CAPUT VIII. De incipientibus ab II, I et Jitteris,

HIENA lapis est a bestia quae vocatur hicna sic dicta, eo quod ex oculis ejus cum in lapidem vertuntur, tollitur. Aiunt tamen antiqui Evax et Aaron, quod positus sub lingua, confert divinando praedicere futura.

Hyacinthorum duo sunt genera : aquaticus videlicet et saphirinus. Aquaticus est flavus albescens, ac si pervium aquae de subflato perspicuo erumpat et superare contendat, et hic est vilior : et invenitur in isto genero aquescens rubeus, in quo etiam superat pervietas aquae. Saphirinus etiam est flavus valde perlucidus, quasi nijil habens aqueitatis, et hic est melior. Et ideo tria nomina habet : dicitur enim aliquando hyacinthus saphirinus : in aethiopia autem secundum. plurimum invenitur. Et quidam dicunt quartum esse quod est aquaticum caeruleum, sicut topasion, et hoc est durissimum vilissimum generaliter, quod in se sculpcre vix permittat. De expertis autem est, quod est frigidus sicut viridis, et confortat corpora sicut omne frigidum quod constringit virtutes corporum, In ligaturis autem physicis est usus ejus, quod collo suspensus vel digito gestatus, tutum reddit peregrinum et gratum hospitibus, et est contra pestiferas regiones. Et expertum est, quod somnum provocat propter suam frigidam complexionem. Saphirinus autem hoc specialiter habere dicitur, quod est virtus ejus contra toxicum. Aiunt etiam quod confert ad divitias, et naturale ingenium bonum confert et laetitiam.

Iris lapis est crystallo similis, et est ut frequentius exagonus. Dicit autem Evax quod ab Arabia venit, et in mari Rubro nascitur. Nos autem invenimus maximam copiam horum lapidum in montibus Germaniae, qui sunt inter Rhenum fluvium et Treverensem civitatem, et diversae quantitatis omnes sunt exagoni. In aliis autem lapidibus nati circumpositione lapidis cum naturaliter sunt rotundi, exagoni efficiuntur, sicut foramina apum in medio posita exagona efficiuntur : tamen illa quae sunt in extremis sunt rotunda. Est autem lapis siccissimus, quod sua indicat siccabilitas maxima. Fit autem ex aqueo sicco quod evadit de materia lapidis qui generatur ex rubeo luto : et quia hoc aqueum est vehementer a sicco apprehensum, siccus et durus est valde lapis. Cum autem sub tecto soli pars ejus immittitur, et pars in umbra tenetur, projicit reflectendo pulcherrimos colores iridis super oppositum parietem, vel super aliquod corpus propior quod iris vocatur. Cujus causa cst superius assignata. Aliud autem simile huic nascitur in gypso, quod etiam perspicuum est in extremis et siccissimum valde : ett utuntur eo quidam pro vitro in vitreis.

Iscustos, ut refert isidorus et Aaron similiter, est lapis in ultimis Hispaniarum partibus frequentius inventus juxta Cades Herculis in tertio vel secundo climatibus ultra Hispaniam illam, quam modo Hispaniam vocamus. Est autem lapis filabilis propter viscositatem in eo arefactam : et si de ipso vestis fiat, non comburitur, sed igne purgatur et nitet : et forte illud est quod pennam vocant salamandrae : quare haec laiiugo quaedam est sicut lanugo lapidis humidi. Quare autem non cremetur, in Meteoris expeditum est. Hujus speciem quamdam dicit

esse quemdam lapidem quem quidam vocant carbunculum album, et quidam alii calculum album. Imitatur enim carbunculum in hoc quod phantasmatibus et praestigiis resistit : valet etiam contra dolorem oculorum ex humida causa, et redactus in pulverem, sanat scabiem. Idem Isidorus dicit de lapide Judaico, qui est albus ad modum glandis in quantitate scripturis quibusdam insertus quasi litteris quas Graeci AdminBookmark appellant. Judaicum autem dicit Avicenna hunc, quia frequentius in Judaea invenitur.

Iaspis est lapis multorum colorum, et habet species decem : molior tamen est viridis translucens, rubeas habens venas, et in argento proprio locari habet, et in partibus multis invenitur. Expertum enim est quod stringit fluxum sanguinis et menstruorum. Aiunt etiam quod negat conceptum, et juvat partum : et quod gestantem se a luxuria prohibet. In magicis etiam legitur, quod si incantatus est, reddit gratum et potentem et tutum, et fugat febres et hydropisim.