CAPUT IV. De saporibus et odoribus metallorum.

De saporibus autem ipsorum et odoribus simul oportet determinare : eo quod odor sequela quaedam sit saporis, Generaliter autem verum est de omni metallo, quod propter sulphuream substantiam quam habet, aliquid habet acuitatis sapor ejus, quod licet minime videatur in plumbo et stanno, tamen in his probatur per illud quod aqua quae diu currit vel stat in fistulis plumbeis vel stanneis, efficitur intestinorum sive viscerum excoriativa. De aere autem et auro non est dubium, cum illa sint calida et maxime aes quod est adustae substantiae, et ferrum secundum aliquid . Ex hoc etiam est quod odores eorum aliquid habent acuitatis. Est iterum generaliter verum, omnium metallorum sapores et odores esse secundum aliquid faetidos propter eamdem de qua diximus Substantiam eorum sulphuratam : magis tamen faetida et minus sulphuris malitia facta est in ipsis. In auro enim minimum est foetoris, eo quod sulphur suum nullam prorsus habet malitiam, eo quod subtile est, non habens nisi complexionalem unctuositatem, et bene mixtum , sicut inferius ostendemus. Tamen propter similitudinem suae complexionis et compactionem minus vaporat : et ideo etiam minus et pene nihil odorat. Argentum autem ha- bet terreum non quidem adustum, sed adustibile : et ideo est magis vaporativum et magis odoriferum quam aurum, sed multo minus quam aes : et habet argentum in comparatione ad aes gustum dulcem, et odorem dulcem, sed declinantem ad sulpliureitatem parvam : et aurum habet dulciorem, sed parum immutat gustum, et quasi non est sensibile. Ferrum autem habet terrestre cum sulphureo parum mixtum. Plumbum autem et stannum hebetes habent valde sapores et odores propter multam aquositatem quae est in eis. Sed magis in metallis liquidis ex odorum vapore perpenduntur sapores eorum, propter hoc quod sapor est sequela complexionis magis quam complexionantium, eo quod complexionantia aliquando omnino alios habent sapores et odores quam ipsa complexionata : et ideo secundum aliquid vapor et complexio metalli vix deprehenditur odore vel sapore ipsius. Inter omnia autem metalla magis est vaporativum aes, et post hoc ferrum : et ideo illa inficiunt vehementer sapores aquarum quae manant super mineras eorum : unde aqua egrediens de terra in qua est multum aes, sicut in loco qui vocatur Goselaria, in quo aqua ita efficitur amara, quod in ea nihil omnino vivit, et est amara valde et abominabilis. Signum autem hujus est, quod si. vinum vel alius liquor praeter aquam infundatur vasi aeneo, statim inficitur amaritudine abominabili, quod vix bibi potest : aquam autem non statim inficit, ita quod immutet saporem ejus, propter frigiditatem naturalem aquae quae reprimit evaporationem. Si autem diu stet et maximo profunde sub terra ubi calor inclusus est, et mineras ejus continue facitvaporare,inficitur aqua sapore et odore. Est igitur comparatione ad omne lapidum genus sapor et odor proprium metalli : quia etiam lapides quidam vaporant et odorant : tamen illi veri lapides non sunt, sed sunt ex lacrymis et gummis, sicut kacabre et gagates, sicut etiam diximus

in libro de Lapidibus. Est tamen faetidos sapor similiter et odor faetidus metallorum, licet unum in comparatione alterius dulcem vel alium habere dicatur saporem vel odorem. Sicci autem sunt vehementer odores eorum et vapores, et ideo conferunt oculis fluentibus, et nocent valde praecordiis : cujus signum est, od operarii qui fodiunt metalla, quando ineunt ea, obstruunt os et nares duplici vel triplici filtro, ne vapore nimis laedantur in spiritualibus : his enim praecipue nocent, sicut diximus. Tanta igitur de saporibus et odoribus metallorum dicta sunt.