S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI SOLILOQUIORUM LIBRI DUO .
CAPUT PRIMUM. Precatio ad Deum.
CAPUT IV. Certa scientia quae.
CAPUT V. Dissimilium eadem aut par scientia.
CAPUT VI. Sensus animae in quibus percipit Deum.
13. Cum ergo sanos habuerit oculos, quid restat? A. Ut aspiciat. R.
CAPUT VII. Fides, spes, charitas quo usque necessariae.
CAPUT VIII. Quae ad cognoscendum Deum necessaria.
CAPUT X. Amor rerum corporis et externarum.
21. R. Dolor corporis restat, qui te fortasse vi sua commovet. A. 0881 R
CAPUT XIII. Quomodo et quibus gradibus perspiciatur sapientia. Amor verus.
CAPUT XIV. Ipsa sapientia medetur oculis ut videri possit.
CAPUT XV. Anima quomodo cognoscitur. Fiducia erga Deum.
CAPUT PRIMUM. De immortalitate hominis.
CAPUT IV. Ex falsitatis seu veritatis perpetuitate possitne colligi animae immortalitas.
8. R. Defini ergo verum. A. R. A. 0889 R. A. R. A.
CAPUT VI. Unde falsitas, et ubi.
10. R. Prius quid sit falsum, etiam atque etiam ventilemus. A. R. A. R. A. R. A. R. A. R. A.
CAPUT VII. De vero et simili. Soliloquia cur dicta.
CAPUT VIII. Unde verum aut falsum.
CAPUT IX. Quid falsum, quid fallax et quid mendax.
CAPUT X. Quaedam eo vera quo falsa.
CAPUT XI. Disciplinarum veritas. Fabula quid. Quid sit grammatica.
CAPUT XII. Quot modis quaedam sint in alio.
CAPUT XIII. Immortalitas animae colligitur.
24. R. Noli gemere, immortalis est animus humanus. A. R. A. R. A. R. 0897
CAPUT XIV. Excutitur superior syllogismus.
CAPUT XV. Veri et falsi natura.
CAPUT XVI. An meliora deteriorum nominibus vocari possint.
CAPUT XVII. Num aliquid ex omni parte falsum sit aut verum.
CAPUT XVIII. An vere sit corpus.
21. R. Tell me now what science contains the principles of definitions, divisions and partitions. A. It has been said above that these are contained in the rules of disputation. R. Grammar therefore, both as a science, and as a true science, has been created by the same art which has above been defended from the charge of falsity. Which conclusion I am not required to confine to Grammar alone, but am permitted to extend to all sciences whatever. For you have said, and truly said, that no science occurs to you, in which the law of defining and distributing does not lie at the very foundation of its character as a science. But if they are true on that ground on which they are sciences, will any one deny that very thing to be truth through which all the sciences are true? A. Assuredly I find it hard to withhold assent: but this gives me pause, that we reckon among the sciences even that theory of disputation. Wherefore I judge that rather to be truth, whereby this theory itself is true. R. Your watchful accuracy is indeed most highly to be commended: but you do not deny, I suppose, that it is true on the same ground on which it is a theory and science. A. Nay, that is my very ground of perplexity. For I have noted that it also is a science, and is on this account called true. R. What then? Do you think this could be a science on any other ground than that all things in it were defined and distributed? A. I have nothing else to say. R. But if this function appertains to it, it is in and of itself a true science. Why then should any one find it wonderful, if that truth whereby all things are true, should be through itself and in itself true? A. Nothing stands now in the way of my giving an unreserved assent to that opinion.
21. R. Responde nunc quae disciplina contineat definitionum, divisionum, partitionumque rationes. A. Jam superius dictum est haec disputandi regulis contineri. R. Grammatica igitur eadem arte creata est, ut disciplina, et ut vera esset, quae est abs te superius a falsitate defensa. Quod non de una grammatica mihi licet concludere, sed prorsus de omnibus disciplinis. Nam dixisti, vereque dixisti, nullam disciplinam tibi occurrere, in qua non definiendi jus atque distribuendi idipsum, ut disciplina sit, fecerit. At, si eo verae sunt quo sunt disciplinae, negabitne quispiam, veritatem ipsam esse per quam omnes verae sunt disciplinae? A. Prope est omnino ut assentiar: sed illud me movet, quod etiam rationem disputandi inter easdem disciplinas numeramus. Quare illam potius existimo esse veritatem, qua et ista ipsa ratio vera est. R. Optime omnino ac vigilantissime: sed non negas, ut opinor, eo veram esse quo disciplina est. A. Imo idipsum est quod me movet. Adverti enim etiam disciplinam esse, et ob hoc veram dici. R. Quid ergo? istam putas aliter disciplinam esse potuisse, nisi omnia in ea definita essent et distributa? A. Nihil aliud habeo quod dicam. R. At, si ad eam pertinet hoc officium, per seipsam disciplina vera est. Quisquamne igitur mirum putabit, si ea qua vera sunt omnia, per se ipsa et in seipsa vera sit veritas ? A. Nihil mihi obstat quominus recta pergam in istam sententiam.