Veteri Lege plures habere uxores).

 DISPUTATIO II

 [Membrum unicum

 QUAESTIO LXI

 DISPUTATIO I

 [Membrum 2 Quid sit clavis.

 [Membrum 3 Quot sint claves et an scientia sit clavis

 [ Membrum 4 Quorum sint claves, an sacerdotum tanttum

 [Membrum 5 An claves commissae sint Petro ut apostolo vel ut sacerdoti).

 (Membrum 6 An claues sint bonorum tantum, vel etiam malorum].

 [ Membrum 7 An eadem sit clavis qua ligatur in foro iudiciali et in foro poenitciitiali

 (DISPUTATIO II).

 (Membrum 1 Ubi institut ac sunt claves in Nova Lcge

 (Membrum 2 Au aliquis usus clavium fuerit in Veteri Testamento

 (Membrum 3 Quis sit usus clavis in foro poeiiitentiae

 [ Membrum 4

 QUAESTIO LXII

 [Membrum 1 An sit relaxatio

 [Membrum 2 Quid sit relaxatio]

 (Membrum 3 Cuius poenae fieri potest relaxatio

 [Membrum 4 An relaxatio effectum sortiatur in pracsenti vel tantum in purgatorio].

 (Membrum 5 Quacnam exiguntur ut relaxatio fieri possit].

 [Membrum 6 An relaxatio fieri possit per sacerdotes minores].

 (Membrum 7 An suis tantum subditis valcant cpiscopi relaxationes).

 [Membrum 8 An insta aestiiiidtio requiratur et an Ecclesia

 [Membrum 9 Quare datur indulgentia plenaria peregrinis Terrae Sanctae].

 QUAESTIO LXIII

 DISPUTATIO I

 (Membrum 1 Quid sit resurrectio et quomodo differat a resuscitatione).

 [Membrum 2 An sit resurrectio vel non].

 (Membrum 3 An resurrectio sit naturalis vel miraculosa).

 DISPUTATIO II

 (Membrum 1 An resurrecti????atur aequivoce de resurrectione Christi et nostra).

 [Membrum 2 Ad quid fuit resurrectio Christi principaliter et quare non citissima fuit].

 [Membrum 3 An resurrectio Christi sit causa resurrectionis animae et corporis vel corporis tantum].

 [Membrum 4 An resurrectio Christi sit causa resurrectionis bonorum et malorum vel bonorum tantum].

 [Membrum 5 Quare corporum resurrectio simul, illa animarum non simul].

 QUAESTIO LXIV

 [ Membrum 1 Quid dicatur veritas humanae naturae].

 [Membrum 2 Quid sit de veritate humanae naturae].

 [ Membrum 3 An costa sit de veritate Adae aut Evae et in quo resurget].

 [Membrum 4 ''An 'purissimi sanguines' Mariae sint de veritate eius aut Christi].''

 QUAESTIO LXV

 (Membrum 1 An et qualiter elementa resurgent in corpore glorificato].

 [Membrum 2 An humores resurgent in corpore glorificato).

 (Membrum 3 An capilli et ungues resurgent in corpore glorificato].

 [Membrum 4 An intestini resurgent in corpore glorificato]

 Membrum 5 An corpora martyrum cum cicatricibus suis resurgent].

 QUAESTIO LXVI De dotibus corporis gloriosi.

 DISPUTATIO I

 [Membrum 1 Quid sit dos secundum rem].

 [Membrum 2 Quid sit dos quoad significationem et definitionem]

 [Membrum 3 Quare quatuor tantum dotes, cum sponsae plura dentur].

 [ Membrum 4 In quo sit dos).

 [Membrum 5 An dotes qua dotes fuissent etiam in statu innocentiae et sine incarnatione]

 DISPUTATIO II

 [ Membrum 1 Quae et quot sint dotes].

 (Membrum 2 An sint quatuor dotes, non plures nec pauciores].

 [Membrum 3 An unum corpus subtilius erit altero vel ?gilius]

 QUAESTIO LXVII

 (Membrum 1 Qualis mutatio facta sit in corpore Christi transfiaiirato].

 QUAESTIO LXVIII

 [Membrum 1 Quid sit raptus et an dicat separationem aniniae a corpore].

 (Membrum 2 Secundum quam potentiam animae raptus fuit Panlus]

 [Membrum 3 ''Quid sit 'tertium caelum' ad quod raptus est Paulus]''

 [Membrum 4 An visio Pauli fuerit imaginaria vel intellectualis).

 [Membrum 5 An visio Pauli fuerit per speciem vel in aenigmate].

 (Membrum 6 A quibas animae potentiis fuit raptus seu alienatus].

 [Membrum 7 Quis actus magis opponitur raptui].

 Membrum 8

 [ Membrum 9 De differentia raptus ad visionem angeli et animae gloriosae].

 (Membrum 10 De differeuti? raptus ad visionem propheticam et contemplativam]

 [Membrum 11 De differentia raptus ad visionem Moysi].

 (Membrum 12 De differentia raptus ad soporem Adae et ad visiones Ioannis].

 APPENDICES

 APPENDIX I Aliae reportationes, redactiones, abbreviationes.

 QUAESTIO I

 QUAESTIO II

 QUAESTIO III Quid resurget in corpore glorificato.

 QUAESTIO IV

 QUAESTIO V

 QUAESTIO VI

 QUAESTIO VII

 QUAESTIO VIII

 QUAESTIO IX De caelis.

 QUAESTIO X

 QUAESTIO XI

 QUAESTIO XII De scientia Christi.

 QUAESTIO XIII De libero arbitrio.

 QUAESTIO XIV

 QUAESTIO XV

 APPENDIX II Aliae quaestiones Alexandro forte spectantes.

 QUAESTIO I

 QUAESTIO II

 QUAESTIO III

 APPENDIX III Quaestiones e scriptis Alexandri maxime compilatae.

 QUAESTIO I

 QUAESTIO II

 QUAESTIO III

 QUAESTIO IV

 APPENDIX IV Aliae quaestiones cum illis halesianis externe tantum connexae.

 QUAESTIO I

 QUAESTIO II De spe.

 QUAESTIO III

 QUAESTIO IV

 QUAESTIO V De scientia.

 QUAESTIO VI De iudicio.

