COLLATIONES MONASTICAE, quod nomen Bonaventura aliique illis imponunt piis et salutaribus sermonibus, quos Franciscus de regula ac vitae perfectione c

 Coll. I. De pusillo grege multiplicando.

 Coll. II. De vocatione fratrum minorum et de praedicando verbo Dei.

 Coll. III. De religiosa habitatione in eremitoriis

 Coll. IV. De vera obedientia.

 Coll. V. De sancta paupertate.

 Coll. VI. De vitando mulierum aspectu et conversatione.

 Coll. VII. De petenda eleemosyna cum fiducia.

 Coll. VIII. De discretione in corpore alendo.

 Coll. IX. De indiscreta aemulatione in abstinentia sectanda.

 Coll. X. De tolerandis quantis per necessitatibus.

 Coll. XI. De laetando spiritualiter in Domino.

 Coll. XII. De humilitate et pace erga clericos servanda.

 Coll. XIII. De cognoscendo servo Dei.

 Coll. XIV. Quid Deo magis placeat, orare vel praedicare?

 Coll. XV. De litteris incumbentibus et doctoribus.

 Coll. XVI. De vanis et tumidis praedicatoribus.

 Coll. XVII. De conditionibus et laude boni praedicatoris.

 Coll. XVIII. De murmuratione et detractione.

 Coll. XIX. Quod fratres non vocentur magistri.

 Coll. XX. Quae bona proveniant ordini ex subjectione ad ecclesiam.

 Coll. XXI. De tribulationibus religionis et regulae sectatorum.

 Coll. XXII. De sancta conversatione inter fideles.

 Coll. XXIII. Quomodo procedendum sit ad infideles.

 Coll. XXIV. De meditanda assidue Christi passione.

 Coll. XXV. Quare, postquam generalis officium deposuit, toleravit fratrum defectus.

 Coll. XXVI. De conditionibus, quibus insigniri debet minister generalis.

 Coll. XXVII. De conditionibus ministrorum provincialium.

 Coll. XXVIII. Qualiter conversandum sit in monasterio sanctae Mariae de angelis, et quod nullatenus a fratribus dimittatur.

Coll. XXIV. De meditanda assidue Christi passione.

Semper ante oculos habete, fratres charissimi, viam humilitatis et paupertatis sanctae crucis, per quam nos minavit salvator noster Jesus Christus, considerantes, quod, si ipsius sanctam majestatem oportuit pati et ita intrare in gloriam suam, quod multo magis oportebit nos peccatores adeo enormes per viam crucis et passionis incedere. Et certe, si ad tollendam crucem suam quilibet obligatur Christianus, potiori jure ad hoc tenemur nos, qui crucis vexillum sequi profitemur, quam non solum vult Dominus, ut nos ipsi tollamus, verum et alios incitemus nostro exemplo et doctrina ad eandem tollendam et nobiscum trahamus, ut simul cum ipsis Christum ducem nostrum sequamur, praesertim cum bona voluntas et desiderium imitandi passionem nostri Salvatoris sit peculiare donum, quod concedit Spiritus sancius animae, quae vere Deum amat et eidem inservit; quia anima, quae propriis solum inhaeret affectionibus et se tantum diligit, non amat, imo abhorret hanc Spiritus sancti doctrinam nec ad perfectionem consequendam necessarium putat participem fieri Christi passionis. Imo majorem sibi promittens profectum per alias vias, quae verae viae non sunt, sed occulta praecipitia, et fugiens a felle tribulationis per cogitationes varias, humanas et voluntarias, infixum et obcaecatum habet cor suum in propriis affectibus, asseverans, quod in hujusmodi libertate vitae melius potent inservire Deo. Nec aliquantulum curat de innumeris delectationibus, quas interius recipit anima, quae lota absorpta est in hac contemplatione et compassione Domini sui; neque enim haec perfecte gustantur, nisi perpessa aliqua tribulatione pro Christo. Sed anima defaecata et expoliata propriis affectibus se a Spiritu sancto duci humiliter permittit et ut ad suum beneplacitum in eadem operetur tanquam optimus magister singularis doctrinae, quam Dominus scriptam reliquit in libris suae humilitatis, patientiae et passionis, quae securae sunt viae ad perfectionem Christianam. Unde illa anima, quae purificari obtinuit a Deo, vehementer cupit transformari in illos dolores, comparans omnes alias vias et consolationes cibis mortalibus, qui pereunt, et hanc unicam salutari pharmaco, cujus gustus acerbus, sed fructus suavissimus, quod in gustu amarum est, sed in operatione dulcissimum. Quare postponens gustum sanitati probat, quam admirabilis sit dulcedo vitae permanentis, quae despicit consolationem momentaneam et mortalem, et plane probat in nulla alia re perfectius requiescere amorem suum, quam in compassione charitativa Christi, et quod, quanto magis illa transformatur in Christum crucifixum, eo magis transformatur in Deum excelsum et gloriosum. Non enim separatur humanitas a divinitate, et ipse Christus Patrem rogavit dicens:,, Volo, ut ubi ego sum, et mei sint. " Atque ita anima contemplatur utrumque Domini statum ad hoc, ut nunquam separetur ab illo. Nam si fugiat in passione, ab illo separabitur in gloria, juxta Pauli apostoli verba: "Si tamen compatimur, ut et conglorificemur. " Contemplatur ergo anima Christum mortalem et immortalem, et horum statuum alter est eorum, qui adhuc currunt, alter eorum, qui jam acceperunt bravium. Unde, sicut non datur pallium nisi currentibus, ita non datur coelum nisi tollentibus crucem, quia non debet esse servus potior domino nec discipulus super magistrum. Proinde videmus Deum communicare gratiam suam iis, qui hoc modo eum sequuntur, et e contrario auferre eam ab illis praesumptuosis qui per alias chimaeras dicunt se velle ei uniri nec tamen a semetipsis unquam recedunt, verum tandem misere abeunt in praecipitium.