115. In sanctae Eugeniae.

1. Astantes pariter sexus unigenae,
Heros cum senibus, virgo et anula,
Infantes, iuvenes, ambitu affluens
Christi quos placidus sanguis emaculat,

2. Gaudete sobrie gaudia maxima,
Reddentes Domino vota salubria,
Exstant Eugeniae festa celebria,
Quae cacli meruit scandere patriam.

3. Haec martyr nitidis orta parentibus
Plene studuit dogmata artium,
Pauli sed subito normam dum attigit,
Mundi mox arida gaudia horruit.

i. Nam patrem penitus matremve deserens,
Fratres et propriam omnem familiam,
Aurum et lapides, habitus sericos,
Ad Christum nam viam quaerit ut advehat.

5. Cui mox, qui via est, se viam exhibet,
Per quam Eugeniam associat suis
Christus iam famulis atque monasticis
Sponsam clarificat et sibi copulat.

6. Nam cum conspiceret praedia prospera,
Audit christicolas psallere caelica:
Omnes daemonia sunt dii gentium,
Nam caelos Dominus fabricat opifex.

7. Eunuchis praecipit Proto Iacinthoque,
Tondant caesariem ei et ambulent
Cisternam vacuam ; propria deserunt,
Ad sanctos Domini ilico transeunt.

8. Nulli nam profitens se fore feminam,
Soli magnifico papae et Heleno,
A quo post lavacro tincta renascitur,
Adhaesit sociis virgo monasticis.

9. Et ita Domini fulta praesidio,
Ut omnes superet infra biennium;
Nam, quod canonici nunc libri continent,
Adhaesit animo Christi puellulae.

10. Abbas ad Dominum post tria tempora
Migrat, continuo praeviam eligunt
Fratres Eugeniam ; quos cum mox regeret
Affectu patrio recte coenobio,

11. Tanta a Deo est cessa charismata,
Ut caecis oculos curet vel languidos,
Pellat daemonia multa a corpora,
Omnes invalidos sanitas assequat.

12. Matrona vidua, dicta Melania,
Quartano valido fuit typho saucia,
Quam dum Eugenia oleo linuit,
Omnem nigredinem fellis evomuit.

13. Sed mox decipitur per elegantiam,
Sexum dicit viri, non esse feminam ;
Quam Christi famula verhis ut increpat,
Immitis meretrix iudicem incitat.

14. Est saevus iuvenis, ait, in coenobio,
Fallax opinio quem medicum vocat,
A quo, ut mederer, dum peto languida,
Foedare voluit membra libidine.

15. Sedem publiciter praesidi praeparant,
Mandat perniciter sanctos egredere,
Stant et carnifices, qui caput amputent
Iactent et canibus sancta cadavera.

16. Ad haec nigredinis dicta Melania
Ancillam obicit testem fanaticam,
Sed mox Eugenia veste deposita
Sexu femineo iudicem comprobat.

17. Agnoscit iam pater materve filiam,
Fratres congratulant atque familia,
Ornantes habitu textili aureo
Attolluntque throno eam in arduo.

18. Tanta in populo gratia ingruit,

Ut omnes colere iam Deum indicent,
Sancti ad propria redeunt atria,
Plebs est catholica reddita libera.

19. Praefectus lavacro ilico tingitur

Cum Christo placida coniuge Claudia
Et cum pignoribus atque familiis,
Papas continuo idem eligitur.

20. Hic postquam populum ad fidem imbuit,
Post offert Domino pura libamina,
Post dat pauperibus innumeras opes,
Christi martyrium in pace perficit.

21. Ad sedem rerneat Claudia propriam
Avito pariter, Sergio filiis
Et cum Eugenia, Proto Iacinthove,
Manet christicola omnis familia.

22. Quibus siderea gratia praestitit,

Ut multae viduae Claudiam assequant,
Sic et Eugeniam nobiles innuptae,
Sed Protum iuvenes simul Iacinthumve.

23. Inter quos igitur virgo egregia
Basilla reppulit sponsum et omnia,
Malens se gladio fervido plectere
Quam sponsi rabidi copulae tradere.

24. Tempestas oritur saeva tyrannidis,
Sanctos perniciter caedit et interit;
Ad haec Eugeuia virgines admonet,
Summo ut studio se Deo praeparent.

25. Basilla gladio plectitur ilico

Necnon et socii Protus Iacinthusve,
Post quos Eugeniam ad aram imperant
Cultu daemonico ut tura offerat.

26. Sed mox ad Dominum palmas ut erigit,
Templum continuo pulveri traditur.
Innexa lapidi Tiberi gurgite
In praeceps fluvio virgo demergitur.

27. Nec mergi patitur rupta funabula,
Vadit per latices supra natantibus,
Nam, Petro in pelago qui fuit obvius,
Novit iam populis esse cum innubis.

28. Se nil proficere cernit ut impius,
Mandat fornaribus mittere caelibem;
Fornax frigidior mox nive facta est,
Nec ignis ibidem visus est iterum.

29. Post in carcereo lubrico truditur,
Nec defit radians lux ibi martyri ;
Mortis per gladium iam caro fungitur,
Vadit siderea ad loca spiritus.

30. Ad cuius tumulum Claudia lacrimans;
Adest Eugenia, matri se obicit:
Mater, gaude, ait, te Deris aspicit,
Sanctorum gremio iungeris ocius.

31. Manda pignoribus nam tuis, ut colant,
Sicut didicerunt, Christum et ambiant.
Mater continuo volat ad aethera
Ac demum suboles post multa tempora.

32. Iam, Christi famula, fave lugentibus,
Iam nunc, Eugenia, erige supplices,
Iesus cunctipotens protegat exsules,
Vitam percipiant cuncta familia.

33. Ab aegris perimens scelus aboleat,
Sit funcris requies ampla fidelibus,
Iugum, quod est durum, auferat ocius,
Bellum aufugiat, pacem et inferat.

34. Maternum gremium parvulos instruat,
Pascat et populos lectio evidens,
Purget et facinus omnibus ocius,
Regnum conciliet saecla in omnia.

35. Sit trino Domino gloria unico,
Patri cum genito atque paraclito,
Qui solus Dominus trinus et unus est,
Saeclorum valide saecula continens.