22 SCEPUSIEN.

esse. Quid autem putaremus efficiendum totius sermonis de- cursu satis innuisse videmur.

A N I M A D V E R S I O N E S D E F E N S O R I S MATRIMONII E X O F F I C I O . I n

causa matrimonii, Carolum Ferko inter et Mariam Dulovics die 21 Novembris 1887 initi, eximii consultores, theologus et canonista iure optimo inconsummationem in probatis haud esse existimant. Omnes enim probationes huc recidunt : vi- delicet tum Carolus cum Maria iurant matrimonium opere imperfectum mansisse, imo Maria rationem etiam amissae a se physicae virginitatis enucleat : « Fuimus iuncti (ita illa),_ et dein maritus effudit semen extra vas meum, eo quod illi dixerim me nolle proles ab eo habere» testes septimae manus nec non testes ex officio excussi coniuges fide dignos unanimi consensu renuntiant.

Quae quidem argumenta matrimonialibus in causis sem- per requiruntur sive de nullitate sive de dispensatione tan- dem agatur, ceu compertissimum est, « ut cautiori diligentia adhibita dissolutio matrimonii fiat. Quae res M A X I M I M O M E N T I est». At per se probationem proprie dictam minime consti- tuunt. Si huius generis argumentis iudices contenti forent, actum esset de matrimoniis omnibus. Profecto nullo in ne- gotio, neque in quaestionibus de paupere regno iudex fidem adiicere solet confessionibus atque iuramentis interesse ha- bentium etsi agmina testium inducant, qui ipsos omnimoda fide dignos proclament.

Neque me movet capiet 5 de Frigid, et malefic. in quo Caelestinus III haec habet: « Laudabilem et infra. Requisisti quantum tempus indulgendum sit N A T U R A L I T E R F R I G I D I S , ad experientiam copulae nuptialis : et infra. Nos vero in prae- senti consultatione sentimus, ut a tempore celebrati coniugii,, si frigiditas prius probari non possit, C O H A B I T E N T P E R T R I E N - NIUM ; quo elapso, si nec tunc cohabitare voluerint, et iuxta decretum Gregorii, mulier per iustum iudicium de viro pro- bare potuerit, quod cum ea coire non possit, accipiat alium. Si autem ille aliam acceperit, separentur : quod si ambo con- sentiant simul esse, vir eam, etsi*non ut uxorem, saltem