APPENDIX I. 63

et intentio matrimonium invalidat cum in pactum deducta fuerit; quod pactum ex verbis, quibus consensus expressus fuerit patefiet.

Ut via aperiatur instaurando iuxta christianas leges conscientiarum ordini in insula Kitzuki , primo ac praecipue investiganda erit vali- ditas baptismatis singulis collati , habitis prae oculis responsionibus quas Suprema haec Congregatio S. Officii ad dubia dedit Yicar. Apo- stolico Iaponiae feria IV die 11 Martii 1868. Ex hac investigatione non- nulli invalide, plures dubie, aliqui valide baptizati reperiri poterunt. Qui invalide baptismum receperunt, tamquam ethnici habendi sunt, ac proinde si isti matrimonia inter se contraxerunt, nisi obstet aliquod impedimentum iure naturae dirimens, vera habenda erunt. Qui valide aut dubie baptizati fuerint, ii subsunt impedimentis etiam iure eccle- siastico dirimentibus, excepta clandestinitate, quae islhic non viget. Qui idcirco si inter se matrimonia inierint, et nullo alio impedimento diri- mente ligati fuerint, eorum matrimonium validum censendum erit. - At fieri potest ut una pars valide aut dubie, altera vero invalide ba- ptizata fuerit. Hoc in casu eorum matrimonium nullum erit ob cultus disparitatem. Quando autem matrimonia invalida non deprehendantur ob disparitatem cultus, locus erit investigationi aliorum impedimen- torum, quibus contrahentes fortasse detinebantur, et praesertim affini- tatis quae facillime in memorata insula contrahi refers. Nec deterreri se ab huiusmodi investigatione missionarii facile sinant : nam studiose quidem ea peragenda erit, sed simul caute prudenterque, et opportune monitis iis, quorum interest, eam secretissimarn, ipsis autem nulli de- trimento, imo magno commodo futuram : tum quia, propriae eorum conscientiae consuletur, tum quia, detecta prioris coniugii nullitate, in ea in qua vivunt unione, adhibitis eliam dispensationibus, quibus opus fuerit, perseverare permittentur.

Ex his colliges quid in singulis casibus agendum sit. Si constiterit eos qui actu in palati matrimonii possessione reperiuntur, iustis prae- cedentibus nuptiis esse ligatos, non poterunt ad baptismum admitti nisi separentur. Si vero constiterit primas eorum nuptias per divortium solutas, fuisse nullas, ad baptismum admittantur, nisi forte alio impe- dimento dirimente obstricti s int ; quo in casu, si impedimentum sit ex iis, super quibus Ecclesia dispensare solet, praevia dispensatione, cuius impertiendae, harum literarum vigore necessariae Tibi et opportunae facultates conceduntur, et renovato consensu, in eadem unione relin- quantur.

Quod si, instituta diligenti investigatione, dubium adhuc de valore priorum nuptiarum perseveret, nec dilui possit, tunc, dummodo alia