64 APPENDIX I.

non obsint impedimenta super quibus Ecclesia non potest aut non solet dispensare putati coniuges baptizandi, in bona fide et in actuali matri- monii possessione relinquendi sunt. In casibus autem difficilioribus, uti si ex. gr. primae nuptiae impotentiae aut vis et metus vitio laborent, res referenda est ad S. Sedem, transmissis aetis, et accurate expositis omnibus casus adiunctis.

Si denique ambo coniuges invalide baptizati dignoscantur, et alter tantum converti velit, tunc facile fieri poterit ut huic consulatur per legitimum usum privilegii a D. Paulo in favorem fidei promulgati, in- terpellato scilicet priori coniuge infideli. A qua interpellatione, si iustae rationabilesque causae adsint, dispensabitur. Iustae autem huiusmodi causae tunc aderunt cum ex processu saltem summario et extraiudiciali moraliter constet coniugem infidelem interpellari non posse, aut inter- pellationem vel inutilem vel graviter periculosam futuram esse. Matri- monium vero eius cum quo dispensatum fuerit, etiamsi postea innotuerit coniugem infidelem suam voluntatem iuste impeditam declarare non potuisse, et ad fidem etiam tempore initi matrimonii conversum fuisse, nihilominus numquam rescindi, sed validum esse debebit.

Const. Pii PP. V. 2 Augusti 1571 - Indulgetur Indis habere uti legitimam

uxorem quae cum viro baptizatur.

Romani Pontificis aequa et circumspecta providentia, ne ea quae pro salubri Indorum noviter ad fidem conversorum directione sanciri debent et terminari, alicuius haesitationis scrupulo subiaceant, decla- rationibus et aliis opportunis consuevit providere remediis. Cum itaque sicut accepimus, Indis in sua infidelitate manentibus plures permittantur uxores, quas ipsi etiam levissimis de causis répudiant, hinc factum est quod recipientibus Baptismum permissum sit permanere cum ea uxore, quae simul cum marito baptizata existit ; et quia saepenumero contingit illam non esse primam coniugem, unde tam Ministri quam Episcopi gravissimis scrupulis torquentur, existimantes illud non esse verum ma- trimonium ; sed quia durissimum est separare eos ab uxoribus, cum quibus ipsi Indi Baptismum susceperunt, maxime quia difficillimum foret primam coniugem reperire : ideo Nos, statui dictorum Indorum paterno affectu benigne consulere, atque ipsos Episcopos et Ministros ab huius- modi scrupulis eximere volentes, motu proprio et ex certa scientia nostra, ac apostolicae potestatis plenitudine, ut Indi, sic ut praemittitur baptizati, et in futurum baptizandi, cum uxore, quae cum ipsis fuerit baptizata et baptizantur, remanere valeant, tamquam cum uxore legi- tima, aliis dimissis, Apostolica auctoritate, tenore praesentium, decla- ramus, matrimoniumque huiusmodi inter eos legitime consistere etc.