 QUAESTIO VII

 QUAESTIO VIII

QUAESTIO II De spe.

Quaesitum est de spe: primo si definibilis, et quare non definitur ab Apostolo, qui complet doctrinam de Evangelio. Sicut enim dicit Augustinus , nihil aliud docetur in Evangelio nisi fides, spes, caritas. I Tim. 1, 5, caritas definitur 3; Hebr. 11,1, fides ; spes nusquam. Quare non ?

R.: Fides secundum genus suum manebit in patria ; caritas, quae nunquam excidet , perficietur ; spes autem tantum est in via, quia neque in numero manebit ut caritas, neque in genere ut fides: et ideo nec vere est nec definibilis.

Contra: erit in patria secundum genus suum ut fides, quia tria erunt in patria: rationalis enim perficietur veritate, concupiscibilis bonitate, irascibilis securitate, ut dicit beatus Bernardus ; aliquid igitur succedet spei in patria ut ceteris. - Item, ad idem: Bonum est ponere in Domino spem suam, ibi Glossa: " Spe adhaeremus". I Sententiarum dicitur quod "frui est amore inhaerere ". Ista adhaesio imperfecta est modo, et tunc perficietur; quare secundum numerum manebit spes ut caritas, vel secundum genus.

Idem I Cor. 13, 10, super illud: Evacuabitur quod ex parte est, Glossa: " Spei succedet beatitudo"; ergo aliquid succedet spei ut ceteris.

Si dicat quod irascibilis non est nisi ad removendum impedimentum viae, sed in patria erunt idem irascibilis et concupiscibilis, contra: motus in via differunt specie; ergo in patria differunt specie: quod etiam vult beatus Bernardus, ut diximus .

Item, alii dicunt : Tantum duo futura sunt in anima: intellectus, affectus; ideo tantum duo perfectiva sunt: verum, bonum. Verum est perfectio intellectus, bonum affectus. Arduum autem quoddam bonum est; ideo etc.

Contra: tres sunt virtutes animae, ut dicit Ambrosius, Super Lucani , et nulla est sub alia: quare nullius finis sub fine alterius: ergo finis irascibilis alius quam concupiscibilis. Spes enim sub fortitudine est, ut dicit Gregorius super 2 Gen., quae fortitudo est in irascibili ; quare alia est a fide et caritate.

Praeterea, eadem ratione fides non debet definiri, quia est de quodam bono: non enim appetit verum nisi quia bonum sibi, id est bonum intellectui: quare, si ideo spes non definitur cum caritate, quia est de bono simpliciter, eadem ratione nec fides definiri debet cum caritate.

Praeterea, affectus secundum genus dictum dividitur per irascibilem et concupiscibilem, et praeterea est rationalis: sic igitur tres sunt vires, quibus respondent tria illa quae I Cor. 13,13, dicit Apostolus: Tria haec, fides, spes, caritas.

Respondeo: " Spes sine amore esse non potest, fides non prodest sine amore ", dicitur in principio Enchiridion ; quasi dicat: spes non est nisi de bono amato. Unde spes formata est de bono amato per caritatem. Fides igitur et caritas priores sunt spe, quia spes non est nisi de amato bono, et ita nonnisi de cognito. Quia ergo definivit fidem et caritatem, et ita notum erat quid arduum, quid amatum, non restabat nisi genus, quod est exspectatio. Est enim spes exspectatio boni cogniti, amati, aeterni, cum gratia Dei et meritis etc. Unde, quia in definitionibus fidei et caritatis cognita erant illa, non definivit spem.

Item, III Sententiarum, dist. 26 ponuntur duae spei definitiones, quae scilicet primo sequuntur hic: " Spes est virtus qua spiritualia et aeterna bona sperantur, id est cum fiducia exspectantur "; item: " Spes est certa exspectatio futurae beatitudinis " etc, in qua patet quod caritas prior sit spe. Et huiusmodi definitiones sumpsit Magister ex quibusdam sequentibus. Item, Rom. 5, 4, super illud: Probatio vero spem, dicit Haymo : "Spes est certa exspectatio futurae gloriae". Item Augustinus in Soliloquiis : " Spes est qua quis ad hoc quod credit se perventurum praesumit". Philosophus : " Spes est affectio boni futuri"; quatuor enim sunt affectiones. Damascenus : " Spes est passio in exspectatione boni ". Item: " Spes est animi motus immobiliter ad ea quae appetit suscipienda suspensus", in libro De speculo virginum , Ps. 12: Attendit enim promissorem Dominum, et si laborat in praesenti, extenditur spe futuri.

Contra hoc autem, 'certa exspectatio', obicitur, quia patientiae potius videtur exspectatio, Rom. 8, 25. Et idem dicit Augustinus: "Stabilitatem exspectat civitas illa per patientiam", De civitate Dei . Item, Gal. 5,22: Longanimitas, dicit Glossa: " Exspectationis "; ergo exspectatio motus est longanimitatis: non ergo spei. Item, II Cor. 6,6: In longanimitate : " Exspectationis". - Respondeo: Spes sine dubio exspectatio est; et non est actus consequens, ut dicitur, sed eius proprium genus. Tamen distinguendum est de spe: quia spes aliquando improprie sumitur pro timore : " Hunc ego si potui, id est exspectare in timore". Item, spes est motus virtutis, Rom. 8, 24: Spe salvi facti sumus, Glossat "Quasi quodam merito "; meritum autem non est nisi opus. Item res sperata, Tit. 2, 13: Exspectantes beatam spem, Glossa: "Gloriam aeternam ", quae est ipsa res quam speramus. Item, super Ps. 52, 6, A ugustinus : " Spes illorum praesens est, tua futura est ". Item certitudo exspectationis, Rom. 5, 4: Probatio vero spem, Glossa: "Id est certitudinem aeternae gloriae"; quasi: probatio auget certitudinem, non exspectationem. Item spes quandoque dicitur sola boni exspectatio, Iob 40, 28: Spes eius frustrabitur: quia sperat vel omnino liberari, vel poenam suam diminui, nulla addita differentia.

Quod ergo obicitur: per patientiam exspectamus, non ergo spem, non sequitur ; sed adiutorium est patientia spei. In hoc enim loco, id est in mundo tribulationis deficeremus, nisi patientiam haberemus ; verbi gratia ille sub divo, ad imbrem exspectat, illic nunquam in tali angustia exspectaret nisi patientiam haberet.

