S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI SOLILOQUIORUM LIBRI DUO .

 CAPUT PRIMUM. Precatio ad Deum.

 2. Deus universitatis conditor, praesta mihi primum ut bene te rogem, deinde ut me agam dignum quem exaudias, postremo ut liberes. Deus per quem omnia

 3. Te invoco, Deus veritas, in quo et a quo et per quem vera sunt, quae vera sunt omnia. Deus sapientia, in quo et a quo et per quem sapiunt, quae sap

 4. Quidquid a me dictum est, unus Deus tu, tu veni mihi in auxilium una aeterna vera substantia, ubi nulla discrepantia, nulla confusio, nulla transi

 5. Jam te solum amo, te solum sequor, te solum quaero, tibi soli servire paratus sum, quia tu solus juste dominaris tui juris esse cupio. Jube, quaes

 6. Ad te ambio, et quibus rebus ad te ambiatur, a te rursum peto. Tu enim si deseris, peritur: sed non deseris, quia tu es summum bonum, quod nemo rec

 CAPUT II. Quid amandum.

 CAPUT III. Cognitio Dei.

 CAPUT IV. Certa scientia quae.

 10. R. Ergo lineam in duas lineas per longum scindi, manifestum tibi est nullo modo posse? A. R. A. R. A. R. A. R. A. R. 0875 A. R.

 CAPUT V. Dissimilium eadem aut par scientia.

 CAPUT VI. Sensus animae in quibus percipit Deum.

 13. Cum ergo sanos habuerit oculos, quid restat? A. Ut aspiciat. R.

 CAPUT VII. Fides, spes, charitas quo usque necessariae.

 CAPUT VIII. Quae ad cognoscendum Deum necessaria.

 CAPUT IX. Amor nostri.

 CAPUT X. Amor rerum corporis et externarum.

 CAPUT XI. Externa commoda non propter se, sed propter alia vera bona possunt admitti verius quam expeti.

 19. R. Ita istud dicis, quasi ego nunc requiram quid speres. Non quaero quid negatum non delectet, sed qui delectet oblatum. Aliud est enim exhausta p

 CAPUT XII. Nihil expetendum nisi quatenus conducit ad summum bonum, nihil horrendum nisi quatenus avocat.

 21. R. Dolor corporis restat, qui te fortasse vi sua commovet. A. 0881 R

 CAPUT XIII. Quomodo et quibus gradibus perspiciatur sapientia. Amor verus.

 23. R. Prorsus tales esse amatores sapientiae decet. Tales quaerit illa cujus vere casta est, et sine ulla contaminatione conjunctio. Sed non ad eam u

 CAPUT XIV. Ipsa sapientia medetur oculis ut videri possit.

 25. R. Hoc modo posset et iste oculus corporis dicere: Tum tenebras non amabo, cum solem videro. Videtur enim quasi et hoc ad ordinem pertinere, quod

 26. A. Tace, obsecro, tace. Quid crucias? quid tantum fodis alteque descendis? Jam flere non duro, jamjam nihil promitto, nihil praesumo, ne me de ist

 CAPUT XV. Anima quomodo cognoscitur. Fiducia erga Deum.

 28. R. Quid? cum castus aliquis moritur, censes mori etiam castitatem? A. R. A. R. A. R. A. R. A. R. A. R. A.

 29. R. Verane tibi videtur ista sententia: Quidquid est, alicubi esse cogitur? A. R. A. R. A. R. A. R. A. R.

 30. A. Habeo gratiam, et ista mecum atque adeo tecum, quando in silentio sumus, diligenter cauteque tractabo , si nullae se tenebrae immittant, suique

 LIBER SECUNDUS. In eo secum Augustinus de vero et falso copiose disputat, ut demum veritatis perpetuitate bene perspecta, animam ipsam hominis, quae v

 CAPUT PRIMUM. De immortalitate hominis.

 CAPUT II. Veritas perpetua.

 CAPUT III. Si falsitas semper erit, et sine sensu esse non poterit, sequitur animam aliquam semper exstituram.

 4. R. Illud nunc responde, utrum tibi videatur posse fieri ut aliquando falsitas non sit. A. R. A. R. A. R. A. R.

 CAPUT IV. Ex falsitatis seu veritatis perpetuitate possitne colligi animae immortalitas.

 6. R. Videnturne tibi quaeque corporea, id est sensibilia, intellectu posse comprehendi? A. R. A. R. A. R. A. R. A. R. A.

 CAPUT V. Verum quid sit.

 8. R. Defini ergo verum. A. R. A. 0889 R. A. R. A.

 CAPUT VI. Unde falsitas, et ubi.

 10. R. Prius quid sit falsum, etiam atque etiam ventilemus. A. R. A. R. A. R. A. R. A. R. A.

 11. R. Sed haec omnis silva, nisi me fallit, in duo genera dividi potest. Nam partim aequalibus in rebus, partim vero in deterioribus est. Aequalia su

 12. R. Atqui oportet patienter feramus, donec nobis caeteri sensus renuntient in veri similitudine habitare falsitatem. Nam et in ipso auditu totidem

 CAPUT VII. De vero et simili. Soliloquia cur dicta.

