COLLATIONES MONASTICAE, quod nomen Bonaventura aliique illis imponunt piis et salutaribus sermonibus, quos Franciscus de regula ac vitae perfectione c

 Coll. I. De pusillo grege multiplicando.

 Coll. II. De vocatione fratrum minorum et de praedicando verbo Dei.

 Coll. III. De religiosa habitatione in eremitoriis

 Coll. IV. De vera obedientia.

 Coll. V. De sancta paupertate.

 Coll. VI. De vitando mulierum aspectu et conversatione.

 Coll. VII. De petenda eleemosyna cum fiducia.

 Coll. VIII. De discretione in corpore alendo.

 Coll. IX. De indiscreta aemulatione in abstinentia sectanda.

 Coll. X. De tolerandis quantis per necessitatibus.

 Coll. XI. De laetando spiritualiter in Domino.

 Coll. XII. De humilitate et pace erga clericos servanda.

 Coll. XIII. De cognoscendo servo Dei.

 Coll. XIV. Quid Deo magis placeat, orare vel praedicare?

 Coll. XV. De litteris incumbentibus et doctoribus.

 Coll. XVI. De vanis et tumidis praedicatoribus.

 Coll. XVII. De conditionibus et laude boni praedicatoris.

 Coll. XVIII. De murmuratione et detractione.

 Coll. XIX. Quod fratres non vocentur magistri.

 Coll. XX. Quae bona proveniant ordini ex subjectione ad ecclesiam.

 Coll. XXI. De tribulationibus religionis et regulae sectatorum.

 Coll. XXII. De sancta conversatione inter fideles.

 Coll. XXIII. Quomodo procedendum sit ad infideles.

 Coll. XXIV. De meditanda assidue Christi passione.

 Coll. XXV. Quare, postquam generalis officium deposuit, toleravit fratrum defectus.

 Coll. XXVI. De conditionibus, quibus insigniri debet minister generalis.

 Coll. XXVII. De conditionibus ministrorum provincialium.

 Coll. XXVIII. Qualiter conversandum sit in monasterio sanctae Mariae de angelis, et quod nullatenus a fratribus dimittatur.

Coll. XXVI. De conditionibus, quibus insigniri debet minister generalis.

Tam magni et multimodi exercitus ducem, tam magni et dilatati gregis pastorem, filii mei, nullum sufficientem intueor, sed unum, in quo reluceat, qualis debeat esse istius familiae dux et pastor, vobis depingam. Homo iste debet esse vitae gravissimae, discretionis magnae, famae laudabilis, privatis allectionibus carens, ne, dum in parte plus diligit, in toto scandalum generet, homo, qui sanctae orationis sit amicus, ita tamen, quod certas horas animae suae certas gregi sibi commisso distribuat. Nam primo mane debet sanctissimum sacrificium Missae praemittere et ibidem longa devotione seipsum et gregem divinae protectioni affectuosius commendare. Post orationem vero seipsum statuat ab omnibus depilandum, omnibus responsurum, omnibus cum charitate, patientia et mansuetudine provisurum. Non debet esse acceptator personarum, ita quod non minus curet de simplicibus et idiotis, quam de scientibus et sapientibus. Cui si donum scientiae est concessum, tamen plus in moribus pietatis et simplicitatis, patientiae et humilitatis imaginem ferat. Foveatque virtutes in se et in aliis atque in practicando eas continue se exerceat, ad haec alios plus exemplo, quam sermonibus incitando. Sit execrator pecuniae, quae nostrae professionis et perfectionis est praecipua corruptela, et tanquam caput et exemplar imitandum ab omnibus nullis unquam loculis abutatur. Sufficiant autem sibi pro se habitus et libellus, pro aliis vero scriptorium et sigillum; non sit aggregator librorum nec lectioni multum intentus, ne forte detrahat officio, quod praerogat studio. Consoletur pie afflictos, cum sit ultimum remedium tribulatis, ne, si apud eum defuerint remedia sanitatis, desperationis morbus praevaleat in infirmis. Ut protervos flectat ad mansuetudinem, seipsum prosternat et aliquid sui juris relaxet, ut animas Christo lucrifaciat. Ad refugas ordinis velut ad oves, quae perierunt, viscera pietatis expandat et nunquam misericordiam neget illis, sciens tentationes illas pervalidas, quae ad tantum casum possunt impellere animam, quas si ipsum permitteret Dominus experiri, forte in majus praecipitium laberetur. Vellem ipsum tanquam Christi vicarium ab omnibus cum devotione et reverentia honorari, atque sibi in omnibus et ab omnibus cum omni benevolentia juxta ejus necessitatem et status nostri concedendam provideri. Verumtamen oportet eum non arridere honoribus neque favoribus plus, quam injuriis delectari, ita quod propter honores non mutentur ejus mores nisi in melius. Si quando vero propensiori et meliori cibo indigeret, non in absconso, sed in publico loco assumat, ut aliis tollatur verecundia providendi sibi in infirmitatibus et debilitatibus suis. Ad eum maxime pertinet latentes conscientias distinguere et ex occultis venis eruere veritatem. Omnes accusationes in principio habeat suspectas, donec veritas ex diligenti examinatione incipiat apparere. Aures etiam non praebeat multiloquiis et multiloquos in accusationibus specialiter habeat suspectos nec faciliter credat eis. Talis denique debet esse, quod propter cupiditatem retinendi honorem virilem formam justitiae et aequitatis nullatenus inficiat vel relaxet, ita tamen, quod ex nimio rigore nullius anima occidatur, et ex superflua mansuetudine non nascatur torpor, atque ex laxa indulgentia non proveniat dissolutio disciplinae, sicque ab omnibus timeatur, ut ab ipsis timentibus diligatur. Officium autem praelationis semper putet et sentiat sibi fore potius oneri, quam honori. Vellem etiam eum habere socios praeditos honestate, rigidos adversus voluptates, fortes in angustiis et compassivos delinquentibus, habentes aequalem affectionem ad omnes, nihil de labore suo recipientes, nisi puram corporis necessitatem, nihil appetentes, nisi laudem Dei, ordinis profectum, animae propriae meritum et fratrum omnium perfectam salutem, omnibus convenienter affabiles, et omnes convenientes ad eos cum sancta jucunditate recipientes atque formam et exemplum observantiae evangelii juxta professionem regulae in semetipsis pure et simpliciter omnibus ostendentes.

Ecce talis esse debet generalis minister et tales debet habere socios.