De longanimitate dicendum quod non est exspectatio ipsa, sed perseverantia exspectationis.

Item contra: 'pes est exspectatio futurae gloriae', dicit Haymo ; Magister dicit 'futurae beatitudinis': cuius magis proprie ? - Respondeo: gloriae, quia ipso nomine dicit arduum, non sic beatitudo: irascibilis autem, cuius est spes, proprie arduum respicit: gloria enim quoddam arduum dicit) beatitudo vero bonum est commune, gloria supereminens. Unde Augustinus: " Civitas stabilitatem exspectat per patientiam "; stabilitas autem est non terminabilitas beatitudinis. In principio De civitate Dei dicit illud.

Item contra quartam: 'praesumit'; praesumere sonat in vitium.

Respondeo: Dupliciter est praesumere: vel prius sumere in affectum ut post habeatur in effectu: et sic sumitur hic. Vel 'praesumere , extendere se ultra debitum; et sic vitium est. Utrobique tamen est extensio, sed in spe est ultra posse naturae, in aliqua ultra posse vires in extenso. Spes enim ultra posse naturae se extendit per gratiam.

Item contra quintam: 'affectio boni futuri' sed non immutat visum nisi praesens color, gustum nisi sapor ; eadem ratione neque affectum: quare, ut videtur, spes non erit affectio nisi de praesenti bono tantum.

Respondeo: Quatuor sunt affectiones, et secundum quid praesens est et afficit quod speratur, quia secundum cognitionem: et tendit ulterius, ut in plenitudine afficiatur. In parte enim labor est, in toto quies. Dicit Augustinus in libro De ciuitate Dei : "Laetitia quaedam voluntas est, et tristitia "; propter quod habens in parte, movetur in totum et plenitudinem.

Item contra definitionem Damasceni: nulla passio est meritum vel demeritum, quia passionibus non meremur vel demeremur.

Respondeo: XIV De civitate Dei : " Laetitia quaedam voluntas est, et tristitia similiter "; quandoque enim nominant passiones, quandoque vero motus. Similiter spes. Tamen dicimus cum Philosopho quod idem est actio et passio, sed actio secundum quod venit in consensum: consentire enim quoddam est agere.

Item contra ultimam: 'immobiliter suspensus'; quare immobiliter ? Videtur ex hoc quod spes est cupiditas; et cupiditas amor: ergo spes amor.

Item, Augustinus super illud: Concupivit anima mea desiderare: "Desiderium absentium tantum est"; sed spes est eorum quae non videntur ; quare idem quod desiderium. Item, XIV De civitate , ubi numerat tristitiam et laetitiam quae sunt de praesenti, et timorem et cupiditatem quae de futuro ; non ponit spem, sed loco eius cupiditatem.

Item, Ps. 90,9, Augustinus : "Me resurrecturum desperabam, modo iam credo ", id est spero: et ita sperare et credere idem. Et quod ita sumat idem, patet, quia sequitur: " Ideo prior resurrexisti,

ut" etc.

Item, super illud: Retribue, in originali Augustinus : "Praerogativa fidei et iustitiae est, de Domini favore mercedem sperare "; ergo fides sperat.

Item, in principio Enchiridion non ponit differentiam inter spem et fidem nisi secundum contractionem et ambitum, ut patet in III Sententiarum , ubi ponit easdem differentias: quia fides pracsentium, preteritorum et futurorum, et bonorum et malorum, et ad se et * alium pertinentium: spes vero tantum futurorum et bonorum et ad se. Item, Augustinus: " Cum enim creduntur bona futura, nihil aliud est quam quod sperantur ", in Enchiridion .

Item, motus est actus imperfectus ; unde debet esse unitus suo termino, ut albificatio albo. Sed idem super illud : Ostendam illi salutare meum. Ioan. 17, 3: Haec est vita aeterna. Visio ergo est spei terminus: ergo, cum terminus sit visio, et motus similiter erit visio quaedam imperfecta ; et sic spes non est nisi fides.

Quod autem spes sit motus ad eam, ultima definitio superius posita ostendit . Item, Rom. 8, 24 : Spes est eorum quae non videntur ; non dicit 'quae gustantur'; ergo spes est exspectatio visionis: ergo visio. Non enim dicit 'comprehensionis' vel 'possessionis'.

Respondeo: Tres sunt vires, ut dicunt Sancti et Apostolus, et amor quandoque large, quandoque stricte sumitur. Proprie quidem dicitur de amore concupiscibilis, quae caritas est proprie; per extensionem vero dicitur de amore cuiuslibet vis. Quaelibet enim vis habet proprium amorem et proprium desiderium ; unde quaelibet desiderat, aut non exspectaret. Unde sicut cognitum est dispositio materialis ad spem, sic desideratum ad amorem est dispositio materialis.

Quod ergo obicitur: desiderium tantum absentium est, verum est, proprie sumptum et in via, quia in patria non sic, ut non sit contra illud : In quem desiderant angeli prospicere: quia desiderium boni in quantum bonum, caritatis ; si ardui vel boni aeterni, spei est. Unde bene dicit Augustinus : " Cupiditas inhians" etc. ; ipsa enim inhiatio spes est.

Quod obicitur: nihil aliud est sperare quam credere, aliquando large sumitur credere pro sperare, ut Iob 19, 25: Credo quod redemptor mens vivit. Sed quare? Quia desiderium interius inclinat oculos exteriores ad spectandum: ut de uxore Tobiae legitur quod respiciebat illac, unde filium venturum sperabat. Unde dicitur: 'Ubi amor, ibi oculus'. Ex hac igitur affinitate unum pro altero ponitur. Per hoc resp. ad auctoritatem in Enchiridion.

Ad illud Augustini: Me resurrecturum desperabam, resp. similiter. - Ad illud de retribue servo tuo: Praerogativa etc, respondeo: Sumitur nomen qualitatis pro nomine subiecti ; sperare ergo, id est facere subiectum sperare. Illud ergo dicit non quia fides speret, sed quia subiectum fidei sperat ; motum tamen a fide prius.