 14. R. Ridiculum est si te pudet, quasi non ob idipsum elegerimus hujusmodi sermocinationes: quae quoniam cum solis nobis loquimur, Soliloquia vocari

 CAPUT VIII. Unde verum aut falsum.

 CAPUT IX. Quid falsum, quid fallax et quid mendax.

 17. A. Perge, quaeso nunc enim fortasse de falsis non falsa docere coepisti: sed jam illud genus exspecto quale sit quod dixisti, esse tendit et non

 CAPUT X. Quaedam eo vera quo falsa.

 CAPUT XI. Disciplinarum veritas. Fabula quid. Quid sit grammatica.

 20. R. Quid ipsa grammatica? nonne si vera est, eo vera est quo disciplina est? Disciplina enim a discendo dicta est: nemo autem quae didicit ac tenet

 21. R. Responde nunc quae disciplina contineat definitionum, divisionum, partitionumque rationes. A. R. A. R. A. R. A. R. A.

 CAPUT XII. Quot modis quaedam sint in alio.

 CAPUT XIII. Immortalitas animae colligitur.

 24. R. Noli gemere, immortalis est animus humanus. A. R. A. R. A. R. 0897

 CAPUT XIV. Excutitur superior syllogismus.

 26. R. Vides quam non frustra tantos circuitus egerit nostra ratiocinatio. Quaerebamus enim quid sit veritas, quod ne nunc quidem in hac quadam silva

 CAPUT XV. Veri et falsi natura.

 28. R. Ex eo, quantum memini, veritatem non posse interire conclusimus, quod non solum si totus mundus intereat, sed etiam si ipsa veritas, verum erit

 29. R. Numquidnam ergo dicitur veritas, nisi qua verum est quidquid verum est? A. R. A. R. A. R. A. 0899 R. A. R. A. R. A. R. A. R. A.

 CAPUT XVI. An meliora deteriorum nominibus vocari possint.

 CAPUT XVII. Num aliquid ex omni parte falsum sit aut verum.

 CAPUT XVIII. An vere sit corpus.

 CAPUT XIX. Veritas immortalis arguit animae immortalitatem.

 CAPUT XX. Quaedam vera credimus, quaedam recordamur quaedam nec sensu, nec phantasia, sed tantum ratione deprehenduntur.

 35. R. Tales sunt qui bene disciplinis liberalibus eruditi siquidem illas sine dubio in se oblivione obrutas eruunt discendo, et quodammodo refodiunt

 36. Haec dicentur operosius atque subtilius, cum de intelligendo disserere coeperimus, quae nobis pars proposita est, cum de animae vita quidquid soll

As I had been long revolving with myself matters many and various, and had been for many days sedulously inquiring both concerning myself and my chief good, or what of evil there was to be avoided by me: suddenly some one addresses me, whether I myself, or some other one, within me or without, I know not. For this very thing is what I chiefly toil to know. There says then to me, let us call it Reason,—Behold, assuming that you had discovered somewhat, to whose charge would you commit it, that you might go on with other things? A. To the memory, no doubt. R. But is the force of memory so great as to keep safely everything that may have been wrought out in thought? A. It hardly could, nay indeed it certainly could not. R. Therefore you must write. But what are you to do, seeing that your health recoils from the labor of writing? nor will these things bear to be dictated, seeing they consent not but with utter solitude. A. True. Therefore I am wholly at a loss what to say. R. Entreat of God health and help, that you may the better compass your desires, and commit to writing this very petition, that you may be the more courageous in the offspring of your brain. Then, what you discover sum up in a few brief conclusions. Nor care just now to invite a crowd of readers; it will suffice if these things find audience among the few of thine own city.

CAPUT PRIMUM. Precatio ad Deum.

0869

1. Volventi mihi multa ac varia mecum diu, ac per multos dies sedulo quaerenti memetipsum ac bonum meum, quidve mali evitandum esset; ait mihi subito, sive ego ipse, sive alius quis extrinsecus, sive intrinsecus, nescio: nam hoc ipsum est quod magnopere scire molior: ait ergo mihi, R. . Ecce, fac re invenisse aliquid; cui commendabis, ut pergas ad alia? A. Memoriae scilicet. R. Tantane illa est ut excogitata omnia bene servet? A. Difficile est, imo non potest. R. Ergo scribendum est. Sed quid agis, quod valetudo tua scribendi laborem recusat? Nec ista dictari debent; nam solitudinem meram desiderant. A. Verum dicis. Itaque prorsus nescio quid agam. R. Ora salutem et auxilium quo ad concupita pervenias, et hoc ipsum litteris manda, ut prole tua fias animosior. Deinde quod invenis paucis conclusiunculis breviter collige. Nec modo cures invitationem turbae legentium; paucis ista sat erunt civibus tuis. A. Ita faciam.