Ad illud, quod non ponitur differentia ab Augustino inter fidem et spem etc, resp. Augustinus : Non oportet quod ante dictum est iterum replicare. In principio enim Enchiridion dicit differentiam aliam, quod fides potest esse sine amore, spes non.

Item, ad illud: motus est actus imperfectus etc, respondeo: Aliud est terminus, aliud finis ; alius est terminus motus intra, alius terminus extra. Verbi gratia medicus, si nihil omittit de continentibus, habet terminum intra, non extra semper, id est sanitatem ; et terminus intra univocatur aliquo modo cum motu, non terminus extra. Visio autem est terminus extra; ideo non valet. Nec sequitur, si visio est terminus, quod motus ad eam sit terminus, quia extra est.

Item ad illud quod obicitur : Quod videt quis, quid sperat? quare dicit 'eorum quae non videntur', non 'eorum quae comprehenduntur vel possidentur' ? Resp. Augustinus, De libero arbitrio : Non est sic in spiritualibus et corporalibus, quia non est idem videre aurum et habere aurum, sed sapientiam videre est sapientiam habere: et in aeterno bono similiter est, quia ipsum videre est ipsum habere.

Item, Gregorius in Moralibus : "Eadem virtute fugitur malum et appetitur bonum ". Probatio: eodem pondere lapis relinquit superiorem locum et petit proprium et manet in eo: ergo, eadem ratione, idem principium fugiendi malum, appetendi bonum et manendi in bono. - Item, Augustinus in XIV ''De civitate Dei : "Castus timor, si erit in futuro sacculo, non erit timor exterrens a malo quod accidere potest, sed tenens in bono quod amitti non potest". Ergo tunc timor tenebit in bono quod amitti non potest. Idem est autem principium acquirendi bonum et remanendi in illo. Sed spes acquirit bonum futurum ; idem ergo in essentia sunt timor et spes.

Respondeo: Idem subiecto sunt accessus et recessus, differunt ratione. Quaedam virtutes sunt secundum terminum a quo, ut timor ; quaedam secundum terminum ad quem, ut amor; et qui recedit a malo, per consequens accedit ad bonum, et sic in opposito. Verbi gratia, iste vadit in ecclesiam ut oret, alius fugit ad eam ne capiatur, quia homicida est. Uterque petit templum, sed alter ut fugiat periculum et locum in quo caperetur, alter quia amat. Uterque tenet se ibi, alter pondere timoris, alter pondere amoris. Sic timor tenet in bono ne declinet quis in malum, id est ut fugiat malum, quasi proprie fugit malum, sed fugiendo et vitando illud, tenet se in malo. ''

Item, spes est exspectatio; non ergo motus: non ergo meritorium ; exspectatio enim non videtur motus, sed privatio eius: unde Hebr. 6,18: Qui confugimus ad spem propositam etc, Glossa: " Ut mens non titubet nec moveatur "; ecce privatio motus. Anchora enim immobilem facit navem ; unde et Glossa ibi: "Anchora animae spes est "; ergo privat motum animae sicut anchora navis.

Respondeo: Sicut est in exspectatione corporali, et motus mentis scilicet et privatio [motus] corporalis: lapis enim non dicitur exspectare, sed quod inclinat, ut homo affectum et intendit in illud quod exspectat dormiens et nihil exspectat, vel ebrius, quia extendunt vel intendunt affectus suos in aliquid: sic etiam est in exspectatione spirituali: immobilis enim manet in loco spirituali, id est gratia: inclinatur tamen [et] in perfectionem extenditur illius quod in parte habet et tendit in illud. Unde Hebr. 6, 19: Incedentem ad interiora velaminis: "id est incedere facientem ", dicit Glossa. Unde exspectatio motum ponit: affectus suos in aliquid enim [extendit]. Et Apostolus innuit spei definitionem: per anchoram enim exspectatio intelligi [tur]; exspectationem enim est in anchora figere. Quod autem dicit, tutam et firmam , refertur securitas ad aspectum meritorum nostrorum, firmitas ad Dei gratiam. Spe igitur immobilis est anima a caritate vel gratia, tendens ad universalem.

Item obicitur contra secundam particulam definitionis, 'certa'. Prov. 28, 14: Beatus homo qui semper est pavidus; ergo iustus est in pavore. Praeterea, certitudo cognitionis est; potius ergo in fidei definitione certitudo ponenda [est] quam spei. Unde Gal. 5, 22-23, ubi fructus numerantur, dicitur fides fructus; ubi Glossa: "Id est de invisibilibus certitudo"; ergo est certitudo. - Respondeo: Dicunt aliqui quod fides dicitur certa et spes certa: spes enim habet certitudinem a fide.

Sed contra: Rom. 5,4: Probatio operatur spem, Glossa: "Id est certitudinem"; ergo spes est ipsa certitudo ; quare certitudo non erit eius solum per fidem. Item, sicut visus habet propriam certitudinem circa propria sensata, sic gustus et quilibet sensus ; ergo eadem ratione interius: sic visus qui est fides propriam habet certitudinem ; sic spes propriam praeter eam quam habet a fide, et ceterae similiter. Praeterea in patria erit certitudo intellectus et affectus ; sed in via habetur in parte quod ibi in toto et perfectione; ergo spes habet certitudinem suam, et sua certitudo certitudo experientiae videtur esse. Ad hoc valet illud Eph. 1, 14, de pignore, ubi dicit: Qui est pignus etc: pignus enim certum reddit ; spes autem habet ; quare certitudinem. Item, Philosophus : "Virtus certior est omni arte"; ergo spes, eo quod virtus est, propriam habet certitudinem, et aliam a fide, quia alia est virtus.

Quod concedunt . Et distinguunt triplicem certitudinem: certitudo enim fidei est acceptio rei absentis quae excludit medii acceptionem, et sic scientiam ; et dubitationem, et sic opinionem. Alia est spei, quae est per privationem desperationis et titubationis. Alia est in patria per praesentiam rei, quae pura est et sine admixtione contrarii, nec recipit magis et minus. Adde autem quod certitudo quae habetur per experientiam, non habetur nisi per fidem. Unde spes duplicem certitudinem habet: a fide unam, in ostendendo ea unde est spes, id est Dei misericordiam et merita propria per quae spondet (?). Alia est a fide offerente intus unde mens afficiatur: verbi gratia manus apponit gustabile gustui et facit quod sit praesens ei et facit ad actum gustus: sic fides facit praesentiam boni futuri ipsi speranti, praeter hoc quod ostendit ei unde sperandum ; sicut si visus, praeter hoc quod offert vinum quod placidum est, praeter hoc faceret praesentiam eius et sic haberet officium manus. Non valet ergo: in sensibus exterioribus certitudo unius non est certitudo alterius, ergo nec in interioribus, quia visus corporis non facit gustui praesentiam sui obiecti.

Ad illud vero: virtus est certior omni arte etc, non sequitur, quia non possumus sperare vel diligere non cognitum. Praeterea certior est virtus in operatione, non in cognitione, et magis est operis quam ars; et ideo, licet spes virtus sit et certa sit, nihilominus cognitionem exigit.

Item de tertio membro definitionis, 'futurae gloriae'. Contra: spes potest esse in praescito: sit ergo Iudas vel reprobus quicumque speret: inde sic: spes est in eo: ergo certa exspectatio futurae beatitudinis: non tamen habet causationem futurae beatitudinis, quia non est futura ei beatitudo; et tamen habet caritatem, sit ita: ergo non necessario annexa est spes caritati.

Dicunt : intelligitur ibi conditio in definitione, scilicet sic: si perseveraverit in illis meritis. Contra: conditio quae dicta est ordinationem ponit rationis, non affectus, et spes est affectus; non igitur spei est hujusmodi conditio vel ordinatio.

Si dicat quod spes sumit conditionem istam a fide, contra: fides singulare non attingit: quare non ordinat illud sicut antecedens vel consequens.

Sed dicunt quod fides simpliciter est de universali. ut de acterna beatitudine et poena, sed contrahitur ad singulare per spem. Respondeo: Omnis articulus fidei de singulari, ut 'Christus resurrexit'; unde fides est de singulari: unde non est cogens praedicta ratio.

Sed obicitur: quia una spes certior est alia, ut quae provenit ex meritis quam quae non. Item, certum est cuilibet, si ipse perseveraverit in meritis et bonis operibus, quod habebit vitam actoriam: ergo si cum conditione intelligitur, aeque certa est spes in habente merita et non habente, ut in eo qui spem habet informem. Item, nemo scit an amore an odio dignus sit ; quare nemo certus de vita aeterna. Item, iste videt campum suum fertilem, et ex iis quae videt, sperat se habiturum triticum in augusto, et sine conditione sperat; quare spes non respicit conditionem essentialem. Praeterea dicitur quod 'spes reficit dominum, fallit et ipsa suum'; ergo spes imperialis (I) fallere potest; quod non faceret si cum conditione esset. Praeterea, una spes certior alia: ergo non intelligitur cum conditione, quia tunc omnis aeque certa.

(Respondeo): Certitudo spei sine conditione est, potest tamen conditionem habere ex accidente ; et una certior est alia. Et quod obicitur de praescito, unde sequitur quod spes confundit contra opus, nota: Spes vacua est, quae est ex praesumptione Dei tantum, et haec est in diabolo et in reprobis. Iob 40, in fine (28), Glossa: "Incassum sibi de misericordia blandiuntur "; item Glossa ibi: Hoc non solum de diabolo dicitur, sed de membris. Item cassa est, quae est ex praesumptione bonorum operum sine gratia, sicut in putantibus sibi sufficere sola naturalia. Rom. 10, 3: Suam constituentes iustitiam; Sap. 5, 13: Spes impiorum peribit. Prima est cassissima et cassior, secunda cassa.

Certa autem spes est ex praesumptione futurorum meritorum in praeparatione, ut est quae atteritur de peccatis, dolet, flet et tendit ad hoc ut habeat gratiam et merita, quia nondum credit se habere. Unde super illud: Retribue servo tuo, Glossa: "Orat ut retribuat ei bonum pro malo"; ergo spem habet. Et loquitur de tali etiam Iob 5, 16: Erit egeno spes.

Certior est ex consideratione et radice meritorum. Verbi gratia istum in nullo reprehendit conscientia sua, licet nondum fecerat opera meritoria vitae aeternae, et est in ultimo vitae suae, qui tamen ex radice meritorum sperat se habiturum vitam aeternam. Haec est certior prima. De hac dicit Augustinus in libro De verbis Domini : "Et quae est spes nisi de aliqua conscientiae bonitate" ? non dicit 'de meritis'.

Tertia est certissima in via, semper tamen potest crescere, scilicet ex actualibus meritis, secundum conscientiam, quia nemo scit hic an dignus. Unde Iob 11. g. (l8): Habebis fiduciam proposita tibi spe, Glossa ibi: " Quo duriora toleras, certius praemia speras".

Augustinus in Enchiridion : " De fidei consideratione nascitur spes bona fidelium "; de quo forte sumpsit Magister in Sententiis : "quam natura caritas praeit": " quam caritas comitatur".

Dicendum igitur ad illud de praescito, quod in ipso est spes futurae beatitudinis, futurae dico sibi tali, secundum quod dicitur provenire ex gratia Dei et meritis manentibus: non tamen exigitur conditionatio apud ipsum non subiectum eorum, nisi stet et maneat in illis et perseveret finaliter.

Item obicitur de hac particula: 'ex gratia Dei proveniens'. Quomodo ex gratia Dei venit, cum ipsa sit gratia ? et qua gratia ? et quare potius spes ex gratia provenire dicitur quam alia virtus ?

Respondeo: Spes dicitur hic motus spei; et sicut gratia Dei proprie respicit dare, sic spes sola proprie accipere. Non enim caritatis nec fidei proprie est accipere, quamvis fides extendat se ad accipiendum per spem mediantem: videns enim per fidem Dei liberalitatem. extenditur mens ad sperandum: caritas autem iam accipit (I).

Item obicitur de hac particula: 'ex meritis'; ergo sine meritis exsistentibus non est spes. Unde Augustinus , super Ps. 62: "Profers fructum, horreum spera "; ergo si non habes fructum, nec speres horreum; 'fractum' intellige bona opera et meritoria. Item in Enchiridion, cap. 20 : "Inaniter sperat, si non amat, et beatitudinem et * sine quibus ad eam non potest pervenire"; sed si habet vel amat hujusmodi, et habet merita.

Contra: in secunda definitione spei Magistri, in III Sententiarum , dicitur: "ex meritis precedentibus vel ipsam spem, vel rem speratam "; ergo non est necesse merita praecedere spem, ut videtur. Item, Augustinus in ''Enchiridion : " Nonnisi a Deo semper petere debemus quidquid speramus vel nos operaturos, vel sanctis operibus nos adepturos ".

Item, exsistenti in mortali potest revelari sua salus: fiat ita: talis sperabit propter promissorem (!) et ante opera: ergo potest esse spes certa sine meritis precedentibus. Exemplum in medico aegrotanti sanitatem promittenti ante opera, ubi patet quod et ipse aegcr ante opera sperat sanitatem. - Item, Matth. 2(1, 6-7: operarii conducti non irent in vincam nisi nummum sperarent vitae aeternae; unde dicitur: Quid hic statis etc. ? Quia nemo nos conduxit: ''ergo ante opera meritoria spes potest haberi vitae aeternae. Si dicat quod in caritate erant, [contrarium] videtur, quia de otio arguuntur.

Item, Ambrosius super illud: Retribue seruo tuo: " Sperare incentivum est laboris"; ergo spes praecedit merita sive opera meritoria ; non igitur necesse est spem ex meritis provenire.

Item, fides et caritas, id est motus earum, possunt esse immediate a Deo sine meritis precedentibus ; ergo et spes et motus eius.

Item : Abraham genuit Isaac, Isaac Iacob: "Id est fides spem, spes caritatem "; quod intelligitur de motibus, quia habitus simul infunduntur ; ergo motus spei ante motum caritatis. Sed nullum meritum est sine motu caritatis: ergo spes est certa exspectatio futurae beatitudinis ex gratia Dei et meritis 'proventurae', videtur dicendum .

Respondeo: Non est certa spes nisi ex meritis sit aliquo modo, vel habitis in radice, vel praeparative, vel actu ipso. Quod autem dicit Augustinus: 'profers fructum' etc, supple: potissime. Similiter resp. ad illud: 'inaniter sperat; concedimus enim hoc: aut sine amore gratis dato, aut gratum faciente.

Ad aliud, quod certus est per aspectum miscricordiae Dei in genere et suorum meritorum, qualiacumque sint.

Quod dicit, 'venturae', dicendum: non esset malum, sed non esset tamen ibi certitudo.

Item: 'quam natura praeit caritas' ; ergo cantas est ante spem. Quod videtur, quia non speramus nisi amatum. Aliqui dicunt quod principium et medium definitionis Magistri est Augustini, finis vero a Magistro. Sed dixit quod tota est a Magistro, cuius opinio fuit quod caritas est Deus , quae omnes praecedit virtutes. et ideo etc.

Contra, Augustinus in I Soliloquiorum : " Fide sanatur anima, spe aspicit, caritate videt "; et deinde : "Aspectum sequitur ipsa visio, quae est finis aspectus "; ergo caritas est finis spei, et sic posterior. Item deinde : " Primum et secundum semper sunt necessaria tertio", id est fides et spes caritati. - Respondeo: In omni sperante, sive habeat caritatem, sive praeparet se, necesse est cum spe amorem esse, quia " spes sine amore esse non potest", dicit in Enchiridion . Oportet enim et cognitum et amatum esse ipsum speratum, ut superius diximus . Unde simpliciter caritas prior est quam spes natura. - Quod ergo dicitur : 'spes generat caritatem' etc, sensus est: id est intendit vel incendit. Sed dupliciter est 'incedidere': ignis enim incendit stipulam, id est flamma, et flatus intendit: quasi violenter incendit. Unde spes est quasi sufflatorium caritatis, et ideo dicitur generare: et quia etiam spes praecedit sanctissimam caritatem quae in patria erit. Ubicumque ergo inveneris quod spes est prior caritate, hoc modo intelligendum: non quia generet eam, sed incendit et auget.

Item, quid succedit spei ? Videtur quod nihil, quia in futuro nihil nisi intellectus et affectus: quare sufficiet visio et caritas. Praeterea, caritati succedet idem numero, fidei idem genere ; spei autem nihil videtur idem sic vel sic.

Contra, I Cor. 13, 10: Evacuabitur, Glossa: "Fidei succedet [species, spei succedet] beatitudo "; et Phil. 3,15: Quicumque, Glossa: " Spei res ipsa quae videatur succedet". Item, Bernardus : " Nostra trinitas perficietur illa beata trinitate: rationalis veritate, bonitate, securitate". Item, timor et spes opposita sunt: item spes et desperatio. Sed timor erit in reprobis et desperatio ; ergo in electis spes. Gregorius in Moralibus plane dicit primum. Item Deut. 24, 6: Non accipies inferiorem molam, Gregorius dicit quod illac duae molae coniuiigendae sunt: sed tunc erit timor: ergo spes.

Dicunt alii quod aliquid succedet spei, non idem numero vel genere, sed proportione, id est comprehensio, quod est minime idem.

Respondeo: Ut mihi videtur, spes est exspectatio ut habeatur in plenitudine, exspectatio ut post habeatur quod iam habetur: unde : Qui edunt me, adhuc esurient; et illud sequuntur nec fastidiunt, quia frui magis faciunt. Non tamen spes erit ibi ut hic, quia hic est incedens ad interiora velaminis : sub velamine enim est spes modo, sicut et fides. - Ad illud: timor et spes opposita: sed alterum semper erit,

ergo reliquum, respondeo: timor non opponitur. Item, 'desperatio semper intelligitur in reprobis, ergo spes in electis', non sequitur, quia desperatio opponitur spei naturali, non spei virtuti. Non etiam sequitur: timebunt in inferno, ergo sperabunt in paradiso, quia in inferno erit successio poenarum, et timor est de futuro malo: sed electorum status invariabilis est: ideo non erit ibi proprie futurum bonum, nec spes quae est de futuro bono. Unde Apoc. 10, 8: Tempus amplius non erit, id est successio, quoad electos, quia non devolventur de uno bono in aliud.

Item, exspectare in se nec bonum videtur nec difficile, sed exspectare dilatum difficile ; hoc ergo, non (simpliciter) exspectare, virtus debet esse. Sed exspectare dilatum proprie longanimitatis est vel patientiae: non ergo spei, vel spes est longanimitas vel patientia.

Responsum est ad hoc superius.

Item, motus spei dependet a motu fidei: aut mediate, aut immediate. Si immediate, tunc virtus quae est per se et proprie principium et causa fidei, id est motus fidei, est per se et proprie principium et causa motus spei: quare sufficit fides ad motum spei: quare superflue ponitur spes virtus.

Praeterea, idem non est a diversis immediate: quare motus spei non immediate erit a spe, si immediate a fide.

Praeterea, motus non est motus, ut alibi ostenditur: ergo a motu fidei non immediate est motus spei.

Item, spes est finis et eorum quae sunt ad finem, et non est procedere in infinitum; quaeritur ergo de spe eorum quae sunt ad finem, unde proveniat. Non ab alia spe, quia esset ire in infinitum: unde ergo? Illam enim spem nulla praecedunt merita.

Respondeo: Quia credit Deum esse misericordissimum, et ex motu fidei talis immediate provenit spes.

Item dixit quod sicut finis provenit ex iis quae ad finem, sic spes finis ex spe eorum quae ad finem. Videtur tamen falsum supponere, quia ubi unum propter alterum etc. , et ita unica est spes finis et eorum quae ad finem.

Item utrum sit spes de alieno bono: de quibus est spes: in quibus sit finis etc: de divisione spei, si divisibilis est sicut timor. Videtur quod sit spes solum propriarum rerum bonarum. Augustinus in Enchiridion : " Spes nonnisi bonarum rerum suarum futurarum ". Praeterea, ubi est plenitudo, non est motus, sicut motus est actus imperfectus, secundum quod dicitur: 'in parte labor, in toto quies'. Sed amor secundum se non tendit de parte in totum, quia sine hoc erit in beatis et est in Deo; ergo amor secundum se non est motus partis in totum, et ideo potest esse in diversas materias. Sed spes relinquit seminarium in sperante, per quod movetur ad fructum illius ; nec ex seminario meo est motus in fructum tuum vel e converso ; proprie ergo non possum exspectare tuum bonum, sed tibi proprium.

Contra: possum videre in alio merita, et meliora quam in me; et possum ex meritis illis exspectare melius (?). Unde Phil. 2, 3: Superiores invicem arbitrantes, Glossa: " Non ita hoc debemus aestimare ut nos aestimare fingamus, sed vere aestimemus posse esse aliquid occultum in alio, quo nobis superior sit". Sed exspectatio ex meritis et gratia proveniens est spes ; ergo possum de alio sperare. Item, Augustinus, De retractationibus : "De nemine desperandum est dum est in via"; ergo de damnato possumus desperare; quare et sperare. Item, Augustinus , super Ps. 51, 2: " Non desperemus ", id est speremus, " de civibus regni ", id est domesticis fidei.

Dicunt alii: duplex est spes, rei et eventus; et timor similiter: rei, ut timeo mortem ut rem (?); eventus, ut cadere filium in puteum. Spes rei non potest esse de alieno bono, sed spes eventus sic. Luc. 24, 21: Sperabamus quod redempturus esset Israel: de spe eventus. Sed idem obicitur de huiusmodi imperfecto ad perfectum et ipsum mobile debet, et idem cum seminario et fructu eius: et nulli convenit nisi spei nunc per spem, ut scilicet de possibilitate recipienda exeat in actum.

Ad illud: Superiores invicem, non sequitur, quia non possumus moveri in bonum alterius ut habeamus illud, sed tamen faciendo bonum alienum nostrum, cogitando et comparando, secundum quod dicit Ambrosius : " Tolle invidiam, et tuum est quod habeo "; in hac. inquam, ratione potest esse spes de alieno bono, non in quantum alienum, sed in quantum effectum ut proprium. Sed hoc proprie est spem habere de proprio bono. Praeterea, aliud est quare potius de me quam de alio possum sperare, quia certior esse possum de propriis meritis: potest enim oculus mentis videre dilectionem suam, non tuam dilectionem vel affectionem, sed opinari sobrie. Motus enim animi mei praescns milii est, non tui. - Ad illud: 'Non desperemus' etc, et 'de nemine desperandum' etc, intellige: non desperandum in quantum bona illorum nostra fient; aliter improprie sumitur. Sic etiam ad illud Lucae: Sperabamus etc. respondendum.

De propriis spei: quare non dicitur de fide quod non confundit , quae prima habet certitudinem, vel de caritate ? Dicit enim Augustinus : " Si quaeratur quare aliquis bonus sit, non dicetur quia credit vel sperat, sed quia amat"; verius igitur et proprius est amoris non confundere quam spei; ergo ei potius attribuendum est. Item, Eccli. 2, 11: Nullus speravit in Domino etc, ubi etiam spei hoc appropriat.

Respondeo: Ipsa est quae proprie extenditur in futurum, et frustratio est proprie ubi est motus ad finem et non pervenitur ad illum: ideo si non deficit, non confundit. De spe igitur proprie dicitur non confundit, quasi: pervenit ad illud quod intendit. Caritas enim non ducit nisi per spem. Unde III Reg. 2,20: Bersabee ad Salomonem: Non confundas faciem meam, frustrando metum (I) pectoris mei et intentionem.

Item, si est spes in angelis sanctis [et] daemonibus. Dicunt quod futurae beatitudinis est. Sed ostendo [quod] non tantum: quia possunt timere casum a gratia, suggestionem diaboli, et aliquando meritorie, non tantum poenam aeternanr, eadem ratione possunt sperare gratiam, veniam et huiusmodi meritorie ; et ex meritis et gratia provenit [spes]; ergo spes est alterius quam beatitudinis. Quod etiam Augustinus in Enchiridion : " Fides de credendis. Ea tantum ad spem pertinent quae oratione dominica continentur ; in quarum tribus primis aeterna petuntur, in quatuor aliis temporalia", ut dicit ; ergo de multis est spes et de temporalibus: non ergo est beatitudinis tantum.

Dicunt quidam: est illorum propter futuram gloriam, et ubi unum propter alterum etc. Sed sic loquendo, quidquid facimus, propter Deum facimus, et ita ab unitate eius propter quod omnia fiunt, omnes virtutes unum sunt. Praeterea, quae timentur, propter Deum timentur, diversa tamen timentur: eadem ratione de sperandis est dicendum, ut videtur.

Respondeo: Dantur definitiones quaedam secundum proprietatem nominis, quaedam secundum communem rationem nominis. Verbi gratia potissima spes est de vita acterna, sed tamen posterius dicitur etiam de aliis, secundum quod dicit Augustinus : "Spes est qua quis ad id pervenit quo perventurum " etc. ; et eodem modo prima definitio Magistri . Et sic etiam de temporalibus, ordinatis tamen in beatitudinem, spes esse potest, et spes virtus et formata, non tamen potissime ; et sic est verum quod dicit Augustinus : " Spes est omnium eorum quae in dominica sunt oratione". Sic sumitur I ad Tim. 3, 14: Spero me cito venire ad te; et ita de temporali spem se dicit habere Apostolus, respectu tamen beatitudinis ordinato.

Item, "spes est certa exspectatio futurae beatitudinis", vel gloriae secundum Haymonem . Sed animae beatae, quae sunt in paradiso, habent certam spem vel exspectationem etc, quia exspectant gloriam corporis, quia seminatur in ignobilitate, surget in gloria ; ergo duae gloriae ut duae stolae.

Si dicatur quod illa gloria materialiter est corporis, et animae formaliter, quia anima gaudebit inde et iucundabitur adesse, non corpus, et ita eadem est beatitudo animae qua gloriatur extra et in corpore, contra: corpus habet propriam gloriam ; unde illud: Seminatur in ignobilitate, surget in gloria.

Praeterea, gloria animae ex corpore est secundum inferiores vires, quae habebunt actus alios quam modo habenti ergo gloria quae tunc erit animae fructus respectu corporis, alia erit quam modo, secundum vires superiores.

Item, XIV De civitate Dei : " Felicitas omnium rerum optandarum plenitudo ". Sed animae nondum habent huiusmodi plenitudinem, quia nondum habent quaecunique habiturae sunt: tunc enim "perfectum habebit naturae suae modum", dicit ibidem ; ergo nondum felices sunt vel beatae.

Praeterea, gloria animae pars est beatitudinis corporis. sicut gloria corporis, et inde ut prius. Unde Hebr. 11, 40: Deo providente pro nobis, ut non sine nobis consummarentur, Glossa ibi ; ergo tunc fiet consummatio ; ergo modo imperfecte beati sunt.

Item, in fine Sententiarum , Augustinus: " Propter appetitum corporis retardantur a sua beatitudine "; ergo adhuc in exspectatione sunt, et certa ex meritis et gratia, et ita in spe. Item, Hebr. 6, 19, super illud : Sicut anchoram animae: quia anima duo sperat, beatitudinem sui et corporis ; angeli autem corpus non exspectant, et ita tantum unum.

De illis etiam quae in purgatorio sunt quaeritur, quia fidem habent: nondum enim comprehensionem habent; ergo habent spem, quia nondum praesentia sunt eis. Item de illis quae in limbo. Item de Adam in statu innocentiae, in quo videtur fuisse spes.

Respondeo: Proprie non est in eis spes, tamen aliquid quod succedit spei. Sed quare non habent ? Quia anima Petri in patria sine fide certa est de secunda stola ; non tantum ex meritis, sed quia videt in speculo et gloria Domini praesens est ei. Alia igitur certitudo est ibi quam spei et viatoris. Longe maiorem igitur habent certitudinem quam viator: iam enim non adhaerent ineritis et gratiae, ut est in viatore, sed adhaerendo Deo certificantur ex ipsa visione. Unde exspectatio animae Petri non est ex consideratione gratiae Dei et meritorum proprie. Tamen est ibi certa exspectatio tentionis, ut teneatur quod habetur: unde Augustinus : "Quaeritur nunc veritas ut habeatur: tunc quaeretur ut non relinquatur ".

Ad aliud dicimus quod illi qui in purgatorio sunt spem habent. Si dicatur: contra, non sunt viatores, quia neque mereri possunt nec moveri, respondeo: Spem habent proprie, quamvis maiorem habeant certitudinem quam hic; et viatores sunt, etsi non omnino ut hic. Viator enim dupliciter potest moveri: proprio labore, ut [per] pedes ; praeterea alieno, ut in equo vel navi. Viatores igitur sunt ut qui vehitur in nave; qui tamen non meretur ibi, sed potius solvit naulum suum: sic qui in purgatorio solvunt poenam debitam; non sicut rector qui mereri potest in nave, sed sicut vectus simpliciter.

Item si est divisio spei ut timoris. Rom. 8, 15 : quod est timor filialis, initialis, servilis, et sic diversa quae timentur Iaciunt diversitatem timoris: eadem ratione diversa speranda diversitatem spei, quia semper, si aliquid timeo, de opposito eius potest esse spes. Item, Seneca :

"Spes et timor pariter incedunt: utrumque respectu futuri est sollicitum, et pendentis animi est utrumque ". - Praeterea, sicut servilis timor declinat a peccato quia timet poenam, sic iste declinat a malo et facit bonum ut habeat temporalia: quare est spes in essentia.

Respondeo: Timor respicit terminum a quo, et secundum eius diversitatem species recipit ; sed spes respicit speratum ut materiam circa quam est motus, ut per temporalia et eucharistiam et aliud quandoque vult transire in bonum ; et ideo non est simile.

Praeterea, quare quatuor affectionum [duae] dicuntur respectu proprii subiecti, aliae duae non ?

Respondeo: Quaelibet est respectu proprii subiecti, et boni et mali quod est in affectu, ut patet per illud quod dicit Augustinus, XIV De civitate Dei : " Amor inhians habere quod amatur cupiditas est; illud habens et eo fruens laetitia est; fugiensque quod ei adversatur tristitia est" etc.

Item ad illud quod longe superius , quomodo motus spei est ex motu fidei immediate et ex habitu fidei immediate (I), dicimus quod motus spei a spe est immediate et proprie ; immediate etiam dicitur esse a fide, quia non mediante alio motu est a motu fidei ; non est a motu fidei ut a causa 'quae' sed ut a causa 'sine qua non' praeexigitur.